changeset 49340:b027da192726

Updated by Joanna Pluta <[e-mail]>.

--- a/etc/TUTORIAL.pl	Mon Jan 20 09:08:09 2003 +0000
+++ b/etc/TUTORIAL.pl	Mon Jan 20 09:09:10 2003 +0000
@@ -1,56 +1,66 @@
-Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. 
-Szczegóły na końcu pliku.  Czytasz właśnie krótki podręcznik Emacsa.
+Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. Szczegóły na
+końcu pliku. Czytasz właśnie krótki podręcznik Emacsa.
+
+Niniejszy akapit celowo nie zawiera polskich liter. Jesli polskie znaki
+w dalszej czesci podrecznika nie sa poprawnie wyswietlane, to znaczy, ze
+Twoj Emacs nie zostal jeszcze prawidlowo skonfigurowany. Pomoc w tym
+zakresie mozesz znalezc pod adresem:
+<URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki>
 
-Polecenia Emacsa ogólnie wymagają wciśnięcia klawisza CONTROL (czasami
-oznaczanego CTRL lub CTL) lub klawisza META (czasami oznaczanego EDIT
-lub ALT).  Zamiast pisać META czy CONTROL za każdym razem, gdy masz
-przycisnąć ten klawisz, używać będziemy następujących skrótów:
+Polecenia Emacsa wymagają na ogół wciśnięcia klawisza CONTROL (oznaczanego
+czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT
+albo ALT). Zamiast pisać META czy CONTROL, za każdym razem gdy będziesz
+miał przycisnąć jeden z tych klawiszy, będziemy używali następujących skrótów:
 
- C-<znak> oznacza trzymanie klawisza CONTROL podczas wciskania klawisza <znak>.
-          Na przykład C-f będzie odpowiadało naciśnięciu f, podczas gdy
-          klawisz CONTROL był wciśnięty.
- M-<znak> oznacza trzymanie klawisza META wciśniętego podczas
-          wciskania klawisza <znak>.  Jeśli nie masz klawisza META,
-          naciśnij i puść klawisz ESC, a potem naciśnij klawisz <znak>.
+C-<znak> będzie oznaczało przytrzymywanie klawisza CONTROL podczas
+wciskania klawisza <znak>. Na przykład C-f będzie odpowiadało
+naciśnięciu f, wówczas gdy klawisz CONTROL jest wciśnięty.
+M-<znak> będzie oznaczało przytrzymywanie klawisza Meta lub Alt podczas
+wciskania klawisza <znak>. Jeśli na klawiaturze nie ma klawisza META,
+to trzeba nacisnąć i puścić klawisz ESC, a potem nacisnąć klawisz <znak>.
 
-Uwaga: by zakończyć sesje Emacsa naciśnij C-x C-c (dwa znaki).
-Znaki ">>" na lewym marginesie w dalszej części tego podręcznika
-oznaczają ćwiczenia dla Ciebie.  Na przykład: 
+Uwaga: aby zakończyć sesję Emacsa, naciśnij C-x C-c (kolejno dwa znaki).
+Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczają w dalszej części tego podręcznika
+ćwiczenia dla Ciebie. Na przykład:
+
 <<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>>
->>  Teraz naciśnij C-v (następny ekran), by przejść na następny ekran
-    podręcznika (zrób to naciskając jednocześnie klawisz CONTROL i v).
-    Od tego momentu powinieneś robić to zawsze, gdy dojdziesz
-    do końca ekranu.
+[W celach dydaktycznych są zrobione dodatkowe odstępy. Tekst jest kontynuowany niżej.]
+
+>> Teraz naciśnij C-v (następny ekran), aby przejść na następny ekran
+podręcznika (zrób to naciskając jednocześnie klawisze CONTROL i v).
+Od tego momentu powinieneś robić to zawsze, gdy dojdziesz
+do końca ekranu.
 
-Zwróć uwagę na to, ze kilka linii powtarza się, gdy przechodzisz z
-ekranu na ekran; zachowanie to ma zapewnić pewna ciągłość podczas
-przesuwania się w obrębie pliku.
+Zwróć uwagę na to, że kilka linii się powtarza, gdy przechodzisz z
+ekranu na następny; ma to zapewnić wrażenie ciągłości podczas przesuwania
+się w obrębie pliku.
 
-Pierwsza umiejętnością, która powinieneś opanować, jest sposób
-przesuwania się z miejsca na miejsce.  Już wiesz, jak przesuwać się o
-jeden ekran do przodu.  By przesunąć się o jeden ekran do tylu,
-wciśnij M-v (wciśnij META i naciśnij v, lub naciśnij <ESC>v jeśli nie
-masz klawisza META lub EDIT).
+Pierwszą umiejętnością, która powinieneś opanować, jest sposób
+przesuwania się z miejsca na miejsce. Wiesz już, jak przesuwać się
+o jeden ekran do przodu. Aby przesunąć się o jeden ekran do tyłu,
+wciśnij kombinację klawiszy M-v (to znaczy wciśnij i przytrzymaj
+klawisz META lub Alt i jednocześnie naciśnij v albo naciśnij kolejno
+klawisze <ESC> v, jeśli nie masz klawisza META lub Alt).
 
->>  Spróbuj nacisnąć M-v, a potem C-v by przesunąć się w przód i w tył
-    kilka razy.
+>> Spróbuj nacisnąć M-v, a potem C-v, by przesunąć się w przód i w tył
+kilka razy.
 
 
 PODSUMOWANIE
 ------------
 
-Następujące polecenia są użyteczne do przeglądania po jednym ekranie:
+Następujące polecenia służą do przeglądania tekstu po jednym ekranie:
 
-	C-v	Przesuń się o jeden ekran do przodu
-	M-v	Przesuń się o jeden ekran do tylu
-	C-l	Wyczyść ekran i wyświetl go na nowo, umieszczając
-                tekst z okolic kursora w środku ekranu.
-                (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
+C-v Przesuń się o jeden ekran do przodu
+M-v Przesuń się o jeden ekran do tylu
+C-l Wyczyść ekran i wyświetl go na nowo, umieszczając
+tekst z okolic kursora w środku ekranu.
+(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
 
->> Znajdź kursor i zapamiętaj, jaki tekst jest w jego okolicy.
-   Naciśnij następnie C-l.
-   Znajdź kursor jeszcze raz i zwróć uwagę, że znajduje 
-   się on w okolicy tego samego tekstu.
+>> Znajdź kursor i zapamiętaj, jaki tekst jest w jego pobliżu.
+Naciśnij następnie C-l.
+Znajdź kursor jeszcze raz i zwróć uwagę, że znajduje się on
+w pobliżu tego samego tekstu.
 
 
 PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM
@@ -59,426 +69,445 @@
 Przesuwanie się z ekranu na ekran jest użyteczne, ale jak przejść do
 określonego miejsca w obrębie jednego ekranu?
 
-Można to zrobić na kilka sposobów.  Najprostszym jest użycie poleceń
-C-p, C-b, C-f oraz C-n.  Każde z tych poleceń przesuwa kursor o jeden
-wiersz lub kolumnę w określonym kierunku.  Oto schemat, który to
-obrazuje:
+Można to zrobić na kilka sposobów. Najprostszym jest użycie poleceń
+C-p, C-b, C-f oraz C-n. Każde z nich przesuwa kursor o jeden wiersz
+albo kolumnę w określonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje:
 
-	           Poprzednia linia, C-p
-                   (ang. previous line)
-                            :
-                            :
-       Wstecz, C-b ....  Kursor ....  Do przodu, C-f
-       (ang. back)          :         (ang. forward)    
-                            :
-                            :
-                    Następna linia, C-n
-                     (ang. next line)
+Poprzednia linia, C-p
+(ang. previous line)
+:
+:
+Do tyłu, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
+(ang. back) : (ang. forward)
+:
+:
+Następna linia, C-n
+(ang. next line)
 
->> Przesuń kursor na środek schematu za pomocą C-n lub C-p.  Naciśnij
-   potem C-l, by zobaczyć cały diagram na środku ekranu.
+>> Przesuń kursor na środek tego schematu za pomocą C-n lub C-p.
+Potem naciśnij C-l, by zobaczyć cały diagram na środku ekranu.
 
 To są podstawowe polecenia kierujące położeniem kursora, których
-będziesz używać nieustannnie, warto więc je zapamiętać.
+będziesz używał bardzo często, warto więc je zapamiętać.
 
 >> Naciśnij kilka razy C-n, by przesunąć kursor do tej linii.
 
 >> Przesuń się w głąb linii za pomocą C-f, a potem do góry za pomocą
-   C-p.  Zwróć uwagę na zachowanie się C-p, gdy kursor jest w środku
-   linii.
+C-p. Zwróć uwagę na zachowanie się C-p, gdy kursor jest w środku
+linii.
 
-Każda linia tekstu kończy się znakiem nowej linii, który oddziela ja
-od następnej.  Każdy Twój plik powinien kończyć się znakiem nowej
-linii (ale Emacs nie zmusza Cię do tego).
+Każda linia tekstu kończy się znakiem nowej linii, który oddziela ją
+od następnej. Każdy Twój plik powinien się kończyć znakiem nowej
+linii (ale Emacs tego nie wymaga).
 
->> Spróbuj nacisnąć C-b na początku linii.  Powinno to Cię przenieść
-   na koniec poprzedniej linii.  Dzieje się tak dlatego, że kursor
-   przechodzi nad znakiem nowej linii.
+>> Spróbuj nacisnąć C-b na początku linii. Powinno Cię to przenieść
+na koniec poprzedniej linii. Dzieje się tak dlatego, że kursor
+przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii.
 
 C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b.
 
->> Naciśnij kilka razy C-b, byś dostrzegł, gdzie jest kursor.
-   Naciśnij potem C-f, by wrócić na koniec linii.  W końcu naciśnij
-   jeszcze raz C-f, by przejść do następnej linii.
+>> Naciśnij kilka razy C-b i obserwuj położenie kursora.
+Naciskaj potem C-f, by wrócić na koniec linii. W końcu naciśnij
+jeszcze raz C-f, by przejść do następnej linii.
 
-Gdy przesuwasz kursor poza dolna krawędź ekranu, tekst za krawędzią
-przesuwa się na ekran (ang. scrolling).  Dzięki temu Emacs może
-przesunąć kursor do określonego miejsca bez umieszczania go poza
-ekranem.
+Gdy przesuwasz kursor poza dolną krawędź ekranu, tekst położony
+za krawędzią przesuwa się na ekran (ang. scrolling). Dzięki temu
+Emacs może przesunąć kursor do określonego miejsca bez umieszczania
+go poza ekranem.
 
->> Spróbuj przesunąć kursor poza dolna granice ekranu za pomocą C-n i
-   zobacz co się stanie.
+>> Spróbuj przesunąć kursor poza dolną granicę ekranu za pomocą C-n
+i zobacz, co się stanie.
 
-Jeśli przesuwanie się o jeden znak na raz jest dla Ciebie za wolne,
-spróbuj przesuwać się o słowa.  M-f (Meta-f) przesuwa kursor do przodu
-o słowo, a M-b przesuwa go do tylu o jedno słowo.
+Jeśli przesuwanie się o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne,
+to spróbuj przesuwać się o słowa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o słowo
+do przodu, a M-b przesuwa go o słowo do tyłu.
 
->> Spróbuj nacisnąć kilka M-f i M-b.
+>> Naciśnij kilka razy M-f i M-b.
 
-Gdy jesteś w środku słowa, M-f przesuwa kursor na koniec słowa.  Jeśli
-natomiast jesteś w przerwie miedzy słowami, M-f przesuwa kursor na
-koniec następnego słowa.  M-b zachowuje się podobnie, jak chodzi o
-ruch do tyłu.
+Gdy jesteś w środku słowa, to M-f przesuwa kursor na jego koniec.
+Jeśli natomiast jesteś w przerwie miedzy słowami, to M-f przesuwa
+kursor na koniec następnego słowa. M-b zachowuje się podobnie
+dla ruchu do tyłu.
 
->> Naciśnij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b tak, byś
-   mógł zauważyć działanie M-f i M-b naciśnietych w różnych miejscach
-   wewnątrz i pomiędzy słowami.
+>> Naciśnij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak byś
+mógł zauważyć działanie M-f i M-b naciśniętych w różnych miejscach
+wewnątrz i między słowami.
 
-Zauważ podobieństwo pomiędzy C-f i C-b oraz M-f i M-b.  Bardzo często
-kombinacje zawierające Meta opisują operacje związane z jednostkami
-językowymi (słowa, zdania, akapity), podczas gdy kombinacje oparte o
-Control działają na podstawowych jednostkach niezależnych od tego, co
-edytujesz (znaki, linie, itd.).
+Zauważ podobieństwo między C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo często
+kombinacje zawierające Meta (Alt) oznaczają operacje związane
+z jednostkami językowymi (słowa, zdania, akapity), podczas gdy
+kombinacje z klawiszem Control działają na jednostkach podstawowych,
+niezależnych od tego, co edytujesz (znaki, linie, itd.).
 
-Ta zależność stosuje się do linii i zdań: C-a i C-e przesuwają kursor
-na początek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwają go na początek i
-koniec zdania.
+Oto zależność, która stosuje się do linii i zdań: C-a i C-e przesuwają
+kursor na początek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwają go na początek
+i koniec zdania.
 
 >> Naciśnij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e.
-   Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
+Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
 
-Czy zauważyłeś, ze powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
-M-a przesuwa Cię o jedno zdanie?  Chociaż nie jest to do końca
-analogiczne, wydaje się jednak naturalne.
+Czy zauważyłeś, że powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
+M-a przesuwa Cię o jedno zdanie? Chociaż nie ma tu pełnej analogii,
+wydaje się to jednak naturalne.
 
-Położenie kursora w tekście określane jest mianem "punktu".
+Położenie kursora w tekście jest określane mianem "punktu".
 
 Oto podsumowanie prostych poleceń służących do przesuwania kursora,
 włącznie z operacjami dotyczącymi słów i zdań:
 
-	C-f	Do przodu o jeden znak
-	C-b	W tył o jeden znak
+C-f Do przodu o jeden znak
+C-b Do tyłu o jeden znak
 
-	M-f	Do przodu o słowo
-	M-b	W tył o słowo
+M-f Do przodu o słowo
+M-b Do tyłu o słowo
 
-	C-n	Następna linia
-	C-p	Poprzednia linia
+C-n Następna linia
+C-p Poprzednia linia
 
-	C-a	Początek linii
-	C-e	Koniec linii
+C-a Początek linii
+C-e Koniec linii
 
-	M-a	W tył na początek zdania
-	M-e	Do przodu na koniec zdania
+M-a Do tyłu na początek zdania
+M-e Do przodu na koniec zdania
 
->> Przećwicz kilka razy wszystkie powyższe polecenia dla wprawy.
-   Są one najczęściej używanymi poleceniami.
+>> Przećwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powyższe polecenia.
+Należą one do najczęściej używanych.
 
-Dwa inne ważne polecenia przesuwające kursor to M-< (Meta i znak
-mniejszości), które przesuwa kursor na początek całego tekstu i M->
-(Meta i znak większości), które przesuwa kursor na koniec całego
-tekstu.
+Dwa inne ważne polecenia przesuwające kursor to M-< (Meta lub Alt
+i znak mniejszości), które przesuwa kursor na początek całego tekstu
+i M-> (Meta lub Alt i znak większości), które przesuwa kursor na koniec
+całego tekstu.
 
-Na większości terminali "<" jest nad przecinkiem, tak wiec musisz użyć
-klawisza Shift by nacisnąć "<".  Musisz wiec także użyć Shift by
-nacisnąć M-<.  Bez Shift byłoby to M-przecinek.
+Na większości klawiatur "<" jest nad przecinkiem, musisz więc użyć
+klawisza Shift, by nacisnąć "<", i podobnie musisz użyć klawisza Shift,
+by nacisnąć M-<. Bez Shift uzyskałbyś M-przecinek.
 
->> Naciśnij M-< by przejść na początek podręcznika.  Użyj potem C-v
-   kilkukrotnie, by wrócić tutaj.
+>> Naciśnij M-<, by przejść na początek podręcznika, a potem kilka razy
+użyj C-v, by powrócić do tego miejsca.
 
->> Teraz naciśnij M->, by przejść na koniec podręcznika.  Wróć do tego
-   miejsca za pomocą kilkukrotnego M-v.
+>> Teraz naciśnij M->, by przejść na koniec podręcznika, i wróć do tego
+miejsca za pomocą kilkakrotnego M-v.
 
-Jeśli Twój terminal ma klawisze strzałek, to możesz ich użyć do
-przesuwania kursora.  Zalecamy Ci nauczenie się kombinacji C-b, C-f,
-C-n i C-p z trzech powodów.  Po pierwsze, działają one na wszystkich
-typach terminali.  Po drugie, gdy już zdobędziesz pewna praktykę w
-posługiwaniu się Emacsem, będzie Ci szybciej nacisnąć te kombinacje
+Jeśli Twoja klawiatura ma klawisze strzałek, to możesz ich użyć do
+przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyć się się kombinacji C-b, C-f,
+C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, działają one na wszystkich
+typach terminali. Po drugie, gdy już zdobędziesz pewną praktykę w
+posługiwaniu się Emacsem, to będzie Ci szybciej nacisnąć te kombinacje
 niż klawisze strzałek (ponieważ nie wymaga to przenoszenia dłoni z
 miejsca, które zajmują podczas szybkiego pisania za pomocą 10 palców).
 Po trzecie wreszcie, gdy już wyrobisz sobie zwyczaj posługiwania się
-tymi poleceniami z klawiszem Control, będziesz mógł łatwo nauczyć się
-innych zaawansowanych poleceń przesuwających kursor.
+tymi poleceniami z klawiszem Control, to łatwo przyjdzie Ci nauczyć się
+bardziej zaawansowanych poleceń przesuwających kursor.
 
 Większość poleceń Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla większości
-poleceń służy on jako liczba powtórzeń.  Sposób, w jaki określasz
-liczbę powtórzeń polecenia, to naciśniecie C-u a potem cyfr, zanim
-naciśniesz polecenie.  Jeśli masz klawisz META (lub EDIT lub ALT),
-alternatywnym sposobem jest wciskanie klawiszy cyfr podczas
-wprowadzania argumentu liczbowego.  Zalecamy nauczenie się metody
-klawisza C-u, ponieważ działa ona na wszystkich terminalach.
+poleceń oznacza on liczbę powtórzeń. Aby określić liczbę powtórzeń
+polecenia, powinieneś je poprzedzić naciśnięciem C-u a potem cyfr.
+Jeśli masz na klawiaturze klawisz META (lub EDIT albo ALT), to
+alternatywnym sposobem wprowadzenia argumentu liczbowego jest użycie
+tego klawisza i wciskanie cyfr argumentu. Radzimy jednak przyswoić
+sobie metodę z klawiszem C-u, ponieważ działa ona na wszystkich
+terminalach.
 
 Na przykład C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków.
-	
+
 >> Spróbuj użyć C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesunąć kursor
-   do jednej z linii w pobliżu tego zdania za pomocą tylko jednego
-   polecenia.
+do jednej z linii w pobliżu tego zdania za pomocą tylko jednego
+polecenia.
 
-Większość poleceń używa argumentu liczbowego jako liczba powtórzeń.
-Jest kilka poleceń, które używają go w inny sposób.  C-v i M-v są
-wśród tych wyjątków.  Jeśli poda się im argument, przesuwają zawartość
-ekranu w gore lub w dół o podana liczbę linii zamiast o tyleż ekranów.
+Większość poleceń używa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeń.
+Jest kilka poleceń, które używają go w inny sposób. Do takich wyjątków
+należą C-v i M-v. Jeśli poda się im argument, to przesuwają zawartość
+ekranu w górę lub w dół o podaną liczbę linii zamiast o tyleż ekranów.
 Na przykład C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie.
 
 >> Spróbuj nacisnąć C-u 8 C-v.
 
-To powinno było przewinąć ekran do góry o 8 linii.  Jeśli chciałbyś
-przewinąć go w dół, możesz podać argument przed poleceniem M-v.
+To powinno było przewinąć ekran do góry o 8 linii. Jeśli chciałbyś
+przewinąć ekran w dół, to powinieneś podać argument przed poleceniem M-v.
 
-Jeśli używasz systemu X-Windows, prawdopodobnie po lewej stronie okna
-Emacsa znajduje się prostokątny obszar, nazywany po angielsku
-"scrollbar".  Za jego pomocą możesz przewijać tekst, używając do tego
-celu myszy.
+Jeśli pracujesz w systemie z okienkowym trybem graficznym, jak X11
+lub MS-Windows, to prawdopodobnie po lewej stronie okna Emacsa znajduje
+się prostokątny obszar nazywany po angielsku "scrollbar", a po polsku
+suwakiem. Za jego pomocą możesz przewijać tekst, używając do tego myszy.
 
 >> Spróbuj nacisnąć środkowy klawisz myszy u góry podświetlonego
-   obszaru na scrollbarze.  To powinno przewinąć tekst do miejsca
-   określonego wysokością, na której nacisnąłeś klawisz myszy.
+obszaru na suwaku. To powinno przewinąć tekst do miejsca
+określonego przez wysokość, na której nacisnąłeś klawisz myszy.
 
->> Przesuń mysz do miejsca oddalonego od górnego końca scrollbaru
-   mniej więcej o trzy linie i naciśnij lewy klawisz myszy kilka razy.
+>> Przesuń mysz do miejsca oddalonego od górnego końca suwaka o mniej
+więcej trzy linie i naciśnij lewy klawisz myszy kilka razy.
 
 
 * KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA
 -----------------------------------
 
-Jeśli masz X terminal, prawdopodobnie łatwiej Ci będzie używać
-klawiszy strzałek po prawej stronie klawiatury do kierowania kursorem.
-Klawisze strzałek w lewo, w prawo, w górę i w dół działają zgodnie z
-oczekiwaniem; odpowiadają one dokładnie C-b, C-f, C-p i C-n, ale są
-łatwiejsze do zapamiętania.  Możesz także używać C-lewo i C-prawo by
-przesuwać się o słowa oraz C-góra i C-dół, by przesuwać się o bloki
-(np. akapity, jeśli edytujesz tekst).  Jeśli masz klawisze oznaczone
-HOME (lub BEGIN) oraz END, zaniosą Cię one na początek i koniec linii,
-a C-home i C-end na początek i koniec pliku.  Jeśli Twoja klawiatura
-ma klawisze PgUp i PgDn, możesz ich użyć do przesuwania się o jeden
-ekran za jednym razem, tak jak M-v i C-v.
+Jeśli pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
+prawdopodobnie łatwiej Ci będzie używać klawiszy strzałek po prawej
+stronie klawiatury. Klawisze strzałek: w lewo, w prawo, w górę i w dół
+działają zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadają one dokładnie C-b, C-f, C-p
+i C-n, ale są łatwiejsze do zapamiętania. Możesz także używać C-lewo i
+C-prawo, by przesuwać się o słowa, oraz C-góra i C-dół, by przesuwać się
+o bloki (np. akapity, jeśli edytujesz tekst). Jeśli masz klawisze
+oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przeniosą Cię one na początek i,
+odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na początek i koniec
+pliku. Jeśli na Twojej klawiaturze są klawisze PgUp i PgDn, to możesz
+ich użyć do przesuwania się o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
 
-Wszystkie te polecenia akceptują argument liczbowy, jak to jest
-opisane powyżej.  Możesz stosować pewne skróty w celu wpisania tych
-argumentów: naciśnij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbę.  Na
-przykład, by przesunąć kursor o 12 słów w prawo naciśnij C-1 C-2
-C-prawo.  Zwróć uwagę, ze jest to łatwe do wpisania, ponieważ nie
-musisz puszczać klawisza CONTROL podczas wciskania klawiszy.
+Wszystkie te polecenia akceptują argument liczbowy, tak jak to
+opisano powyżej. Wpisanie argumentu możesz sobie uprościć:
+naciśnij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbę. Na
+przykład, aby przesunąć kursor o 12 słów w prawo, naciśnij C-1 C-2
+C-prawo. Zwróć uwagę, że jest to łatwe do wpisania, ponieważ nie
+musisz puszczać klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
 
 
 * GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY
 ----------------------------
 
-Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na Twoje polecenia, możesz go
-bezpiecznie zatrzymać przyciskając C-g.  Możesz użyć C-g do przerwania
-polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu.
+Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na Twoje polecenia, to możesz go
+bezpiecznie zatrzymać, przyciskając C-g. Klawisza C-g możesz też użyć do
+przerwania polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu.
 
-Możesz użyć C-g także, by anulować argument liczbowy lub początek
-polecenia, którego nie chcesz dokańczać.
+Możesz także użyć C-g do anulowania argumentu liczbowego albo początku
+polecenia, którego nie zamierzasz dokończyć.
 
->> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naciśnij C-g.  
-   Teraz naciśnij C-f.  Powinno przesunąć to kursor o tylko jeden
-   znak, ponieważ anulowałeś argument za pomocą C-g.
+>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naciśnij C-g.
+Teraz naciśnij C-f. Powinno to przesunąć kursor zaledwie o
+jeden znak, ponieważ argument liczbowy anulowałeś za pomocą C-g.
 
-Jeśli nacisnąłeś <ESC> przez pomyłkę, możesz tego się pozbyć za pomocą
-C-g.
+Za pomocą klawisza C-g możesz też anulować skutki omyłkowego
+wciśnięcia klawisza <ESC>.
 
 
 * ZABLOKOWANE POLECENIA
 -----------------------
 
-Pewne polecenia Emacsa są "zablokowane", tak by początkujący
+Pewne polecenia Emacsa są ,,zablokowane'' -- po to, by początkujący
 użytkownicy nie mogli ich wywołać przez przypadek.
 
-Jeśli wywołasz jedno z zablokowanych poleceń, Emacs wypisze komunikat
-informujący o tym, co to za polecenie, i zapyta Cię, czy chcesz je
-wywołać.
+Jeśli wywołasz jedno z zablokowanych poleceń, to Emacs wypisze komunikat
+informujący o tym, co to za polecenie, i zapyta Cię, czy istotnie chcesz
+je wywołać.
 
-Jeśli naprawdę chcesz wywołać to polecenie, naciśnij spacje w
-odpowiedzi na pytanie.  Jeśli nie chcesz wywołać zablokowanego
-polecenia, odpowiedz na pytanie naciskając "n".
+Jeśli naprawdę chcesz wywołać to polecenie, to odpowiedz na pytanie,
+naciskając spację. Jeśli nie chcesz wywołać zablokowanego polecenia,
+to na pytanie odpowiedz, naciskając n.
 
->> Napisz `C-x n p' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz "n"
-   na zadane pytanie.
+>> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n
+na zadane pytanie.
 
 
 * OKNA
 ------
 
-Emacs może mięć kilka okien, każde wyświetlające własny tekst.  Zwróć
-uwagę, ze "okno" jeśli chodzi o Emacsa, nie odnosi się do osobnego
-okienka systemu okienkowego, ale do pojedynczego panelu wewnątrz
-okienka systemu X-Windows.  (Emacs może mięć kilka X-okien, lub
-"ramek" w terminologii Emacsa.  Opisane jest to poniżej.)
+Emacs może mieć otwartych kilka okien, z których każde wyświetla
+własny tekst. Pojęcie ,,okna'', jeśli chodzi o Emacsa, nie odnosi
+się do osobnego okienka systemu okienkowego, lecz do pojedynczego
+panelu wewnątrz okienka systemowego. (Emacs może też pracować
+na kilku oknach systemowych (X-oknach); w terminologii Emacsa
+nazywają się one ramkami. Opisane jest to poniżej.)
 
 Na tym etapie lepiej jest się nie zagłębiać w techniki wykorzystujące
-kilka okien.  Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się
-nadmiaru okien, które mogą pojawić się jako składniki systemu pomocy
-lub wynik pewnych poleceń.  Robi się to w prosty sposób:
+kilka okien. Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się
+nadmiaru okien, które mogą się pojawić w wyniku wywołania Emacsowego
+systemu pomocy albo niektórych poleceń. Robi się to w prosty sposób:
 
-	C-x 1	Jedno okno (tzn. zabij wszystkie inne okna).
+C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozostałe okna).
 
-Kombinacja ta to Control-x, po którym występuje cyfra 1.  C-x 1
-powiększa okno, w którym jest kursor tak, by zajęło cały ekran.
-Kasuje to wszystkie inne okna Emacsa.
+Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym występuje cyfra 1.
+Powiększa ona okno, w którym jest kursor tak, by wypełniło ono ekran,
+kasując zarazem pozostałe okna Emacsa.
 
 >> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l.
 
-(C-l, jak pamiętasz odświeża zawartość ekranu.  Jeśli poda się temu
-poleceniu argument liczbowy, będzie to oznaczało "odśwież zawartość
-ekranu i umieść bieżąca linie o tyle linii od góry ekranu".  Tak wiec
-C-u 0 C-1 oznacza "odśwież ekran, umieszczając bieżąca linie na samej
-górze".)
+(C-l, jak pamiętasz odświeża zawartość ekranu. Jeśli temu poleceniu
+poda się argument liczbowy, to będzie to oznaczało ,,odśwież zawartość
+ekranu i umieść bieżąca linię o tyle linii od góry ekranu''. Tak więc,
+C-u 0 C-1 oznacza ,,odśwież ekran, umieszczając bieżąca linię na samej
+górze''.)
 
 >> Naciśnij Control-x 2
-   Zauważ jak okno się kurczy, podczas gdy nowe okno pojawia się,
-   wyświetlając zawartość tego bufora.
+Zauważ, że okno się kurczy, a jednocześnie pojawia się nowe,
+wyświetlające ten sam tekst.
 
->> Naciśnij C-x 1 i nowe okno zniknie.
+>> Naciśnij C-x 1, a nowe okno zniknie.
 
 
 * WSTAWIANIE I USUWANIE
 -----------------------
 
-Jeśli chcesz wstawiać tekst, po prostu go napisz.  Znaki, które da się
-wyświetlić, takie jak A, 7, *, itd, Emacs traktuje jako tekst i
-wstawia natychmiast do bufora.  Naciśnij <Return> (znak powrotu
-karetki), by wstawić znak nowej linii.
+Jeśli chcesz wstawić nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da
+się wyświetlić, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i
+wstawia natychmiast do tekstu dotychczasowego. Aby wstawić znak nowej
+linii, trzeba nacisnąć klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak
+oznaczało się znak powrotu karetki).
 
-Ostatni znak, który napisałeś możesz skasować przez naciśniecie
-klawisza <Delete>.  Klawisz ten może być oznaczony "Del".  W pewnych
-wypadkach klawisz "Backspace" może służyć za <Delete>, ale nie jest to
-regułą!
+Ostatni napisany znak możesz skasować przez naciśniecie klawisza <Delete>.
+Klawisz ten może być oznaczony "Del". W pewnych wypadkach za <Delete>
+może służyć klawisz "Backspace", ale to nie jest regułą!
 
 Ogólniej, <Delete> usuwa znak bezpośrednio przed bieżąca pozycją
 kursora.
 
->> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuń je za pomaca
-   kilkukrotnego naciśnięcia <Delete>.  Nie przejmuj się tym, 
-   że zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób głównego pliku
-   podręcznika.  To jest Twoja własna kopia.
+>> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuń je za pomocą
+kilkakrotnego naciśnięcia <Delete>. Nie przejmuj się tym,
+że zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób głównego pliku
+podręcznika. To jest Twoja własna kopia.
 
 Gdy linia tekstu staje się zbyt długa, by zmieścić się w jednym
-wierszu na ekranie, jest ona "kontynuowana" w następnym wierszu
-ekranu.  Znak "backslash" (`\') na prawym marginesie pozwala Ci
-rozpoznać takie linie.
+wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu następnym.
+Znak ,,backslash'' (`\') (albo, jeśli pracujesz w okienkowym
+trybie graficznym, zagięta strzałka) umieszczony na prawym marginesie
+wskazuje, że dana linia jest kontynuowana w następnym wierszu ekranu.
 
 >> Wpisuj jakiś tekst tak długo, aż dojdziesz do prawego marginesu, i
-   potem nie przestawaj.  Zauważysz, ze pojawi się linia kontynuacji.
+potem nie przestawaj. Zauważysz, że pojawi się linia kontynuacji.
 
->> Użyj <Delete> by usunąć tekst tak, by linia znowu
-   mieściła się na ekranie.  Linia kontynuacji zniknie.
+>> Użyj klawisza <Delete>, by usunąć znaki tekstu, tak by linia znowu
+mieściła się na ekranie. Linia kontynuacji zniknie.
 
-Znak nowej linii może być kasowany tak, jak każdy inny znak.
-Usuniecie znaku nowej linii łączy je w jedna.  Jeśli powstała w wyniku
-tego linia jest zbyt długa, by zmieścić się na szerokość ekranu,
-zostanie ona wyświetlona z linią kontynuacji.
+Znak nowej linii można skasować tak jak każdy inny znak. Usunięcie znaku
+nowej linii między dwiema liniami spowoduje ich połączenie. Jeśli powstała
+w wyniku tego linia tekstu jest zbyt długa, by zmieścić się na szerokość
+ekranu, to zostanie wyświetlona z linią kontynuacji.
 
->> Przesuń kursor na początek linii i naciśnij <Delete>.  Bieżąca
-   linia zostanie połączona z poprzednia.
+>> Przesuń kursor na początek linii i naciśnij <Delete>. Bieżąca
+linia zostanie połączona z poprzednią.
 
 >> Naciśnij <Return>, by z powrotem wstawić znak nowej linii, który
-   skasowałeś.
+skasowałeś.
 
-Pamiętaj, ze większość poleceń Emacsa może zostać wywołanych z
-parametrem liczby powtórzeń; dotyczy to także znaków tekstu.  Argument
-liczbowy powoduje wstawienie znaku kilkukrotnie.
+Jak juz wiesz, większość poleceń Emacsa można wywołać z parametrem
+liczby powtórzeń; dotyczy to także znaków tekstu. Argument liczbowy
+powoduje wstawienie znaku odpowiadającą mu liczbę razy.
 
->>  Spróbuj zrobić to teraz -- naciśnij C-u 8 * by uzyskać ********.
+>> Wypróbuj to teraz -- naciśnij C-u 8 *, a uzyskasz ********.
 
 Nauczyłeś się już większej części podstawowych sposobów pisania oraz
-poprawiania błędów.  W Emacsie możesz usuwać również cale słowa lub
-cale linie.  Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
+poprawiania błędów. W Emacsie możesz usuwać również całe słowa lub
+linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
+
+<Delete> usuń znak bezpośrednio przed kursorem
+C-d usuń znak bezpośrednio za kursorem
 
-	<Delete>     usuń znak bezpośrednio przed kursorem
-	C-d          usuń znak bezpośrednio za kursorem
+M-<Delete> wytnij słowo bezpośrednio przed kursorem
+M-d wytnij słowo bezpośrednio za kursorem
+
+C-k wytnij zawartość linii od kursora do jej końca
+M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do końca zdania
 
-	M-<Delete>   wytnij słowo bezpośrednio przed kursorem
-	M-d          wytnij następne słowo bezpośrednio za kursorem
+Warto zauważyć, że stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i
+M-d rozszerza analogię występującą w zestawieniu C-f i M-f
+(<Delete> tak naprawdę nie jest znakiem sterującym, ale nie miejsce tu na
+roztrząsanie, dlaczego
+tak jest). C-k i M-k są podobne do C-e i M-e w tym sensie, że linie są
+odpowiednikami zdań.
+
 
-	C-k          wytnij zawartość linii od kursora do jej końca
-	M-k          wytnij wszystkie znaki od kursora do końca zdania
+Oto metoda wycinania części tekstu. Umieść kursor na początku fragmentu,
+który chcesz wyciąć, i naciśnij C-@ lub C-SPC (SPC-spacja). Teraz przejdź
+na drugi koniec wybranego fragmentu i naciśnij C-w. To wytnie cały tekst
+zawarty między punktami początkowym i końcowym.
+
+>> Przesuń kursor na literę O na początku poprzedniego paragrafu.
 
-Zauważ, ze <Delete> i C-d w połączeniu z M-<Delete> i M-d rozszerzają
-regule rozpoczętą przez C-f i M-f (Cóż, <Delete> tak naprawdę nie
-wymaga wciśnięcia Control, ale pomińmy to milczeniem).  C-k i M-k są
-podobne do C-e i M-e w sensie, że linie są odpowiednikami zdań.
+>> Naciśnij C-SPC. Emacs wyświetli "Mark set" (znacznik ustawiony)
+na dole ekranu.
+
+>> Przesuń kursor do litery o w słowie ,,kursor'' w drugim zdaniu.
+
+>> Naciśnij C-w. Ta komenda wytnie cały fragment zaczynający się od O,
+a kończący tuż przed o.
 
 Gdy usuwasz więcej niż jeden znak naraz, Emacs zachowuje usunięty
-tekst tak, byś mógł go gdzieś wstawić z powrotem.  Wstawianie
-usuniętego tekstu to "wklejanie".  Możesz wklejać usunięty tekst bądź
-to w to samo miejsce, z którego został usunięty, bądź to w inne
-miejsca.  Ten sam tekst możesz wklejać kilkukrotnie, w celu uzyskania
-wielu kopii.  Poleceniem, które wkleja tekst jest C-y.
+tekst po to, by mógł go z powrotem gdzieś wstawić. Wstawianie
+usuniętego tekstu nazywa się ,,wklejaniem''. Usunięty tekst
+możesz wkleić zarówno w to samo miejsce, z którego został usunięty,
+bądź też w inne miejsca. Ten sam tekst możesz wkleić wielokrotnie,
+w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y.
 
-Zauważ różnicę pomiędzy "wycinaniem" i "usuwaniem", polegającą na tym,
-ze wycięte rzeczy mogą być wklejone na nowo, natomiast usunięte nie.
-W ogólności, polecenia, które kasują dużo tekstu zachowują go, podczas
-gdy polecenia, które usuwają po prostu jeden znak lub puste linie i
-przerwy, nie zachowują usuniętego tekstu.
+Zauważ różnicę między ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegającą na tym,
+że rzeczy wycięte można na nowo wklejać, usuniętych natomiast wklejać nie
+można. Na ogół polecenia Emacsa, które kasują dużo tekstu, zachowują go,
+podczas gdy polecenia, które po prostu usuwają jeden znak albo puste
+linie lub odstępy, usuniętego tekstu nie zachowują.
 
->> Przesuń kursor na początek linii, która nie jest pusta.  Naciśnij
-   C-k, by wyciąć tekst z tej linii.
+>> Przesuń kursor na początek linii, która nie jest pusta. Naciśnij
+C-k, by wyciąć tekst z tej linii.
 
->> Naciśnij C-k jeszcze raz.  Zauważ, ze wycina to znak nowej linii,
-   który znajduje się za ta linia.
+>> Naciśnij C-k jeszcze raz. Zauważ, że wycina to znak nowej linii,
+który znajduje się za ta linią.
 
-Zwróć uwagę, ze pojedyncze C-k wycina zawartość linii, a powtórne C-k
-wycina samą linie tak, że pozostałe linie przesuwają się do góry.  C-k
-traktuje argument liczbowy w specjalny sposób: wycina ono tyle linii
-ORAZ ich zawartość.  To nie jest samo powtarzanie kilka razy C-k.  C-u
-2 C-k wycina dwie linie i ich znaki nowej linii; dwukrotne naciśniecie
-C-k nie zrobiłoby tego.
+Zwróć uwagę, że pojedyncze C-k wycina zawartość linii, a powtórne C-k
+wycina samą linię, tak że pozostałe linie przesuwają się do góry. C-k
+traktuje argument liczbowy w sposób specjalny: wycina ono tyle linii,
+ile wynosi wartość argumentu, ORAZ ich zawartość. To nie jest jedynie
+powtórzenie kilka razy C-k. C-u 2 C-k wycina dwie linie wraz z ich
+znakami nowej linii; dwukrotne naciśniecie C-k nie zrobiłoby tego.
 
 By odzyskać ostatnio wycięty tekst i wstawić go w miejsce kursora,
 naciśnij C-y.
 
->> Twoja kolej.  Naciśnij C-y, by z powrotem wstawić tekst.
+>> Twoja kolej. Naciśnij C-y, by z powrotem wstawić tekst.
 
-Zwróć uwagę, ze jeśli naciśniesz C-k kilka razy pod rząd, cały wycięty
-tekst jest zachowywany w jednym kawałku tak, że jedno C-y wklei
+Zwróć uwagę, że jeśli naciśniesz C-k kilka razy z rzędu, to cały wycięty
+tekst zostanie zachowywany w jednym kawałku, tak że pojedyncze C-y wklei
 wszystkie linie.
 
 >> Naciśnij C-k kilka razy.
 
-By odzyskać ten wycięty tekst...
+A by odzyskać ten wycięty tekst...
 
->> ...naciśnij C-y.  Przesuń potem kursor o kilka linii w dół i
-   naciśnij C-y jeszcze raz.  Widzisz, ze wstawia to ten sam tekst.
+>> ...naciśnij C-y. Przesuń potem kursor o kilka linii w dół i
+naciśnij C-y jeszcze raz. Widzisz, że wstawia to ten sam tekst.
 
-Co zrobić, jeśli chcesz wstawić tekst, który wcześniej wyciąłeś, a
-potem wycinasz cos innego?  C-y wstawia tekst ostatnio wycięty.
-Poprzedni fragment nie jest jednak stracony.  Możesz wrócić do niego,
-używając polecenia M-y.  Po tym, jak naciśniesz C-y, by wstawić
-ostatnio wycięty tekst, naciśniecie M-y zastępuje wstawiony tekst
-poprzednio wyciętym.  Dalsze naciskanie M-y przywołuje coraz
-wcześniejsze fragmenty tekstu.  Gdy dojdziesz do tekstu, którego
-szukałeś, nie musisz robić nic, by został on we właściwym miejscu.  Po
-prostu kontynuuj edycję tekstu, pozostawiając wklejony tekst tam,
-gdzie się znajduje.
+Co zrobić, jeśli chcesz wstawić tekst, który wcześniej wyciąłeś,
+a potem wycinasz coś innego? C-y wstawia tekst ostatnio wycięty.
+Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Możesz do niego wrócić,
+używając polecenia M-y. Naciskając C-y, wstawiasz tekst ostatnio
+wycięty, a naciskając M-y, zastępujesz ten tekst wyciętym uprzednio.
+Dalsze naciskanie M-y przywołuje coraz wcześniejsze fragmenty tekstu.
+Gdy dojdziesz do tekstu, którego szukałeś, po prostu kontynuuj edycję
+tekstu, pozostawiając wklejony tekst tam, gdzie się znajduje.
 
-Jeśli będziesz naciskał M-y wystarczająco wiele razy, dojdziesz do
-punktu, z którego wystartowałeś (tekst ostatnio wycięty).
+Naciskając M-y wystarczająco wiele razy, dojdziesz do punktu,
+z którego wystartowałeś (czyli tekstu wyciętego ostatnio).
 
->> Wytnij jakąś line, zmień pozycję kursora i wytnij inna.  Naciśnij
-   potem C-y by wstawić druga z wyciętych linii.  Potem naciśnij M-y,
-   i linia ta zostanie zastąpiona przez ta pierwsza.  Naciśnij M-y
-   jeszcze kilka razy, by zobaczyć co się dzieje.  Powtarzaj to tak
-   długo, aż druga z linii pojawi się z powrotem.  Jeśli chcesz,
-   możesz podąć M-y dodatnie i ujemne argumenty.
+>> Wytnij jakąś linię, zmień pozycję kursora i wytnij inną. Naciśnij
+potem C-y, by wstawić drugą z wyciętych linii. Potem naciśnij M-y
+i linia ta zostanie zastąpiona przez tą pierwszą. Naciśnij M-y
+jeszcze kilka razy, by zobaczyć, co się dzieje. Powtarzaj to aż
+do ponownego pojawienia się drugiej z linii. Możesz też wypróbować,
+co się stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
+albo ujemnym.
 
 
 * COFNIJ
 --------
 
 Jeśli wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, że
-to była pomyłka, możesz cofnąć te zmiany za pomocą polecenia "cofnij"
+to była pomyłka, to możesz cofnąć zmiany, wydając polecenie ,,cofnij''
 (ang. undo), C-x u.
 
 C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; jeśli powtórzysz
-C-x u kilka razy pod rząd, każde powtórzenie cofa koleje polecenie.
+C-x u kilka razy z rzędu, to każde powtórzenie cofa kolejne polecenie.
 
-Od tej reguły są dwa wyjątki: polecenia, które nie zmieniają tekstu
-nie liczą się jako polecenia, które można cofnąć (zarówno przesunięcia
-kursora, jak i przewijanie tekstu), oraz znaki wstawiane do tekstu
-(np.  litery) łączone są w grupy do 20.  (Ma to na celu zredukowanie
-liczby naciśnięć C-x u, które musiałbyś wykonać, by cofnąć wstawianie
-tekstu.)
+Od tej reguły są dwa wyjątki: polecenia, które nie zmieniają tekstu nie
+liczą się jako polecenia, które można wycofać (dotyczy to zarówno
+przesunięć kursora, jak i przewijania tekstu), oraz znaki wstawiane do
+tekstu (np. litery) łączone są w grupy do 20. (Redukuje to liczbę
+naciśnięć C-x u, które musiałbyś wykonać, by wycofać się z niechcianych
+zmian.)
 
->> Wytnij te linie za pomocą C-k, a potem naciśnij C-x u i linia
-   powinna pojawić się tu z powrotem.
+>> Wytnij tę linię za pomocą C-k, a potem naciśnij C-x u; linia
+powinna się pojawić ponownie.
 
 C-_ jest innym sposobem wywołania polecenia "cofnij"; działa to
-dokładnie tak samo jak C-x u, jest jedynie łatwiejsze do naciśnięcia
-kilka razy pod rząd.  Wada C-_ jest to, ze nie jest to oczywiste w
-jaki sposób nacisnąć te kombinacje na niektórych klawiaturach.  To
-właśnie dlatego C-x u jest także dostępne.  Na niektórych terminalach
-możesz nacisnąć C-_ poprzez przytrzymanie CTRL i naciśniecie /.
+dokładnie tak samo jak C-x u, jest jednak łatwiejsze do naciśnięcia
+kilka razy z rzędu. Wadą kombinacji C-_ jest to, że nie jest oczywiste
+w jaki sposób ją uzyskać na niektórych klawiaturach. To właśnie dlatego
+dostępna jest też kombinacja C-x u. Na niektórych terminalach możesz
+nacisnąć C-_ poprzez przytrzymanie Ctrl i naciśnięcie /.
 
 Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u określa liczbę powtórzeń
 tego polecenia.
@@ -487,407 +516,377 @@
 * PLIKI
 -------
 
-Aby edytowny przez Ciebie tekst został nma trwałe zachowany, musisz
-umieścić go w pliku.  W przeciwnym wypadku zniknie on, gdy Emacs w
-którym go edytowałeś zostanie zamknięty.  Zachowywanie Twojego tekstu
-w pliku nazywane bywa "odwiedzaniem" lub "znajdywaniem" pliku (ang.
-"visiting" lub "finding").
+Aby edytowany przez Ciebie tekst został na trwałe zachowany, musisz
+umieścić go w pliku. Jeśli tego nie zrobisz, to tekst zniknie, gdy
+zamknięty zostanie Emacs, za pomocą którego go edytowałeś. Aby zachować
+tekst w pliku, najpierw musisz ten plik ,,znaleźć'', i to zanim
+zaczniesz wprowadzać tekst. Czynność znajdowania pliku (ang. "file
+finding") bywa też nazywana ,,odwiedzaniem pliku'' (ang. "file
+visiting").
 
-Odwiedzanie pliku oznacza, że jego zawartość zostaje wyświetlona w
-Emacsie.  Bardzo często sprowadza się to do edycji samego pliku.
-Jednakże zmiany, które wprowadzasz nie są trwałe do momentu, w którym
-"zachowasz" plik (ang. save).  Zapobiega to sytuacji, w której
-zostawiasz w systemie plik, który został tylko w połowie zmieniony, a
-tego nie chcesz zrobić.  Nawet wtedy, gdy zachowujesz plik, Emacs
-zostawia oryginał zachowany pod inna nazwa na wypadek, gdybyś doszedł
-do wniosku, że wprowadzone zmiany były błędne.
+Odwiedzanie pliku w Emacsie powoduje wyświetlenie jego zawartości.
+Bardzo często jest to początek edycji pliku. Jednakże zmiany, które
+wprowadzasz do pliku, nie są w nim utrwalone, zanim go nie ,,zachowasz''
+(ang. save). Ma to zapobiec pozostawieniu w systemie pliku, który został
+zmieniony tylko w połowie, a tego chcesz uniknąć. Gdy zachowujesz
+zmieniony plik, Emacs zostawia oryginał (pod inna nazwą) na wypadek,
+gdybyś doszedł do wniosku, że wprowadzone zmiany były błędne.
 
-Jeśli popatrzysz na dół ekranu, zauważysz linie, która zaczyna i
-kończy się myślnikami i zawiera tekst "Emacs: TUTORIAL".  W tej
+Jeśli popatrzysz na dół ekranu, to zauważysz linię, która zaczyna się
+i kończy myślnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej
 części ekranu zawsze możesz znaleźć nazwę pliku, który właśnie
-odwiedzasz.  W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie "TUTORIAL", który
-jest Twoja własną kopią podręcznika Emacsa.  Obojętnie jaki plik
-odwiedzisz, jego nazwa pojawi się dokładnie w tym miejscu.
+odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który
+jest Twoją własną kopią podręcznika Emacsa. Obojętnie, który plik
+odwiedzisz, właśnie w tym miejscu pojawi się jego nazwa.
 
-Polecenia, które służą do odwiedzania i zachowywania plików różnią się
-od innych poleceń, które poznałeś tym, że składają się one z dwóch
-znaków.  Obydwa zaczynają się od znaku Control-x.  Jest mnóstwo
+Polecenia służące do odwiedzania i zachowywania plików różnią się
+od innych poleceń, które już poznałeś, tym, że składają się z dwóch
+znaków. Obydwa zaczynają się od znaku Control-x. Jest mnóstwo
 poleceń, które zaczynają się od tego właśnie znaku; wiele z nich
-dotyczy plików, buforów i z tym związanych rzeczy.  Polecenia te mają
-długość dwóch, trzech lub czterech znaków.
+dotyczy plików, buforów oraz rzeczy z nimi związanych. Polecenia
+te mają długość dwóch, trzech lub czterech znaków.
 
-Kolejną nowa rzeczą odnośnie polecenia odwiedzania pliku jest to, że
-musisz mu podąć nazwę pliku, który chcesz znaleźć.  Mówimy o tym, że
-polecenie "czyta argument z terminala" (w tym wypadku argument jest
-nazwa pliku).  Po tym, gdy wpiszesz polecenie
+Kolejną nowością odnośnie polecenia odwiedzania pliku jest to, że
+musisz mu podać nazwę pliku, który chcesz znaleźć. Mówimy o tym, że
+polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest
+nazwą pliku). Po wpisaniu polecenia
 
-	C-x C-f   znajdź plik (ang. find a file)
+C-x C-f znajdź plik (ang. find a file)
 
-Emacs poprosi Cię o wpisanie nazwy pliku.  Nazwa ta pojawia się w
-dolnej linii ekranu.  Linię tę nazywa się "minibuforem" (ang.
-"minibuffer") wtedy, gdy jest używana do wprowadzania tego typu
-danych.  Do edycji nazwy pliku używasz zwykłych poleceń Emacsa.
+Emacs poprosi Cię o wpisanie nazwy pliku. Pojawia się ona w dolnej linii
+ekranu. Gdy ta linia jest używana do wprowadzania tego typu danych,
+nazywa się ją ,,minibuforem'' (ang. "minibuffer"). Do edycji nazwy pliku
+w minibuforze możesz używać zwykłych poleceń Emacsa.
 
 Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w
-minibuforze) może zostać anulowane za pomocą C-g.
+minibuforze) można anulować klawiszem C-g.
 
->> Naciśnij C-x C-f, po czym naciśnij C-g.  Na skutek tego zniknie
-   minibufor oraz przerwane zostanie polecenie C-x C-f, które tego
-   minibufora używało.  W rezultacie więc nie odwiedzisz żadnego
-   pliku.
+>> Naciśnij C-x C-f, po czym naciśnij C-g. Na skutek tego zniknie
+minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które
+tego minibufora używało. W rezultacie nie odwiedzisz żadnego pliku.
 
-Gdy skończysz wpisywać nazwę pliku, naciśnij <Return>, po czym
+Gdy skończysz wpisywać nazwę pliku, naciśnij <Return>. Wówczas
 polecenie C-x C-f zabierze się do roboty i znajdzie plik, który
-wybrałeś.  Minibufor znika z chwilą zakończenia wykonywania polecenia
-C-x C-f.
+wybrałeś. Z chwilą zakończenia wykonywania polecenia C-x C-f
+zniknie też minibufor.
 
-Po chwili zawartość pliku pojawia się na ekranie i możesz ją edytować.
-Gdy chcesz zachować zmiany, tak by je utrwalić, wydaj polecenie
+Zawartość znalezionego pliku po chwili pojawia się na ekranie
+i możesz ją edytować. Gdy chcesz zachować zmiany, by je utrwalić,
+wydaj polecenie
 
-	C-x C-s   zachowaj plik (ang. save).
+C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
 
-Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku.  Za pierwszym razem gdy to robisz
-Emacs zmienia nazwę oryginalnego pliku poprzez dodanie "~" na końcu
-jego nazwy.
+Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to
+robisz, Emacs zmienia nazwę oryginalnego pliku, dodając na
+końcu jego nazwy znak ~. W ten sposób powstaje zapasowa kopia
+oryginalnego pliku.
 
-Gdy zachowywanie skończy się, Emacs wypisuje nazwę zapisanego pliku.
-Pliki powinieneś zachowywać stosunkowo często, tak by nie stracić za
-dużo w przypadku załamania systemu.
+Gdy zachowywanie pliku się kończy, Emacs wypisuje jego nazwę u dołu
+ekranu. Pliki powinieneś zachowywać stosunkowo często, aby nie stracić
+za dużo w wypadku załamania systemu.
 
->> Naciśnij C-x C-s by zachować swoja kopie podręcznika.  Emacs
-   powinien wypisać "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
+>> Naciśnij C-x C-s, by zachować dla siebie kopię podręcznika. Emacs
+powinien wypisać "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
 
-UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-x C-s zamrozi ekran i nie
-zobaczysz żadnego tekstu z Emacsa.  Oznacza to, że składowa systemu
-operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. flow control)
-przechwyciła C-s i nie pozwoliła mu dojść do Emacsa.  By odzyskać
-kontrole nad ekranem, naciśnij C-q.  Dodatkowej pomocy poszukaj w
+UWAGA: W niektórych systemach naciśnięcie C-x C-s zamraża ekran i w
+rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa
+systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. flow control),
+przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać
+kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku
 Emacsa.
 
-Możesz odwiedzić istniejące pliki w celu ich edycji lub czytania.
-Możesz także odwiedzić plik, który jeszcze nie istnieje.  W ten
-właśnie sposób tworzy się w Emacsie nowe pliki: odwiedź plik, co da Ci
-nowe puste miejsce, a potem zacznij wstawiać tekst.  Gdy zażądasz
-zachowania pliku, wtedy Emacs naprawdę utworzy plik z tekstem, który
-wpisałeś.  Od tego momentu możesz uważać, że edytujesz istniejący
-plik.
+Odwiedzić w celu edycji lub odczytu możesz plik istniejący już w
+systemie. Możesz też odwiedzić plik, którego jeszcze nie ma w systemie i
+właśnie w taki sposób tworzy się w Emacsie nowe pliki. Gdy poleceniem
+C-x C-f odwiedzisz plik o nazwie nieistniejącej w systemie, wówczas
+Emacs wyświetli puste miejsce, do którego będziesz mógł zacząć wpisywać
+tekst. Gdy zażądasz zachowania wpisanego tekstu, Emacs utworzy w
+systemie plik z tym tekstem. Od tego momentu możesz uważać, że edytujesz
+plik już istniejący.
 
 
 * BUFORY
 --------
 
-Jeśli odwiedzisz inny plik za pomocą C-x C-f, poprzedni plik pozostaje
-w Emacsie.  Możesz przełączyć się do niego, odwiedzając go jeszcze raz
-za pomocą C-x C-f.  W ten sposób możesz w Emacsie mięć całkiem dużo
-plików.
+Jeśli za pomocą C-x C-f odwiedzisz inny plik, to plik odwiedzony
+poprzednio pozostanie w Emacsie. Możesz się na niego przełączyć,
+odwiedzając go jeszcze raz za pomocą C-x C-f. W ten sposób możesz
+mieć w Emacsie odwiedzonych jednocześnie wiele plików.
 
 >> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomocą C-x C-f foo <Return>.
-   Wpisz w niego jakiś tekst i zachowaj "foo" za pomocą C-x C-s.
-   W końcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wrócić do podręcznika.
+Wpisz w niego jakiś tekst i zachowaj "foo" za pomocą C-x C-s.
+W końcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wrócić do podręcznika.
 
-Emacs przechowuje tekst każdego pliku w obiekcie, zwanym "buforem".
-Odwiedzenie pliku tworzy nowy bufor wewnątrz Emacsa.  By zobaczyć
-listę buforów, które istnieją w Twoim Emacsie, naciśnij
+Emacs przechowuje tekst każdego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''.
+Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewnątrz Emacsa. By
+zobaczyć listę buforów, które istnieją w Twoim Emacsie, naciśnij
 
-	C-x C-b   lista buforów (ang. list buffers).
+C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
 
 >> Naciśnij C-x C-b.
 
-Zwróć uwagę, ze każdy bufor ma własną nazwę, może także mieć
-skojarzoną z sobą nazwę pliku, który zawiera.  Pewne bufory nie
-odpowiadają żadnym plikom.  Na przykład bufor "*Buffer List*" nie
-odwiedza żadnego pliku.  Jest to bufor, który zawiera listę buforów
-stworzona przez Twoje naciśniecie C-x C-b.  DOWOLNY tekst, który
-oglądasz w oknie Emacsa jest zawsze częścią jakiegoś bufora.
+Zwróć uwagę, że każdy bufor ma własną nazwę, może też mieć skojarzoną z
+nim nazwę pliku, który odwiedza. Niektóre bufory nie odpowiadają żadnemu
+odwiedzanemu plikowi. Na przykład bufor "*Buffer List*" nie odwiedza
+żadnego pliku; zawiera on listę buforów, utworzoną w reakcji na
+naciśnięcie przez Ciebie C-x C-b. KAŻDY tekst, który oglądasz w Emacsie,
+jest zawsze częścią jednego z buforów.
 
 >> Naciśnij C-x 1 by pozbyć się listy buforów.
 
-Jeśli dokonujesz zmian tekstu w jakimś pliku, a potem odwiedzisz inny
-plik, zawartość tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana.
-Zmiany, które wprowadziłeś pozostają w Emacsie, w buforze tegoż pliku.
-Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma żadnego wpływu na ten
-pierwszy.  Jest to bardzo przydatne, ale oznacza także, że potrzebny
-jest Ci wygodny sposób zachowywania zawartości Twoich buforów.
-Przełączanie się z powrotem do pierwszego bufora zawsze przy
-wykonywaniu C-x C-f tylko po to, by nacisnąć tam C-x C-s byłoby
-niewygodne.  Dlatego istnieje polecenie:
+Jeśli zmieniasz tekst w jakimś pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to
+zawartość tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany,
+które wprowadziłeś, pozostają w Emacsie, w buforze tegoż pliku.
+Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma żadnego wpływu na
+pozostałe. Jest to bardzo przydatne, ale też oznacza, że potrzebny jest
+Ci wygodny sposób zachowywania zawartości buforów. Niewygodne na
+przykład byłoby, aby zawsze w celu zachowania bufora trzeba było do
+niego przechodzić za pomocą C-x C-f i dopiero potem wywoływać C-x C-s.
+Dlatego istnieje polecenie:
 
-	C-x s     Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
+C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
 
-C-x s pyta Cię, czy chcesz zachować każdy z buforów, w którym
-dokonałeś pewnych nie zachowanych jeszcze zmian.
+W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla każdego z buforów, w którym
+występują nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go
+w tej chwili zachować.
 
 >> Wstaw jakąś linię tekstu, a potem naciśnij C-x s.
-   Powinieneś zostać zapytany o to, czy chcesz zachować bufor
-   TUTORIAL.  Odpowiedz na to pytanie twierdząco naciskając "y".
+Powinieneś zostać zapytany o to, czy chcesz zachować bufor
+TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdząco, naciskając y.
+
 
 * UŻYWANIE MENU
 ---------------
 
-Jeśli siedzisz przy X-terminalu zauważysz u góry okna Emacsa pasek
-menu.  Możesz używać menu by dotrzeć do najpopularniejszych poleceń
-Emacsa, takich jak "find file".  Na początku będziesz sądził, ze jest
-to łatwiejsze niż klawiatura, ponieważ nie musisz uczyć się na pamięć
-kombinacji klawiszy uruchamiających jakieś polecenie.  Gdy już
-zaznajomisz się z Emacsem, będziesz mógł zacząć uczyć się klawiszy ---
-elementy menu pokazują kombinacje klawiszy, która wywołuje dane
-polecenie.
+Jeśli pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powinieneś zauważyć
+pasek z menu. Tego menu możesz używać, by wywoływać najczęściej
+potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na początku będziesz
+sądził, że jest to łatwiejsze niż używanie klawiatury, ponieważ nie
+musisz się na pamięć uczyć kombinacji klawiszy, które uruchamiają
+poszczególne polecenia. Gdy już jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
+sobie te kombinacje przyswajać --- dla wygody przy pozycjach menu
+pokazywane są odpowiadające im kombinacje klawiszy.
 
-Zwróć uwagę, ze pewne polecenia w menu nie maja jednoznacznych
-odpowiedników klawiszowych.  Na przykład menu "Buffers" zawiera listę
-wszystkich dostępnych buforów.  Możesz przełączyć się do dowolnego z
-nich wybierając jego nazwę z menu Buffers.
+Zwróć uwagę, że niektóre pozycje występujące w menu nie mają
+odpowiedników klawiszowych. Na przykład pozycja "Buffers" powoduje
+wyświetlenie listy wszystkich dostępnych buforów. Do każdego z nich
+możesz się przełączyć, wybierając jego nazwę, wyświetloną pod pozycją
+Buffers.
 
 
-* UŻYWANIE MYSZY
-----------------
-
-Emacs potrafi w pełni wykorzystywać mysz, jeśli tylko jest uruchomiony
-pod X-Windows.  Możesz zmieniać pozycje kursora poprzez naciśniecie
-lewego klawisza myszy w pożądanym miejscu, możesz także zaznaczać
-tekst przez przesuniecie myszy z wciśniętym lewym klawiszem nad
-tekstem, który chcesz zaznaczyć.  (Innym sposobem jest kliknięcie na
-jednym z końców obszaru, przesunięcie myszy na drugi koniec i
-kliknięcie tam z jednoczesnym wciśnięciem klawisza Shift.)
-
-By wyciąć zaznaczony tekst możesz nacisnąć C-w lub wybrać Cut z menu
-Edit.  Zwróć uwagę na to, ze *nie* są to równoważne polecenia: C-w
-zapamiętuje zaznaczony tekst tylko wewnątrz Emacsa (podobnie jak
-omówione powyżej C-k), natomiast Cut robi to oraz umieszcza ten tekst
-w schowku systemu X, skąd może on zostać pobrany przez inne programy.
-
-By wkleić tekst ze schowka systemu X-Windows użyj polecenia Paste z
-menu Edit.
-
-Środkowy klawisz myszy jest często używany do wybierania elementów,
-które są wyświetlone na ekranie.  Na przykład, jeśli uruchomisz Info
-(system dokumentacji Emacsa) naciskając C-h i, lub wybierając ten
-element z menu Help, przejście podświetlonym połączeniem (ang. link)
-odbywa się poprzez naciśniecie środkowego klawisza myszy.  Podobnie,
-jeśli wpisujesz nazwę pliku (np. podczas wykonywania "Find File") i
-naciśniesz TAB, by zobaczyć wszystkie możliwe dokończenia nazwy,
-możesz wybrać jedno z nich z wyświetlonej listy, właśnie naciskając
-środkowy klawisz myszy.
-
-Prawy klawisz myszy pokazuje lokalne menu.  Zawartość tego menu zależy
-od trybu pracy Emacsa, w którym aktualnie jesteś, i zawiera kilka
-często używanych poleceń, tak by były one łatwiejsze w dostępie.
-
->> Naciśnij prawy klawisz myszy
-
-Prawy klawisz myszy musi być trzymany, by menu nie znikło
-automatycznie.
-
-
-* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEN
+* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEŃ
 ------------------------------
 
-Poleceń Emacsa jest dużo dużo więcej, niż można by skojarzyć
-kombinacjami zwykłych klawiszy oraz META czy CTRL.  Emacs radzi sobie
-z tym za pomocą polecenia X (ang. eXtend).  Istnieją jego dwa rodzaje:
+Poleceń Emacsa jest znacznie, znacznie więcej, niż można by skojarzyć
+z klawiszami klawiatury, uwzględniając nawet kombinacje z META lub Ctrl.
+Emacs radzi sobie z tym problemem, udostępniając polecenia X (ang.
+eXtend). Istnieją dwa rodzaje tych poleceń:
 
-	C-x	Rozszerzenie o znak.  Następuje po nim jeden znak.
-	M-x	Rozszerzenie o nazwane polecenie.  Następuje po nim
-                pełna długa nazwa polecenia.  
+C-x Rozszerzenie o znak. Następuje po nim jeden znak.
+M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Następuje po nim
+pełna, niekiedy długa nazwa polecenia.
 
-Polecenia te w ogólności są użyteczne, ale są używane nie tak często
-jak polecenia, których już się nauczyłeś.  Miałeś już okazje poznać
-dwa z nich: C-x C-f służące do odwiedzania plików oraz C-x C-s do ich
-zachowywania.  Innym przykładem może być polecenie, które kończy sesje
-Emacsa C-x C-c.  (Nie martw się, ze możesz w ten sposób stracić
-zmiany, które dokonałeś; C-x C-c oferuje Ci możliwość zachowania
-każdego ze zmodyfikowanych plików przed zamknięciem Emacsa.)
+Polecenia te są użyteczne, ale używa się ich nie tak często, jak tych,
+których już się nauczyłeś. Miałeś już okazję poznać dwa z nich: C-x C-f,
+służące do odwiedzania plików, oraz C-x C-s do ich zachowywania. Innym
+przykładem może być polecenie C-x C-c, które kończy sesję Emacsa. (Nie
+martw się, że w ten sposób stracisz zmiany, które wprowadziłeś do
+tekstów; przed zamknięciem sesji Emacs proponuje Ci zachowania
+każdego ze zmodyfikowanych plików.)
 
-C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwile*, tak byś mógł
-wrócić do tej samej sesji Emacsa po jakimś czasie.
+C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwilę*, tak byś mógł
+wrócić do niej wrócić po jakimś czasie.
 
 W systemach, w których jest to możliwe, C-z zawiesza proces Emacsa;
-powoduje to powrót do powłoki (ang.  shell), ale nie niszczy Emacsa.
+powoduje to powrót do powłoki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa.
 W najpopularniejszych powłokach możesz wrócić do Emacsa za pomocą
 polecenia `fg' lub `%emacs'.
 
-W systemach, w których zawieszanie procesów nie działa, C-z tworzy
-proces podpowłoki (ang. "subshell"), który działa pod Emacsem i daje
-Ci szansę uruchamiania innych programów i powrotu do Emacsa po ich
-skończeniu; w tych systemach C-z nie wychodzi naprawdę z Emacsa.  W
-tych wypadkach normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyjście z
-podpowłoki za pomocą "exit".
+W systemach, w których nie ma zawieszania procesów, C-z tworzy proces
+podpowłoki (ang. "subshell"), który działa pod Emacsem i daje Ci szansę
+uruchamiania innych programów oraz powrotu do Emacsa po ich skończeniu; w
+systemach tych C-z w istocie nie powoduje wyjścia z Emacsa i wówczas
+normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyjście z podpowłoki za
+pomocą polecenia "exit".
 
-Polecenia C-x C-c powinieneś używać, gdy masz się wylogować.  Zalecane
-jest także wychodzenie z Emacsa wystartowanego przez np. programy
-obsługujące pocztę elektroniczna lub innego rodzaju narzędzia,
-ponieważ mogą one nie wiedzieć jak sobie poradzić z zawieszeniem
-Emacsa.  Jednakże w zwykłych okolicznościach, jeśli nie musisz
-wylogowywać się z systemu, lepiej jest zawiesić Emacsa za pomocą C-z
-niż z niego wyjść.
+Polecenia C-x C-c powinieneś używać, gdy masz zamiar się wylogować.
+Zalecane jest także wychodzenie z Emacsa wystartowanego na przykład przez
+programy obsługujące pocztę elektroniczną lub innego rodzaju narzędzia,
+ponieważ mogą one nie wiedzieć, jak sobie poradzić z zawieszeniem
+Emacsa. Jednakże w zwykłych okolicznościach, jeśli nie musisz
+wylogowywać się z systemu, korzystniej jest zawiesić Emacsa za pomocą
+C-z, niż z niego wyjść.
 
-Istnieje wiele poleceń zaczynających się od C-x.  Oto lista tych,
-których się już nauczyłeś:
+Istnieje wiele poleceń zaczynających się od C-x. Oto lista tych,
+których już się nauczyłeś:
+
+C-x C-f odwiedź plik
+C-x C-s zachowaj plik
+C-x C-b wyświetl listę buforów
+C-x C-c wyjdź z Emacsa
+C-x u cofnij
 
-	C-x C-f           odwiedź plik
-	C-x C-s           zachowaj plik
-	C-x C-b           wyświetl listę buforów
-	C-x C-c           wyjdź z Emacsa
-	C-x u             cofnij
-
-Poleceń podawanych za pomocą nazwy używa się jeszcze rzadziej lub
-używa się tylko w pewnych trybach.  Przykładem może być polecenie
-replace-string, które globalnie zastępuje jeden łańcuch innym.  Gdy
-naciskasz M-x, Emacs czeka na ciąg dalszy, wyświetlając "M-x" na dole
-ekranu.  Powinieneś po tym wpisać nazwę polecenia, w tym wypadku
-"replace-string".  Napisz tylko "repl s<TAB>", a Emacs dokończy nazwę.
-Zakończ wprowadzanie nazwy przez naciśniecie klawisza <Return>.
+Poleceń podawanych za pomocą nazwy używa się jeszcze rzadziej lub używa
+się tylko w niektórych trybach. Przykładem może być polecenie
+replace-string, które zastępuje jeden łańcuch innym w całym tekście. Gdy
+naciskasz M-x, Emacs czeka na dalszy ciąg polecenia, wyświetlając na
+dole ekranu (w minibuforze) napis "M-x". Powinieneś tam wpisać nazwę
+polecenia, w tym wypadku replace-string. Wystarczy przy tym, że napisz
+jedynie repl s<Tab>; Emacs dokończy nazwę automatycznie. Wprowadzanie
+nazwy zakończ naciśnięciem klawisza <Return>.
 
 Polecenie replace-string wymaga dwóch argumentów: łańcucha, który ma
-zostać zastępowany i łańcucha, który ma być wstawiony w miejsce tegoż.
-Obydwa łańcuchy musza być zakończone przyciśnięciem <Return>.
+zostać zastąpiony, i łańcucha, który ma zostać wstawiony w miejsce tegoż.
+Wpisywanie każdego z tych łańcuchów trzeba zakończyć przyciśnięciem
+klawisza <Return>.
 
 >> Przesuń kursor do czystej linii, dwie linie poniżej tej.
-   Naciśnij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
+Naciśnij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
 
-Zwróć uwagę na to, jak ta linia się zmieni: zastąpiłeś słowem
-"zmodyfikuje" każde wystąpienie słowa z-m-i-e-n-i poniżej początkowej
+Zwróć uwagę, jak ta linia się zmieniła: zastąpiłeś słowem
+,,zmodyfikuje'' każde wystąpienie słowa z-m-i-e-n-i poniżej początkowej
 pozycji kursora.
 
 
 * AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE
 ---------------------------
 
-Gdy wprowadzisz zmiany do pliku i ich nie zachowasz, mogą one zostać
-stracone, jeśli Twój komputer przestanie działać.  By uchronić Cię
-przed tym, Emacs okresowo zapisuje specjalny plik z wprowadzonymi
-zmianami.  Plik ten ma znak # na początku i na końcu swojej nazwy.  Na
-przykład, załóżmy, ze Twój plik nazywa się "hello.c".  Odpowiadający
-mu plik automatycznie zachowywany będzie nosił nazwę "#hello.c#".  Gdy
-zachowujesz plik w zwykły sposób, Emacs kasuje plik automatycznie
-zachowany.
+Jeśli zmian wprowadzonych do pliku nie zachowasz, to możesz je stracić w
+wypadku, gdy Twój komputer przestanie działać. By Cię przed tym
+uchronić, Emacs okresowo zachowuje wprowadzone zmiany w specjalnym
+pliku, który ma znak # na początku i na końcu swojej nazwy. Przyjmijmy
+na przykład, że Twój plik nazywa się "hello.c". Odpowiadający mu plik
+zachowywany automatycznie będzie nosił nazwę "#hello.c#". Gdy
+zachowasz plik w zwykły sposób, Emacs skasuje plik
+zachowany automatycznie.
 
 Jeśli Twój komputer przestanie działać, możesz odzyskać Twoje dane z
-pliku automatycznie zachowanego przez zwykle odwiedzenie pliku (tego,
-który edytowałeś, a nie pliku automatycznie zachowanego) i napisanie
-M-x recover file<return>.  Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, napisz
-yes<return> by odzyskać dane, które zostały automatycznie zachowane.
+pliku automatycznie zachowanego przez zwykłe odwiedzenie tego pliku,
+który edytowałeś (a nie pliku automatycznie zachowanego!) i napisanie
+M-x recover file<Return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, to
+dane zachowane automatycznie odzyskasz, jeśli odpowiesz yes<Return>.
 
 
 * OBSZAR ECHA
 -------------
 
-Jeśli polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, zostaną one
+Jeśli polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, będą one
 pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa
-(ang. echo area).  Obszar echa zawiera ostatnia dolna linie ekranu.
+(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnią dolną linię ekranu.
 
 
 * LINIA STANU
 -------------
 
 Linia, która znajduje się bezpośrednio nad obszarem echa, zwana jest
-"linią trybu" (ang. modeline).  Pokazuje ona tekst podobny do
+linią trybu (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do
 następującego:
 
---:**  TUTORIAL         (Fundamental)--L670--58%----------------
+--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
 
 Linia ta podaje użyteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który
-edytujesz.  Wiesz już, jakie jest znaczenie nazwy pliku: jest to plik,
-który odwiedziłeś.  --NN%-- opisuje Twoja bieżącą pozycje wewnątrz
+edytujesz. Wiesz już, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
+który odwiedziłeś. --NN%-- informuje o bieżącej pozycji wewnątrz
 tekstu; oznacza to, że NN procent tekstu znajduje się ponad górnym
-brzegiem ekranu.  Jeśli początek pliku znajduje się na początku
-ekranu, zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
-Podobnie dla końca tekstu pojawi się tam napis --Bot-- (od
-ang. bottom).  Jeśli wyświetlasz tekst na tyle krótki, ze mieści się w
-całości na ekranie, linia stanu pokaże --All--.
+brzegiem ekranu. Jeśli początek pliku znajduje się na początku
+ekranu, to zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
+Podobnie dla końca tekstu pojawi się tam napis --Bot-- (ang. bottom).
+Jeśli wyświetlasz tekst na tyle krótki, że mieści się w
+całości na ekranie, to linia trybu będzie zawierała napis --All--.
 
-Gwiazdki blisko początku linii trybu oznaczają, ze wprowadziłeś do
-tekstu jakieś zmiany.  Bezpośrednio po odwiedzeniu lub po zachowaniu
-pliku nie będzie w tym miejscu żadnych gwiazdek, a tylko myślniki.
+Litera L, po której występują cyfry, także opisuje Twoją bieżącą
+pozycję: cyfry oznaczają numer linii, na której obecnie ustawiony jest
+kursor.
+
+Gwiazdki blisko początku linii trybu oznaczają, że wprowadziłeś do
+tekstu jakieś zmiany. Tuż po odwiedzeniu, a także po zachowaniu pliku
+nie będzie w tym miejscu gwiazdek, lecz myślniki.
 
 Wewnątrz nawiasów znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w
-którym właśnie jest Emacs.  Domyślnym trybem edycji jest tryb
-podstawowy (ang. fundamental), który jest trybem (właśnie w tej chwili
-używanym--) używanym właśnie w tej chwili.  Jest to przykład "trybu
-głównego" (ang. major mode).
+którym właśnie jest Emacs. Domyślnym trybem edycji nazywa się
+podstawowym (ang. fundamental); jest to tryb używanym właśnie w
+tej chwili. Jest to przykład ,,trybu głównego'' (ang. major mode).
 
-Emacs może działać w wielu trybach głównych.  Pewne z nich zostały
-zaprojektowane do edycji rozmaitych języków i/lub rodzajów tekstu,
-takie jak tryb Lispu, tryb tekstowy, itd.  W danej chwili może być
-aktywny tylko jeden główny tryb pracy, i to jego nazwa jest
-wyświetlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest
+Emacs może działać w wielu trybach głównych. Zostały one zaprojektowane,
+aby ułatwić edycję napisów w rozmaitych językach programowania, takich
+jak tryb Lisp czy C, oraz rodzajach tekstów, jak tryb tekstowy. W danej
+chwili może być aktywny tylko jeden główny tryb pracy i to jego nazwa
+jest wyświetlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest
 "Fundamental".
 
 Każdy z głównych trybów edycyjnych może zmienić zachowanie niektórych
-poleceń.  Na przykład, w Emacsie istnieją polecenia służące do
-tworzenia komentarzy w programach.  Każdy język programowania na swój
-sposób określa, jak powinien wyglądać komentarz, tak wiec każdy z
-głównych trybów edycyjnych musi wstawiać komentarze w specyficzny
-sposób.  Każdy tryb edycyjny jest nazwą polecenia, które możesz
-wykonać, by przełączyć się w ten tryb lub wyłączyć ten tryb.
-Przykładem może być M-x fundamental-mode, które jest poleceniem
-przełączającym tryb podstawowy.
+poleceń. Na przykład w Emacsie istnieją polecenia służące do tworzenia
+komentarzy w programach. Skoro każdy język programowania sam określa,
+jak powinien wyglądać komentarz, to każdy z głównych trybów edycyjnych
+musi wstawiać komentarze w odpowiedni sposób. Trybowi edycyjnemu
+odpowiada nazwa polecenia, które możesz wykonać, by przełączyć się w ten
+tryb lub go wyłączyć. Przykładem może być M-x fundamental-mode, które
+jest poleceniem przełączającym tryb podstawowy.
 
 Jeśli zamierzasz edytować tekst w języku angielskim, taki jak na
-przykład oryginalna wersja tego podręcznika, prawdopodobnie powinieneś
-używać trybu tekstowego (ang. text mode).
+przykład oryginalna wersja tego podręcznika, to prawdopodobnie
+powinieneś użyć trybu tekstowego (ang. text mode).
 
 >> Napisz M-x text-mode<Return>.
 
-Nie musisz się martwić, żadne z poleceń, które do tej pory poznałeś,
-nie zmienia Emacsa w poważny sposób.  Możesz jednak zauważyć, ze teraz
-M-f i M-b traktują apostrofy jako części słów.  Poprzednio, w trybie
+Nie musisz się martwić, bo żadne z poleceń, które do tej pory poznałeś,
+nie zmienia Emacsa w poważny sposób. Możesz jednak zauważyć, że teraz
+M-f i M-b traktują apostrofy jako części słów. Poprzednio, w trybie
 podstawowym, polecenia te traktowały apostrofy jako separatory słów.
 
 Główne tryby edycji wprowadzają zwykle subtelne zmiany, takie jak
-opisana powyżej: większość poleceń robi dalej "to samo", robi to
-jednak w sposób troszeczkę inny.
+opisana powyżej; większość poleceń nadal robi ,,to samo'', chociaż
+być może w troszeczkę inny sposób.
 
 By zobaczyć dokumentację na temat bieżącego głównego trybu edycji,
 naciśnij C-h m.
 
->> Naciśnij C-u C-v raz lub więcej razy tak, by ta linia znalazła się
-   blisko góry ekranu.
+>> Naciśnij C-u C-v raz lub więcej razy, tak by ta linia znalazła się
+blisko góry ekranu.
 
->> Naciśnij C-h m, by zobaczyć jak tryb tekstowy różni się od trybu
-   podstawowego. 
+>> Naciśnij C-h m, by odczytać dokumentację na temat tego, czym tryb
+tekstowy różni się od trybu podstawowego.
 
->> Naciśnij q, by usunąć dokumentacje z ekranu.
+>> Naciśnij q, by usunąć dokumentację trybu z ekranu.
 
-Główne tryby edycji nazywają się "głównymi", ponieważ są także
-podrzędne tryby edycji (ang. minor modes).  Podrzędne tryby edycji nie
-są alternatywą dla głównych trybów edycji, a jedynie ich niewielką
-modyfikacją.  Każdy podrzędny tryb edycji może zostać włączony lub
-wyłączony niezależnie od pozostałych podrzędnych trybów edycji oraz
-niezależnie od głównego trybu edycji.  Możesz wiec używać jednego,
-kombinacji dowolnych, lub nie używać żadnego trybu podrzędnego.
+Główne tryby edycji nazywają się właśnie ,,głównymi'', gdyż występują
+także ,,podrzędne'' tryby edycji (ang. minor modes). Podrzędne tryby
+edycji nie są alternatywą dla trybów głównych, lecz jedynie ich
+niewielką modyfikacją. Każdy podrzędny tryb edycji można włączyć lub
+wyłączyć niezależnie od pozostałych trybów podrzędnych, a także
+niezależnie od trybu głównego. Możesz wiec używać jednego,
+kombinacji dowolnych, albo nie używać żadnego trybu podrzędnego.
 
-Jednym z podrzędnych trybów edycji, który jest bardzo użyteczny
-szczególnie do edycji tekstu angielskiego, jest tryb automatycznego
-wypełniania (ang. auto fill mode).  Jeśli ten tryb jest włączony,
-Emacs lamie linie pomiędzy słowami automatycznie, gdy wstawiasz tekst
-i linia robi się za szeroka.
+Jednym z podrzędnych trybów edycji, który jest bardzo użyteczny,
+szczególnie do edycji tekstu angielskiego lub polskiego, jest tryb
+automatycznego wypełniania (ang. auto fill mode). Jeśli jest on
+włączony, to Emacs łamie linie pomiędzy słowami automatycznie, gdy
+podczas wstawiania tekstu linia robi się za szeroka.
 
-Tryb automatycznego wstawiania włącza się na przykład poprzez
-wywołanie polecenia M-x auto-fill-mode<Return>.  Jeśli ten tryb jest
-włączony to samo polecenie wyłącza go, i vice versa.  Mówimy, ze
-polecenie to "przełącza ten tryb".
+Tryb automatycznego wstawiania włącza się na przykład poleceniem M-x
+auto-fill-mode<Return>. Powtórzenie tego polecenie powoduje wyłączenie
+trybu, ponowne powtórzenie --- jego włączenie, i tak dalej. Mówimy, że
+polecenie ,,przełącza tryb''.
 
->> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>.  Wstawiaj potem linię pełną
-   "asdf " tak długo, aż zobaczysz, że się podzieli na dwie linie.
-   Musisz wstawić spacje pomiędzy znaki, ponieważ tryb automatycznego
-   wypełniania łamie linie tylko tam, gdzie są spacje.
+>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napisów
+,,asdf '' tak długo, aż zobaczysz, że linia podzieli na dwie.
+Między literami musisz wstawiać spacje, ponieważ tryb
+automatycznego wypełniania łamie linie tylko tam, gdzie są spacje.
 
-Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale możesz go zmienić
-za pomocą polecenia C-x f.  Powinieneś podać mu argument liczbowy
+Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale możesz to zmienić
+poleceniem C-x f. Powinieneś poleceniu podać argument liczbowy
 mówiący, w której kolumnie ma zostać ustawiony margines.
 
 >> Wywołaj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f).
-   Napisz potem jakiś tekst i zauważ, ze Emacs wypełnia linie do
-   długości co najwyżej 20 znaków.  Ustaw margines z powrotem na
-   70 znaków, wywołując jeszcze raz C-x f.
+Napisz potem jakiś tekst i zauważ, że Emacs wypełnia linie do
+długości co najwyżej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
+70 znaków, wywołując jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
 
-Jeśli dokonujesz zmian wewnątrz akapitu, tryb 
-automatycznego wypełniania nie wyrówna marginesu
-sam z siebie.  By wywołać polecenie
-wyrównania marginesu, naciśnij M-q (Meta-q), 
-podczas gdy kursor znajduje się wewnątrz akapitu.
+Jeśli zmieniasz tekst wewnątrz akapitu, to tryb automatycznego
+wypełniania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Możesz go wyrównać
+samodzielnie, wydając polecenie M-q (Meta-q) (kursor powinien się
+wówczas znajdować wewnątrz akapitu).
 
 >> Przesuń kursor do poprzedniego akapitu i naciśnij M-q.
 
@@ -896,248 +895,256 @@
 ----------
 
 Emacs potrafi szukać łańcuchów (zwartych ciągów znaków lub słów)
-zarówno wstecz jaki i do przodu.  Szukanie łańcucha jest poleceniem,
-które przesuwa kursor; przesuwa ono kursor do następnego miejsca, w
-którym dany łańcuch występuje.
+zarówno wstecz jak i do przodu. Szukanie łańcucha jest poleceniem,
+które przesuwa kursor --- do następnego miejsca, w którym dany
+łańcuch występuje.
 
-Polecenie Emacsa "search" różni się od podobnych poleceń innych
-edytorów w tym sensie, ze jest ono przyrostowe.  Znaczy to, ze
-szukanie odbywa się w trakcie, gdy Ty wpisujesz kolejne znaki
-łańcucha, który ma zostać odnaleziony.
+Polecenie Emacsa "search" różni się od podobnych poleceń w innych
+edytorach tym, że jest przyrostowe. Znaczy to, że szukanie odbywa
+się w trakcie, gdy wpisujesz kolejne znaki łańcucha, który ma zostać
+znaleziony.
 
-Poleceniami zapoczątkowującymi szukanie są: C-s dla szukania w przód
-oraz C-r dla szukania wstecz.  POCZEKAJ PROSZĘ!  Nie próbuj ich w tej
+Poleceniami rozpoczynającymi szukanie są: C-s dla szukania w przód
+oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZĘ! Nie próbuj ich w tej
 chwili.
 
-Gdy naciśniesz C-s zauważysz, ze tekst "I-search" pojawi się w
-obszarze echa.  Informuje Cię to, że Emacs znajduje się w trybie
-"incremental search", czekając byś napisał tekst, który ma on znaleźć.
-Naciśniecie <Return> kończy proces szukania.
+Gdy naciśniesz C-s, zauważysz, że w obszarze echa pojawi się
+tekst "I-search". Jest to informacja, że Emacs znajduje się w trybie
+"incremental search" i czeka, byś napisał tekst, który ma znaleźć.
+Naciśnięcie <Return> kończy proces szukania.
+
+>> Rozpocznij teraz szukanie, naciskając C-s. POWOLI, litera po
+literze, napisz słowo kursor, zatrzymując się po każdym znaku
+i obserwując, gdzie zatrzymuje się kursor. Gdy naciśniesz drugie
+r, będzie można powiedzieć, że szukałeś słowa kursor
+jednokrotnie. Naciśnij jeszcze raz C-s, by znaleźć następne
+wystąpienie słowa kursor. Naciśnij teraz cztery razy <Delete>
+i zobacz, co się dzieje z kursorem. Naciśnij <Return>, by skończyć
+szukanie.
 
->> Teraz naciśnij C-s, by rozpocząć szukanie.  POWOLI, litera po
-   literze, napisz słowo "kursor", zatrzymując się po każdym znaku i
-   obserwując, gdzie zatrzymuje się kursor.  Gdy naciśniesz drugie
-   "r", będzie można powiedzieć, że szukałeś słowa "kursor"
-   jednokrotnie.  Naciśnij C-s jeszcze raz, by znaleźć następne
-   wystąpienie słowa "kursor".  Naciśnij teraz <Delete> cztery
-   razy i zobacz, co się dzieje z kursorem.  Naciśnij <RET>, by skończyć
-   szukanie.
+Widziałeś, co się działo? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje
+przejść do miejsca wystąpienia łańcucha, który wpisałeś do tej pory,
+i podświetla go dla Twojej wygody. By znaleźć następne wystąpienie
+słowa kursor, po prostu jeszcze raz naciśnij C-s. Jeśli takiego
+wystąpienia nie ma, to Emacs zapiszczy i napisze, że szukanie
+,,skończyło się porażką''.
 
-Widziałeś, co się działo? Emacs podczas szukania przyrostowego próbuje
-przejść do miejsca wystąpienia łańcucha, który do tej pory wpisałeś,
-podświetlając go dla Twojej wygody.  By znaleźć następne wystąpienie
-słowa "kursor", po prostu naciśnij C-s jeszcze raz.  Jeśli takiego nie
-ma, Emacs zapiszczy i powie Ci, ze szukanie "skończyło się porażką".
-Naciśniecie C-g także przerywa proces szukania.
+Kombinacja C-g przerywa proces szukania, podobnie jak to czyni
+z innymi poleceniami.
 
-UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-s zamrozi ekran i nie
-zobaczysz żadnego tekstu z Emacsa.  Oznacza to, że składowa systemu
-operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. "flow control")
-przechwyciła C-s i nie pozwoliła mu dojsć do Emacsa.  By odzyskać
-kontrole nad ekranem, nacisnij C-q.  Dodatkowej pomocy poszukaj w
+UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-s zamraża ekran i w
+rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa
+systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. "flow control"),
+przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać
+kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku
 Emacsa.
 
-Jesli podczas szukania przyrostowego naciśniesz <Delete> zauważysz, ze
-ostatni znak, który wcisnąłes znika i kursor wraca do poprzedniego
-miejsca.  Na przykład, załóżmy, ze nacisnąłes "k" i znalazłes pierwsze
-wystąpienie tej litery.  Jesli teraz naciśniesz "u", kursor przesunie
-się do pierwszego wystąpienia "ku".  Teraz nacisnij <Delete>.  Skasuje
-to "u" z łańcucha, którego poszukujesz, a kursor wróci do pierwszego
-wystąpienia "k".
+Jeśli podczas szukania przyrostowego naciśniesz <Delete>, to zauważysz,
+że w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie łańcucha, a
+kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypuśćmy na przykład, że
+nacisnąłeś k i znalazłeś pierwsze wystąpienie tej litery. Jeśli teraz
+naciśniesz u, to kursor przesunie się tuż za najbliższe litery
+ku. Naciśnij teraz <Delete>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
+łańcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wystąpienia litery k.
 
-Jeśli podczas szukania nacisniesz jakiś klawisz razem z META lub CTRL
-(z nielicznymi wyjątkami --- znakami, które mają specjalne znaczenie
-podczas szukania, takimi jak C-s i C-r) szukanie zostanie przerwane.
+Jeśli podczas szukania naciśniesz jakiś klawisz w kombinacji z META lub
+Ctrl (z nielicznymi wyjątkami --- znakami, które mają specjalne
+znaczenie podczas szukania, takimi jak C-s i C-r), to szukanie zostanie
+przerwane.
 
-C-s rozpoczyna proces szukania, który poszukuje łańcucha, który
-znajduje się ZA bieżącą pozycja kursora.  Jeśli chcesz szukać czegoś
-wcześniej w tekście, naciśnij C-r.  Wszystko, co powiedzieliśmy o C-s
-stosuje się do C-r, oczywiście ze zmianą kierunku szukania na wstecz.
+C-s rozpoczyna proces szukania do przodu, czyli ZA bieżącą pozycją
+kursora. Jeśli chcesz szukać czegoś położonego w tekście wcześniej,
+to naciśnij C-r. Wszystko, co powiedzieliśmy o poleceniu C-s, stosuje
+się też do C-r, oczywiście w odniesieniu do szukania wstecz.
 
 
 * WIELE OKIEN
 -------------
 
-Jedną z przyjemnych cech Emacsa jest możliwość wyświetlania więcej niż
+Jedną z użytecznych cech Emacsa jest możliwość wyświetlania więcej niż
 jednego okna na raz.
 
 >> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l.
 
->> Naciśnij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna.  Obydwa okna
-   wyświetlają ten podręcznik.  Kursor pozostaje w górnym oknie.
+>> Naciśnij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
+wyświetlają ten podręcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie.
 
->> Naciśnij C-M-v by przewinąć dolne okno.  (Jeśli nie masz
-   prawdziwego klawisza Meta, naciśnij ESC C-v.)
+>> Naciśnij C-M-v by przewinąć dolne okno. (Jeśli nie masz
+klawisza Meta lub Alt, to naciśnij ESC C-v.)
 
 >> Naciśnij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesunąć kursor do
-   dolnego okna.  Użyj C-v i M-v w dolnym oknie by przewinąć jego
-   zawartość.  Polecenia, które masz wykonać czytaj w górnym oknie.
+dolnego okna. Użyj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewinąć jego
+zawartość. Polecenia, które masz wykonać, odczytuj z górnego okna.
 
 >> Naciśnij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wrócił do górnego okna.
-   Kursor w górnym oknie nie zmienił położenia.
+Kursor w górnym oknie nie zmienił położenia.
 
-Każde okno pamięta położenie swojego własnego kursora, lecz tylko
-jedno okno w danej chwili wyświetla kursor.  Wszystkie polecenia
-edycyjne stosują się do okna, w którym jest kursor.  To okno nazywane
-jest "wybranym oknem".
+Każde okno pamięta położenie swojego kursora, lecz w danej chwili
+tylko jedno z okien wyświetla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne
+stosują się do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane jest
+,,oknem wybranym''.
 
-Polecenie C-M-v jest bardzo użyteczne gdy edytujesz tekst w jednym
-oknie, a drugiego używasz tylko jako punkt odniesienia.  Dzięki temu
-kursor może zawsze znajdować się w oknie, zawartość którego edytujesz,
-a Ty możesz przesuwać drugie okno za pomocą C-M-v.
+Polecenie C-M-v przyda Ci się, gdy będziesz chciał edytować tekst w
+jednym oknie, a drugiego używał jako punktu odniesienia. Dzięki niemu
+kursor może zawsze znajdować się w oknie, którego zawartość edytujesz, a
+Ty możesz przesuwać drugie okno.
 
-C-M-v to przykład znaku, który uzyskuje się za pomocą CONTROL-META.
-Jeśli masz prawdziwy klawisz META, C-M-v możesz uzyskać przytrzymując
-jednocześnie CTRL oraz META i naciskając v.  Nie jest ważne, co
-zostało naciśniete wcześniej, CTRL czy META, ponieważ obydwa te
-klawisze działają jako modyfikatory znaczenia klawiszy, które
-naciskasz.
+C-M-v to przykład kombinacji, który uzyskuje się, wciskając jednocześnie
+klawisze Ctrl i Meta (Alt). Jeśli masz prawdziwy klawisz META (Alt), to
+C-M-v możesz uzyskać przytrzymując jednocześnie Ctrl oraz META (Alt) i
+naciskając v. Nie jest ważne, co zostało naciśnięte wcześniej, Ctrl czy
+META, ponieważ obydwa te klawisze działają jako modyfikatory znaczenia
+znaków.
 
-Jeśli nie masz klawisza META i używasz w jego zastępstwie ESC,
-kolejność naciskania klawiszy jest znacząca: musisz najpierw nacisnąć
-i puścić ESC, po czym nacisnąć CTRL-v; CTRL-ESC v nie będzie działać.
-Dzieje się tak dlatego, ze ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
+Jeśli nie masz klawisza META (Alt) i w jego zastępstwie używasz ESC, to
+kolejność naciskania klawiszy ma znaczenie: musisz najpierw nacisnąć i
+puścić ESC, po czym nacisnąć Ctrl-v; kombinacja Ctrl-ESC v nie zadziała.
+Wynika to z tego, że ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
 
->> Naciśnij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyć się dolnego okna.
+>> Naciśnij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyć się okna dolnego.
 
-(Jeśli nacisnąłbyś C-x 1 w dolnym oknie, to znikłoby górne.  Możesz
-sobie tłumaczyć to polecenie jako "zatrzymaj tylko jedno okno --- to w
-którym właśnie jestem".)
+(Jeśli nacisnąłbyś C-x 1 w dolnym oknie, to górne by znikło. Możesz
+sobie to polecenie tłumaczyć jako ,,pozostaw tylko jedno okno --- to w
+którym właśnie jestem''.)
 
-Nie musisz wyświetlać tego samego bufora w obydwu oknach.  Jeśli
-użyjesz C-x C-f by wyświetlić plik w jednym z okien, zawartość
-drugiego nie zmieni się.  W każdym oknie możesz wyświetlać różne pliki
-niezależnie.
+Nie musi być tak, że obydwa okna pokazują ten sam bufor. Jeśli użyjesz
+C-x C-f, by odwiedzić jakiś plik w jednym z nich, to zawartość drugiego
+się nie zmieni. Z zasady w różnych oknach możesz niezależnie wyświetlać
+różne pliki.
 
 Oto inny sposób używania dwóch okien do wyświetlania dwóch różnych
 rzeczy:
 
->> Naciśnij C-x 4 C-f i nazwę jednego z Twoich plików.  Zakończ
-   wprowadzanie klawiszem <Return>.  Podany plik pojawi się w dolnym
-   oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
+>> Naciśnij C-x 4 C-f i nazwę jednego z Twoich plików. Zakończ
+wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi się w dolnym
+oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
 
->> Naciśnij C-x o, by wrócić do górnego okna, oraz C-x 1 by
-   usunąć dolne okno.
+>> Naciśnij C-x o, by wrócić do górnego okna, oraz C-x 1 by usunąć
+dolne okno.
 
 
 * REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI
 ---------------------------
 
 Czasami możesz znaleźć się w czymś, co nazywa się "rekursywnym
-poziomem edycji".  Możesz to rozpoznać po nawiasach kwadratowych w
+poziomem edycji". Możesz to rozpoznać po nawiasach kwadratowych w
 linii trybu, obejmujących nawiasy okrągłe zawierające nazwę głównego
-trybu edycji.  Na przykład, mógłbyś widzieć [(Fundamental)] zamiast
+trybu edycji. Mógłbyś na przykład zobaczyć [(Fundamental)] zamiast
 (Fundamental).
 
-By wyjść z rekursywnego poziomu edycji naciśnij ESC ESC ESC.  Jest to
-ogólnego przeznaczenia "wychodzimy".  Możesz go użyć także by pozbyć
-się nadmiaru okien lub wyjść z minibufora.
+By wyjść z rekursywnego poziomu edycji, naciśnij ESC ESC ESC. Jest to
+ogólnego przeznaczenia polecenie ,,wychodzimy''. Możesz go użyć także,
+by pozbyć się nadmiaru okien albo wyjść z minibufora.
 
->> Naciśnij M-x by wejść do minibufora; naciśnij potem ESC ESC ESC, by
-   z niego wyjść.
+>> Naciśnij M-x by wejść do minibufora, potem naciśnij ESC ESC ESC, by
+z niego wyjść.
 
-Nie możesz użyć C-g, by wyjść z rekursywnego poziomu edycji.  Dzieje
-się tak dlatego, ze C-g jest używane do anulowania poleceń i
-argumentów WEWNĄTRZ rekursywnego poziomu edycji.
+Aby wyjść z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy użyć C-g. Dzieje
+się tak dlatego, że klawisz C-g jest używany do anulowania poleceń i
+argumentów WEWNĄTRZ pojedynczego rekursywnego poziomu edycji.
 
 
-SZUKANIE DODATKOWEJ POMOCY
---------------------------
+SZUKANIE POMOCY
+---------------
 
-W tym podręczniku spróbowaliśmy dostarczyć tylko tyle informacji, ile
-jest niezbędne, byś mógł zacząć używać Emacsa.  Emacs jest istną
-kopalnią najróżniejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisać.
-Zapewne będziesz chciał dowiedzieć się więcej o Emacsie, ponieważ
-posiada on wiele pożądanych cech, o których na razie nic nie wiesz.
-Jest w nim zaszyte mnóstwo wewnętrznej dokumentacji, która może być
-osiągnięta za pomocą Control-h, które określamy mianem "znaku pomocy"
-z powodu spełnianej przez niego roli.
+W tym podręczniku dostarczyliśmy tylko tyle informacji, ile jest
+niezbędne, byś mógł zacząć używać Emacsa. Emacs jest istną kopalnią
+najróżniejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisać. Będziesz
+zapewne chciał dowiedzieć się o Emacsie więcej, ponieważ posiada on
+wiele pożytecznych cech, o których na razie nic nie wiesz. Między innymi
+jest w nim zaszyte mnóstwo wewnętrznej dokumentacji. Dotrzeć do tej
+dokumentacji możesz po naciśnięciu kombinacji C-h.
 
-By uzyskać pomoc, naciśnij C-h a potem znak, który określa jakiego
-typu pomocy oczekujesz.  Jeśli poczujesz się NAPRAWDĘ zagubiony,
-napisz C-h ? i Emacs spróbuje powiedzieć Ci, jakiego typu pomocy może
-Ci dostarczyć.  Jeśli naciśniesz C-h a potem zadecydujesz, że pomoc
-nie jest Ci jednak potrzebna, po prostu wciśnij C-g by anulować C-h.
+By uzyskać pomoc, naciśnij C-h, a potem znak, który określa jakiego
+rodzaju pomocy oczekujesz. Jeśli poczujesz się NAPRAWDĘ zagubiony, to
+napisz C-h?, a Emacs podpowie, jakiego rodzaju pomocy może Ci
+dostarczyć. Jeśli naciśniesz C-h, a potem zadecydujesz, że pomoc nie
+jest Ci jednak potrzebna, to aby anulować zapoczątkowane polecenie C-h,
+po prostu wciśnij C-g.
 
-Najprostszą pomoc możesz uzyskać naciskając C-h c.  Naciśnij C-h a
-potem c, po czym kombinacje klawiszy polecenia, i Emacs wyświetli
-bardzo krótki opis polecenia.
+Najprostszą pomoc możesz uzyskać naciskając C-h c. Naciśnij C-h a potem
+c, po czym kombinację klawiszy, której znaczenie chcesz poznać; Emacs
+wyświetli krótki opis polecenia odpowiadającego tej kombinacji.
 
->> Naciśnij C-h c Control-p.
-   Powinno to przywołać komunikat, o treści podobnej do
+>> Naciśnij C-h c C-p.
+Powinno to przywołać komunikat, o treści podobnej do
 
-	C-p runs the command previous-line
+C-p runs the command previous-line
 
-W ten sposób możesz uzyskać "nazwę funkcji".  Przydaje się to podczas
-pisania kodu w Lispie, który rozszerza Emacsa; wystarcza to także do
-przypomnienia Ci, co dane polecenie robi, jeśli widziałeś je już
-wcześniej, ale nie zapamiętałeś go.
+W ten sposób możesz uzyskać ,,nazwę funkcji'' przypisanej kombinacji
+klawiszy. Przydaje się to podczas pisania kodu w Lispie, w którym
+zapisane są rozszerzenia Emacsa; wystarcza to także do przypomnienia
+Ci, co dane polecenie robi, jeśli widziałeś je już wcześniej, lecz
+go nie zapamiętałeś.
 
-Polecenia wywoływane za pomocą wieloznakowej kombinacji klawiszy, na
-przykład C-x C-s oraz (jeśli nie masz klawisza META lub EDIT) <ESC>v,
-są także dopuszczalne po C-h c.
+Jako dopełnienie polecenia C-h c Emacs dopuszcza też wieloznakowe
+kombinacje klawiszy, na przykład C-x C-s albo (jeśli nie masz klawisza
+META lub Alt) <ESC>v.
+
 
 By uzyskać więcej informacji na temat polecenia, naciśnij C-h k
 zamiast C-h c.
 
->> Naciśnij C-h k Control-p.
+>> Naciśnij C-h k C-p.
 
 To polecenie wyświetla dokumentację na temat danej funkcji oraz jej
-nazwę w oknie Emacsa.  Gdy skończysz śledzić wynik tego polecenia
-naciśnij C-x 1, by pozbyć się tekstu pomocy.  Nie musisz tego robić od
-razu.  Możesz wykonać pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
+nazwę w oknie Emacsa. Gdy skończysz śledzić wynik tego polecenia
+naciśnij C-x 1, by pozbyć się tekstu pomocy. Nie musisz tego robić od
+razu. Możesz wykonać pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
 naciśniesz C-x 1.
 
 Oto kilka innych użytecznych wariantów C-h:
 
-   C-h f	Opisz funkcje o podanej nazwie.
+C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
 
->> Napisz C-h f previous-line<Return>.  Wypisze to na ekranie całą
-   informacje, jaką Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
-   polecenie C-p.
+>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie całą
+informacje, jaką Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
+polecenie C-p.
 
-Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentację zmiennych, których
-wartosci mozesz zmienić, aby dostosować Emacsa do swoich
+Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentację zmiennych,
+których wartości możesz zmienić, aby dostosować Emacsa do swoich
 preferencji. Wpisz nazwę zmiennej, gdy Emacs o nią poprosi.
 
 
-   C-h a	Apropos.   Wpisz słowo kluczowe, a Emacs wypisze listę
-                wszystkich poleceń, których nazwa zawiera to słowo.
-                Polecenia te mogą zostać wywołane za pomocą Meta-x.
-                Dla niektórych poleceń Apropos wypisze jedno- lub
-                dwuznakowe sekwencje, które wywołują dane polecenie.
+C-h a Apropos. Wpisz słowo, a Emacs wypisze listę
+wszystkich poleceń, których nazwa zawiera to słowo.
+Polecenia te można wywoływać za pomocą Meta-x.
+Dla niektórych poleceń Apropos wypisze jedno- lub
+dwuznakowe sekwencje, które wywołują te polecenia.
 
->> Napisz C-h a file<Return>.  Zobaczysz listę wszystkich poleceń,
-   dostępnych za pomocą M-x, które maja słowo "file" w swojej nazwie.
-   Zauważysz tam także polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
-   umieszczone obok nazw poleceń "find-file" i "write-file".
+>> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz listę wszystkich poleceń,
+dostępnych za pomocą M-x, które maja słowo "file" w swojej nazwie.
+Zauważysz tam także polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
+umieszczone obok nazw poleceń "find-file" i "write-file".
 
 >> Napisz C-M-v, aby przewinąć okno pomocy. Zrób to kilka razy.
 >> Napisz C-x 1, aby usunąć okno pomocy.
 
-   C-h i 	Czytanie elektronicznych podręczników (w formacie Info). To
-         	polecenie przełączy cię do specjalnego bufora o nazwie
-         	*info*, gdzie bedziesz mógł przeczytać podręczniki
-		dotyczące pakietów zainstalowanych w twoim
-		systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznać się z
-		podręcznikiem Emacsa.  Jeżeli nigdy wczesniej nie używałes
-		Info, napisz ? a Emacs przedstawi ci możliwości
-		tego trybu. Po tym, jak zapoznasz się z tym krótkim
-		podręcznikiem w dalszej pracy podstawową dokumentację
-		stanowić będzie właśnie Emacs Info.
+C-h i Czytanie elektronicznych podręczników (w formacie Info). To
+polecenie przełączy Cię do specjalnego bufora o nazwie
+*info*, gdzie będziesz mógł przeczytać podręczniki
+dotyczące pakietów zainstalowanych w Twoim
+systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznać się z
+podręcznikiem Emacsa. Jeżeli nigdy wcześniej nie używałeś
+trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci możliwości
+tego trybu. Po tym, jak zapoznasz się z niniejszym krótkim
+podręcznikiem, w dalszej pracy dostęp do dokumentacji
+będziesz uzyskiwał właśnie za pomocą Emacs Info.
+
 
 
 PODSUMOWANIE
 ------------
 
-Pamiętaj, że by wyjść z Emacsa na stałe, używaj C-x C-c.  By wyjść do
-powłoki na chwilę tak, byś mógł wrócić, użyj C-z. (To nie działa pod
-X-Windows, ponieważ tam nie ma prawdziwego konceptu przejścia na
-chwile do powłoki.  Zamiast tego C-z ikonizuje okno Emacsa.)
+Pamiętaj, że by wyjść z Emacsa na stałe, trzeba wydać polecenie C-x C-c.
+By wyjść do powłoki na chwilę tak, by jeszcze Do Emacsa wrócić, trzeba
+użyć C-z. (To nie działa pod X-Windows, ponieważ tam nie ma prawdziwego
+konceptu przejścia na chwilę do powłoki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje''
+okno Emacsa.)
 
 Ten podręcznik był pisany tak, by wszyscy nowi użytkownicy mogli go
-zrozumieć.  Jeśli coś pozostawił niejasnym, nie siedź cicho i nie
+zrozumieć. Jeśli coś pozostawił niejasnym, nie siedź cicho i nie
 obwiniaj siebie, tylko daj nam znać!
 
 
@@ -1146,43 +1153,45 @@
 
 Niniejszy podręcznik jest potomkiem w długiej linii podręczników
 Emacsa, która rozpoczyna się od tego, który został napisany przez
-Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa.  Został on zmodyfikowany we
-wrześniu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizował go, jeśli chodzi o
-X-Windows.
+Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Został on zmodyfikowany we
+wrześniu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizował go w celu uwzględnienia
+pracy pod X-Windows.
 
-Tłumaczenia na język polski dokonał Remek Trzaska z pomocą Ryszarda
-Kubiaka.  Jesli polskie znaki nie byly poprawnie wyswietlane w tym
-buforze, oznacza to, ze nie masz zainstalowanych polskich fontow. 
-Pomoc w tym zakresie mozesz znalezc pod adresem: 
-               <URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki>
+Autorem pierwszego tłumaczenia na język polski był Remek Trzaska
+<[e-mail]>, a pomagał mu Ryszard Kubiak
+<[e-mail]>. Tamto tłumaczenie zostało uaktualnione dla
+wersji GNU Emacs 21 przez Beatę Wierzchołowską <[e-mail]>
+ z pomocą Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <[e-mail]>.
 
-Tłumaczenie to zostało uaktualnione dla wersji GNU Emacs 21
-przez Beatę Wierzchołowską <[e-mail]> z pomocą
-Janusza S. Bienia <[e-mail]>
-
-Ta wersja podręcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest zastrzeżona, a
-pozwolenie na kopiowanie udzielone jest pod następującymi warunkami:
+Ta wersja podręcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
+autorskim, ale wolno ją kopiować pod następującymi warunkami:
 
 Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation
 
-   Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim
-   copies of this document as received, in any medium, provided that
-   the copyright notice and permission notice are preserved,
-   and that the distributor grants the recipient permission
-   for further redistribution as permitted by this notice.
+Zezwala się na wykonywanie lub rozpowszechnianie
+wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym
+nośniku, pod warunkiem zachowania informacji o
+prawach autorskich i niniejszym zezwoleniu oraz pod
+warunkiem, że dystrybutor udzieli odbiorcy pozwolenia na
+dalsze rozpowszechnianie zgodnie z niniejszym zezwoleniem.
+
 
-   Permission is granted to distribute modified versions
-   of this document, or of portions of it,
-   under the above conditions, provided also that they
-   carry prominent notices stating who last altered them.
+Zezwala się również na rozpowszechnianie na warunkach podanych
+powyżej zmodyfikowanych wersji tego dokumentu lub jego części,
+pod warunkiem, że zostaną wyraźnie uwidocznione
+informacje o tym, kto dokonał modyfikacji jako ostatni.
+
 
-Warunki kopiowania samego Emacsa są w pewnym stopniu inne, aczkolwiek
-zachowują te sama idee.  Proszę, przeczytaj plik COPYING, po czym
-rozdaj swoim znajomym kopie Emacsa.  Pomóż zwalczyć przeszkody w
-rozpowszechnianiu oprogramowania przez tworzenie i dzielenie się
-oprogramowaniem.
+Warunki kopiowania samego Emacsa są bardziej skomplikowane, ale zgodne
+z tą ideą. Proszę, przeczytaj plik COPYING, po czym rozdaj swoim
+znajomym kopie Emacsa. Pomóż tępić obstrukcjonizm w informatyce,
+używając, tworząc i dzieląc się oprogramowaniem swobodnym.
+
 
 ;;; Local Variables:
-;;;   mode: fundamental
-;;;   coding: latin-2
+;;; mode: fundamental
+;;; coding: latin-2-unix
 ;;; End:
+
+
+