annotate etc/tutorials/TUTORIAL.nl @ 100292:816fe1a75404

Add Solaris on x86_64.
author Dan Nicolaescu <dann@ics.uci.edu>
date Tue, 09 Dec 2008 20:36:23 +0000
parents 684d62ac9413
children c90853557b90
Ignore whitespace changes - Everywhere: Within whitespace: At end of lines:
rev   line source
82717
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1 Emacs-inleiding. De kopieervoorwaarden staan onderaan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
2
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
3 De meeste Emacs-commando's gebruiken de CONTROL-toets (soms CTRL of CTL
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
4 genaamd) en/of de META-toets (soms genaamd EDIT of ALT). In plaats van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
5 steeds de volledige naam te noemen, gebruiken we de volgende afkortingen:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
6
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
7 C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
8 Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
9 M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
10 de toets <ltr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
11 je ook eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
12 verwijzen naar de ESC-toets als <ESC>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
13
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
14 BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
15 De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een bepaald
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
16 commando te proberen. Bijvoorbeeld:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
17 <<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
18 [Lege regels om didactische redenen. Hieronder gaat het verder.]
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
19 >> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
20 (Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
21 houden terwijl je de v tikt.) Vanaf nu moet je dit steeds
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
22 herhalen als je klaar bent met het lezen van een scherm.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
23
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
24 Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
25 scherm naar het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
26 lezen van de tekst.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
27
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
28 Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
29 in de tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
30 gaan: met C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
31 META-toets ingedrukt en tik v, of tik <ESC> v als je geen META-, EDIT-
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
32 of ALT-toets hebt).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
33
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
34 >> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
35
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
36
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
37 * SAMENVATTING
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
38 --------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
39
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
40 De volgende commando's zijn handig om volledige schermen te bekijken:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
41
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
42 C-v Ga een scherm vooruit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
43 M-v Ga een scherm terug
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
44 C-l Maak het scherm schoon en teken alle tekst opnieuw,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
45 waarbij de regel waarop de cursor staat, op het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
46 midden van het scherm terecht komt. (C-l is
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
47 CONTROL-L, niet CONTROL-1.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
48
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
49 >> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. Tik C-l.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
50 Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
51 staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
52
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
53 Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
54 gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
55 met C-v en M-v is efficiënter.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
56
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
57
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
58 * BASISCOMMANDO'S CURSORBEWEGINGEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
59 ----------------------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
60
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
61 Het is handig om je per scherm te bewegen, maar hoe beweeg je je nu
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
62 naar een specifieke plaats op het scherm?
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
63
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
64 Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
65 pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
66 standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
67 gebruiken. Elk van deze commando's verplaatst de cursor precies een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
68 regel of teken in een bepaalde richting op het scherm. Hier volgt een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
69 figuur met de vier commando's en de richting waarin ze de cursor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
70 bewegen:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
71
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
72 vorige regel, C-p
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
73 :
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
74 :
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
75 achteruit, C-b .... huidige cursorpositie .... vooruit, C-f
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
76 :
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
77 :
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
78 volgende regel, C-n
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
79
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
80 >> Verplaats, met C-n of C-p, de cursor naar de middelste regel van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
81 figuur. Tik dan C-l om de hele figuur in het midden van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
82 centrum te plaatsen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
83
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
84 Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
85 te onthouden: de p komt van "previous" (vorige), de n van "next"
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
86 (volgende), de b van "backward" (achteruit) en de f van "forward"
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
87 (vooruit). Dit zijn de basiscommando's om de cursor te bewegen, dus
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
88 je zult ze VOORTDUREND gebruiken: het is vooruitziend als je ze nu
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
89 leert te gebruiken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
90
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
91 >> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
92
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
93 >> Beweeg je binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
94 met C-p. Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
95 staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
96
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
97 Elke regel eindigt met een Newline-teken (het Engelse "new line"
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
98 betekent "nieuwe regel"); dit teken scheidt elke regel van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
99 volgende. De laatste regel in een bestand zou eigenlijk ook met een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
100 Newline moeten eindigen (maar dat is niet noodzakelijk voor Emacs).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
101
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
102 >> Probeer C-b aan het begin van een regel. De cursor zal zich naar
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
103 het eind van de vorige regel bewegen, omdat je achteruit over het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
104 Newline teken gaat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
105
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
106 Net als C-b kan ook C-f zich over Newline-tekens heen bewegen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
107
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
108 >> Tik nog een aantal keren het commando C-b, zodat je een gevoel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
109 krijgt waar de cursor is. Tik dan enkele keren C-f om de cursor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
110 terug naar het einde van de regel te bewegen. Een verder C-f
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
111 commando beweegt de cursor dan naar de volgende regel.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
112
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
113 Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
114 beweegt, zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
115 "scrollen", of "schuiven" in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
116 Emacs ervoor dat de cursor de gewenste beweging kan maken zonder dat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
117 de cursor van het scherm af beweegt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
118
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
119 >> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
120 met C-n en zie wat er gebeurt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
121
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
122 Als de beweging per teken te langzaam gaat, kan je de cursor ook per
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
123 woord bewegen. M-f (META-f) beweegt de cursor een woord vooruit en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
124 M-b een woord achteruit.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
125
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
126 >> Tik enkele keren M-f en M-b.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
127
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
128 Als je midden in een woord staat, beweegt M-f de cursor naar het eind
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
129 van het woord. Als je op een witte ruimte tussen twee woorden staat,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
130 beweegt M-f de cursor naar het eind van het volgende woord. Het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
131 commando M-b beweegt de cursor analoog de andere kant op.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
132
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
133 >> Tik enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor een paar maal C-f en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
134 C-b, zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
135 een woord en tussen twee woorden.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
136
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
137 Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
138 anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
139 gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
140 zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
141 die los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
142
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
143 Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
144 cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
145 respectievelijk M-e, de cursor naar het begin, respectievelijk het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
146 eind, van een zin gaat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
147
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
148 >> Tik enkele keren C-a, en dan een enkele keren C-e.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
149 Tik een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
150
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
151 Bemerk hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
152 commando's de cursor steeds een zin achteruit bewegen. Alhoewel ze
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
153 niet volledig overeenkomen, is het gedrag van beide heel natuurlijk.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
154
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
155 De plaats van de cursor in de tekst wordt "punt" genoemd (zonder
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
156 lidwoord, "point" in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
157 het scherm de plek zien waar punt in de tekst staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
158
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
159 Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, met
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
160 inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
161
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
162 C-f Ga een teken vooruit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
163 C-b Ga een teken achteruit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
164
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
165 M-f Ga een woord vooruit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
166 M-b Ga een woord achteruit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
167
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
168 C-n Ga naar de volgende regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
169 C-p Ga naar de vorige regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
170
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
171 C-a Ga naar het begin van de regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
172 C-e Ga naar het eind van de regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
173
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
174 M-a Ga terug naar het begin van de zin
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
175 M-e Ga vooruit naar het eind van de zin
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
176
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
177 >> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. Deze
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
178 commando's worden het vaakst gebruikt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
179
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
180 Er zijn nog twee belangrijke cursorbewegingen: M-< (META kleiner-dan)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
181 beweegt de cursor naar het begin van het bestand, en M-> (META
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
182 groter-dan) beweegt hem naar het eind.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
183
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
184 Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
185 Shift-toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
186 het '<'-teken in te tikken. Op deze toetsenborden moet je ook de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
187 shift gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-, (META
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
188 komma) tikken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
189
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
190 >> Tik nu M-< om naar het begin van dit bestand te gaan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
191 Gebruik daarna C-v om hier weer terug te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
192
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
193 >> Tik nu M-> om naar het eind van het bestand te springen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
194 Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
195
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
196 Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
197 de cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
198 leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle toetsenborden,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
199 ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken dat wanneer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
200 je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met Emacs, het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
201 gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
202 pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
203 blijven). Ten derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
204 met CONTROL-tekens, kan je makkelijk andere gevorderde
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
205 cursorbewegingscommando's leren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
206
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
207 De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
208 meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
209 herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
210 vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. Als je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
211 toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
212 andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl je de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
213 META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
214 omdat die beschikbaar is op elke terminal.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
215
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
216 Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
217
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
218 >> Probeer eens om met C-n of C-p en een numeriek argument de cursor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
219 met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
220 bewegen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
221
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
222 Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
223 dat het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
224 betekent het echter iets anders. Verschillende commando's (die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
225 totnogtoe niet geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
226 aanwezigheid van een prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
227 het commando iets anders doet.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
228
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
229 C-v en M-v vormen een andere uitzondering. Met een numeriek argument
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
230 verschuiven deze commando's de tekst het aangegeven aantal regels in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
231 plaats van (bijna) een heel scherm. Bijvoorbeeld, C-u 4 C-v
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
232 verschuift de tekst 4 regels.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
233
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
234 >> Probeer nu C-u 8 C-v.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
235
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
236 Daarmee zou je tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
237 omlaag wil scrollen, kan je M-v een argument geven.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
238
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
239 Als je een scherm met vensters gebruikt, zoals X Windows of
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
240 MS-Windows, zou je een grote rechthoek moeten zien aan de linkerkant
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
241 van het Emacs-venster. Deze rechthoek heet een schuifbalk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
242 ("scrollbar"). Je kan de tekst scrollen door met de muis in de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
243 schuifbalk te klikken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
244
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
245 >> Klik met de middelste muisknop bovenaan het heldere gebied in de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
246 schuifbalk. Dit zou de tekst moeten verschuiven naar een positie
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
247 die afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
248
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
249 >> Beweeg de muis op en neer terwijl je de middelste muisknop
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
250 ingedrukt houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
251 weer scrollt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
252
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
253
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
254 * ALS EMACS HANGT
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
255 -----------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
256
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
257 Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het veilig
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
258 onderbreken door C-g te tikken. Je kan C-g gebruiken om een commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
259 te stoppen als het te lang duurt om uit te voeren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
260
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
261 Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument te verwijderen of om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
262 het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, te verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
263
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
264 >> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
265 en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar één
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
266 positie mogen verplaatsen, omdat je het argument verwijderd hebt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
267 met C-g.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
268
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
269 Als je per ongeluk een <ESC> tikt, kan je dat ongedaan maken met het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
270 commando C-g.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
271
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
272
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
273 * UITGESCHAKELDE COMMANDO'S
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
274 ---------------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
275
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
276 Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
277 gebruikers ze niet per ongeluk kunnen uitvoeren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
278
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
279 Als je een van de uitgeschakelde commando's intikt, laat Emacs uitleg
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
280 zien over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
281 werkelijk wil uitvoeren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
282
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
283 Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan <SPC> (de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
284 spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
285 niet uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee").
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
286
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
287 >> Tik C-x C-l (een uitgeschakeld commando), en tik dan n als antwoord
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
288 op de vraag.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
289
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
290
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
291 * VENSTERS
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
292 ----------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
293
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
294 Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
295 tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
296 gaan. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
297 vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met één
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
298 venster. Het is eenvoudig:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
299
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
300 C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
301 andere vensters).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
302
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
303 Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
304 het venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
305 vensters worden verwijderd.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
306
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
307 >> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
308 >> Tik nu C-h k C-f.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
309 Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
310 verschijnt om de documentatie van het C-f commando te laten zien.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
311
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
312 >> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
313
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
314 Dit commando is anders dan de commando's die je tot nu toe geleerd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
315 hebt aangezien het uit twee tekens bestaat. Het begint met het teken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
316 CONTROL-x. Er zijn een heleboel commando's die met CONTROL-x
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
317 beginnen. Veel van die commando's hebben te maken met vensters,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
318 bestanden, buffers, en gelijkaardige dingen. Dergelijke commando's
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
319 bestaan uit twee, drie of vier tekens.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
320
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
321
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
322 * TOEVOEGEN EN WEGHALEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
323 -----------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
324
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
325 Als je tekst toe wil voegen, tik je die eenvoudigweg in. Tekens die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
326 je kan zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
327 geïnterpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Tik <Return> (de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
328 "volgende regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
329 regel te beginnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
330
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
331 Je kan het laatste teken dat je hebt ingetikt weghalen door <Delback>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
332 te tikken. <Delback> is een toets op het toetsenbord -- dezelfde
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
333 toets die je normaal gesproken gebruikt, buiten Emacs, om het laatst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
334 ingetikte teken te wissen. Het is meestal een grote toets, een paar
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
335 rijen boven de <Return>-toets, waar "Delete", "Del" of "Backspace" op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
336 staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
337
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
338 Als er op die grote toets "Backspace" staat, dan is dat degene die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
339 gebruikt voor <Delback>. Er kan op een andere plaats ook nog een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
340 andere toets zijn waarop "Delete" staat, maar dat is niet <Delback>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
341
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
342 In het algemeen haalt <Delback> het teken weg dat juist voor de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
343 cursorpositie staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
344
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
345 >> Probeer dit nu: tik een paar letters en haal ze weer weg door een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
346 paar keer op <Delback> te drukken. Maak je niet druk over het feit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
347 dat dit bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
348 versie van deze inleiding. Je zit slechts je eigen kopie te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
349 wijzigen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
350
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
351 Als een regel tekst te lang wordt om helemaal op het scherm getoond te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
352 worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Een backslash
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
353 ("\") in de rechtermarge (of, als je een scherm met vensters gebruikt,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
354 een kleine gebogen pijl) laat dan zien dat de regel op de volgende
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
355 schermregel verder gaat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
356
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
357 >> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
358 toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
359
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
360 >> Tik weer enkele keren <Delback> om zoveel tekens weg te halen tot
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
361 de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
362 verdwijnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
363
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
364 Je kan een Newline zoals elk ander teken verwijderen. Als je een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
365 Newline verwijdert, voeg je de twee regels waar de Newline tussen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
366 staat samen tot een enkele regel. Als de regel die het resultaat is
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
367 van deze operatie niet op een schermregel past, zal hij getoond worden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
368 met een vervolgregel.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
369
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
370 >> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <Delback>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
371 Dit voegt de huidige en vorige regel samen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
372
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
373 >> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
374 voegen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
375
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
376 Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
377 op kan geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
378 gewone tekens. Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
379 herhaaldelijk toegevoegd.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
380
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
381 >> Probeer dat nu: tik C-u 8 * om ******** toe te voegen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
382
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
383 Je hebt nu de eenvoudigste manier geleerd om iets in Emacs te tikken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
384 en fouten te verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
385 verwijderen. Hier volgt een samenvatting van de commando's om tekst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
386 te verwijderen:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
387
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
388 <Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
389 C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
390
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
391 M-<Delback> Verwijder het woord dat voor de cursor staat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
392 M-d Verwijder het woord dat achter de cursor staat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
393
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
394 C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
395 M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
396
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
397 Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
398 verder trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
399 even vergeten dat <Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
400 M-k lijken enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
401
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
402 Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
403 verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
404 wilt verwijderen en tik C-@ of C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
405 Beweeg daarna naar de andere kant en tik C-w. Dat verwijdert alle
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
406 tekst tussen de twee posities.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
407
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
408 >> Beweeg de cursor naar de J aan het begin van de vorige alinea.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
409 >> Tik C-<SPC>. Emacs toont nu de mededeling "Mark set" ("Markering
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
410 geplaatst") onderaan het scherm.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
411 >> Plaats de cursor op de n van "kant" op de tweede regel van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
412 alinea.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
413 >> Tik C-w. Dit zal de tekst vanaf de J tot vlak voor de n
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
414 verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
415
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
416 Er is een verschil tussen iets weghalen en iets verwijderen: iets dat
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
417 je hebt verwijderd, kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
418 weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen "killing" en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
419 "deleting" duidelijker dan tussen de Nederlandse vertalingen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
420 "verwijderen" en "weghalen".) Verwijderde tekst terughalen heet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
421 "yanken". In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
422 een enkel teken, Newline of spatie verwijderen, deze tekst bewaren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
423 zodat hij geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
424 die slechts een enkel teken weghalen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
425
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
426 >> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
427 Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
428 >> Tik C-k een tweede keer. Nu verwijdert dit commando het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
429 Newline-teken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
430
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
431 Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
432 een tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
433 regel omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
434 aangegeven aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
435 Dit is meer dan simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
436 terwijl tweemaal C-k tikken dat niet doet.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
437
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
438 Om de laatst verwijderde tekst terug te halen naar de plaats waar de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
439 cursor nu op staat (te yanken), tik C-y.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
440
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
441 >> Probeer het nu: tik C-y om de tekst te yanken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
442
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
443 Het is alsof je met C-y iets uit de prullenbak haalt wat je net had
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
444 verwijderd. Merk op dat verschillende C-k's achter elkaar alle regels
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
445 die verwijderd worden, bij elkaar bewaart zodat een enkele C-y die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
446 regels in een keer terugbrengt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
447
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
448 >> Probeer het nu: tik C-k een paar keer.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
449
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
450 Om de verwijderde tekst terug te halen:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
451
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
452 >> Tik C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en tik weer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
453 C-y. Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
454
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
455 Wat moet je doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je intussen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
456 al iets anders verwijderd hebt? C-y zou datgene terugbrengen wat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
457 het recentst hebt verwijderd. Gelukkig is de voorgaande tekst niet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
458 verloren gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
459 hebt getikt om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
460 M-y die tekst met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
461 M-y herhalen om tekst terug te halen die je al langer geleden hebt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
462 weggegooid. Als je de tekst te pakken hebt die je zocht, hoef je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
463 niets te doen om die daar te houden. Je kan gewoon verder werken en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
464 de teruggehaalde tekst met rust laten.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
465
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
466 Als je M-y vaak genoeg tikt kom je terug waar je begon, bij de laatst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
467 verwijderde tekst.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
468
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
469 >> Verwijder een regel, beweeg de cursor wat, en verwijder nog een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
470 regel. Tik C-y om de tweede regel die je verwijderde, terug te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
471 halen. Tik nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
472 regel die je verwijderde. Tik nog enkele keren M-y en zie wat er
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
473 langs komt. Herhaal dit tot de tweede regel weer langs komt, en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
474 dan nog een paar keer. Je kan ook experimenteren met positieve en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
475 negatieve argumenten bij M-y.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
476
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
477
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
478 * HERSTELLEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
479 ------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
480
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
481 Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
482 dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-x
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
483 u.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
484
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
485 Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
486 van een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te tikken, worden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
487 steeds eerdere commando's hersteld.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
488
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
489 Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
490 wijzigen, zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
491 die simpelweg het ingetikte teken aan de tekst toevoegen, worden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
492 meestal gegroepeerd in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
493 minder vaak het commando C-x u hoeft te tikken om teksttoevoegingen te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
494 herstellen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
495
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
496 >> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
497 verschijnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
498
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
499 C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
500 resultaat op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
501 tikken. Een nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
502 intikken ervan niet gebruiksvriendelijk is. Dat is ook de reden voor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
503 het alternatief, C-x u. Op sommige terminals kan je C-_ tikken door
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
504 "/" te tikken terwijl je de CONTROL-toets ingedrukt houdt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
505
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
506 Een numeriek argument bij C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
507 aan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
508
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
509
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
510 * BESTANDEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
511 -----------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
512
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
513 Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan, moet je de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
514 tekst in een bestand stoppen ("to save a file" in het Engels). Als je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
515 dat niet doet, ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
516 Emacs verlaat. Je kan een bestand veranderen door het bestand te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
517 "bezoeken". (Ook wel "vinden"; "finding" of "visiting" in het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
518 Engels.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
519
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
520 Een bestand bezoeken betekent dat je de inhoud van dat bestand in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
521 Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
522 veranderen bent. Deze veranderingen zijn echter slechts tijdelijk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
523 zolang je het bestand niet opslaat. Op deze manier kan je nooit per
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
524 ongeluk een half gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
525 als je het bestand opslaat, zorgt Emacs ervoor dat het originele
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
526 bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
527 geval je later besluit dat de veranderingen toch niet zo goed waren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
528
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
529 Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en eindigt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
530 met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
531 dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
532 bestand zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
533 een bestand dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
534 Nederlandstalige Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
535 in Emacs een bestand bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
536 op deze plaats.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
537
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
538 Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
539 aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
540 argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
541 bestand. Nadat je het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
542
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
543 C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file").
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
544
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
545 hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
546 intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
547 regel voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet hij de minibuffer.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
548 Je kan gewone Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
549 veranderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
550
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
551 Tijdens het invoeren van de bestandsnaam (of om het even welke invoer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
552 in de minibuffer) kan je het commando afbreken met C-g.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
553
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
554 >> Tik C-x C-f gevolgd door C-g. Dit commando breekt de minibuffer af
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
555 en ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
556 Het resultaat is dat je geen bestand bezoekt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
557
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
558 Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, tik dan <Return> om het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
559 commando af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
560 en haalt het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
561 commando daarmee klaar is, verdwijnt de minibuffer.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
562
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
563 Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
564 kan je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
565 dan het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
566
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
567 C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file").
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
568
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
569 Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
570 op. De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
571 onder een andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
572 naam bestaat uit de oude bestandsnaam gevolgd door een "~".
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
573
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
574 Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
575 bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
576 slaan zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
577 crasht.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
578
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
579 >> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
580 goed is verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
581 schermregel.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
582
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
583 Je kan een bestaand bestand bezoeken om het te bekijken of het te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
584 wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
585 is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
586 bestand, dat eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
587 tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de tekst als
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
588 inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestaand bestand.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
589
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
590
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
591 * BUFFERS
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
592 ---------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
593
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
594 Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f, blijft het eerste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
595 bestand gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
596 gewoon nog een keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
597 een behoorlijk aantal bestanden in Emacs krijgen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
598
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
599 >> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
600 <Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
601 door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
602 weer hier, in de inleiding, terug te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
603
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
604 Emacs bewaart intern de tekst van elk bestand in een ding dat een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
605 "buffer" genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
606 nieuwe buffer gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
607 tik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
608
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
609 C-x C-b Laat de bufferlijst zien
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
610
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
611 >> Probeer C-x C-b nu.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
612
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
613 Bemerk dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
614 bestandsnaam; dit is de naam van het bestand waarmee de buffer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
615 overeenkomt. ALLE tekst die je in een Emacs venster ziet is altijd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
616 onderdeel van een of andere buffer.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
617
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
618 >> Tik C-x 1 om de bufferlijst te verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
619
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
620 Wanneer je met meerdere buffers werkt, dan is op elk moment slechts
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
621 één van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
622 het bewerken bent. Als je een andere buffer wilt bewerken, dan moet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
623 je daarnaar "omschakelen". Als je wilt omschakelen naar een buffer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
624 die overeenkomt met een bestand, dan kun je dit doen door dat bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
625 opnieuw te bezoeken met C-x C-f. Er is ook een makkelijkere manier:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
626 gebruik het commando C-x b. Dit commando vraagt je naar de naam van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
627 de buffer.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
628
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
629 >> Tik C-x b foo <Return> om terug te gaan naar de buffer "foo" die de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
630 tekst van het bestand "foo" bevat. Tik vervolgens C-x b TUTORIAL
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
631 <Return> om terug te komen naar deze Emacs-inleiding.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
632
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
633 Meestal is de naam van de buffer gelijk aan de naam van het bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
634 (minus de naam van de directory). Dit klopt echter niet altijd. De
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
635 lijst met buffers die je maakt met C-x C-b laat je altijd de naam van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
636 elke buffer zien.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
637
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
638 ALLE tekst die je ziet in een venster van Emacs is altijd onderdeel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
639 van een of andere buffer. Sommige buffers komen niet overeen met een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
640 bestand. De buffer genaamd "*Buffer List*" heeft bijvoorbeeld geen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
641 bijbehorend bestand. Deze buffer bevat de lijst met buffers die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
642 gemaakt hebt met C-x C-b. Ook de buffer "*Messages*" heeft geen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
643 geassocieerd bestand; deze buffer bevat de mededelingen die Emacs je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
644 op de onderste regel toonde.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
645
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
646 >> Tik C-x b *Messages* <Return> om de buffer met mededelingen te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
647 bekijken. Tik daarna weer C-x b TUTORIAL <Return> om terug te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
648 keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
649
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
650 Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
651 bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
652 blijven in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
653 of veranderen van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
654 op de eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
655 eenvoudige manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
656 erg vervelend zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
657 om het dan te kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
658
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
659 C-x s Sla een paar buffers op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
660
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
661 C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
662 opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
663
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
664 >> Voeg wat tekst toe en tik C-x s.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
665 Emacs vraagt nu of je de buffer die TUTORIAL.nl heet wilt bewaren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
666 Beantwoord deze vraag positief door een "y" in te tikken (de y van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
667 "yes", Engels voor "ja").
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
668
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
669
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
670 * UITGEBREIDE COMMANDO'S
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
671 ------------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
672
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
673 Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
674 toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
675 CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
676 het X commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
677 komt voor in twee smaken:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
678
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
679 C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
680 M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
681
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
682 Deze commando's zijn in het algemeen nuttig, maar worden minder
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
683 gebruikt dan de commando's die je tot nu toe al geleerd hebt. Je hebt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
684 al enkele van deze commando's gezien: C-x C-f om een bestand te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
685 bezoeken en C-x C-s om het te bewaren, bijvoorbeeld. Een ander
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
686 voorbeeld is het commando om Emacs te verlaten: dit is C-x C-c. (Maak
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
687 je geen zorgen over het verloren gaan van veranderingen die niet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
688 opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
689 voordat Emacs helemaal eindigt.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
690
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
691 C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
692 weer terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
693
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
694 Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
695 weer terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
696 shells kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
697 "%emacs".
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
698
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
699 Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
700 zetten, creëert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
701 gelegenheid te stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
702 in Emacs terug te keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
703 dit geval is het shellcommando "exit" de normale manier om de subshell
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
704 te verlaten en in Emacs terug te keren.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
705
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
706 Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
707 is ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
708 opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks, aangezien
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
709 die misschien niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
710 gezien is het echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
711 te verlaten, behalve als je uit wilt loggen natuurlijk.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
712
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
713 Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
714 nu al kent:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
715
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
716 C-x C-f Bezoek bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
717 C-x C-s Sla bestand op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
718 C-x s Sla een paar buffers op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
719 C-x C-b Laat bufferlijst zien
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
720 C-x b Schakel naar een buffer
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
721 C-x C-c Verlaat Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
722 C-x 1 Een enkel venster
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
723 C-x u Herstel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
724
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
725 Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
726 bepaalde omstandigheden. Een voorbeeld is het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
727 replace-string, dat in de hele tekst een string vervangt door een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
728 andere string ("to replace" betekent "vervangen"). Als je M-x tikt,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
729 toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
730 commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
731 "repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. Beëindig het commando
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
732 met <Return>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
733
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
734 Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
735 vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
736 Je sluit elk argument af met <Return>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
737
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
738 >> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze regel.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
739 Tik dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
740
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
741 Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
742 van het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
743 beginnen op de plek waar de cursor staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
744
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
745
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
746 * AUTOMATISCH BEWAREN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
747 ---------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
748
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
749 Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet opgeslagen hebt,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
750 zouden de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
751 hangen of herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
752 regelmatig de veranderde tekst automatisch op. De naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
753 bestand waarin de tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
754 met een #. Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
755 bewerken bent, wordt de tekst automatisch opgeslagen in een bestand
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
756 dat "#hello.c#" heet. Zodra je het bestand werkelijk opslaat, wordt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
757 het automatisch opgeslagen bestand verwijderd.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
758
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
759 Als de computer crasht, kan je de automatisch opgeslagen tekst
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
760 terugkrijgen door het bestand gewoon te bezoeken (het originele
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
761 bestand, niet het automatisch opgeslagen), gevolgd door M-x
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
762 recover-file<Return>. Als Emacs vraagt om bevestiging, antwoord dan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
763 met yes<Return> en de automatisch opgeslagen informatie wordt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
764 teruggehaald.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
765
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
766
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
767 * ECHO-GEBIED
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
768 -------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
769
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
770 Als je een commando langzaam intikt, toont Emacs de tekens aan de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
771 onderkant van het scherm in een deel dat het "echo-gebied" genoemd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
772 wordt. Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
773
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
774
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
775 * MODUS-REGEL
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
776 -------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
777
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
778 De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
779 modusregel ziet er ongeveer zo uit:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
780
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
781 -1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)-----------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
782
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
783 Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
784 aan het bewerken bent.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
785
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
786 Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
787 bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
788 NN procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
789 bestand vanaf het begin op het scherm staat, staat er "Top" in plaats
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
790 van " 0%". Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
791 "Bot" staan (van "bottom", "onderkant" in het Nederlands). Als de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
792 tekst zo klein is dat hij volledig op het scherm past staat "All" in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
793 de modus-regel.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
794
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
795 De L gevolgd door een getal geeft het nummer van de regel waarin punt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
796 zich bevindt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
797
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
798 De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst veranderd hebt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
799 Direct na het bezoeken of opslaan staan er gewoon streepjes.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
800
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
801 In de modusregel staat tussen haakjes in welke modus je aan het werken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
802 bent. De standaardmodus is de "Fundamental" modus, die je nu gebruikt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
803 ("fundamental" is "basis" in het Nederlands). Een dergelijke modus
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
804 heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
805
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
806 Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
807 voor het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
808 bijvoorbeeld Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
809 precies een modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
810 op de plaats waar nu "Fundamental" staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
811
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
812 Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
813 gedragen. Zo bestaat er een commando om een commentaar in een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
814 programma te tikken, en aangezien elke programmeertaal een ander idee
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
815 heeft over hoe commentaar eruit moet zien, moet elke hoofdmodus op een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
816 andere manier het commentaar beginnen. Elke hoofdmodus is de naam van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
817 een uitgebreid commando, en met dat commando schakel je om naar die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
818 hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld M-x fundamental-mode het commando om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
819 naar de basismodus om te schakelen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
820
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
821 Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
822 bijvoorbeeld dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
823 om tekst in een gewone taal te bewerken:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
824
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
825 >> Tik M-x text-mode<Return>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
826
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
827 Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
828 grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
829 is bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
830 woord beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
831 M-b de apostrof als ruimte tussen twee woorden.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
832
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
833 Het is gebruikelijk dat hoofdmodi dergelijke subtiele verschillen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
834 hebben. De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
835 hoofdmodus.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
836
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
837 Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
838 hoofdmodus lezen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
839
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
840 >> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
841 bovenkant van het scherm te krijgen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
842 >> Tik C-h m om te zien hoe de tekstmodus verschilt van de basismodus.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
843 >> Tik C-x 1 om de documentatie van het scherm te verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
844
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
845 Hoofdmodi heten zo omdat er ook bijmodi zijn. Bijmodi zijn geen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
846 alternatieven voor hoofdmodi; het zijn slechts kleine aanpassingen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
847 daarvan. Elke bijmodus kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
848 andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
849 mogelijk geen bijmodi, één bijmodus of een willekeurige combinatie van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
850 bijmodi te gebruiken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
851
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
852 Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
853 taal, zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
854 automatisch uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
855 automatisch een regel tussen twee woorden af als de regel te lang
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
856 wordt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
857
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
858 Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
859 deze modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
860 auto-fill-mode<Return>. Als de modus uitstaat, zet dit commando de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
861 modus aan; als ze aanstaat, zet dit commando de modus uit. We zeggen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
862 dat het commando de modus "schakelt" ("to toggle" in het Engels).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
863
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
864 >> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
865 een regel zodat je kan zien dat de regel in tweeën gesplitst wordt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
866 Er moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
867 modus de regel alleen op spaties breekt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
868
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
869 De rechterkantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
870 veranderen met het C-x f commando. Dit commando accepteert een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
871 numeriek argument om de gewenste kantlijn te verkrijgen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
872
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
873 >> Tik C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
874 Tik wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
875 Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met met C-u 70 C-x f.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
876
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
877 Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill modus de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
878 regel niet opnieuw.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
879 Om een alinea opnieuw te vullen, tik M-q (META-q) terwijl de cursor in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
880 de alinea staat.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
881
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
882 >> Plaats de cursor in de voorgaande alinea en tik M-q.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
883
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
884
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
885 * ZOEKEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
886 --------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
887
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
888 Emacs kan tekenreeksen ("strings") zoeken, zowel volgend op de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
889 cursorpositie, als eraan voorafgaand. Het zoeken naar een string
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
890 verplaatst de cursor naar de volgende plaats waar de gezochte string
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
891 voorkomt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
892
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
893 Het zoekcommando van Emacs is anders dan de zoekcommando's van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
894 meeste tekstverwerkers; het zoekt incrementeel. Dit betekent dat het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
895 zoeken gebeurt tijdens het intikken van de gezochte string.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
896
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
897 Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s"
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
898 van "to search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
899 "r" van "reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
900
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
901 Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
902 Dit betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search"
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
903 (incrementele zoekopdracht) en wacht op het intikken van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
904 zoekstring. <Return> beëindigt het zoeken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
905
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
906 >> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
907 per keer, het woord "cursor", met een pauze na elke letter zodat je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
908 kan zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
909 woord "cursor" gezocht.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
910 >> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
911 "cursor" te zoeken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
912 >> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
913 >> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
914
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
915 Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
916 naar de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
917 getikt hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
918 keer. Als er geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
919 je dat de zoekopdracht niets gevonden heeft ("failing" in het Engels).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
920 C-g zou het zoeken ook afbreken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
921
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
922 OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
923 tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
924 machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
925 C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
926 terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
927 hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
928 Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
929
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
930 Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
931 laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
932 wordt en dat het zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
933 bijvoorbeeld begint met zoeken en je tikt een "c", dan ga je naar de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
934 plaats waar de "c" het eerst voorkomt. Tik je vervolgens een "u", dan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
935 gaat de cursor naar de plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
936 Als je nu <Delback> tikt, dan wordt de "u" van de zoekstring
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
937 afgehaald, en gaat de cursor terug naar de plaats waar hij stond
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
938 voordat je de "u" intikte, namelijk daar waar "c" het eerst voorkwam.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
939
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
940 Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
941 wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
942 tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
943 C-r.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
944
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
945 Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
946 eerst voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
947 dat eerder in de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r in plaats van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
948 C-s. Alles wat we nu weten over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
949 zoekrichting omgedraaid.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
950
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
951
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
952 * MEERDERE VENSTERS
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
953 -------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
954
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
955 Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
956 het scherm kan laten zien.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
957
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
958 >> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
959
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
960 >> Tik C-x 2 om het scherm in twee vensters op te splitsen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
961 Beide vensters laten deze inleiding zien; de cursor blijft in het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
962 bovenste venster.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
963
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
964 >> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
965 (Als je geen META-toets hebt, tik dan <ESC> C-v.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
966
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
967 >> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) om de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
968 cursor naar het andere venster te verplaatsen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
969
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
970 >> Verschuif de tekst in het onderste venster, met C-v en M-v.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
971 Zorg ervoor dat je deze inleiding in het bovenste venster leest.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
972
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
973 >> Tik weer C-x o om de cursor weer in het bovenste venster te zetten.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
974 De cursor staat weer precies op de plaats waar hij stond toen je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
975 het venster verliet.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
976
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
977 Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
978 Elk venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd enkel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
979 zichtbaar in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
980 op het venster waarin de cursor staat. Dit venster is het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
981 "geselecteerde venster" ("selected window" in het Engels).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
982
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
983 Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
984 bent in het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
985 gebruikt. Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
986 bezig bent, terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
987 loopt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
988
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
989 C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
990 META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
991 ingedrukt te houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
992 volgorde je CONTROL en META indrukt; het gaat erom welke toetsen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
993 ingedrukt zijn terwijl je tikt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
994
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
995 Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
996 is dan wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
997 CONTROL-v; CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
998 zelf een teken is, terwijl CONTROL en META dat niet zijn.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
999
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1000 >> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1001 laten verdwijnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1002
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1003 (Als je C-x 1 tikt in het onderste venster laat je het bovenste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1004 verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, en wel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1005 dat venster waar de cursor nu in staat.")
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1006
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1007 Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1008 C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1009 zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1010 onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1011
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1012 Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1013 tekst laten zien:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1014
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1015 >> Tik C-x 4 C-f gevolgd door de naam van een van je bestanden,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1016 gevolgd door <Return>. Het opgegeven bestand zal in het onderste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1017 venster verschijnen, en de cursor zal in dat venster staan.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1018
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1019 >> Tik C-x o om terug naar het bovenste venster te gaan, en C-x 1 om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1020 het onderste venster te laten verdwijnen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1021
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1022
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1023 * RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1024 ------------------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1025
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1026 Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1027 (Engels: "recursive editing level"). Dit is te zien in de modusregel
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1028 aan de vierkante haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1029 staan. Dan staat er bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1030 (Fundamental).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1031
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1032 Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1033 Dit is een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1034 om extra vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1035
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1036 >> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1037 om er weer uit te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1038
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1039 C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1040 De reden hiervoor is dat C-g gebruikt wordt om commando's af te breken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1041 BINNEN het recursieve bewerkingsniveau.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1042
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1043
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1044 * MEER INFORMATIE
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1045 -----------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1046
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1047 We hebben geprobeerd je met deze inleiding precies genoeg informatie
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1048 te leveren om met Emacs te beginnen werken. De mogelijkheden van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1049 Emacs zijn zo groot dat het onmogelijk is nu alles uit te leggen. Het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1050 kan zijn dat je meer over Emacs wil leren omdat het zoveel nuttige
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1051 mogelijkheden heeft. Emacs heeft commando's om documentatie te laten
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1052 zien over Emacs commando's. Deze "helpcommando's" beginnen allemaal
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1053 met C-h: "het Hulpteken".
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1054
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1055 Om hulp te krijgen tik je C-h, gevolgd door een teken om aan te duiden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1056 welke hulp je wilt. Als je het echt niet meer weet, tik C-h ? en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1057 Emacs vertelt welke hulp het allemaal te bieden heeft. Als je C-h
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1058 hebt getikt maar van gedachten veranderd bent, tik je gewoon C-g om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1059 het af te breken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1060
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1061 (In sommige installaties wordt de betekenis van C-h veranderd. Dat is
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1062 geen goed idee, zeker als die verandering op alle gebruikers invloed
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1063 heeft, en is een geldige reden om je beklag te doen bij de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1064 systeembeheerder of de helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1065 onderaan het scherm laat zien over mogelijke hulp, probeer dan de F1
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1066 toets (functietoets 1) of gebruik M-x help <Return>.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1067
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1068 De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1069 uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1070 commando zien.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1071
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1072 >> Tik C-h c C-p.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1073
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1074 De beschrijving die getoond wordt, zou zoiets moeten zijn als:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1075
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1076 C-p runs the command previous-line
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1077
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1078 (Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1079
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1080 Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Functies worden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1081 vooral gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1082 gebruiker aan te passen. Aangezien functienamen gekozen zijn om aan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1083 te geven wat de functie doet, zijn ze ook geschikt als heel korte
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1084 documentatie; genoeg om je te herinneren aan wat de commando's die je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1085 al geleerd hebt betekenen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1086
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1087 Uitgebreide commando's zoals C-x C-s en (als je geen META-, EDIT- of
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1088 ALT-toets hebt) <ESC> v kunnen ook getikt worden na C-h c.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1089
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1090 Om meer informatie over een commando te krijgen, tik C-h k in plaats
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1091 van C-h c.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1092
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1093 >> Tik C-h k C-p.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1094
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1095 Dit laat de documentatie van de functie, inclusief de naam van de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1096 functie, in een apart venster zien. Als je klaar bent met lezen, tik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1097 C-x 1 om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1098 meteen te doen. Je kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1099 tikt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1100
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1101 Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1102
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1103 C-h f Beschrijf een functie. Je moet de naam van de functie
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1104 intikken.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1105
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1106 >> Tik C-h f previous-line<Return>
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1107 Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1108 het C-p commando implementeert.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1109
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1110 Een vergelijkbaar commando C-h v toont de documentatie van variabelen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1111 die je kunt instellen om het gedrag van Emacs naar wens aan te passen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1112 Het commando vraagt je om de naam van een variabele.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1113
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1114 C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1115 lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1116 voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1117 worden met M-x. Bij sommige commando's staat met
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1118 welke tekens dit commando direct uitgevoerd kan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1119 worden.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1120
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1121 >> Tik C-h a file<Return>.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1122
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1123 Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met "file" in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1124 hun naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1125 overeenkomende commandonaam zoals find-file.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1126
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1127 >> Tik C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1128 verschuiven.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1129
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1130 >> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1131
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1132 C-h i Lees de online handleidingen (ook wel Info genoemd).
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1133 Dit commando zet je in een speciale buffer genaamd
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1134 "*info*" waar je online handleidingen kunt lezen van
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1135 software die op je computer is geïnstalleerd. Tik m
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1136 Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te lezen.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1137 Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je ?
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1138 tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1139 mogelijkheden van het Info systeem. Wanneer je klaar
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1140 bent met deze Emacs-inleiding dan kun je de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1141 Emacs-Info-handleiding gebruiken als je primaire bron
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1142 van informatie.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1143
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1144
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1145 * MEER MOGELIJKHEDEN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1146 --------------------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1147
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1148 Je kunt meer over Emacs leren door haar handleiding te lezen. Deze is
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1149 zowel als boek als in elektronische vorm via Info beschikbaar (gebruik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1150 het Help menu of tik <F10> h r). Kijk bijvoorbeeld eens naar
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1151 "completion", hetgeen minder tikwerk oplevert, of "dired" wat het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1152 omgaan met bestanden vereenvoudigt.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1153
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1154 "Completion" (of "afmaken", in het Nederlands) is een manier om
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1155 onnodig tikwerk te voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1156 "*Messages*" buffer wilt omschakelen, dan kun je C-x b *M<Tab> tikken
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1157 en dan zal Emacs de rest van de buffernaam invullen voor zover dit
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1158 mogelijk is. Completion staat beschreven in de node "Completion" in
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1159 de Emacs-Info-handleiding.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1160
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1161 "Dired" toont je een lijst van bestanden in een directory, waarmee je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1162 gemakkelijk bestanden kunt bezoeken, van naam kunt veranderen, kunt
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1163 wissen, of andere acties op uit kunt voeren. Informatie over Dired
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1164 kun je vinden in de node "Dired" van de Emacs-Info-handleiding.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1165
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1166
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1167 * CONCLUSIE
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1168 -----------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1169
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1170 Denk eraan dat je met C-x C-c Emacs permanent verlaat. Om tijdelijk
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1171 een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1172 C-z.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1173
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1174 De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1175 nieuwe Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1176 tegengekomen, blijf dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1177 Doe je beklag!
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1178
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1179
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1180 * KOPIËREN
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1181 -----------
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1182
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1183 (De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1184 reeks van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1185 Cracraft schreef voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1186 is gemaakt door Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1187 van de GNU Emacs 20.2 TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1188 Fouvry en Lute Kamstra.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1189
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1190 (Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1191 voor gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1192 niet gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1193 aan de vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1194 het Engelse origineel.)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1195
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1196 Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1197 Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1198
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1199 Copyright (C) 1985, 1996, 1997, 2001, 2002, 2003, 2004,
87649
107ccd98fa12 Merge from emacs--rel--22
Miles Bader <miles@gnu.org>
parents: 82717
diff changeset
1200 2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.
82717
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1201
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1202 Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1203 als verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1204 copyrightvermelding en de toestemmingsmelding niet veranderd worden
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1205 en dat de verspreider aan de ontvanger dezelfde distributierechten
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1206 verleent als aan hem verleend worden door deze melding.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1207
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1208 Toestemming wordt verleend om veranderde versies van dit document,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1209 of delen daarvan, te verspreiden, onder bovenstaande voorwaarden,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1210 vooropgesteld dat ze ook duidelijk vermelden wie als laatste
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1211 veranderingen aangebracht heeft.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1212
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1213 De condities voor het kopiëren van Emacs zelf zijn ingewikkelder dan
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1214 dit, maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1215 geef vervolgens kopieën van Emacs aan al je vrienden. Help bij het
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1216 uitroeien van softwarebeschermingspolitiek ("eigendom") door vrije
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1217 software te gebruiken, te schrijven en te delen!
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1218
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1219 (Engels origineel van de copyrightmelding en condities:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1220
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1221 This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1222 comes with permission to distribute copies on certain conditions:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1223
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1224 Copyright (C) 1985, 1996, 1997, 2001, 2002, 2003, 2004,
87649
107ccd98fa12 Merge from emacs--rel--22
Miles Bader <miles@gnu.org>
parents: 82717
diff changeset
1225 2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.
82717
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1226
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1227 Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1228 copies of this document as received, in any medium, provided that
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1229 the copyright notice and permission notice are preserved, and that
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1230 the distributor grants the recipient permission for further
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1231 redistribution as permitted by this notice.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1232
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1233 Permission is granted to distribute modified versions of this
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1234 document, or of portions of it, under the above conditions,
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1235 provided also that they carry prominent notices stating who last
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1236 altered them.
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1237
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1238 The conditions for copying Emacs itself are more complex, but in the
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1239 same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1240 GNU Emacs to your friends. Help stamp out software obstructionism
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1241 ("ownership") by using, writing, and sharing free software!)
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1242
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1243 ;;; Local Variables:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1244 ;;; coding: latin-1
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1245 ;;; End:
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1246
0b0529241cd1 Move tutorials from etc/ to etc/tutorials/
Glenn Morris <rgm@gnu.org>
parents:
diff changeset
1247 ;;; arch-tag: 3399e308-e605-4125-8fbb-b2fe91ac3149