comparison DOCS/xml/pl/video.xml @ 11721:ef1fb1746416

initial translation prepared by Frogu <l_j_p@wp.pl>
author paszczi
date Fri, 02 Jan 2004 11:24:34 +0000
parents
children 6034f7a2f491
comparison
equal deleted inserted replaced
11720:9b1ed8e7f4e2 11721:ef1fb1746416
1 <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
2 <!-- synced with 1.43 -->
3 <sect2 id="video-dev">
4 <title>Urządzenia wyjścia video</title>
5
6 <sect3 id="mtrr">
7 <title>Ustawianie MTRR</title>
8
9 <para>
10 Jest WYSOCE wskazane, aby sprawdzić, czy rejestry MTRR są ustawione prawidłowo,
11 ponieważ mogą dać duży wzrost wydajności.
12 </para>
13
14 <para>
15 Wykonaj <command>cat /proc/mtrr</command>:
16 <screen>
17 <prompt>--($:~)--</prompt> cat /proc/mtrr
18 reg00: base=0xe4000000 (3648MB), size= 16MB: write-combining, count=9
19 reg01: base=0xd8000000 (3456MB), size= 128MB: write-combining, count=1<!--
20 --></screen>
21 </para>
22
23 <para>
24 Widać mojego Matroksa G400 z 16MB pamięci. Wydałem tę komendę z XFree 4.x.x,
25 które ustawiają MTRR automatycznie
26 </para>
27
28 <para>
29 Jeżeli nie zadziałało, trzeba to ustawić ręcznie.
30 Przede wszystkim, musisz znaleźć adres bazowy. Możesz to zrobić na 3 sposoby:
31
32 <orderedlist>
33 <listitem><para>
34 z komunikatów startowych X11, na przykład:
35 <screen>
36 (--) SVGA: PCI: Matrox MGA G400 AGP rev 4, Memory @ 0xd8000000, 0xd4000000
37 (--) SVGA: Linear framebuffer at 0xD8000000<!--
38 --></screen>
39 </para></listitem>
40 <listitem><para>
41 z <filename>/proc/pci</filename> (użyj polecenia <command>lspci -v</command>
42 ):
43 <screen>
44 01:00.0 VGA compatible controller: Matrox Graphics, Inc.: Unknown device 0525
45 Memory at d8000000 (32-bit, prefetchable)
46 </screen>
47 </para></listitem>
48 <listitem><para>
49 z komunikatów sterownika mga_vid w jądrze (użyj <command>dmesg</command>):
50 <screen>mga_mem_base = d8000000</screen>
51 </para></listitem>
52 </orderedlist>
53 </para>
54
55 <para>
56 Znajdźmy teraz rozmiar pamięci. Jest to bardzo łatwe, po prostu zamień
57 rozmiar RAMu na karcie graficznej na system szestnastkowy, lub użyj
58 tej tabelki:
59 <informaltable frame="none">
60 <tgroup cols="2">
61 <tbody>
62 <row><entry>1 MB</entry><entry>0x100000</entry></row>
63 <row><entry>2 MB</entry><entry>0x200000</entry></row>
64 <row><entry>4 MB</entry><entry>0x400000</entry></row>
65 <row><entry>8 MB</entry><entry>0x800000</entry></row>
66 <row><entry>16 MB</entry><entry>0x1000000</entry></row>
67 <row><entry>32 MB</entry><entry>0x2000000</entry></row>
68 </tbody>
69 </tgroup>
70 </informaltable>
71 </para>
72
73 <para>
74 Znasz już adres bazowy i rozmiar pamięci. Ustawmy więc rejestry MTRR!
75 Na przykład dla powyższej karty Matrox (<literal>base=0xd8000000</literal>)
76 z 32MB RAMu (<literal>size=0x2000000</literal>) po prostu wykonaj:
77 <screen>
78 echo "base=0xd8000000 size=0x2000000 type=write-combining" &gt;| /proc/mtrr</screen>
79 </para>
80
81 <para>
82 Nie wszystkie procesory obsługują MTRR. Na przykład starsze K6-2
83 (jakieś 266MHz, stepping 0) nie obsługują MTRR, ale już stepping 12 tak.
84 (<command>cat /proc/cpuinfo </command> aby sprawdzić).
85 </para>
86 </sect3>
87
88 <sect3 id="output-trad">
89 <title>Wyjścia video dla tradycyjnych kart graficznych</title>
90 <sect4 id="xv">
91 <title>Xv</title>
92
93 <para>
94 W XFree86 4.0.2 lub nowszym możesz używać sprzętowego YUV poprzez
95 rozszerzenie XVideo. To tego używa opcja <option>-vo xv</option>.
96 Ten sterownik obsługuje także regulację jasności/kontrastu/nasycenia/itp.
97 (chyba, że używasz starego, powolnego kodeka DirectShow DivX,
98 który to obsługuje wszędzie). Spójrz na stronę man.
99 </para>
100
101 <para>
102 Aby to zadziałało upewnij się, że:
103
104 <orderedlist>
105 <listitem><para>
106 Masz XFree86 4.0.2 lub nowsze (starsze nie mają XVideo)
107 </para></listitem>
108 <listitem><para>
109 Twoja karta obsługuje przyśpieszanie sprzętowe (współczesne karty to mają)
110 </para></listitem>
111 <listitem><para>
112 X ładuje rozszerzenie XVideo, zwykle wygląda to tak:
113 <programlisting>(II) Loading extension XVideo</programlisting>
114 w logu <filename>/var/log/XFree86.0.log</filename>
115 <note><para>
116 To ładuje tylko rozszerzenie XFree86. W dobrej instalacji
117 jest to zawsze włączone i nie oznacza to że obsługa XVideo w
118 <emphasis role="bold">karcie</emphasis> jest załadowana.
119 </para></note>
120 </para></listitem>
121 <listitem><para>
122 Twoja karta obsługuje Xv pod Linuksem. Aby sprawdzić, spróbuj
123 <command>xvinfo</command>, wchodzące w skład dystrybucji XFree86.
124 Powinno wyświetlić długi tekst podobny do tego:
125 <screen>
126 X-Video Extension version 2.2
127 screen #0
128 Adaptor #0: "Savage Streams Engine"
129 number of ports: 1
130 port base: 43
131 operations supported: PutImage
132 supported visuals:
133 depth 16, visualID 0x22
134 depth 16, visualID 0x23
135 number of attributes: 5
136 (...)
137 Number of image formats: 7
138 id: 0x32595559 (YUY2)
139 guid: 59555932-0000-0010-8000-00aa00389b71
140 bits per pixel: 16
141 number of planes: 1
142 type: YUV (packed)
143 id: 0x32315659 (YV12)
144 guid: 59563132-0000-0010-8000-00aa00389b71
145 bits per pixel: 12
146 number of planes: 3
147 type: YUV (planar)
148 (...etc...)<!--
149 --></screen>
150 Karta musi obsługiwać formaty "YUY2 packed" i "YV12 planar",
151 aby mogła być używana z <application>MPlayerem</application>.
152 </para></listitem>
153 <listitem><para>
154 I na koniec sprawdź, czy <application>MPlayer</application>
155 został skompilowany z obsługą Xv. wykonaj <command>mplayer -vo help | grep xv </command>,
156 jeżeli została zbudowana obsługa Xv to powinna się pojawić podobna linia:
157 <screen>
158 xv X11/Xv<!--
159 --></screen>
160 </para></listitem>
161 </orderedlist>
162 </para>
163
164 <sect5 id="tdfx">
165 <title>Karty 3dfx</title>
166
167 <para>
168 Starsze sterowniki 3dfx znane były z tego, że miały problemy z akceleracją XVideo.
169 Nie obsługiwały ani YUY2, ani YV12. Sprawdź czy masz XFree86 w wersji 4.2.0
170 lub nowszej. Działają one dobrze z YV12 i YUY2. Poprzednie wersje z 4.1.0
171 włącznie <emphasis role="bold">wywalały się na YV12</emphasis>.
172 Jeżeli napotkasz na dziwne działanie używając <option>-vo xv</option>,
173 spróbuj SDL (także ma XVideo) i zobacz, czy to pomaga.
174 Dokładniejsze instrukcje są w sekcji <link linkend="sdl">SDL</link>.
175 </para>
176
177 <para>
178 <emphasis role="bold">LUB</emphasis>, spróbuj NOWEGO sterownika <option>-vo tdfxfb</option>! Zajrzyj do sekcji <link linkend="tdfxfb">tdfxfb</link>
179 </para>
180 </sect5>
181
182 <sect5 id="s3">
183 <title>Karty S3</title>
184
185 <para>
186 S3 Savage3D powinny działać. Jeżeli masz Savage4 używaj XFree86 4.0.3 lub nowszego
187 (gdyby występowały problemy z obrazem, spróbuj ustawić głębię kolorów na 16bpp).
188 Jeżeli chodzi o S3 Virge: obsługuje ona Xv, ale jest bardzo wolna,
189 więc najlepiej ją sprzedaj.
190 </para>
191
192 <note>
193 <para>
194 Obecnie niejasne jest, które modele kart Savage nie mają sprzętowej obsługi YV12 i
195 robią to programowo (co jest wolne). Jeżeli podejrzewasz o to swoją kartę,
196 zdobądź nowsze sterowniki, lub grzecznie poproś o sterownik z obsługą MMX/3DNow
197 na grupie dyskusyjnej mplayer-users
198 </para>
199 </note>
200 </sect5>
201
202
203 <sect5 id="nvidia">
204 <title>Karty nVidia</title>
205
206 <para>
207 nVidia nie zawsze jest dobrym wyborem dla Linuksa (wg nVidii to
208 <link linkend="nvidia-opinions">nieprawda</link>)...
209 Sterownik XFree86 o otwartych źródłach obsługuje większość tych kart, lecz
210 w niektórych wypadkach
211 będziesz zmuszony używać binarnych sterowników o zamkniętych źródłach
212 (do pobrania ze <ulink url="http://www.nvidia.com/object/linux.html">strony nVidii</ulink>).
213 Jeżeli chcesz uzyskać przyspieszenie 3D to zawsze będziesz potrzebować tych sterowników.
214 </para>
215
216 <para>
217 karty Riva 128 nie obsługują XVideo nawet ze sterownikami nVidii :(
218 Zażalenia składaj do nVidii.
219
220 </para>
221
222 <para>
223 Jednakże <application>MPlayer</application> zawiera sterownik <link linkend="vidix">VIDIX</link>
224 obsługujący większość kart nVidia.
225 Obecnie znajduje się w stadium beta i ma pewne ograniczenia.
226 Więcej informacji znajdziesz w sekcji <link linkend="vidix-nvidia">nVidia</link>.
227 </para>
228 </sect5>
229
230
231 <sect5 id="ati">
232 <title>Karty ATI</title>
233
234 <para>
235 <ulink url="http://www.linuxvideo.org/gatos">Sterowniki GATOS</ulink>
236 (których powinieneś używać, chyba że masz Rage128 lub Radeon)
237 mają standardowo włączone VSYNC. Znaczy to, że szybkość dekodowania (!)
238 jest zsynchronizowana z (pionową) częstotliwością odświeżania obrazu.
239 Jeżeli odtwarzanie wydaje Ci się powolne,
240 spróbuj w jakiś sposób wyłączyć VSYNC,
241 lub ustaw częstotliwość odświeżania na n*(fps filmu) Hz.
242 </para>
243
244 <para>
245 Radeon VE - jeżeli potrzebujesz X, używaj XFree86 4.2.0 lub nowszego.
246 Brak obsługi wyjścia TV.
247 Oczywiście w <application>MPlayerze</application> możesz uzyskać
248 <emphasis role="bold">przyśpieszane</emphasis> wyświetlanie,
249 z lub bez <emphasis role="bold">wyjścia TV</emphasis>.
250 Żadne biblioteki czy X nie są do tego potrzebne.
251 Poczytaj sekcję o <link linkend="vidix">VIDIX</link>.
252 </para>
253 </sect5>
254
255
256 <sect5 id="neomagic">
257 <title>Karty NeoMagic</title>
258
259 <para>
260 Te karty można znaleźć w wielu laptopach.
261 Musisz używać XFree86 4.3.0 lub nowszych, lub sterowników Stefana Seyfried'a
262 <ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/contrib/NeoMagic-driver/">
263 obsługujących Xv</ulink>.
264 Po prostu wybierz ten, który pasuje do Twojej wersji XFree86.
265 </para>
266
267 <para>
268 XFree86 4.3.0 zawierają obsługę Xv, lecz Bohdan Horst wysłał małą
269 <ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/contrib/NeoMagic-driver/neo_driver.patch">łatkę</ulink>
270 na źródła XFree86, która przyśpiesza operacje na buforze ramki (framebuffer)
271 nawet czterokrotnie. Ta łatka została uwzględniona w XFree86 CVS
272 i powinna znaleźć się w następnej wersji po 4.3.0
273 </para>
274
275 <para>
276 Aby umożliwić odtwarzanie zawartości o rozmiarach DVD zmodyfikuj
277 swój XF86Config w następujący sposób:
278 <programlisting>
279 Section "Device"
280 [...]
281 Driver "neomagic"
282 <emphasis>Option "OverlayMem" "829440"</emphasis>
283 [...]
284 EndSection<!--
285 --></programlisting>
286 </para>
287 </sect5>
288
289
290 <sect5 id="trident">
291 <title>Karty Trident</title>
292 <para>
293 Jeżeli chcesz używać Xv z kartą trident (zakładając, że nie działa z 4.1.0),
294 zainstaluj XFree 4.2.0. 4.2.0 obsługuje pełnoekranowe Xv
295 w karcie Cyberblade XP.
296 </para>
297
298 <para>
299 Alternatywą jest sterownik <link linkend="vidix">VIDIX</link> dla
300 karty Cyberblade/i1.
301 </para>
302
303
304 </sect5>
305
306
307 <sect5 id="kyro">
308 <title>Karty Kyro/PowerVR</title>
309 <para>
310 Jeżeli chcesz używać Xv z kartą opartą na Kyro
311 (na przykład Hercules Prophet 4000XT), powinieneś ściągnąć sterowniki ze
312 <ulink url="http://www.powervr.com/">strony PowerVR</ulink>
313 </para>
314 </sect5>
315 </sect4>
316
317 <!-- ********** -->
318
319 <sect4 id="dga">
320 <title>DGA</title>
321
322 <formalpara>
323 <title>WSTĘP</title>
324 <para>
325 Celem tego dokumentu jest wyjaśnienie w kilku słowach, czym ogólnie jest DGA
326 i co może zrobić sterownik do <application>MPlayera</application>
327 (i czego nie może).
328 </para>
329 </formalpara>
330
331 <formalpara>
332 <title>CO TO JEST DGA</title>
333 <para>
334 <acronym>DGA</acronym> to skrót od <emphasis>Direct Graphics Access
335 (Bezpośredni Dostęp do Grafiki)</emphasis> i jest środkiem dla programu
336 na ominięcie X serwera i bezpośrednią modyfikację pamięci bufora ramki
337 (framebuffer). Technicznie mówiąc, działa to w ten sposób,
338 że pamięć bufora ramki mapowana jest na zakres pamięci Twojego procesu.
339 Jest to dozwolone tylko i wyłącznie gdy masz prawa administratora (superuser).
340 Możesz je uzyskać logując się jako
341 <systemitem class="username">root</systemitem> lub ustawiając bit SUID
342 na pliku wykonywalnym <application>MPlayera</application>
343 (<emphasis role="bold">nie zalecane</emphasis>).
344 </para>
345 </formalpara>
346 <para>
347 Istnieją dwie wersje DGA: DGA1 używane przez XFree 3.x.x i DGA2,
348 które pojawiło się w XFree 4.0.1.
349 </para>
350
351 <para>
352 DGA1 zapewnia jedynie bezpośredni dostęp do bufora ramki,
353 w sposób opisany powyżej.
354 Aby zmienić rozdzielczość sygnału video będziesz musiał polegać na
355 rozszerzeniu XVidMode.
356 </para>
357
358 <para>
359 DGA2 łączy cechy rozszerzenia XVidMode z możliwością zmiany głębi wyświetlania,
360 więc możesz mając uruchomiony X serwer w 32 bitowej głębi przełączać się na
361 15 bitów i vice versa.
362 </para>
363
364 <para>
365 Jednakże DGA ma pewne wady. Jest poniekąd zależne od układu graficznego
366 jakiego używasz, a także od implementacji sterownika video (w X serwerze)
367 sterującego układem. Nie działa to więc na każdym systemie...
368 </para>
369
370 <formalpara>
371 <title>INSTALOWANIE OBSŁUGI DGA W MPLAYERze</title>
372
373 <para>
374 Przede wszystkim upewnij się, że X ładuje rozszerzenie DGA. Spójrz na
375 <filename>/var/log/XFree86.0.log</filename>:
376
377 <programlisting>(II) Loading extension XFree86-DGA</programlisting>
378
379 XFree86 4.0.x lub nowsze jest <emphasis role="bold">wysoce wskazane</emphasis>!
380 Sterownik DGA <application>MPlayera</application> jest wykrywany automatycznie
381 przez <filename>./configure</filename>. Możesz także wymusić jego obsługę
382 poprzez <option>--enable-dga</option>.
383 </para>
384 </formalpara>
385
386 <para>
387 Jeżeli sterownik nie mógł przełączyć się na niższą rozdzielczość,
388 poeksperymentuj z opcjami <option>-vm</option> (tylko w X 3.3.x),
389 <option>-fs</option>, <option>-bpp</option>, <option>-zoom</option>
390 aby znaleźć tryb wyświetlania, który odpowiada filmowi.
391 Na razie nie ma żadnego konwertera :(
392 </para>
393
394 <para>
395 Stań się użytkownikiem <systemitem class="username">root</systemitem>.
396 DGA wymaga praw roota, aby móc zapisywać bezpośrednio do pamięci video.
397 Jeżeli chcesz posługiwać się DGA jako zwykły użytkownik, zainstaluj
398 <application>MPlayera</application> w trybie SUID root:
399
400 <screen>
401 chown root <replaceable>/usr/local/bin/mplayer</replaceable>
402 chmod 750 <replaceable>/usr/local/bin/mplayer</replaceable>
403 chmod +s <replaceable>/usr/local/bin/mplayer</replaceable>
404 </screen>
405 Teraz DGA działa także dla zwykłego użytkownika.
406 </para>
407
408 <caution>
409 <title>Zagrożenie Bezpieczeństwa</title>
410 <para>
411 To jest <emphasis role="bold">poważne</emphasis> zagrożenie bezpieczeństwa!
412 <emphasis role="bold">Nigdy</emphasis>
413 nie rób tego na serwerze, ani na komputerze dostępnym dla innych osób,
414 ponieważ mogą one zdobyć prawa roota poprzez SUID root
415 <application>MPlayer</application>.
416 </para>
417 </caution>
418
419 <para>
420 Teraz użyj opcji <option>-vo dga</option> i już! (mam nadzieję:)
421 Powinieneś także spróbować czy działa u Ciebie opcja <option>-vo sdl:dga</option>!
422 Jest wiele szybsza!
423 </para>
424
425
426 <formalpara id="dga-modelines">
427 <title>ZMIANA ROZDZIELCZOŚCI</title>
428
429 <para>
430 Sterownik DGA zezwala na zmianę rozdzielczości sygnału wyjściowego.
431 Eliminuje to potrzebę (wolnego) programowego skalowania i
432 równocześnie zapewnia wyświetlanie pełnoekranowe.
433 W warunkach idealnych rozdzielczość zostałaby zmieniona na dokładnie taką samą
434 (z zachowaniem formatu obrazu) jak dane video,
435 ale X serwer pozwala stosować tylko tryby predefiniowane w
436 <filename>/etc/X11/XF86Config</filename>
437 (<filename>/etc/X11/XF86Config-4</filename> dla XFree 4.X.X).
438 Są one definiowane przez tak zwane "modelines" (linie trybów) i zależą od możliwości
439 Twojego sprzętu.
440 X serwer skanuje przy starcie ten plik konfiguracyjny
441 i wyłącza tryby nie pasujące do Twojego sprzętu. Aby się dowiedzieć,
442 które tryby przetrwały ten proces sprawdź:
443 <filename>/var/log/XFree86.0.log</filename>.
444 </para>
445 </formalpara>
446
447 <para>
448 Te wpisy działają z układem Riva128, przy użyciu modułu sterownika nv.o
449 (moduł X serwera):
450 </para>
451
452
453 <para><programlisting>
454 Section "Modes"
455 Identifier "Modes[0]"
456 Modeline "800x600" 40 800 840 968 1056 600 601 605 628
457 Modeline "712x600" 35.0 712 740 850 900 400 410 412 425
458 Modeline "640x480" 25.175 640 664 760 800 480 491 493 525
459 Modeline "400x300" 20 400 416 480 528 300 301 303 314 Doublescan
460 Modeline "352x288" 25.10 352 368 416 432 288 296 290 310
461 Modeline "352x240" 15.750 352 368 416 432 240 244 246 262 Doublescan
462 Modeline "320x240" 12.588 320 336 384 400 240 245 246 262 Doublescan
463 EndSection
464 </programlisting></para>
465
466
467 <formalpara>
468 <title>DGA i MPLAYER</title>
469 <para>
470 DGA jest używane w dwóch miejscach w <application>MPlayerze</application>:
471 może go używać sterownik SDL (<option>-vo sdl:dga</option>)
472 oraz bezpośrednio przez sterownik DGA (<option>-vo dga</option>).
473 To co zostało napisane powyżej jest prawdziwe dla obu;
474 w następnych sekcjach wyjaśnię jak działa sterownik DGA dla
475 <application>MPlayera</application>.
476 </para>
477 </formalpara>
478
479
480 <formalpara>
481 <title>WŁASNOŚCI</title>
482
483 <para>
484 Sterownik DGA wywoływany jest poprzez podanie <option>-vo dga</option>
485 w linii poleceń.
486 Standardowym zachowaniem jest zmiana rozdzielczości na jak najbardziej
487 pasującą do obrazu.
488 Ignorowane są opcje <option>-vm</option> i <option>-fs</option>
489 (zmiana trybu wyświetlania oraz wyświetlanie pełnoekranowe).
490 Sterownik zawsze próbuje pokryć jak największą powierzchnię ekranu poprzez
491 zmianę trybu wyświetlania, dzięki temu oszczędza jeden cykl procesora,
492 który byłby wykorzystany na skalowanie obrazu.
493 Jeżeli nie podoba Ci się dobrany tryb, możesz sam go określić,
494 korzystając z opcji <option>-x</option> oraz <option>-y</option>.
495 Jeżeli podasz opcję <option>-v</option>,
496 sterownik DGA wyświetli między innymi listę wszystkich obsługiwanych
497 w tej chwili trybów, dostępnych w Twoim pliku konfiguracyjnym
498 <filename>XF86Config</filename>.
499 Mając DGA2 możesz zmusić je także do wyświetlania obrazu w określonej głębi,
500 używając opcji <option>-bpp</option>.
501 Prawidłowymi głębiami są 15, 16, 34 i 32.
502 Od Twojego sprzętu zależy czy są one obsługiwane natywnie czy też dokonywana
503 jest konwersja (możliwe, że powolna).
504
505 </para>
506 </formalpara>
507 <para>
508 Jeżeli jesteś takim szczęśliwcem, że masz wystarczająco dużo pamięci poza-ekranowej
509 (offscreen memory) aby zmieścił się tam cały obraz,
510 sterownik DGA użyje podwójnego buforowania (doublebuffering).
511 Efektem będzie płynniejsze odtwarzanie filmu.
512 Sterownik poinformuje Cię czy podwójne buforowanie jest włączone czy nie.
513 </para>
514
515 <para>
516 Podwójne buforowanie oznacza, że następna ramka Twojego filmu jest rysowana
517 w pamięci poza-ekranowej w czasie gdy obecna ramka jest wyświetlana.
518 Gdy następna ramka będzie gotowa, układ graficzny zostanie poinformowany
519 o lokalizacji nowej ramki w pamięci i po prostu sięgnie tam po dane
520 aby je wyświetlić.
521 W międzyczasie poprzedni bufor w pamięci zostanie ponownie wypełniony
522 kolejnymi danymi video.
523 </para>
524
525 <para>
526 Podwójne buforowanie może być włączane opcją
527 <option>-double</option> oraz może być wyłączane opcją
528 <option>-nodouble</option>.
529 Obecnie standardowym zachowaniem jest wyłączone podwójne buforowanie.
530 Jeśli używasz sterownika DGA wyświetlanie OSD
531 (On Screen Display - wyświetlanie na ekranie)
532 działa wyłącznie z włączonym podwójnym buforowaniem.
533 Jednakże włączenie podwójnego buforowania może zaowocować dużym spadkiem
534 szybkości (na moim K6-II+ 525 jest używane dodatkowe 20% czasu procesora!)
535 w zależności od implementacji DGA dla Twojego sprzętu.
536 </para>
537
538
539 <formalpara>
540 <title>SPRAWA SZYBKOŚCI</title>
541
542 <para>
543 Ogólnie rzecz biorąc dostęp do bufora ramki poprzez DGA powinien być
544 przynajmniej tak szybki jak podczas używania sterownika X11,
545 z dodatkową korzyścią uzyskania pełnoekranowego obrazu.
546 Procentowe wartości szybkości wyświetlane przez
547 <application>MPlayera</application> należy ostrożnie interpretować.
548 Na przykład przy korzystaniu ze sterownika X11 nie jest uwzględniany czas
549 potrzebny dla X serwera na rysowanie.
550 Podłącz terminal do portu szeregowego swojego komputera i uruchom
551 <command>top</command> aby zobaczyć co się na prawdę dzieje w Twoim komputerze.
552 </para>
553 </formalpara>
554
555 <para>
556 Generalnie przyśpieszenie przy używaniu DGA w stosunku do "normalnego"
557 używania X11 bardzo zależy od Twojej karty graficznej i od tego jak dobrze
558 zoptymalizowany jest moduł do X serwera.
559 </para>
560
561 <para>
562 Jeżeli masz wolny system, lepiej używaj 15 lub 16 bitowej
563 głębi kolorów ponieważ wymaga ona tylko połowy przepustowości pamięci
564 w porównaniu do głębi 32 bitowej.
565 </para>
566
567 <para>
568 Używanie 24 bitowej głębi jest dobrym pomysłem jeżeli
569 Twoja karta natywnie obsługuje tylko 32 bitową głębię, ponieważ 24 bitowa głębia
570 przesyła 25% mniej danych w porównaniu do w pełni 32 bitowego trybu.
571 </para>
572
573 <para>
574 Widziałem pewne pliki AVI odtwarzane na Pentium MMX 266.
575 Na AMD K6-2 powinno działać od 400MHz.
576 </para>
577
578
579 <formalpara>
580 <title>ZNANE BŁĘDY</title>
581
582 <para>
583 Według niektórych deweloperów XFree DGA jest niezłą bestią.
584 Mówią oni, że lepiej go nie używać, ponieważ jego implementacja nie zawsze
585 jest bezbłędna dla każdego sterownika XFree.
586 </para>
587 </formalpara>
588
589 <itemizedlist>
590 <listitem><simpara>
591 Istnieje błąd związany z XFree 4.0.3 i sterownikiem <filename>nv.o</filename>
592 objawiający się dziwnymi kolorami
593 </simpara></listitem>
594 <listitem><simpara>
595 Sterowniki ATI wymagają wielokrotnego przełączania trybu po użyciu DGA.
596 </simpara></listitem>
597 <listitem><simpara>
598 Niektóre sterowniki po prostu nie wracają do normalnej rozdzielczości(użyj
599 <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>Alt</keycap>+<keycap>Keypad +</keycap> oraz
600 <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>Alt</keycap>+<keycap>Keypad -</keycap>
601 aby przełączać się ręcznie).
602 </simpara></listitem>
603 <listitem><simpara>
604 Niektóre sterowniki wyświetlają dziwne kolory.
605 </simpara></listitem>
606 <listitem><simpara>
607 Niektóre sterowniki kłamią na temat rozmiaru pamięci,
608 którą mapują na przestrzeń adresową procesu.
609 Poprzez to vo_dga nie będzie używać podwójnego buforowania (SIS?).
610 </simpara></listitem>
611 <listitem><simpara>
612 Niektóre sterowniki nie zwracają żadnego poprawnego trybu.
613 W tym wypadku sterownik DGA się wywali mówiąc Ci o bezsensownym
614 trybie 100000x100000 (lub podobnym).
615 </simpara></listitem>
616 <listitem><simpara>
617 OSD działa tylko z włączonym podwójnym buforowaniem (w przeciwnym razie migocze).
618 </simpara></listitem>
619 </itemizedlist>
620
621 </sect4>
622 <!--</sect3>-->
623
624 <!-- ********** -->
625
626 <sect4 id="sdl">
627 <title>SDL</title>
628
629 <para>
630 <acronym>SDL</acronym> (Simple Directmedia Layer) jest w gruncie rzeczy
631 zunifikowanym interfejsem video/audio.
632 Programy, które go używają wiedzą tylko o SDL,
633 a nie o sterownikach audio lub video, których używa SDL.
634 Na przykład port Doom'a używający SDL może działać korzystając z
635 svgalib, aalib, X, fbdev i innych, musisz tylko określić (na przykład)
636 sterownik video, którego chcesz użyć.
637 Wybór następuje poprzez zmienną środowiskową <envar>SDL_VIDEODRIVER</envar>.
638 No, teoretycznie.
639 </para>
640
641 <para>
642 W <application>MPlayerze</application> używaliśmy programowego skalowania
643 sterownika SDL dla X11, dla kart/sterowników, które nie obsługują XVideo,
644 dopóki nie zrobiliśmy własnego (szybszego, lepszego) programowego skalowania.
645 Używaliśmy także jego wyjścia aalib, ale teraz mamy własny sterownik,
646 który jest wygodniejszy. Jego tryb DGA był lepszy od naszego... aż do niedawna.
647 Rozumiesz już? :)
648 </para>
649
650 <para>
651 Pomaga także z niektórymi wadliwymi sterownikami/kartami w przypadku gdy
652 odtwarzanie kuleje (nie z powodu wolnego systemu), lub gdy dźwięk jest opóźniony.
653 </para>
654
655 <para>
656 Wyjście video SDL obsługuje wyświetlanie napisów pod filmem, na czarnym pasku
657 (jeżeli obecny).
658 </para>
659
660 <variablelist>
661 <title>Istnieje wiele opcji wiersza poleceń dla SDL</title>
662 <varlistentry>
663 <term><option>-vo sdl:<replaceable>nazwa</replaceable></option></term>
664 <listitem><simpara>
665 określa sterownik video którego ma użyć SDL (np. <literal>aalib</literal>,
666 <literal>dga</literal>, <literal>x11</literal>)
667 </simpara></listitem>
668 </varlistentry>
669 <varlistentry>
670 <term><option>-ao sdl:<replaceable>nazwa</replaceable></option></term>
671 <listitem><simpara>
672 określa sterownik audio którego ma użyć SDL (np. <literal>dsp</literal>,
673 <literal>esd</literal>, <literal>arts</literal>)
674 </simpara></listitem>
675 </varlistentry>
676 <varlistentry>
677 <term><option>-noxv</option></term>
678 <listitem><simpara>
679 wyłącza sprzętowe przyśpieszanie XVideo
680 </simpara></listitem>
681 </varlistentry>
682 <varlistentry>
683 <term><option>-forcexv</option></term>
684 <listitem><simpara>
685 próbuje wymusić przyśpieszanie XVideo
686 </simpara></listitem>
687 </varlistentry>
688 </variablelist>
689
690 <table>
691 <title>Klawiszologia tylko dla SDL</title>
692 <tgroup cols="2">
693 <thead>
694 <row><entry>Klawisz</entry><entry>Akcja</entry></row>
695 </thead>
696 <tbody>
697 <row><entry><keycap>c</keycap></entry><entry>
698 poruszanie się pomiędzy dostępnymi trybami pełnoekranowymi
699 </entry></row>
700 <row><entry><keycap>n</keycap></entry><entry>
701 powraca do normalnego trybu
702 </entry></row>
703 </tbody>
704 </tgroup>
705 </table>
706
707 <itemizedlist>
708 <title>Znane błędy:</title>
709 <listitem><simpara>
710 Klawisze wciśnięte pod konsolowym sterownikiem sdl:aalib są powtarzane
711 w nieskończoność. (użyj <option>-vo aa</option>!).
712 To jest błąd w SDL. Nie mam na to wpływu (testowane z SDL 1.2.1).
713 </simpara></listitem>
714 <listitem><simpara>
715 NIE UŻYWAJ SDL z GUI (Graficznym Interfejsem Użytkownika)!
716 Nie będzie to działało tak jak powinno.
717 </simpara></listitem>
718 </itemizedlist>
719 </sect4>
720
721
722 <sect4 id="svgalib">
723 <title>SVGAlib</title>
724
725 <formalpara>
726 <title>INSTALACJA</title>
727 <para>
728 Będziesz musiał zainstalować pakiety svgalib i svgalib-devel, aby
729 <application>MPlayer</application> zbudował swój własny sterownik
730 SVGAlib (automatycznie wykrywane, lecz można wymusić).
731 Nie zapomnij przerobić <filename>/etc/vga/libvga.config</filename>, tak aby
732 svgalib współdziałało z Twoją kartą i monitorem.
733 </para>
734 </formalpara>
735
736 <note>
737 <para>
738 Nie używaj opcji <option>-fs</option> ponieważ włącza ona
739 skalowanie programowe, które jest powolne. Jeżeli naprawdę tego potrzebujesz,
740 używaj opcji <option>-sws 4</option>,
741 która produkuje obraz złej jakości, ale jest poniekąd szybsza.
742 </para>
743 </note>
744
745 <formalpara><title>OBSŁUGA EGA (4BPP)</title>
746 <para>
747 SVGAlib zawiera EGAlib i <application>MPlayer</application>
748 może wyświetlać każdy film w 16 kolorach.
749 Używalne jest to w następujących zestawieniach:
750 </para>
751 </formalpara>
752
753 <itemizedlist>
754 <listitem><simpara>
755 karta EGA z monitorem EGA: 320x200x4bpp, 640x200x4bpp, 640x350x4bpp
756 </simpara></listitem>
757 <listitem><simpara>
758 karta EGA z monitorem CGA: 320x200x4bpp, 640x200x4bpp
759 </simpara></listitem>
760 </itemizedlist>
761
762 <para>
763 bpp (bity na piksel) musi być ustawione na 4 ręcznie: <option>-bpp 4</option>
764 </para>
765
766 <para>
767 Film prawdopodobnie musi być przeskalowany tak, aby pasował do trybu EGA:
768 <screen>-vf scale=640:350</screen>
769 lub
770 <screen>-vf scale=320:200</screen>
771 </para>
772
773 <para>
774 Aby to osiągnąć potrzebujemy sięgnąć po szybką, lecz złej jakości metodę skalowania:
775 <screen>-sws 4</screen>
776 </para>
777
778 <para>
779 Możliwe, że trzeba wyłączyć automatyczną korekcję proporcji obrazu:
780 <screen>-noaspect</screen>
781 </para>
782
783 <note><para>
784 Z praktyki wiem, że najlepszą jakość obrazu na ekranach EGA można
785 osiągnąć poprzez lekkie zmniejszenie jasności:
786 <option>-vf eq=-20:0</option>. Musiałem także zmniejszyć częstotliwość
787 próbkowania, ponieważ dźwięk 44kHz był popsuty: <option>-srate 22050</option>.
788 </para></note>
789
790 <para>
791 OSD i napisy możesz wyłączyć tylko przy pomocy filtru
792 <option>expand</option>. Dokładne parametry znajdziesz na stronie man.
793 </para>
794 </sect4>
795
796
797 <sect4 id="fbdev">
798 <title>Wyjście bufora ramki (FBdev)</title>
799
800 <para>
801 <filename>./configure</filename> automatycznie wykrywa, czy zbudować
802 wyjście FBdev. Więcej informacji znajdziesz w dokumentacji bufora
803 ramki w źródłach jądra (<filename>Documentation/fb/*</filename>).
804 </para>
805
806 <para>
807 Jeżeli Twoja karta nie obsługuje standardu VBE 2.0 (starsze karty ISA/PCI,
808 takie jak S3 Trio64), lecz VBE 1.2 (lub starsze?): cóż, pozostaje VESAfb,
809 ale będziesz musiał załadować SciTech Display Doctor
810 (dawniej UniVBE) przed zabootowaniem Linuksa.
811 Użyj dyskietki startowej DOS lub czegoś innego.
812 Nie zapomnij zarejestrować swojej kopii UniVBE ;))
813 </para>
814
815 <para>
816 Wyjście FBdev przyjmuje kilka dodatkowych parametrów:
817 </para>
818
819 <variablelist>
820 <varlistentry>
821 <term><option>-fb</option></term>
822 <listitem><simpara>
823 Określa urządzanie bufora ramki, którego użyć (<filename>/dev/fb0</filename>)
824 </simpara></listitem>
825 </varlistentry>
826 <varlistentry>
827 <term><option>-fbmode</option></term>
828 <listitem><simpara>
829 Nazwa trybu do użycia (zgodnie z <filename>/etc/fb.modes</filename>)
830 </simpara></listitem>
831 </varlistentry>
832 <varlistentry>
833 <term><option>-fbmodeconfig</option></term>
834 <listitem><simpara>
835 Plik konfiguracyjny trybów (standardowo <filename>/etc/fb.modes</filename>)
836 </simpara></listitem>
837 </varlistentry>
838 <varlistentry>
839 <term><option>-monitor-hfreq</option></term>
840 <term><option>-monitor-vfreq</option></term>
841 <term><option>-monitor-dotclock</option></term>
842 <listitem><simpara>
843 <emphasis role="bold">ważne</emphasis> wartości, patrz
844 <filename>example.conf</filename>
845 </simpara></listitem>
846 </varlistentry>
847 </variablelist>
848
849 <para>
850 Jeżeli chcesz się przełączyć na określony tryb, użyj
851 <screen>
852 mplayer -vm -fbmode <replaceable>nazwa_trybu</replaceable> <replaceable>nazwa_pliku</replaceable>
853 </screen>
854 </para>
855
856 <itemizedlist>
857 <listitem><para>
858 Samo <option>-vm</option> wybierze najbardziej odpowiedni tryb z
859 <filename>/etc/fb.modes</filename>. Można użyć także wraz z opcjami
860 <option>-x</option> oraz <option>-y</option>. Opcja
861 <option>-flip</option> jest obsługiwana wyłącznie gdy format
862 (pixel format) filmu pasuje do formatu (pixel format) obrazu.
863 Zwróć uwagę na wartość bpp. Sterownik fbdev próbuje użyć bieżącej wartości,
864 chyba że użyjesz opcji <option>-bpp</option>.
865 </para></listitem>
866 <listitem><para>
867 Opcja <option>-zoom</option> nie jest obsługiwana (użyj <option>-vf scale</option>).
868 Nie możesz używać trybów 8bpp (lub mniej).
869 </para></listitem>
870 <listitem><para>
871 Możliwe, że chcesz wyłączyć kursor:
872 <screen>echo -e '\033[?25l'</screen>
873 lub
874 <screen>setterm -cursor off</screen>
875 oraz wygaszacz ekranu:
876 <screen>setterm -blank 0</screen>
877 Aby z powrotem włączyć kursor:
878 <screen>echo -e '\033[?25h'</screen>
879 lub
880 <screen>setterm -cursor on</screen>
881 </para></listitem>
882 </itemizedlist>
883
884 <note>
885 <para>
886 Zmiana trybów FBdev <emphasis>nie działa</emphasis> z buforem ramki VESA,
887 i nie proś o to, ponieważ nie jest to ograniczenie w
888 <application>MPlayerze</application>.
889 </para>
890 </note>
891 </sect4>
892
893
894 <sect4 id="mga_vid">
895 <title>Bufor ramki Matrox (mga_vid)</title>
896
897 <para>
898 Ta sekcja traktuje o obsłudze układu BES (Back-End Scaler) na kartach
899 Matrox G200/G400/G450/G550 przez sterowniku mga_vid w jądrze.
900 Jest on aktywnie rozwijany przez A'rpiego i
901 ma sprzętowy VSYNC z potrójnym buforowaniem.
902 Działa na konsoli framebuffer oraz w X.
903 </para>
904
905 <warning>
906 <para>
907 Tylko dla Linuksa! Na systemach nie-Linuksowych (testowane na FreeBSD) używaj
908 <link linkend="vidix">VIDIX</link> zamiast tego!
909 </para>
910 </warning>
911
912 <procedure>
913 <title>Instalacja</title>
914 <step><para>
915 Przed użyciem musisz skompilować <filename>mga_vid.o</filename>:
916 <screen>
917 cd drivers
918 make<!--
919 --></screen>
920 </para></step>
921 <step><para>
922 Następnie stwórz urządzenie (device) <filename>/dev/mga_vid</filename>:
923 <screen>mknod /dev/mga_vid c 178 0</screen>
924 oraz załaduj sterownik poprzez:
925 <screen>insmod mga_vid.o</screen>
926 </para></step>
927 <step><para>
928 Powinieneś sprawdzić rozmiar wykrywanej pamięci używając polecenia
929 <command>dmesg</command>.
930 Jeżeli zwracana wartość jest zła użyj opcji:
931 <option>mga_ram_size</option>
932 (najpierw <command>rmmod mga_vid</command>),
933 określ rozmiar pamięci na karcie (w MB):
934 <screen>insmod mga_vid.o mga_ram_size=16</screen>
935 </para></step>
936 <step><para>
937 Aby moduł był ładowany/usuwany automatycznie w razie potrzeby:
938 najpierw wstaw następującą linię na końcu
939 <filename>/etc/modules.conf</filename>:
940
941 <programlisting>alias char-major-178 mga_vid</programlisting>
942
943 Następnie skopiuj moduł <filename>mga_vid.o</filename>
944 we właściwe miejsce w <filename>/lib/modules/<replaceable>wersja jądra</replaceable>/<replaceable>gdzieś</replaceable></filename>.
945 </para><para>
946 Po czym uruchom
947 <screen>depmod -a</screen>
948 </para></step>
949 <step><para>
950 Teraz musisz (ponownie) skompilować <application>MPlayera</application>,
951 <filename>./configure</filename> wykryje
952 <filename>/dev/mga_vid</filename> i zbuduje sterownik "mga".
953 Używanie go w <application>MPlayerze</application> uzyskuje się poprzez <option>-vo mga</option>
954 jeżeli masz konsolę matroxfb, lub <option>-vo xmga</option> pod XFree86 3.x.x lub 4.x.x.
955 </para></step>
956 </procedure>
957
958 <para>
959 Sterownik mga_vid współpracuje z Xv.
960 </para>
961
962 <para>
963 Plik urządzenia (device file) <filename>/dev/mga_vid</filename>
964 może być odczytywany aby uzyskać pewne informacje,
965 na przykład poprzez <screen>cat /dev/mga_vid</screen>
966 i może być modyfikowany w celu zmiany jasności:
967 <screen>echo "brightness=120" &gt; /dev/mga_vid</screen>
968 </para>
969 </sect4>
970
971
972 <sect4 id="tdfxfb" xreflabel="3Dfx YUV support (tdfxfb)">
973 <title>Obsługa 3dfx YUV</title>
974 <para>
975 Ten sterownik używa bufora ramki tdfx w jądrze aby odtwarzać filmy
976 z przyśpieszeniem YUV. Będziesz potrzebował jądra z obsługą tdfxfb.
977 Będziesz także musiał odpowiednio skompilować <application>MPlayera</application>.
978 <screen>./configure --enable-tdfxfb</screen>
979 </para>
980 </sect4>
981
982
983 <sect4 id="opengl">
984 <title>Wyjście OpenGL</title>
985
986 <para>
987 <application>MPlayer</application> obsługuje wyświetlanie filmów używając OpenGL,
988 lecz jeśli Twoja platforma/sterownik obsługuje Xv,
989 jak powinno być w przypadku PeCetów z Linuksem, używaj Xv.
990 Wydajność OpenGL jest znacząco mniejsza.
991 Jeżeli masz implementację X11 bez obsługi Xv, OpenGL jest poważną alternatywą.
992 </para>
993
994 <para>
995 Niestety nie wszystkie sterowniki to obsługują.
996 Sterowniki Utah-GLX (dla XFree86 3.3.6) obsługują to w każdej karcie.
997 Szczegóły odnośnie instalacji dostępne są na stronie
998 <ulink url="http://utah-glx.sourceforge.net"/>.
999 </para>
1000
1001 <para>
1002 XFree86(DRI) 4.0.3 i nowsze obsługują OpenGL w kartach Matrox i Radeon,
1003 4.2.0 i nowsze obsługują Rage128. Na <ulink url="http://dri.sourceforge.net"/>
1004 znajdziesz instrukcję ściągania (download) i instalacji.
1005 </para>
1006
1007 <para>
1008 Podpowiedź od jednego z naszych użytkowników: wyjście video GL może
1009 być użyte aby uzyskać wyjście TV z vsync. Będziesz musiał ustawić
1010 zmienną środowiskową (przynajmniej dla nVidia):
1011 </para>
1012
1013 <para>
1014 <command>export $__GL_SYNC_TO_VBLANK=1</command>
1015 </para>
1016
1017 </sect4>
1018
1019
1020 <sect4 id="aalib">
1021 <title>AAlib - wyświetlanie w trybie tekstowym</title>
1022
1023 <para>
1024 AAlib jest biblioteką do wyświetlania grafiki w trybie tekstowym,
1025 używając potężnego silnika renderującego ASCII. Istnieje <emphasis>wiele</emphasis>
1026 programów już ją obsługujących, takich jak Doom, Quake, etc.
1027 <application>MPlayer</application> zawiera świetnie działający sterownik.
1028 Jeżeli <filename>./configure</filename> wykryje zainstalowane aalib,
1029 zostanie zbudowany sterownik aalib libvo.
1030 </para>
1031
1032 <para>
1033 Możesz używać pewnych klawiszy w oknie AA aby zmienić opcje renderowania:
1034 </para>
1035
1036 <informaltable>
1037 <tgroup cols="2">
1038 <thead>
1039 <row><entry>Klawisz</entry><entry>Akcja</entry></row>
1040 </thead>
1041 <tbody>
1042 <row><entry><keycap>1</keycap></entry><entry>
1043 zmniejsz kontrast
1044 </entry></row>
1045 <row><entry><keycap>2</keycap></entry><entry>
1046 zwiększ kontrast
1047 </entry></row>
1048 <row><entry><keycap>3</keycap></entry><entry>
1049 zmniejsz jasność
1050 </entry></row>
1051 <row><entry><keycap>4</keycap></entry><entry>
1052 zwiększ jasność
1053 </entry></row>
1054 <row><entry><keycap>5</keycap></entry><entry>
1055 włącz/wyłącz szybkie renderowanie
1056 </entry></row>
1057 <row><entry><keycap>6</keycap></entry><entry>
1058 ustaw tryb ditheringu (brak, error distribution, Floyd Steinberg)
1059 </entry></row>
1060 <row><entry><keycap>7</keycap></entry><entry>
1061 odwróć obraz
1062 </entry></row>
1063 <row><entry><keycap>8</keycap></entry><entry>
1064 przełączanie kontroli między aa i <application>MPlayerem</application>
1065 </entry></row>
1066 </tbody>
1067 </tgroup>
1068 </informaltable>
1069
1070 <variablelist>
1071 <title>Następujące opcje mogą być użyte w wierszu poleceń:</title>
1072 <varlistentry>
1073 <term><option>-aaosdcolor=<replaceable>V</replaceable></option></term>
1074 <listitem><para>
1075 zmiana koloru OSD
1076 </para></listitem>
1077 </varlistentry>
1078 <varlistentry>
1079 <term><option>-aasubcolor=<replaceable>V</replaceable></option></term>
1080 <listitem><para>
1081 zmiana koloru napisów
1082 </para><para>
1083 gdzie <replaceable>V</replaceable> jest jednym z:
1084 <literal>0</literal> (normalny),
1085 <literal>1</literal> (ciemny),
1086 <literal>2</literal> (pogrubiony),
1087 <literal>3</literal> (pogrubiona czcionka),
1088 <literal>4</literal> (odwrócony),
1089 <literal>5</literal> (specjalny).
1090 </para></listitem>
1091 </varlistentry>
1092 </variablelist>
1093
1094 <variablelist>
1095 <title>AAlib samo w sobie ma wiele opcji. Poniżej znajduje się
1096 kilka ważniejszych:</title>
1097 <varlistentry>
1098 <term><option>-aadriver</option></term>
1099 <listitem><simpara>
1100 ustawia sugerowany sterownik aa (X11, curses, Linux)
1101 </simpara></listitem>
1102 </varlistentry>
1103 <varlistentry>
1104 <term><option>-aaextended</option></term>
1105 <listitem><simpara>
1106 używa wszystkich 256 znaków.
1107 </simpara></listitem>
1108 </varlistentry>
1109 <varlistentry>
1110 <term><option>-aaeight</option></term>
1111 <listitem><simpara>
1112 używa 8-bitowego ASCII
1113 </simpara></listitem>
1114 </varlistentry>
1115 <varlistentry>
1116 <term><option>-aahelp</option></term>
1117 <listitem><simpara>
1118 wyświetla wszystkie opcje aalib
1119 </simpara></listitem>
1120 </varlistentry>
1121 </variablelist>
1122
1123 <note>
1124 <para>
1125 Renderowanie bardzo obciąża CPU, zwłaszcza przy użyciu AA-on-X (aalib w X),
1126 a mniej zajmuje CPU na standardowej, nie-framebuffer konsoli.
1127 Użyj SVGATextMode aby ustawić duży tryb tekstowy i baw się dobrze!
1128 (drugie złącze karty Hercules wymiata:))
1129 (ale moim skromnym zdaniem możesz używać opcji
1130 <option>-vf 1bpp</option> aby dostać grafikę na hgafb:)
1131 </para>
1132 </note>
1133
1134 <para>
1135 Użyj opcji <option>-framedrop</option> jeżeli Twój komputer nie jest na tyle szybki
1136 aby wyrenderować wszystkie ramki!
1137 </para>
1138
1139 <para>
1140 Odtwarzając w terminalu osiągniesz lepszą szybkość i jakość używając sterownika Linux,
1141 a nie curses (<option>-aadriver linux</option>).
1142 Jednakże będziesz potrzebował praw zapisu na
1143 <filename>/dev/vcsa<replaceable>&lt;terminal&gt;</replaceable></filename>!
1144 Nie jest to wykrywane automatycznie przez aalib, ale vo_aa próbuje
1145 znaleźć najlepszy tryb. Spójrz na
1146 <ulink url="http://aa-project.sourceforge.net/tune"/>,
1147 jest tam więcej informacji o dostrajaniu.
1148 </para>
1149 </sect4>
1150
1151
1152 <sect4 id="vesa">
1153 <title>VESA - wyjście na VESA BIOS</title>
1154
1155 <para>
1156 Ten sterownik został stworzony jako
1157 <emphasis role="bold">ogólny sterownik</emphasis> dla jakiejkolwiek karty,
1158 która ma BIOS zgodny z VESA VBE 2.0. Inną zaletą tego sterownika jest to,
1159 ze próbuje on wymusić włączenie wyjścia TV.
1160 <citetitle>VESA BIOS EXTENSION (VBE) Version 3.0, z dnia 16 września 1998</citetitle>
1161 (Strona 70) mówi:
1162 </para>
1163
1164 <blockquote>
1165 <formalpara><title>Podwójne kontrolery (Dual-Controller Designs)</title>
1166 <para>
1167 VBE 3.0 obsługuje podwójne kontrolery zakładając, że zwykle obydwa kontrolery
1168 są dostarczane przez ten sam OEM, pod kontrolą pojedynczego BIOS ROM
1169 na karcie graficznej. Jest możliwe ukrycie przed aplikacją,
1170 że obecne są dwa kontrolery. Ograniczeniem tego jest brak możliwości
1171 równoczesnego używania niezależnych kontrolerów, ale umożliwia aplikacjom
1172 wypuszczonym przed VBE 3.0 na normalne działanie.
1173 Funkcja VBE 00h (zwróć informację o kontrolerze) zwraca połączone
1174 informacje o obydwóch kontrolerach, włącznie z połaćzoną listą
1175 dostępnych trybów.
1176 Gdy aplikacja wybiera tryb, włączany jest odpowiedni kontroler.
1177 Każda z pozostałych funkcji VBE operuje później na aktywnym kontrolerze.
1178 </para>
1179 </formalpara>
1180 </blockquote>
1181
1182 <para>
1183 Są więc szanse, że używając tego sterownika uzyskasz działające wyjście TV.
1184 (Zgaduję, że często wyjście TV jest samodzielnym układem (standalone head),
1185 lub przynajmniej samodzielnym wyjściem.)
1186 </para>
1187
1188 <itemizedlist spacing="compact">
1189 <title>ZALETY</title>
1190 <listitem><simpara>
1191 Jest szansa, że będziesz mógł oglądać filmy
1192 <emphasis role="bold">nawet, gdy Linux nie wie</emphasis> jakiego sprzętu używasz.
1193 </simpara></listitem>
1194 <listitem><simpara>
1195 Nie ma potrzeby instalowania jakichkolwiek rzeczy związanych z grafiką
1196 (takich jak X11 (aka XFree86), fbdev i tak dalej) na Twoim Linuksie.
1197 Ten sterownik można uruchamiać z <emphasis role="bold">trybu tekstowego</emphasis>.
1198 </simpara></listitem>
1199 <listitem><simpara>
1200 Jest szansa że uzyskasz <emphasis role="bold">działające wyjście TV</emphasis>.
1201 (Jest tak przynajmniej w przypadku kart ATI).
1202 </simpara></listitem>
1203 <listitem><simpara>
1204 Ten sterownik wywołuje procedurę obsługi przerwania 10h
1205 (<function>int 10h</function> handler) więc nie jest emulatorem -
1206 odwołuje się do <emphasis role="bold">rzeczywistych</emphasis> rzeczy
1207 <emphasis>rzeczywistego</emphasis> BIOSu w
1208 <emphasis>trybie rzeczywistym (real-mode)</emphasis>. (
1209 tak na prawdę to w trybie vm86, ale działa równie szybko).
1210 </simpara></listitem>
1211 <listitem><simpara>
1212 Możesz używać VIDIX, uzyskując po przez to przyśpieszone wyświetlanie video
1213 <emphasis role="bold">oraz</emphasis> wyjście TV w tym samym czasie!
1214 (Zalecane dla kart ATI.)
1215 </simpara></listitem>
1216 <listitem><simpara>
1217 Jeżeli masz VESA VBE 3.0+ i określiłeś gdzieś
1218 <option>monitor-hfreq, monitor-vfreq, monitor-dotclock</option>
1219 (w pliku konfiguracyjnym lub w wierszu poleceń) uzyskasz najwyższą możliwą
1220 częstotliwość odświeżania (Używając General Timing Formula
1221 (Ogólnej Formuły Taktowania)). Aby uzyskać tę cechę musisz określić
1222 <emphasis role="bold">wszystkie</emphasis> opcje monitora.
1223 </simpara></listitem>
1224 </itemizedlist>
1225
1226 <itemizedlist spacing="compact">
1227 <title>WADY</title>
1228 <listitem><simpara>
1229 Działa tylko na <emphasis role="bold">systemach x86</emphasis>.
1230 </simpara></listitem>
1231 <listitem><simpara>
1232 Może być używane tylko przez użytkownika
1233 <systemitem class="username">root</systemitem>.
1234 </simpara></listitem>
1235 <listitem><simpara>
1236 Obecnie jest dostępne tylko dla <emphasis role="bold">Linuksa</emphasis>.
1237 </simpara></listitem>
1238 </itemizedlist>
1239
1240 <important>
1241 <para>
1242 Nie używaj tego sterownika wraz z <emphasis role="bold">GCC 2.96</emphasis>!
1243 Nie będzie działać!
1244 </para>
1245 </important>
1246
1247 <variablelist>
1248 <title>OPCJE LINII POLECEŃ DLA VESA</title>
1249 <varlistentry>
1250 <term><option>-vo vesa:<replaceable>opts</replaceable></option></term>
1251 <listitem><simpara>
1252 obecnie rozpoznawane: <literal>dga</literal> aby wymusić tryb dga oraz
1253 <literal>nodga</literal> aby wyłączyć tryb dga. W trybie dga możesz
1254 włączyć podwójne buforowanie
1255 poprzez opcję <option>-double</option>. Informacja: możesz pominąć
1256 te parametry aby włączyć <emphasis role="bold">automatyczne wykrywanie
1257 </emphasis> trybu dga.
1258 </simpara></listitem>
1259 </varlistentry>
1260 </variablelist>
1261
1262 <itemizedlist spacing="compact">
1263 <title>ZNANE PROBLEMY I ICH OBEJŚCIA</title>
1264 <listitem><simpara>
1265 Jeżeli zainstalowałeś czcionkę <emphasis role="bold">NLS
1266 (Native Language Support - Obsługa Języka Rodzimego)</emphasis>
1267 w swoim Linuksie i używasz sterownika VESA z trybu tekstowego to po zakończeniu
1268 <application>MPlayera</application> będziesz miał załadowaną
1269 <emphasis role="bold">czcionkę ROM</emphasis> zamiast narodowej.
1270 Możesz z powrotem załadować czcionkę narodową używając na przykład narzędzia
1271 <command>setsysfont</command> z dystrybucji Mandrake.
1272 (<emphasis role="bold">Podpowiedź</emphasis>:
1273 To samo narzędzie jest używane do lokalizacji fbdev).
1274 </simpara></listitem>
1275 <listitem><simpara>
1276 Niektóre <emphasis role="bold">Linuksowe sterowniki grafiki</emphasis>
1277 nie aktualizują aktywnego <emphasis role="bold">trybu BIOS</emphasis> w pamięci DOS.
1278 Więc jeżeli masz taki problem - zawsze używaj trybu VESA tylko z
1279 <emphasis role="bold">trybu tekstowego</emphasis>.
1280 W przeciwnym wypadku tryb tekstowy (#03) i tak będzie włączany
1281 i będziesz musiał restartować komputer.
1282 </simpara></listitem>
1283 <listitem><simpara>
1284 Często po zakończeniu pracy sterownika VESA dostajesz
1285 <emphasis role="bold">czarny</emphasis> ekran.
1286 Aby przywrócić ekran do stanu oryginalnego po prostu przełącz się na
1287 inną konsolę (wciskając <keycap>Alt</keycap>+<keycap>F&lt;x&gt;</keycap>)
1288 po czym przełącz się z powrotem na poprzednią konsolę w ten sam sposób.
1289 </simpara></listitem>
1290 <listitem><simpara>
1291 Aby uzyskać <emphasis role="bold">działające wyjście TV</emphasis>
1292 musisz mieć podłączony odbiornik TV przed włączeniem swojego PC,
1293 ponieważ video BIOS inicjalizuje się tylko podczas procedury POST
1294 </simpara></listitem>
1295 </itemizedlist>
1296 </sect4>
1297
1298
1299 <sect4 id="x11">
1300 <title>X11</title>
1301
1302 <para>
1303 Unikaj jeśli to możliwe. Wyjście na X11 (używa rozszerzenia współdzielonej pamięci)
1304 nie używa żadnego przyśpieszania sprzętowego.
1305 Obsługuje (przyśpieszane przez MMX/3DNow/SSE, lecz ciągle wolne) skalowanie programowe.
1306 Użyj opcji <option>-fs -zoom</option>.
1307 Większość kart ma obsługę sprzętowego skalowania, warto więc użyć dla nich opcji
1308 <option>-vo xv</option> lub
1309 <option>-vo xmga</option> dla kart Matrox.
1310 </para>
1311
1312 <para>
1313 Problemem jest to, że sterowniki do większości kart nie obsługują sprzętowego
1314 przyśpieszenia na wyjściu na drugi monitor (second head)/TV.
1315 W takim przypadku widać zielone/niebieskie okno zamiast filmu.
1316 To tutaj przydaje się ten sterownik, lecz potrzebujesz potężnego
1317 CPU aby używać programowego skalowania. Nie używaj programowego
1318 wyjścia SDL + skalowania, jakość obrazu jest wiele gorsza!
1319 </para>
1320
1321 <para>
1322 Skalowanie programowe jest bardzo wolne, lepiej spróbuj zmienić tryb video.
1323 Jest to bardzo proste. Spójrz na
1324 <link linkend="dga-modelines">linie trybów sekcji DGA</link>
1325 i wstaw je do swojego <filename>XF86Config</filename>.
1326
1327 <itemizedlist spacing="compact">
1328 <listitem><simpara>
1329 Jeżeli masz 4.x.x: użyj opcji <option>-vm</option>.
1330 Zmieni ona rozdzielczość na taką jaką ma twój film. Jeżeli nie:
1331 </simpara></listitem>
1332 <listitem><simpara>
1333 W XFree86 3.x.x: musisz poruszać się po dostępnych rozdzielczościach
1334 poprzez kombinacje klawiszy
1335 <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>Alt</keycap>+<keycap>plus</keycap>
1336 oraz
1337 <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>Alt</keycap>+<keycap>minus</keycap>.
1338 </simpara></listitem>
1339 </itemizedlist>
1340 </para>
1341
1342 <para>
1343 Jeżeli nie możesz znaleźć trybów, które wstawiłeś, przeszukaj komunikaty XFree86.
1344 Niektóre sterowniki nie mogą używać niskich pixelclock (częstotliwości
1345 taktowania układu RAMDAC), które są wymagane dla trybów o niskiej rozdzielczości.
1346 </para>
1347 </sect4>
1348
1349
1350 <sect4 id="vidix">
1351 <title>VIDIX</title>
1352
1353 <formalpara>
1354 <title>WSTĘP</title>
1355 <para>
1356 <acronym>VIDIX</acronym> jest skrótem od
1357 <emphasis role="bold">VID</emphasis>eo
1358 <emphasis role="bold">I</emphasis>nterface
1359 for *ni<emphasis role="bold">X</emphasis>
1360 (Interfejs VIDeo dla *niXów).
1361 VIDIX został stworzony jako interfejs dla szybkich sterowników przestrzeni
1362 użytkownika (user-space) zapewniających taką samą wydajność jak mga_vid
1363 dla kart Matrox. Jest także wysoce przenośny (portable).
1364 </para>
1365 </formalpara>
1366 <para>
1367 Ten interfejs został zaprojektowany jako próba dopasowania istniejących
1368 interfejsów przyśpieszanego video
1369 (znanych jako mga_vid, rage128_vidm radeon_vid, pm3_vid) do ustalonego schematu.
1370 Zapewnia wysokopoziomowy interfejs dla układów znanych jako BES (BackEnd Scalers)
1371 lub OV (Video Overlay - maskowanie video).
1372 Nie zapewnia on niskopoziomowego interfejsu do tworów znanych jako serwery grafiki.
1373 (nie chcę współzawodniczyć z zespołem X11 w zmienianiu trybów graficznych).
1374 Innymi słowy,
1375 głównym celem tego interfejsu jest maksymalizacja szybkości odtwarzania video.
1376 </para>
1377
1378 <itemizedlist spacing="compact">
1379 <title>ZASTOSOWANIE</title>
1380 <listitem><simpara>
1381 Możesz używać samodzielnego sterownika wyjścia video:
1382 <option>-vo xvidix</option>. Ten sterownik został stworzony jako front end
1383 do technologii VIDIX. Wymaga X serwera i może pracować tylko w X serwerze.
1384 Zwróć uwagę na to, że stosowany jest bezpośredni dostęp do sprzętu
1385 i omijany jest sterownik X, pixmapy przechowywane (cached) w pamięci karty
1386 mogą być uszkodzone. Możesz temu zapobiec ograniczając ilość używanej przez X
1387 pamięci poprzez opcję "VideoRam" w sekcji "device".
1388 Powinieneś ustawić to na rozmiar pamięci na karcie minus 4MB.
1389 Jeżeli masz mniej niż 8MB pamięci video (video RAM),
1390 możesz użyć zamiast tego opcji "XaaNoPixmapCache" w sekcji "screen".
1391 </simpara></listitem>
1392 <listitem><simpara>
1393 Istnieje konsolowy sterownik VIDIX: <option>-vo cvidix</option>.
1394 Wymaga on dla większości kart działającego i zainicjalizowanego bufora ramki
1395 (albo po prostu zapaskudzisz sobie ekran). Otrzymasz podobny efekt jak przy
1396 <option>-vo mga</option> lub <option>-vo fbdev</option>. Jednakże karty nVidia
1397 są zdolne do wyświetlania w pełni graficznego obrazu w konsoli całkowicie tekstowej.
1398 Więcej informacji znajdziesz w sekcji <link linkend="vidix-nvidia">nvidia_vid</link>.
1399 </simpara></listitem>
1400
1401 <listitem><simpara>
1402 Możesz użyć podurządzenia (subdevice) VIDIX, które zostało dodane
1403 do rozmaitych sterowników wyjścia video, takich jak:
1404 <option>-vo vesa:vidix</option>
1405 (<emphasis role="bold">tylko Linux</emphasis>)
1406 oraz <option>-vo fbdev:vidix</option>.
1407 </simpara></listitem>
1408 </itemizedlist>
1409
1410 <para>
1411 W rzeczywistości nie ma znaczenia, który sterownik wyjścia video jest używany z
1412 <emphasis role="bold">VIDIX</emphasis>.
1413 </para>
1414
1415 <itemizedlist spacing="compact">
1416 <title>WYMAGANIA</title>
1417 <listitem><simpara>
1418 Karta graficzna powinna pracować w trybie graficznym (z wyjątkiem kart nVidia
1419 z w/w sterownikiem wyjścia <option>-vo cvidix</option>).
1420 <!--do usunięcia: <emphasis role="bold">Informacja</emphasis>: Każdy może spróbować tego triku,
1421 wykomentowując zmianę trybu w sterowniku vo_vesa.-->
1422
1423 </simpara></listitem>
1424 <listitem><simpara>
1425 Sterownik wyjścia video <application>MPlayera</application> powinien znać
1426 aktywny tryb video, a także powinien być w stanie przekazać podurządzeniu
1427 VIDIX niektóre cechy serwera.
1428 </simpara></listitem>
1429 </itemizedlist>
1430
1431 <formalpara>
1432 <title>METODY UŻYWANIA</title>
1433 <para>
1434 Gdy VIDIX używany jest jako <emphasis role="bold">podurządzenie</emphasis>
1435 (<option>-vo vesa:vidix</option>) konfiguracja trybu video jest dokonywana przez
1436 urządzenie wyjścia video (w skrócie <emphasis role="bold">vo_server</emphasis>).
1437 Możesz więc przekazać <application>MPlayerowi</application>
1438 takie same ustawienia jak dla vo_server.
1439 Dodatkowo rozumie on ustawienie <option>-double</option>
1440 jako globalnie widoczny parametr.
1441 (Zalecam używanie tego ustawienia z VIDIX przynajmniej dla kart ATI).
1442 Jeżeli chodzi o <option>-vo xvidix</option>, to obecnie rozpoznaje następujące opcje
1443 <option>-fs -zoom -x -y -double</option>.
1444 </para>
1445 </formalpara>
1446 <para>
1447 Możesz także określić sterownik VIDIX jako trzeci podargument w linii poleceń:
1448
1449 <screen>
1450 mplayer -vo xvidix:mga_vid.so -fs -zoom -double <replaceable>plik.avi</replaceable>
1451 </screen>
1452 lub
1453 <screen>
1454 mplayer -vo vesa:vidix:radeon_vid.so -fs -zoom -double -bpp 32 <replaceable>plik.avi
1455 </replaceable>
1456 </screen>
1457
1458 Ale jest to niebezpieczne i nie powinieneś tego robić.
1459 W tym przypadku podany sterownik zostanie wymuszony i rezultat może być
1460 nieprzewidywalny (może <emphasis role="bold">zawiesić</emphasis> Twój komputer).
1461 Powinieneś to robić TYLKO gdy jesteś całkowicie pewien, że zadziała,
1462 a <application>MPlayer</application> nie robi tego automatycznie.
1463 Proszę powiadom o tym deweloperów. Prawidłowym sposobem jest używanie VIDIX
1464 bez żadnych argumentów, aby umożliwić automatyczne wykrywanie sterownika.
1465 </para>
1466
1467 <para>
1468 VIDIX jest nową technologią i jest bardzo możliwe, że nie będzie działał
1469 na Twoim systemie. W tym przypadku jedynym rozwiązaniem jest przeportowanie go
1470 (głównie libdha). Ale jest nadzieja, że będzie działać na tych systemach,
1471 na których działa X11.
1472 </para>
1473
1474 <para>
1475 Ponieważ VIDIX wymaga bezpośredniego dostępu do sprzętu, musisz uruchamiać
1476 <application>MPlayera</application> jako root lub ustawić bit SUID na binarce
1477 <application>MPlayera</application>
1478 (<emphasis role="bold">Ostrzeżenie: Jest to zagrożenie bezpieczeństwa!</emphasis>).
1479 Alternatywnie możesz używać specjalnego modułu jądra, takiego jak ten:
1480 </para>
1481
1482 <procedure>
1483 <step><para>
1484 Ściągnij <ulink url="http://www.arava.co.il/matan/svgalib/">rozwojową wersję</ulink>
1485 svgalib (na przykład 1.9.17) <emphasis role="bold">LUB</emphasis> ściągnij
1486 <ulink url="http://www.mplayerhq.hu/~alex/svgalib_helper-1.9.17-mplayer.tar.bz2">stąd</ulink>
1487 wersję stworzoną przez Alexa specjalnie do użytku z <application>MPlayerem</application>
1488 (nie potrzebuje ona do kompilacji źródeł svgalib)
1489 </para></step>
1490 <step><para>
1491 Skompiluj moduł w katalogu <filename class="directory">svgalib_helper</filename>
1492 (jeżeli ściągnąłeś źródła ze strony svgalib to można go znaleźć wewnątrz katalogu
1493 <filename class="directory">svgalib-1.9.17/kernel/</filename>) i załaduj go (insmod).
1494 </para></step>
1495 <step><para>
1496 Aby stworzyć odpowiednie urządzenia (devices) w katalogu <filename class="directory">/dev</filename>,
1497 wykonaj jako root <screen>make device</screen> w katalogu <filename class="directory">svgalib_helper</filename>.
1498 </para></step>
1499
1500 <step><para>
1501 Przenieś katalog <filename class="directory">svgalib_helper</filename> do
1502 <filename class="directory">mplayer/main/libdha/svgalib_helper</filename>.
1503 </para></step>
1504 <step><para>
1505 Wymagane jeżeli ściągnąłeś źródła ze strony svgalib: usuń komentarz przed linią
1506 CFLAGS zawierający ciąg "svgalib_helper" z
1507 <filename class="directory">libdha/Makefile</filename>.
1508 </para></step>
1509 <step><para>
1510 Przekompiluj i zainstaluj libdha
1511 </para></step>
1512 </procedure>
1513
1514 <sect5 id="vidix-ati">
1515 <title>Karty ATI</title>
1516 <para>
1517 Obecnie większość kart ATI jest obsługiwana natywnie,
1518 od Mach64 do najnowszych Radeonów.
1519 </para>
1520
1521 <para>
1522 Są dwie skompilowanie binarki: <filename>radeon_vid</filename> dla Radeonów oraz
1523 <filename>rage128_vid</filename> dla kart Rage 128.
1524 Możesz wymusić jedną z nich lub pozwolić systemowi VIDIX na autodetekcję
1525 dostępnych sterowników.
1526 </para>
1527 </sect5>
1528
1529 <sect5 id="vidix-mga">
1530 <title>Karty Matrox</title>
1531 <para>
1532 Matrox G200, G400, G450 i G550 zgłoszono jako działające.
1533 </para>
1534
1535 <para>
1536 Sterownik obsługuje korektory (equalizery) video i powinien być prawie tak szybki jak
1537 <link linkend="mga_vid">Matrox framebuffer</link>
1538 </para>
1539 </sect5>
1540
1541 <sect5 id="vidix-trident">
1542 <title>Karty Trident</title>
1543 <para>
1544 Jest dostępny sterownik dla układu Trident Cyberblade/i1, który można znaleźć
1545 na płytach głównych VIA Epia.
1546 </para>
1547
1548 <para>
1549 Sterownik ten został napisany (i jest utrzymywany) przez
1550 <ulink url="http://www.blackfiveservices.co.uk/EPIAVidix.shtml">Alastaira M. Robinsona</ulink>
1551 </para>
1552 </sect5>
1553
1554 <sect5 id="vidix-3dlabs">
1555 <title>Karty 3DLabs</title>
1556 <para>
1557 Chociaż istnieje sterownik dla układów 3DLabs GLINT R3 oraz Permedia3,
1558 to nikt go nie testował (sprawozdania są mile widziane)
1559 </para>
1560 </sect5>
1561
1562 <sect5 id="vidix-nvidia">
1563 <title>Karty nVidia</title>
1564 <para>
1565 Dostępny jest stosunkowo nowy sterownik nVidia, działa na kartach Riva128, TNT i
1566 GeForce2. Doniesiono nam, że na innych też działa.
1567 </para>
1568
1569 <itemizedlist spacing="compact">
1570 <title>OGRANICZENIA</title>
1571 <listitem><para>
1572 Wskazane jest używanie binarnych sterowników nVidia dla X zanim użyjesz tego
1573 sterownika VIDIX. Jest to spowodowane tym, że niektóre rejestry, które muszą być zainicjalizowane
1574 nie zostały jeszcze odkryte, więc prawdopodobnie próba z otwartym sterownikiem XFree86
1575 <filename>nv.o</filename> także się nie powiedzie.
1576 </para></listitem>
1577
1578 <listitem><para>
1579 Obecnie tylko kodeki zdolne do wyjścia na przestrzeń kolorów UYVY mogą współpracować
1580 z tym sterownikiem. Niestety żaden dekoder z rodziny libavcodec się nie nadaje.
1581 Pozostają nam następujące popularne kodeki: <systemitem>cvid, divxds, xvid, divx4,
1582 wmv7, wmv8</systemitem> i kilka innych. Zauważ, że jest to tylko chwilowa niedogodność.
1583 składnie wygląda w ten sposób:
1584 <screen>
1585 mplayer -vf format=uyvy -vc divxds <replaceable>plik_divx3.avi</replaceable>
1586 </screen>
1587 </para></listitem>
1588 </itemizedlist>
1589
1590 <para>
1591 Unikalną cechą sterownika nvidia_vid jest jego zdolność do wyświetlania obrazu na
1592 <emphasis role="bold">zwykłej, czysto tekstowej konsoli</emphasis> - bez magicznych X,
1593 bufora ramki, czy czegokolwiek.
1594 W tym celu będziemy musieli użyć wyjścia video <option>cvidix</option>, jak w pokazuje
1595 poniższy przykład:
1596 <screen>
1597 mplayer -vf format=uyvy -vc divxds -vo cvidix <replaceable>przykład.avi</replaceable>
1598 </screen>
1599 </para>
1600
1601 <para>
1602 Czekamy na raporty!
1603 </para>
1604 </sect5>
1605
1606 <sect5 id="vidix-sis">
1607 <title>Karty SiS</title>
1608 <para>
1609 Jest to kod wysoce eksperymentalny. (Tak jak nvidia_vid).
1610 </para>
1611
1612 <para>
1613 Przetestowano go na SiS 650/651/740 (najczęściej używane układy w SiSowskiej
1614 wersji "Shuttle XPC")
1615 <!--It's been tested on SiS 650/651/740 (the most common chipsets used in the
1616 SiS versions of the "Shuttle XPC" barebones boxes out there)-->
1617 </para>
1618
1619 <para>
1620 Czekamy na raporty!
1621 </para>
1622 </sect5>
1623 </sect4>
1624
1625
1626
1627 <sect4 id="directfb">
1628 <title>DirectFB</title>
1629 <blockquote><para>
1630 &quot;DirectFB jest biblioteką graficzną, która była tworzona z myślą o
1631 systemach typu embedded.
1632 Oferuje ona maksymalną przyśpieszaną sprzętowo wydajność przy minimalnym zużyciu
1633 i obciążeniu zasobów.
1634 &quot; - cytat z <ulink url="http://www.directfb.org"/>
1635 </para></blockquote>
1636
1637 <para>Nie będę tu podawał cech DirectFB.</para>
1638
1639 <para>
1640 Chociaż <application>MPlayer</application> nie jest obsługiwany jako
1641 &quot;dostawca video&quot; dla DirectFB,
1642 ten sterownik wyjścia umożliwi odtwarzanie video poprzez DirectFB.
1643 Będzie ono - oczywiście - przyśpieszane.
1644 Na moim Matroksie G400 szybkość DirectFB była taka sama jak XVideo.
1645 </para>
1646
1647 <para>
1648 Zawsze próbuj używać najnowszej wersji DirectFB.
1649 Możesz używać opcji DirectFB w linii poleceń, używając opcji <option>-dfbopts</option>.
1650 Wyboru warstwy można dokonać metodą podurządzenia.
1651 Przykład: <option>-vo directfb:2</option> (standardową jest warstwa -1 : autodetekcja)
1652 </para>
1653 </sect4>
1654
1655 <sect4 id="dfbmga">
1656 <title>DirectFB/Matrox (dfbmga)</title>
1657 <para>
1658 Przeczytaj proszę główną sekcję <link linkend="directfb">DirectFB</link>
1659 lub informacje ogólne.
1660 </para>
1661
1662 <para>Ten sterownik wyjścia video włączy CRTC2
1663 (na drugim wyjściu z karty) w kartach Matrox G400/G450/G550,
1664 wyświetlając obraz <emphasis role="bold">niezależnie</emphasis>
1665 od pierwszego wyjścia z karty.
1666 </para>
1667
1668 <para>
1669 Instrukcję jak to zrobić można znaleźć w sekcji
1670 <ulink url="../../tech/directfb.txt">tech</ulink>
1671 lub bezpośrednio na
1672 <ulink url="http://www.sci.fi/~syrjala/directfb/Matrox_TV-out_README.txt">
1673 stronie domowej</ulink> Ville Syrjala.
1674 </para>
1675
1676 <note><para>
1677 Pierwszą wersją DirectFB, jaką udało nam się zmusić do pracy była 0.9.17
1678 (wadliwa, potrzebuje łatki <systemitem>surfacemanager</systemitem>
1679 z powyższego URL).
1680 W ogóle to kod CRTC2 jest w trakcie portowania do
1681 <emphasis role="bold">mga_vid</emphasis>.
1682 </para></note>
1683 </sect4>
1684 </sect3>
1685
1686 <sect3 id="mpeg_decoders">
1687 <title>Dekodery MPEG</title>
1688
1689 <sect4 id="dvb">
1690 <title>Wejście i wyjście DVB</title>
1691 <para>
1692 <application>MPlayer</application> obsługuje karty z układem Siemens DVB,
1693 od producentów takich jak Siemens, Technotrend, Galaxis czy Hauppauge.
1694 Najnowsze sterowniki DVB są dostępne na
1695 <ulink url="http://www.linuxtv.org">stronie Linux TV</ulink>.
1696 Jeżeli chcesz programowego transkodowania powinieneś dysponować procesorem
1697 o zegarem co najmniej 1GHz.
1698 </para>
1699
1700 <para>
1701 Configure powinien wykryć Twoją kartę DVB. Jeżeli tak się nie stało,
1702 możesz wymusić obsługę DVB poprzez:
1703 </para>
1704
1705 <para><screen>./configure --enable-dvb</screen></para>
1706
1707 <para>Jeżeli Twoje nagłówki 'ost' znajdują się w niestandardowym miejscu,
1708 ustaw ścieżkę poprzez</para>
1709
1710 <para><screen>./configure --with-extraincdir=<replaceable>katalog ze źródłami DVB</replaceable>/ost/include</screen></para>
1711
1712 <para>Po czym skompiluj i zainstaluj jak zwykle.</para>
1713
1714 <formalpara>
1715 <title>ZASTOSOWANIE</title>
1716 <para>
1717 Sprzętowego dekodowania (odtwarzanie standardowych plików MPEG1/2)
1718 można dokonać tą komendą:
1719 </para>
1720 </formalpara>
1721
1722 <para><screen>mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes <replaceable>plik.mpg|vob</replaceable></screen></para>
1723
1724 <para>
1725 Programowego dekodowania oraz transkodowania różnych formatów do MPEG1
1726 można uzyskać używając polecenia takiego jak te:
1727 </para>
1728 <para><screen>
1729 mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes <replaceable>twójplik.roz</replaceable>
1730 mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes -vf expand <replaceable>twójplik.roz</replaceable>
1731 </screen></para>
1732
1733 <para>
1734 Zauważ, że karty DVB obsługują tylko pionową rozdzielczość równą 288 i 576 dla PAL
1735 oraz 240 i 480 dla NTSC.
1736 <emphasis role="bold">Musisz</emphasis> przeskalować obraz, dodając opcję
1737 <option>scale=szerokość:wysokość</option>,
1738 gdzie szerokość i wysokość są takie jak dla opcji <option>-vf</option>.
1739 Karty DVB akceptują różne szerokości, takie jak 720, 704, 640, 512, 480, 352 itp
1740 i dokonują sprzętowego skalowania w kierunku horyzontalnym,
1741 więc w większości przypadków nie musisz skalować horyzontalnie.
1742 Dla DivX 512x384 (format 4:3) wypróbuj:
1743 </para>
1744
1745 <para><screen>mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes -vf scale=512:576</screen></para>
1746
1747 <para>Jeżeli masz film w formacie panoramicznym i nie chcesz go skalować
1748 do pełnej wysokości, możesz użyć filtru <option>expand=szer:wys</option>
1749 aby dodać czarne paski. Aby wyświetlić DivX 640x384, wypróbuj:
1750 </para>
1751
1752 <para><screen>mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes -vf expand=640:576 <replaceable>plik.avi</replaceable>
1753 </screen></para>
1754
1755 <para>Jeżeli twój CPU jest za wolny na pełnowymiarowy DivX 720x576,
1756 spróbuj przeskalować w dół:</para>
1757
1758 <para><screen>mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes -vf scale=352:576 <replaceable>plik.avi</replaceable>
1759 </screen></para>
1760
1761 <para>Jeżeli to nie poprawiło szybkości, spróbuj także pionowego
1762 skalowania w dół:</para>
1763
1764 <para><screen>mplayer -ao mpegpes -vo mpegpes -vf scale=352:288 <replaceable>plik.avi</replaceable>
1765 </screen></para>
1766
1767 <para>
1768 Dla OSD i napisów użyj cechy OSD filtru expand. Tak więc zamiast
1769 <option>expand=wys:szer</option> lub <option>expand=wys:szer:x:y</option>, użyj
1770 <option>expand=wys:szer:x:y:1</option> (piąty parametr <option>:1</option>
1771 na końcu umożliwi renderowanie (wyświetlanie) OSD).
1772 Możesz chcieć przesunąć obraz trochę w górę, aby zyskać więcej miejsca na napisy.
1773 Możesz także chcieć przesunąć napisy w górę, jeżeli znajdują się poza ekranem TV,
1774 użyj opcji <option>-subpos &lt;0-100&gt;</option> aby to dopasować
1775 (<option>-subpos 80</option> jest dobrym wyborem).
1776 </para>
1777
1778 <para>
1779 Aby odtwarzać filmy inne niż 25fps na telewizorze PAL lub na wolnym CPU,
1780 dodaj opcję <option>-framedrop</option>.
1781 </para>
1782
1783 <para>
1784 Aby zachować proporcje plików DivX oraz otrzymać optymalne parametry skalowania
1785 (sprzętowe poziome i programowe pionowe z zachowaniem odpowiednich proporcji),
1786 użyj nowego filtru dvbscale:
1787 </para>
1788
1789 <para><screen>
1790 dla 4:3 TV: -vf dvbscale,scale=-1:0,expand=-1:576:-1:-1:1
1791 dla 16:9 TV: -vf dvbscale=1024,scale=-1:0,expand=-1:576:-1:-1:1
1792 </screen></para>
1793
1794 <formalpara>
1795
1796 <title>Używanie karty DVB do oglądania cyfrowej TV (moduł wejścia DVB)</title>
1797 <para>
1798 Najpierw musisz przekazać parametr <literal>dvb_shutdown_timeout=0</literal>
1799 do modułu jądra <filename>dvb-core</filename> lub <application>MPlayer</application>
1800 umrze po 10 sekundach.
1801 </para>
1802 </formalpara>
1803
1804 <para>
1805 Powinieneś także mieć zainstalowane programy <command>scan</command> oraz
1806 <command>szap/tzap/czap</command>; wszystkie są w paczce ze sterownikami.
1807 </para>
1808
1809 <para>
1810 Sprawdź czy Twoje sterowniki działają prawidłowo używając programu takiego jak
1811 <ulink url="http://www.sf.net/projects/dvbtools/"><command>dvbstream</command></ulink>
1812 (jest on podstawą modułu wejścia DVB).
1813 </para>
1814
1815 <para>
1816 Teraz powinieneś skompilować plik <filename>~/.mplayer/channels.conf</filename>
1817 zgodnie ze składnią akceptowaną przez <command>szap/tzap/czap</command> lub
1818 kazać <command>scan</command> zrobić to za Ciebie.
1819 </para>
1820
1821 <para>
1822 Upewnij się, że w <filename>channels.conf</filename> masz
1823 <emphasis>tylko</emphasis> kanały niekodowane (Free to Air). W przeciwnym
1824 razie <application>MPlayer</application> zawiesi się na innych.
1825 </para>
1826
1827 <para>
1828 Aby wyświetlić pierwszy z kanałów obecnych na Twojej liście uruchom
1829 </para>
1830
1831 <screen>
1832 mplayer dvb://
1833 </screen>
1834
1835 <para>
1836 Jeżeli chcesz oglądać określony kanał, na przykład R1, uruchom
1837 </para>
1838
1839 <screen>
1840 mplayer dvb://R1
1841 </screen>
1842
1843 <para>
1844 Aby przełączać kanały używaj klawiszy <keycap>h</keycap> (następny) oraz
1845 <keycap>k</keycap> (poprzedni) lub skorzystaj z menu OSD (wymaga działającego
1846 <link linkend="subosd">podsystemu OSD</link>).
1847 </para>
1848
1849 <para>
1850 Jeżeli Twój <filename>~/.mplayer/menu.conf</filename> zawiera wpis
1851 <literal>&lt;dvbsel&gt;</literal>, taki jak ten w przykładowym pliku
1852 <filename>etc/dvb-menu.conf</filename> (którego możesz użyć do nadpisania
1853 <filename>~/.mplayer/menu.conf</filename>), w menu głównym pokaże się
1854 podmenu, które zezwoli Ci na wybór jednego kanału z obecnych w Twoim
1855 <filename>channels.conf</filename>.
1856 </para>
1857
1858 <para>
1859 Jeżeli chcesz zapisać program (audycję) na dysku użyj
1860 </para>
1861
1862 <screen>
1863 mplayer -dumpfile r1.ts -dumpstream dvb://R1
1864 </screen>
1865
1866 <para>
1867 Jeżeli chcesz nagrać go w innym formacie (przekodowując go) możesz zamiast
1868 tego użyć polecenia takiego jak
1869 </para>
1870
1871 <screen>
1872 mencoder -o r1.avi -ovc xvid -xvidencopts bitrate=800 -oac mp3lame -lameopts cbr:br=128 -pp=ci dvb://R1
1873 </screen>
1874
1875 <para>
1876 Na stronie man znajdziesz listę opcji, które możesz przekazać modułowi wejścia
1877 DVB.
1878 </para>
1879
1880
1881 <formalpara>
1882 <title>PRZYSZŁOŚĆ</title>
1883 <para>
1884 Jeżeli masz pytania lub chcesz otrzymywać przyszłe ogłoszenia,
1885 a także wziąć udział w dyskusjach na ten temat, przyłącz się do naszej
1886 listy mailingowej
1887 <ulink url="http://mplayerhq.hu/mailman/listinfo/mplayer-dvb">MPlayer-DVB</ulink>.
1888 Proszę pamiętaj, że językiem listy jest angielski.
1889 </para>
1890 </formalpara>
1891
1892 <para>
1893 W przyszłości możesz się spodziewać zdolności wyświetlania OSD i napisów
1894 przy użyciu natywnej cechy OSD kart DVB, a także bardziej płynnego
1895 odtwarzania filmów innych niż 25fps oraz transkodowania w czasie rzeczywistym MPEG2 i MPEG4
1896 (częściowa dekompresja)
1897 </para>
1898 </sect4>
1899
1900 <sect4 id="dxr2">
1901 <title>DXR2</title>
1902 <para><application>MPlayer</application> obsługuje sprzętowo przyśpieszane odtwarzanie przy
1903 użyciu karty DXR2.</para>
1904 <para>
1905 Przede wszystkim będziesz potrzebował poprawnie zainstalowanych sterowników DXR2.
1906 Sterowniki i instrukcję instalacji możesz znaleźć na stronie
1907 <ulink url="http://dxr2.sourceforge.net/">Centrum zasobów DXR2 (DXR2 Resource Center)</ulink>.
1908 </para>
1909
1910 <variablelist>
1911 <title>ZASTOSOWANIE</title>
1912 <varlistentry>
1913 <term><option>-vo dxr2</option></term>
1914 <listitem><para>włącz wyjście TV</para></listitem>
1915 </varlistentry>
1916
1917 <varlistentry>
1918 <term><option>-vo dxr2:x11</option> lub <option>-vo dxr2:xv</option></term>
1919 <listitem><para>włącz wyjście Overlay w X11</para></listitem>
1920 </varlistentry>
1921
1922 <varlistentry>
1923 <term><option>-dxr2 &lt;opcja1:opcja2:...&gt;</option></term>
1924 <listitem><para>Ta opcja używana jest do sterowania sterownikiem DXR2.</para></listitem>
1925 </varlistentry>
1926 </variablelist>
1927
1928 <para>
1929 Graficzny układ maskujący (overlay chipset) używany w DXR2 jest złej jakości,
1930 ale standardowe ustawienia powinny działać u każdego.
1931 OSD może być użyte z maską (nie na TV) poprzez rysowanie go poprzez kolor kluczowy (colorkey).
1932 Ze standardowymi ustawieniami koloru kluczowego możesz uzyskać różne rezultaty,
1933 zwykle będziesz widział kolor kluczowy dookoła znaków lub inny śmieszny efekt.
1934 Jeżeli dobrze dostosujesz ustawienia koloru kluczowego powinieneś uzyskać akceptowalne wyniki.
1935 </para>
1936
1937 <para>Listę dostępnych opcji znajdziesz na stronie man.</para>
1938 </sect4>
1939
1940 <sect4 id="dxr3">
1941 <title>DXR3/Hollywood+</title>
1942 <para>
1943 <application>MPlayer</application> obsługuje sprzętowo przyśpieszane odtwarzanie
1944 na kartach Creative DXR3 oraz Sigma Designs Hollywood Plus.
1945 Obie te karty używają układu dekodującego em8300 firmy Sigma Designs.
1946 </para>
1947
1948 <para>
1949 Przede wszystkim będziesz potrzebował poprawnie zainstalowanych sterowników DXR3/H+
1950 w wersji 0.12.0 lub nowszej.
1951 Sterowniki i instrukcję ich instalacji możesz znaleźć na stronie
1952 <ulink url="http://dxr3.sourceforge.net/">DXR3 &amp; Hollywood Plus dla Linuksa</ulink>.
1953 <filename>configure</filename> powinno wykryć Twoją kartę automatycznie, kompilacja powinna przebiec bez problemu.
1954 </para>
1955
1956 <!-- FIXME: find a more clear presentation -->
1957 <variablelist>
1958 <title>ZASTOSOWANIE</title>
1959 <varlistentry>
1960 <term><option>-vo dxr3:prebuf:sync:norm=x:<replaceable>device</replaceable></option></term>
1961 <listitem><para>
1962 <option>overlay</option> włącza maskę zamiast wyjścia TV.
1963 Do działania wymaga poprawnie skonfigurowanych ustawień maski.
1964 Najłatwiejszym sposobem konfiguracji maski jest odpalenie autocal.
1965 Następnie uruchom <application>MPlayera</application> z wyjściem dxr3 oraz z
1966 wyłączoną maską; uruchom dxr3view.
1967 W dxr3view możesz dostrajać ustawienia maski i oglądać efekty na bieżąco,
1968 być może będzie to w przyszłości obsługiwane przez GUI <application>MPlayera</application>.
1969 Po poprawnym ustawieniu maski nie będziesz już musiał używać dxr3view.
1970 <option>prebuf</option> włącza buforowanie z wyprzedzeniem (prebuffering).
1971 Prebuffering jest możliwością układu em8300, która umożliwia przetrzymywanie w pamięci
1972 więcej niż jednej ramki video na raz. Oznacza to, że <application>MPlayer</application>,
1973 gdy uruchomiony z włączonym prebufferingiem, będzie próbował cały czas utrzymywać
1974 wypełniony bufor. Jeżeli masz wolną maszynę, <application>MPlayer</application> będzie
1975 używał prawie lub dokładnie 100% CPU. Jest to szczególnie powszechne przy odtwarzaniu
1976 czystych strumieni MPEG (takich jak DVD, SVCD itd.). <application>MPlayer</application> wypełni
1977 bufor bardzo szybko, ponieważ nie będzie musiał przekodowywać strumienia do MPEG.
1978 Z prebufferingiem odtwarzanie video jest <emphasis role="bold">dużo</emphasis>
1979 mniej wrażliwe na inne programy wykorzystujące CPU. Nie będzie gubił ramek, chyba że
1980 inne aplikacje będą wykorzystywały CPU przez dłuższy czas.
1981 Gdy uruchamiany bez prebufferingu, em839 jest o wiele bardziej wrażliwy na obciążenie
1982 CPU, włączenie opcji <option>-framedrop</option> jest więc wysoce wskazane aby
1983 uniknąć dalszej utraty synchronizacji.
1984 <option>sync</option> włączy nowy mechanizm synchronizacji (sync-engine). Jest
1985 to na razie możliwość eksperymentalna. Z włączonym sync wewnętrzny zegar em8300
1986 będzie cały czas monitorowany. Gdy zacznie się różnić od zegara <application>MPlayera</application>
1987 zostanie zresetowany, czego skutkiem będzie opuszczenie przez em8300 wszystkich opóźnionych
1988 ramek. <option>norm=x</option> ustawi normę TV dla DXR3, bez potrzeby
1989 używania zewnętrznych narzędzi, takich jak em8300setup. Poprawnymi normami są:
1990 5 = NTSC, 4 = PAL-60, 3 = PAL. Specjalnymi normami są 2 (automatyczne dostrojenie
1991 używające PAL/PAL-60) oraz 1 (automatyczne dostrojenie używające PAL/NTSC);
1992 decydują one, której normy użyć patrząc na ilość klatek na sekundę filmu.
1993 norm = 0 (standardowe) nie zmienia obecnej normy.
1994 <option><replaceable>device</replaceable></option> = numer urządzenia, którego
1995 użyć jeżeli masz więcej niż jedną kartę em8300.
1996 Każda z tych opcji może zostać opuszczona.
1997 <option>:prebuf:sync</option> spisuje się doskonale przy odtwarzaniu filmów
1998 DivX. Niektórzy miewają problemy podczas odtwarzania plików MPEG1/2 korzystając
1999 z opcji prebuf. Spróbuj najpierw bez żadnych opcji. Jeżeli będziesz miał
2000 problemy z synchronizacją lub z napisami DVD wypróbuj <option>:sync</option>.
2001 </para></listitem>
2002 </varlistentry>
2003
2004 <varlistentry>
2005 <term><option>-ao oss:/dev/em8300_ma-<replaceable>X</replaceable></option></term>
2006 <listitem><para>
2007 Ustawia wyjście audio, gdzie <replaceable>X</replaceable> jest numerem urządzenia (0
2008 jeżeli pojedyncza karta).
2009 </para></listitem>
2010 </varlistentry>
2011
2012 <varlistentry>
2013 <term><option>-aop list=resample:fout=<replaceable>xxxxx</replaceable></option></term>
2014 <listitem><para>
2015 em8300 nie potrafi odgrywać dźwięku o częstotliwości próbkowania niższej niż
2016 44100Hz. Jeżeli częstotliwość próbkowania jest niższa niż 44100Hz wybierz
2017 44100HZ lub 48000Hz w zależności, która bardziej pasuje. Na przykład jeżeli film
2018 używa 22050Hz - wybierz 44100Hz (44100 / 2 = 22050), jeżeli używa 24000Hz -
2019 wybierz 48000Hz (48000 / 2 = 24000) i tak dalej. Nie działa to z cyfrowym
2020 wyjściem audio (<option>-ac hwac3</option>).
2021 </para></listitem>
2022 </varlistentry>
2023
2024 <varlistentry>
2025 <term><option>-vf lavc/fame</option></term>
2026 <listitem><para>
2027 Aby oglądać zawartość nie-MPEG na em8300 (np. DivX lub RealVideo) będziesz
2028 musiał określić filtr video MPEG1 taki jak libavcodec (lavc) lub libfame (fame).
2029 W tej chwili lavc jest szybszy i daje lepszą jakość obrazu. Sugerowanie jest
2030 jego użycie, chyba że masz z nim problemy. Spójrz na stronę man aby
2031 uzyskać więcej informacji o <option>-vf lavc/fame</option>. Używanie lavc jest
2032 wysoce zalecane. Obecnie nie istnieje sposób ustawienia współczynnika fps dla
2033 em8300, co oznacza, że jest on zablokowany na 29.97fps. Z tego powodu jest
2034 bardzo wskazane abyś używał
2035 <option>-vf lavc=<replaceable>quality</replaceable>:25</option>. Szczególnie
2036 jeżeli używasz buforowania z wyprzedzeniem. Dlaczego 25 a nie 29.97? Cóż,
2037 przy 29.97 odtwarzanie staje się nieco skokowe. Powód tego nie jest nam znany.
2038 Jeżeli ustawisz fps pomiędzy 25 a 27 obraz stanie się stabilny. W chwili obecnej
2039 nie możemy zrobić nić poza zaakceptowaniem tego faktu.
2040 </para></listitem>
2041 </varlistentry>
2042
2043 <varlistentry>
2044 <term><option>-vf expand=-1:-1:-1:-1:1</option></term>
2045 <listitem><para>
2046 Chociaż sterownik DXR3 może wstawić jakieś OSD w obraz MPEG1/2/4, ma ono wiele
2047 niższą jakość niż tradycyjne OSD <application>MPlayera</application>,
2048 ma także liczne problemy z odświeżaniem. Powyższa linia najpierw zamieni
2049 wejściowe video na MPEG4 (jest to konieczne, przepraszamy),
2050 następnie nałoży filtr expand (rozszerzenie), który
2051 nic nie rozszerzy (-1: standard) ale doda normalne OSD do obrazu (robi to ta
2052 jedynka na końcu).
2053
2054 </para></listitem>
2055 </varlistentry>
2056
2057 <varlistentry>
2058 <term><option>-ac hwac3</option></term>
2059 <listitem><para>
2060 em8300 obsługuje odtwarzanie AC3 audio (dźwięk przestrzenny) poprzez cyfrowe
2061 wyjście karty. Spójrz na opcję <option>-ao oss</option> powyżej. Musi ona być
2062 użyta aby określić wyjście DXR3 zamiast tego z karty dźwiękowej.
2063 </para></listitem>
2064 </varlistentry>
2065 </variablelist>
2066 </sect4>
2067
2068 </sect3>
2069
2070 <sect3 id="other">
2071 <title>Inny sprzęt do wizualizacji</title>
2072
2073 <sect4 id="zr">
2074 <title>Zr</title>
2075
2076 <para>
2077 Jest to sterownik wyświetlania (<option>-vo zr</option>) dla wielu kart
2078 służących do przechwytywania/odtwarzania MJPEG (testowane z DC10+ i Buz,
2079 powinien także działać dla LML33 oraz DC10). Sterownik koduje ramkę na JPEG i
2080 wysyła ją do karty. Do konwersji na JPEG używany i wymagany jest
2081 <systemitem>libavcodec</systemitem>. Korzystając ze specjalnego trybu
2082 <emphasis>cinerama</emphasis>
2083 <!--frogu: czy mają na myśli tutaj tryb XINERAMA???-->
2084 możesz oglądać filmy w formacie panoramicznym (wide screen), zakładając że masz
2085 dwa ekrany i dwie karty MJPEG. W zależności od rozdzielczości i ustawień
2086 jakości, sterownik ten może wymagać sporo mocy CPU. Pamiętaj aby użyć
2087 <option>-framedrop</option> jeżeli Twoja maszyna jest zbyt wolna. Info: Mój AMD
2088 K6-2 350MHz jest (z <option>-framedrop</option>) całkiem wystarczający do
2089 oglądania materiałów o rozmiarach VCD, oraz przeskalowanych w dół filmów.
2090 </para>
2091
2092 <para>
2093 sterownik ten "rozmawia" ze sterownikiem jądra dostępnym na
2094 <ulink url="http://mjpeg.sourceforge.net"/>, więc najpierw musisz go uruchomić.
2095 Obecność karty MJPEG jest wykrywana automatycznie przez skrypt
2096 <filename>configure</filename>. Jeżeli autodetekcja zawiedzie, wymuś wykrywanie
2097 używając <screen>./configure --enable-zr</screen>
2098 </para>
2099 <para>
2100 Wyjście można kontrolować licznymi opcjami. Obszerny opis opcji można znaleźć na
2101 stronie man, krótki poprzez wywołanie
2102 <screen>mplayer -zrhelp</screen>
2103 </para>
2104
2105 <para>
2106 Rzeczy takie jak skalowanie i OSD (wyświetlanie na ekranie) nie są obsługiwane
2107 przez ten sterownik, ale można je uzyskać poprzez filtry video. Załóżmy, że
2108 masz film w rozdzielczości 512x272 i chciałbyś go wyświetlić na pełnym
2109 ekranie, używając swojego DC10+. Istnieją trzy główne możliwości - możesz
2110 przeskalować film do szerokości 768, 384 lub 192. Ze względu na wydajność i
2111 jakość wybrałbym przeskalowanie filmu do 384x204 używając szybkiego programowego
2112 skalowania w trybie bilinear. Polecenie wygląda w ten sposób:
2113 <screen>
2114 mplayer -vo zr -sws 0 -vf scale=384:204 <replaceable>film.avi</replaceable>
2115 </screen>
2116 </para>
2117
2118 <para>
2119 Kadrowania można dokonać filtrem <option>crop</option> albo tym
2120 sterownikiem. załóżmy, że Twój film jest zbyt szeroki aby go wyświetlić na Twoim
2121 Buz i chcesz użyć <option>-zrcrop</option>, aby uczynić film mniej szerokim.
2122 Powinieneś użyć takiego polecenia:
2123 <screen>
2124 mplayer -vo zr -zrcrop 720x320+80+0 <replaceable>benhur.avi</replaceable>
2125 </screen>
2126 </para>
2127
2128 <para>
2129 jeżeli chcesz użyć filtru <option>crop</option> to wykonaj:
2130 <screen>
2131 mplayer -vo zr -vf crop=720:320:80:0 <replaceable>benhur.avi</replaceable>
2132 </screen>
2133 </para>
2134
2135 <para>
2136 Dodatkowe wystąpienia <option>-zrcrop</option> wywołują tryb
2137 <emphasis>cinerama</emphasis>. Możesz na przykład rozdzielić obraz na kilka TV
2138 lub projektorów, uzyskując w ten sposób większy ekran. Powiedzmy, że masz dwa
2139 projektory, lewy podłączony do karty Buz na <filename>/dev/video1</filename>
2140 a prawy do DC10+ na <filename>/dev/video0</filename>. Film jest w
2141 rozdzielczości 704x288. Załóżmy także, że chcesz żeby obraz z prawego projektora
2142 był czarno-biały oraz, że ramki jpeg wyświetlane z lewego projektora były
2143 jakości 10. Aby uzyskać taki efekt powinieneś wydać takie polecenie:
2144 <screen>
2145 mplayer -vo zr -zrdev /dev/video0 -zrcrop 352x288+352+0 -zrxdoff 0 -zrbw \
2146 -zrcrop 352x288+0+0 -zrdev /dev/video1 -zrquality 10 \
2147 <replaceable>film.avi</replaceable>
2148 </screen>
2149 </para>
2150
2151 <para>
2152 Jak pewnie zauważyłeś opcje przed drugim <option>-zrcrop</option> odnoszą się
2153 tylko do DC10+ a opcje po drogim <option>-zrcrop</option> odnoszą się do Buz.
2154 Ilość kart uczestniczących w <emphasis>cinerama</emphasis> ograniczona jest do
2155 czterech, więc możesz zbudować ekran (ścianę video:) 2x2.
2156 <!--frogu: 2x2 vidiwall.=ściana video??-->
2157 </para>
2158
2159 <para>
2160 Na koniec - ważna uwaga: Nie włączaj ani wyłączaj XawTV na urządzeniu
2161 odtwarzającym - zawiesisz swój komputer. W porządku jest
2162 <emphasis role="bold">NAJPIERW</emphasis> włączyć XawTV,
2163 <emphasis role="bold">NASTĘPNIE</emphasis> włączyć <application>MPlayera</application>,
2164 poczekać aż <application>MPlayer</application> zakończy działanie i
2165 <emphasis role="bold">POTEM</emphasis> wyłączyć XawTV.
2166 </para>
2167 </sect4>
2168
2169 <sect4 id="blinkenlights">
2170 <title>Blinkenlights</title>
2171 <para>
2172 Ten sterownik zdolny jest do odtwarzanie używając protokołu UDP Blinkenlights
2173 (mrugające światła - przyp. tłum.). Jeżeli nie wiesz czym jest
2174 <ulink url="http://www.blinkenlights.de/">Blinkenlights</ulink>,
2175 nie potrzebujesz tego sterownika.
2176 </para>
2177 </sect4>
2178 </sect3>
2179
2180 <sect3 id="tvout">
2181 <title>Obsługa wyjścia TV</title>
2182
2183 <sect4 id="tvout-mga-g400">
2184 <title>Karty Matrox G400</title>
2185
2186 <para>
2187 Pod Linuksem istnieją dwa sposoby uruchomienia wyjścia TV na karcie Matrox G400:
2188 </para>
2189
2190 <important>
2191 <para>
2192 instrukcje dla Matrox G450/G550 znajdują się w następnej sekcji!
2193 </para>
2194 </important>
2195
2196 <variablelist>
2197 <varlistentry>
2198 <term>XFree86</term>
2199 <listitem><para>
2200 Używając sterownika oraz modułu HAL, dostępnego na
2201 <ulink url="http://www.matrox.com">stronie Matroksa</ulink>. Będziesz miał X
2202 na TV.
2203 </para><para>
2204 <emphasis role="bold">Ten sposób nie umożliwia Ci przyśpieszanego
2205 odtwarzania</emphasis> jak pod Windowsami! Drugie wyjście ma tylko bufor
2206 ramki YUV, <emphasis>BES</emphasis> (Back End Scaler, układ skalujący YUV na
2207 kartach G200/G400/G450/G550) tam nie działa. Windowsowy sterownik jakoś to
2208 obchodzi, prawdopodobnie używając silnika (engine) 3D do powiększania, a
2209 bufora ramki YUV do wyświetlania obrazu. Jeżeli na prawdę musisz używać X,
2210 użyj opcji <option>-vo x11 -fs -zoom</option>. Ostrzegam, że będzie to
2211 <emphasis role="bold">WOLNE</emphasis> i będzie miało włączone zabezpieczenie przed
2212 kopiowaniem <emphasis role="bold">Macrovision</emphasis> (Macrovision copy protection).
2213 (możesz &quot;obejść&quot; Macrovision używając tego
2214 <ulink url="http://avifile.sourceforge.net/mgamacro.pl">skryptu perla</ulink>).
2215 </para></listitem>
2216 </varlistentry>
2217 <varlistentry>
2218 <term>Bufor ramki (framebuffer)</term>
2219 <listitem><para>
2220 Używając <emphasis role="bold">modułów matroxfb</emphasis> w jądrach 2.4.
2221 2.2 nie obsługują wyjścia TV, więc są do tego celu bezużyteczne. Musisz
2222 włączyć WSZYSTKIE specyficzne dla matroxfb podczas kompilacji (poza
2223 MultiHead) i skompilować je w <emphasis role="bold">moduły</emphasis>!
2224 Będziesz także potrzebował włączonego I2C.
2225 </para>
2226
2227 <procedure>
2228 <step><para>
2229 Wejdź do <filename class="directory">TVout</filename> i wpisz
2230 <command>./compile.sh</command>. Zainstaluj
2231 <filename>TVout/matroxset/matroxset</filename> w jakimś katalogu
2232 znajdującym się w zmiennej <envar>PATH</envar>.
2233 </para></step>
2234 <step><para>
2235 Jeżeli nie masz zainstalowanego <command>fbset</command>, umieść
2236 <filename>TVout/fbset/fbset</filename> gdzieś w
2237 swojej zmiennej <envar>PATH</envar>.
2238 </para></step>
2239 <step><para>
2240 Jeżeli nie masz zainstalowanego <command>con2fb</command>, umieść
2241 <filename>TVout/con2fb/con2fb</filename>gdzieś w
2242 swojej zmiennej <envar>PATH</envar>.
2243 </para></step>
2244 <step><para>
2245 Następnie wejdź do katalogu <filename class="directory">TVout/</filename>
2246 w źródłach <application>MPlayera</application> i uruchom
2247 <filename>./modules</filename> jako root. Twoja konsola tekstowa wejdzie w
2248 tryb framebuffer (nie ma odwrotu!).
2249 </para></step>
2250 <step><para>
2251 Następnie, WYEDYTUJ i uruchom skrypt <filename>./matroxtv</filename>.
2252 Ukaże Ci się bardzo proste menu. Naciśnij <keycap>2</keycap> i
2253 <keycap>Enter</keycap>. Teraz powinieneś mieć ten sam obraz na monitorze i
2254 TV. Jeżeli na obrazie TV (standardowo PAL) są jakieś paski, znaczy to, że
2255 skrypt nie był w stanie poprawnie ustawić rozdzielczości (standardowo na
2256 640x512). Wypróbuj inne rozdzielczości z menu i/lub poeksperymentuj z
2257 fbset.
2258 </para></step>
2259 <step><para>
2260 Tiaa. Następnym zadaniem będzie sprawienie aby kursor na tty1 (lub innym)
2261 zniknął oraz aby wyłączyć wygaszanie ekranu. Wykonaj następujące
2262 polecenia:
2263 <!--Tiaa :) było: Yah (od: yeah)-->
2264
2265 <screen>
2266 echo -e '\033[?25l'
2267 setterm -blank 0<!--
2268 --></screen>
2269 lub
2270 <screen>
2271 setterm -cursor off
2272 setterm -blank 0<!--
2273 --></screen>
2274
2275 Możliwe, że chcesz umieścić to w skrypcie, a także wyczyścić ekran. Aby
2276 z powrotem włączyć kursor:
2277 <screen>echo -e '\033[?25h'</screen> lub
2278 <screen>setterm -cursor on</screen>
2279 </para></step>
2280 <step><para>
2281
2282 Tiaa git. Rozpocznij odtwarzanie filmu przez:
2283 <!--Tiaa git :) było: Yeah kewl (od: yeah cool)-->
2284 <screen>
2285 mplayer -vo mga -fs -screenw 640 -screenh 512 <replaceable>nazwa_pliku</replaceable><!--
2286 --></screen>
2287
2288 (Jeżeli używasz X, przełącz się teraz na matroxfb używając np.
2289 <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>Alt</keycap>+<keycap>F1</keycap>.)
2290 Zmień <literal>640</literal> oraz <literal>512</literal> jeżeli chcesz
2291 ustawić inną rozdzielczość...
2292 </para></step>
2293 <step><para>
2294 <emphasis role="bold">Ciesz się ultra-szybkim ultra-bajernym wyjściem TV
2295 Matroksa (lepsze niż Xv)!</emphasis>
2296 <!-- ultra-fast ultra-featured -->
2297 </para></step>
2298 </procedure>
2299 </listitem>
2300 </varlistentry>
2301 </variablelist>
2302
2303 <formalpara>
2304 <title>Konstruowanie kabla TV-out do Matroksów</title>
2305 <para>
2306 Nikt nie bierze na siebie ŻADNEJ odpowiedzialności za zniszczenia spowodowane tą
2307 dokumentacją.
2308 </para>
2309 </formalpara>
2310
2311 <formalpara>
2312 <title>Kabel dla G400</title>
2313 <para>
2314 W złączu CRTC2 na czwartej nóżce (pin) jest sygnał composite video. Ziemia
2315 (uziemienie) jest na szóstej, siódmej i ósmej nóżce. (info dostarczone przez
2316 Balázs Rácz)
2317
2318 </para>
2319 </formalpara>
2320
2321 <formalpara>
2322 <title>Kabel dla G450</title>
2323 <para>
2324 W złączu CTRC2 na pierwszej nóżce jest sygnał composite video. Ziemia jest na
2325 piątej, szóstej, siódmej i pietnastej (5, 6, 7, 15) nóżce. (info dostarczone
2326 przez Balázs Kerekes)
2327 </para>
2328 </formalpara>
2329 </sect4>
2330
2331 <sect4 id="tv-out_matrox_g450">
2332 <title>Karty Matrox G450/G550</title>
2333 <para>
2334 Obsługa wyjścia TV dla tych kart została przedstawione dopiero niedawno i nie
2335 należy jeszcze do głównego drzewa jądra. <!--mainstream kernel-->. Z tego co
2336 wiem obecnie moduł <emphasis role="bold">mga_vid</emphasis> nie może być użyty
2337 ponieważ sterownik G450/G550 pracuje tylko w jednej konfiguracji: pierwszy układ
2338 CRTC (z wieloma możliwościami) na pierwszym ekranie (monitor) i drugi CRTC (bez
2339 <emphasis role="bold">BES</emphasis> - po objaśnienia do BES sięgnij do sekcji
2340 wyżej) na TV. W chwili obecnej możesz więc używać tylko sterownika wyjścia
2341 <emphasis>fbdev</emphasis> <application>MPlayera</application>.
2342 </para>
2343
2344 <para>
2345 Obecnie pierwszy CRTC nie może być przekierowany na drugie wyjście. Autor
2346 sterownika jądra matroxfb - Petr Vandrovec - być może zrobi obsługę tego poprzez
2347 wyświetlanie wyjścia z pierwszego CRTC na obydwa złącza jednocześnie, jak to
2348 jest w tej chwili zalecane dla G400 (-> sekcja wyżej).
2349 </para>
2350
2351 <para>
2352 Potrzebną łatkę na jądro i dokładne howto można ściągnąć z
2353 <ulink url="http://www.bglug.ca/matrox_tvout/"/>
2354 </para>
2355 </sect4>
2356
2357
2358 <sect4 id="tvout-ati">
2359 <title>karty ATI</title>
2360
2361 <formalpara>
2362 <title>WSTĘP</title>
2363 <para>
2364 Obecnie ATI nie chce wspierać pod Linuksem żadnego z układów TV-out, z powodu ich
2365 licencjonowanej technologii Macrovision.
2366 </para>
2367 </formalpara>
2368
2369 <itemizedlist>
2370 <title>STATUS KART ATI Z TV-OUT POD LINUKSEM</title>
2371 <listitem><simpara>
2372 <emphasis role="bold">ATI Mach64</emphasis>:
2373 obsługiwane przez <ulink url="http://gatos.sf.net">gatos</ulink>.
2374 </simpara></listitem>
2375 <listitem><simpara>
2376 <emphasis role="bold">ASIC Radeon VIVO</emphasis>:
2377 obsługiwane przez <ulink url="http://gatos.sf.net">gatos</ulink>.
2378 </simpara></listitem>
2379 <listitem><simpara>
2380 <emphasis role="bold">Radeon</emphasis> oraz <emphasis role="bold">Rage128</emphasis>:
2381 obsługiwane przez <application>MPlayera</application>!
2382 Sprawdź sekcje <link linkend="vesa">sterownik VESA</link> oraz
2383 <link linkend="vidix">VIDIX</link>.
2384 </simpara></listitem>
2385 <listitem><simpara>
2386 <emphasis role="bold">Rage Mobility P/M, Radeon, Rage 128, Mobility M3/M4</emphasis>:
2387 obsługiwane przez <ulink url="http://www.stud.uni-hamburg.de/users/lennart/projects/atitvout/">atitvout</ulink>.
2388 </simpara></listitem>
2389 </itemizedlist>
2390
2391 <para>
2392 Na innych kartach używaj sterownika <link linkend="vesa">VESA</link>, bez VIDIX.
2393 Potrzebny jest jednak potężny CPU.
2394 </para>
2395
2396 <para>
2397 Jedyna rzecz, którą musisz zrobić to:
2398 <emphasis role="bold">Mieć podłączony odbiornik TV przez zabootowaniem swojego
2399 PC</emphasis>, ponieważ video BIOS inicjalizuje się tylko podczas procedury POST.
2400 </para>
2401 </sect4>
2402
2403
2404 <sect4 id="tvout-voodoo">
2405 <title>Voodoo 3</title>
2406 <para>
2407 Sprawdź <ulink url="http://www.iki.fi/too/tvout-voodoo3-3000-xfree">ten URL</ulink>.
2408 </para>
2409 </sect4>
2410
2411 <sect4 id="tvout-nvidia">
2412 <title>nVidia</title>
2413 <para>
2414 Najpierw MUSISZ ściągnąć sterowniki o zamkniętych źródłach z
2415 <ulink url="http://nvidia.com"/>. Nie będę tutaj opisywał procesu instalacji i
2416 konfiguracji ponieważ nie jest to celem tej dokumentacji.
2417 </para>
2418
2419 <para>
2420 Jeżeli XFree86, XVideo i przyśpieszanie 3D już działa prawidłowo, przerób
2421 sekcję Device swojej karty w pliku <filename>XF86Config</filename> zgodnie z
2422 poniższym wzorcem (dostosuj do swojej karty/TV):
2423 <programlisting>
2424 Section "Device"
2425 Identifier "GeForce"
2426 VendorName "ASUS"
2427 BoardName "nVidia GeForce2/MX 400"
2428 Driver "nvidia"
2429 #Option "NvAGP" "1"
2430 Option "NoLogo"
2431 Option "CursorShadow" "on"
2432
2433 Option "TwinView"
2434 Option "TwinViewOrientation" "Clone"
2435 Option "MetaModes" "1024x768,640x480"
2436 Option "ConnectedMonitor" "CRT, TV"
2437 Option "TVStandard" "PAL-B"
2438 Option "TVOutFormat" "Composite"
2439
2440 EndSection
2441 </programlisting>
2442 </para>
2443
2444 <para>
2445 Oczywiście najważniejsza jest część TwinView.
2446 </para>
2447 </sect4>
2448
2449 <sect4 id="tvout-neomagic">
2450 <title>Neomagic</title>
2451 <para>
2452 Przetestowane na Toshiba Tecra 8000. Jego układ wyjścia TV jest żałosnym złomem.
2453 Unikaj tego jeżeli tylko możesz.
2454 </para>
2455 <para>
2456 Musisz używać <option>-vo vesa</option>. Testowany układ był zdolny do
2457 wyświetlania obrazu tylko w formacie (proporcjach) 1.333333, wiec musisz używać
2458 opcji <option>-x</option>, <option>-y</option> i/lub filtrów
2459 <option>-vf scale,crop,expand</option> jeżeli sprzęt nie pozwoli Ci włączyć
2460 wyjścia TV. Maksymalną rozdzielczością było 720*576 przy 16bpp.
2461 </para>
2462 <para>
2463 Znane problemy: tylko VESA, ograniczenie do 1.33333, obraz nie zawsze jest
2464 wyśrodkowany, co 10 minut film zmienia się na 4bpp i tak zostaje. Częste twarde
2465 zwisy, problemy z wyświetlaczem LCD.
2466 </para>
2467 </sect4>
2468 </sect3>
2469 </sect2>
2470