Mercurial > mplayer.hg
view DOCS/xml/pl/usage.xml @ 26608:8bcfc2e6a65e
Remove obsolete gcc 2.96 warning message. This was also used for e.g. icc,
which makes no sense at all.
author | diego |
---|---|
date | Thu, 01 May 2008 17:40:38 +0000 |
parents | 532cfefcf3e0 |
children | 0f1b5b68af32 |
line wrap: on
line source
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <!-- synced with r21748 --> <!-- Opiekun: emdej --> <chapter id="usage"> <title>Sposób użycia</title> <sect1 id="commandline"> <title>Wiersz poleceń</title> <para> <application>MPlayer</application> używa skomplikowanego drzewa odtwarzania. Składa się ono z opcji globalnych podanych na początku, na przykład: <screen>mplayer -vfm 5</screen> i opcji podanych po nazwach plików, które stosują się jedynie do podanego pliku/URLa/czegokolwiek, na przykład: <screen> mplayer -vfm 5 <replaceable>film1.avi</replaceable> <replaceable>film2.avi</replaceable> -vfm 4 </screen> </para> <para> Możesz pogrupować nazwy plików/URLe za pomocą <literal>{</literal> oraz <literal>}</literal>. Przydaje się to przy opcji <option>-loop</option>: <screen>mplayer { 1.avi -loop 2 2.avi } -loop 3</screen> Powyższe polecenie odtworzy pliki w kolejności: 1, 1, 2, 1, 1, 2, 1, 1, 2. </para> <para> Odtwarzanie pliku: <synopsis> <command>mplayer</command><!-- --> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> [<replaceable>ścieżka</replaceable>/]<replaceable>nazwa_pliku</replaceable> </synopsis> </para> <para> Kolejny sposób na odtworzenie pliku: <synopsis> <command>mplayer</command><!-- --> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> <replaceable>file:///zakodowana-ścieżka-uri</replaceable> </synopsis> </para> <para> Odtwarzanie większej ilości plików: <synopsis> <command>mplayer</command><!-- --> [<replaceable>opcje domyślne</replaceable>]<!-- --> [<replaceable>ścieżka</replaceable>/]<replaceable>plik1</replaceable><!-- --> [<replaceable>opcje dla pliku1</replaceable>]<!-- --> <replaceable>plik2</replaceable><!-- --> [<replaceable>opcje dla pliku2</replaceable>] ... </synopsis> </para> <para> Odtwarzanie VCD: <synopsis> <command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> vcd://<replaceable>numer_ścieżki</replaceable><!-- --> [-cdrom-device <replaceable>/dev/cdrom</replaceable>] </synopsis> </para> <para> Odtwarzanie DVD: <synopsis> <command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> dvd://<replaceable>numer_tytułu</replaceable><!-- --> [-dvd-device <replaceable>/dev/dvd</replaceable>] </synopsis> </para> <para> Odtwarzanie z WWW: <synopsis> <command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> http://<replaceable>strona.com/plik.asf</replaceable> </synopsis> (można użyć również playlist) </para> <para> Odtwarzanie z RTSP: <synopsis> <command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!-- --> rtsp://<replaceable>serwer.przyklad.com/nazwa_strumienia</replaceable> </synopsis> </para> <para> Przykłady: <screen> mplayer -vo x11 <replaceable>/mnt/Films/Contact/contact2.mpg</replaceable> mplayer vcd://<replaceable>2</replaceable> -cdrom-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable> mplayer -afm 3 <replaceable>/mnt/DVDtrailers/alien4.vob</replaceable> mplayer dvd://<replaceable>1</replaceable> -dvd-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable> mplayer -abs 65536 -delay -0.4 -nobps <replaceable>~/movies/test.avi</replaceable><!-- --></screen> </para> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="subosd"> <title>Napisy i OSD</title> <para> <application>MPlayer</application> może wyświetlać napisy podczas odtwarzania filmu. Obecnie obsługiwane są następujące formaty: <itemizedlist> <listitem><para>VOBsub</para></listitem> <listitem><para>OGM</para></listitem> <listitem><para>CC (closed caption)</para></listitem> <listitem><para>MicroDVD</para></listitem> <listitem><para>SubRip</para></listitem> <listitem><para>SubViewer</para></listitem> <listitem><para>Sami</para></listitem> <listitem><para>VPlayer</para></listitem> <listitem><para>RT</para></listitem> <listitem><para>SSA</para></listitem> <listitem><para>PJS (Phoenix Japanimation Society)</para></listitem> <listitem><para>MPsub</para></listitem> <listitem><para>AQTitle</para></listitem> <listitem><para> <ulink url="http://unicorn.us.com/jacosub/">JACOsub</ulink></para> </listitem> </itemizedlist> </para> <para> <application>MPlayer</application> może zrzucić wyżej wymienione formaty napisów (<emphasis role="bold">poza pierwszymi trzema</emphasis>) do następujących formatów, jeśli podasz odpowiednią opcję: <itemizedlist> <listitem><para>MPsub: <option>-dumpmpsub</option></para></listitem> <listitem><para>SubRip: <option>-dumpsrtsub</option></para></listitem> <listitem><para>MicroDVD: <option>-dumpmicrodvdsub</option></para></listitem> <listitem><para>JACOsub: <option>-dumpjacosub</option></para></listitem> <listitem><para>Sami: <option>-dumpsami</option></para></listitem> </itemizedlist> </para> <para> <application>MEncoder</application> może zrzucić napisy DVD do formatu <link linkend="menc-feat-extractsub">VOBsub</link>. </para> <para> Opcje wiersza poleceń różnią się nieco dla poszczególnych formatów: </para> <formalpara> <title>Format VOBsub</title> <para> Napisy VOBsub składają się z dużego (kilkumegabajtowego) pliku <filename>.SUB</filename> i opcjonalnych plików <filename>.IDX</filename> i/lub <filename>.IFO</filename>. Jeżeli masz takie pliki, jak <filename><replaceable>przykład.sub</replaceable></filename>, <filename><replaceable>przykład.ifo</replaceable></filename> (opcjonalne), <filename><replaceable>przykład.idx</replaceable></filename> - musisz przekazać <application>MPlayerowi</application> opcje <option>-vobsub przykład [-vobsubid <replaceable>id</replaceable>]</option> (pełna ścieżka jest opcjonalna). Parametr <option>-vobsubid</option> jest, jak <option>-sid</option> dla DVD - przy jego pomocy możesz wybierać pomiędzy ścieżkami napisów (różne języki). Jeżeli opcja <option>-vobsubid</option> jest pominięta, <application>MPlayer</application> spróbuje użyć języka podanego przez parametr <option>-slang</option> i powróci do <systemitem>langidx</systemitem> zawartego w pliku<filename>.IDX</filename>, żeby ustawić język napisów. Jeżeli to zakończy się niepowodzeniem, napisy nie będą wyświetlane. </para> </formalpara> <formalpara> <title>Inne formaty napisów</title> <para> Inne formaty składają się z pojedynczego pliku tekstowego zawierającego przedział czasowy, rozmieszczenie i sam tekst. Sposób użycia: Jeżeli masz taki plik, jak <filename><replaceable>przykład.txt</replaceable></filename>, musisz przekazać opcję <option>-sub <replaceable>przykład.txt</replaceable></option> (pełna ścieżka jest opcjonalna). </para> </formalpara> <variablelist> <title>Dopasowywanie czasu wyświetlania i położenia napisów:</title> <varlistentry> <term><option>-subdelay <replaceable>sek</replaceable></option></term> <listitem><para> Opóźnia wyświetlanie napisów o <option><replaceable>sek</replaceable></option> sekund. Może być liczbą ujemną. Wartość jest dodawana do licznika czasu filmu. </para></listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term><option>-subfps <replaceable>ILOŚĆ</replaceable></option></term> <listitem><para> Określa ilość klatek na sekundę pliku z napisami (liczba rzeczywista). </para></listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term><option>-subpos <replaceable>0-100</replaceable></option></term> <listitem><para> Określa położenie napisów. </para></listitem> </varlistentry> </variablelist> <para> Jeżeli podczas używania napisów w formacie MicroDVD zauważysz rosnące opóźnienie między nimi a filmem, to prawdopodobnie ilość klatek na sekundę filmu różni się od wartości, do której zostały przystosowane napisy. Zauważ, że format ten korzysta z bezwzględnych numerów klatek do wyświetlania napisów w odpowiednim momencie, ale nie zawiera w sobie informacji o wartości fps, dlatego powinieneś skorzystać z opcji <option>-subfps</option>. Jeżeli chciałbyś trwale rozwiązać ten problem, musisz ręcznie zmienić wartość framerate pliku z napisami. <application>MPlayer</application> może zrobić to za ciebie: <screen> mplayer -dumpmicrodvdsub -fps <replaceable>fps_napisów</replaceable> -subfps <replaceable>fps_filmu</replaceable> \ -sub <replaceable>zbiór_z_napisami</replaceable> <replaceable>atrapa.avi</replaceable> </screen> </para> <para> O napisach DVD przeczytasz w rozdziale <link linkend="dvd">DVD</link>. </para> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="control"> <title>Sterowanie</title> <para> <application>MPlayer</application> posiada w pełni konfigurowalną, opartą na komendach warstwę sterowania, która pozwala na sterowanie <application>MPlayerem</application> za pomocą klawiatury, myszki, joysticka lub zdalnego sterowania (za pomocą LIRC). Zajrzyj na stronę man w celu przejrzenia pełnej listy skrótów klawiszowych. </para> <!-- ********** --> <sect2 id="ctrl-cfg"> <title>Konfiguracja sterowania</title> <para> <application>MPlayer</application> pozwala Ci przypisać dowolny klawisz/przycisk do dowolnego polecenia za pomocą prostego pliku konfiguracyjnego. Składnia tego pliku to nazwa klawisza, po której znajduje się komenda. Domyślny plik konfiguracyjny znajduje się w <filename>$HOME/.mplayer/input.conf</filename>, ale można podać także inny za pomocą opcji <option>-input <replaceable>plik</replaceable></option> (ścieżki względne są względem <filename>$HOME/.mplayer</filename>). </para> <para> Możesz uzyskać pełną listę obsługiwanych klawiszy uruchamiając <command>mplayer -input keylist</command> i pełną listę dostępnych komend za pomocą <command>mplayer -input cmdlist</command>. </para> <example id="input_control_file"> <title>Przykładowy plik konfiguracji sterowania</title> <programlisting> ## ## Plik konfiguracji sterowania MPlayera ## RIGHT seek +10 LEFT seek -10 - audio_delay 0.100 + audio_delay -0.100 q quit > pt_step 1 < pt_step -1 ENTER pt_step 1 1<!-- --></programlisting> </example> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="lirc"> <title>Sterowanie poprzez LIRC</title> <para> Linux Infrared Remote Control - użyj łatwego do własnoręcznego zbudowania odbiornika podczerwieni i (prawie) dowolnego pilota zdalnego sterowania i steruj nim swoim Linuksem! Więcej informacji na <ulink url="http://www.lirc.org">stronie domowej LIRC</ulink>. </para> <para> Jeśli zainstalowałeś pakiet LIRC, <filename>configure</filename> automatycznie go wykryje. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, <application>MPlayer</application> wypisze przy starcie "<systemitem>Setting up LIRC support...</systemitem>". Jeśli wystąpi błąd, powiadomi Cię o tym. Jeśli nic nie powie Ci na temat LIRC, to znaczy, że jego obsługa nie została wkompilowana. Proste :-) </para> <para> Nazwa aplikacji dla <application>MPlayer</application> to - niespodzianka - <filename>mplayer</filename>. Możesz używać dowolnych komend <application>MPlayera</application>, a nawet podać więcej niż jedną komendę na raz oddzielając je za pomocą <literal>\n</literal>. Nie zapomnij o włączeniu flagi repeat w <filename>.lircrc</filename> jeśli ma to sens (skoki, głośność itp). To jest fragment przykładowego <filename>.lircrc</filename>: </para> <programlisting> begin button = VOLUME_PLUS prog = mplayer config = volume 1 repeat = 1 end begin button = VOLUME_MINUS prog = mplayer config = volume -1 repeat = 1 end begin button = CD_PLAY prog = mplayer config = pause end begin button = CD_STOP prog = mplayer config = seek 0 1\npause end<!-- --></programlisting> <para> Jeśli nie lubisz standardowej lokalizacji pliku lirc-config (<filename>~/.lircrc</filename>), użyj opcji <option>-lircconf <replaceable>nazwa_pliku</replaceable></option> by podać inny plik. </para> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="slave-mode"> <title>Tryb sługi</title> <para> Tryb sługi pozwala Ci na utworzenie prostej nakładki na <application>MPlayera</application>. Po uruchomieniu z opcją <option>-slave</option> <application>MPlayer</application> będzie czytał ze standardowego wejścia komendy oddzielone znakami nowego wiersza (\n). Komendy zostały udokumentowane w pliku <ulink url="../../tech/slave.txt">slave.txt</ulink> </para> </sect2> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="streaming"> <title>Strumieniowanie z sieci i potoków</title> <para> <application>MPlayer</application> potrafi odtwarzać pliki z sieci, używając protokołów HTTP, FTP, MMS lub RTSP/RTP. </para> <para> Odtwarzanie następuje przez proste podanie URLa w wierszu poleceń. <application>MPlayer</application> zwraca również uwagę na zmienną środowiskową <envar>http_proxy</envar> i używa proxy jeśli jest to możliwe. Korzystanie z proxy może być również wymuszone za pomocą: <screen> mplayer <replaceable>http_proxy://proxy.micorsops.com:3128/http://micorsops.com:80/strumien.asf</replaceable> </screen> </para> <para> <application>MPlayer</application> potrafi również czytać ze standardowego wejścia (<emphasis>nie</emphasis> z nazwanych potoków). Może to być wykorzystane np. do odtwarzania poprzez FTP: <screen>i wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer - </screen> </para> <note><para> Zalecane jest również włączenie <option>-cache</option> przy odtwarzaniu z sieci: <screen> wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer -cache 8192 - </screen> </para></note> <!-- ********** --> <sect2 id="streaming-save"> <title>Zapisywanie strumieniowanej zawartości</title> <para> Jak już uda Ci się zmusić <application>MPlayera</application> do odtwarzania Twojego ulubionego strumienia internetowego, możesz użyć opcji <option>-dumpstream</option> aby zapisać strumień do pliku. Na przykład: <screen> mplayer <replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> -dumpstream -dumpfile <replaceable>strumien.asf</replaceable> </screen> zapisze zawartość strumieniowaną z <replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> do pliku <replaceable>stream.asf</replaceable>. Działa to ze wszystkimi protokołami obsługiwanymi przez <application>MPlayera</application>, jak MMS, RSTP itd. </para> </sect2> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="mpst" xreflabel="Remote streams"> <title>Strumienie zdalne</title> <para> Strumienie zdalne pozwalają na dostęp do większości strumieni obsługiwanych przez <application>MPlayera</application> ze zdalnego hosta. Głównym celem tej funkcji jest umożliwienie bezpośredniego korzystania z napędu CD lub DVD innego komputera w sieci (pod warunkiem posiadania odpowiedniej przepustowości). Niestety niektóre typy strumieni (aktualnie TV oraz MF) nie są dostępne zdalnie, gdyż są zaimplementowane na poziomie demultipleksera. Jest to przykre w przypadku MF, gdyż TV i tak by wymagało szalonej przepustowości. </para> <!-- ********** --> <sect2 id="compile_mpst_server"> <title>Kompilacja serwera</title> <para> Po kompilacji <application>MPlayera</application> wejdź do katalogu <filename>TOOLS/netstream</filename> i wpisz <application>make</application> by zbudować program serwera. Możesz wtedy skopiować program <application>nestream</application> do odpowiedniego miejsca w Twoim systemie (przeważnie <filename class="directory">/usr/local/bin</filename> pod Linuksem). </para> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="use_mpst"> <title>Używanie strumieni zdalnych</title> <para> Najpierw musisz uruchomić serwer na komputerze, do którego masz zamiar mieć dostęp zdalny. Aktualnie serwer jest bardzo podstawowy i nie ma żadnych argumentów wiersza poleceń, więc po prostu wpisz <filename>netstream</filename>. Teraz możesz np. odtworzyć drugą ścieżkę VCD na serwerze za pomocą: <screen> mplayer -cache 5000 <replaceable>mpst://nazwa_serwera/vcd://2</replaceable> </screen> Masz również dostęp do plików na tym serwerze: <screen> mplayer -cache 5000 <replaceable>mpst://nazwa_serwera//usr/local/movies/lol.avi</replaceable> </screen> Zauważ, że ścieżki, które nie zaczynają się na "/" będą względne do katalogu, w którym uruchomiono serwer. Opcja <option>-cache</option> nie jest wymagana, lecz bardzo zalecana. </para> <para> Miej na uwadze to, że aktualnie serwer nie ma żadnych zabezpieczeń. Nie narzekaj więc na liczne nadużycia, które są przez to możliwe. Zamiast tego wyślij jakąś (dobrą) łatkę, by stał się lepszy lub napisz swój własny serwer. </para> </sect2> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="edl" xreflabel="Edit Decision Lists (EDL)"> <title>Decyzyjne Listy Edycji (Edit Decision Lists - EDL)</title> <para> Decyzyjna lista edycji (EDL) pozwala na automatyczne omijanie, bądź wyciszanie fragmentów filmów podczas ich odtwarzania, na podstawie pliku konfiguracji EDL dla danego filmu. </para> <para> Funkcja ta jest użyteczna dla osób, które zechcą obejrzeć film w "przyjaznym dla rodziny" trybie. Możesz usunąć z filmu przemoc, przekleństwa, Jar-Jar Binksa, zgodnie z własnymi preferencjami. Ponadto istnieją także inne zastosowania, jak automatyczne pomijanie reklam w oglądanych filmach. </para> <para> Format pliku EDL jest raczej "goły". Używana jest struktura z pojedynczym poleceniem w wierszu, w którym określone jest co należy zrobić (skip/mute), oraz kiedy (używając opóźnienia w sekundach). </para> <!-- ********** --> <sect2 id="edl_using"> <title>Używanie pliku EDL</title> <para> Użyj podczas uruchamiania <application>MPlayera</application> flagi <option>-edl <nazwa pliku></option> z nazwą pliku EDL, który ma być zastosowany do filmu. </para> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="edl_making"> <title>Tworzenie pliku EDL</title> <para> Aktualny format pliku EDL jest następujący: <programlisting>[sekunda początkowa] [sekunda końcowa] [akcja]</programlisting> gdzie liczby odpowiadające sekundom nie muszą być całkowite, zaś akcja może przyjmować wartość <literal>0</literal> dla pominięcia bądź <literal>1</literal> dla wyciszenia. Na przykład: <programlisting> 5.3 7.1 0 15 16.7 1 420 422 0 </programlisting> Oznacza to pominięcie filmu między 5,3 sekundą, a 7,1 sekundą filmu, następnie wyciszenie od 15-tej sekundy do 16,7 sekundy i wreszcie pominięcie filmu pomiędzy 420 a 422 sekundą Akcje te są wykonywane, gdy licznik czasu filmu osiągnie zadeklarowaną wartość. </para> <para> Aby stworzyć plik EDL, będący punktem wyjścia do dalszej edycji, użyj flagi <option>-edlout <nazwa pliku></option>. Następnie, podczas odtwarzania filmu, naciśnij <keycap>i</keycap>, aby oznaczyć początek i koniec bloku do pominięcia. Odpowiedni wpis zostanie automatycznie utworzony w pliku. Wtedy możesz wrócić do edycji i "dostrajania" wygenerowanego pliku EDL, w którym możesz także zmienić domyślne pomijanie bloku na wyciszanie. </para> </sect2> </sect1> <!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --> <sect1 id="advaudio" xreflabel="Advanced Audio"> <title>Zaawansowane audio</title> <sect2 id="advaudio-surround"> <title>Dźwięk przestrzenny/wielokanałowy</title> <sect3 id="advaudio-surround-DVD"> <title>DVDs</title> <para> Większość płyt DVD, a także wiele innych plików, zawiera dźwięk przestrzenny. <application>MPlayer</application> obsługuje dźwięk przestrzenny, ale opcja ta nie jest domyślnie włączona, ponieważ sprzęt przeznaczony dla zwykłego stereo jest znacznie bedziej popularny. Aby odtworzyć plik zawierający więcej niż dwa kanały audio, użyj opcji <option>-channels</option>. Na przykład, aby odtworzyć DVD z audio 5.1: <screen>mplayer dvd://1 -channels 6</screen> Zauważmy, że mimo nazwy "5.1", używanych jest 6 kanałów. Jeżeli posiadasz sprzęt pozwalający na odtwarzanie dźwięku przestrzennego możesz bezpiecznie wpisać <option>channels</option> do swojego pliku konfiguracyjnego <application>MPlayera</application> (<filename>~/.mplayer/config</filename>). Przykładowo, aby domyślnie włączyć efekt kwadrofonii, należy dodać wiersz: <programlisting>channels=4</programlisting> Od tego momentu, <application>MPlayer</application> będzie odtwarzał cztery kanały audio, zawsze gdy będą one dostępne. </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-surround-stereoinfour"> <title>Odtwarzanie plików stereo przy użyciu czterech głośników</title> <para> <application>MPlayer</application> standardowo nie duplikuje kanałów, ani nie robi tego większość sterowników audio. Jeżeli chcesz zrobić to ręcznie: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=2:2:0:1:0:0</screen> Zobacz sekcję o <link linkend="advaudio-channels-copying">kopiowaniu kanałów</link>, jest tam wyjaśnienie tego polecenia. </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-surround-passthrough"> <title>Przekazywanie AC3/DTS</title> <para> Dźwięk przestrzenny na płytach DVD zazwyczaj kodowany jest w formacie AC3 (Dolby Digital) lub DTS (Digital Theater System). Część współczesnego sprzętu audio jest w stanie dekodować te formaty. <application>MPlayer</application> może zostać skonfigurowany, aby przekazywał dane audio bez ich dekodowania. Rozwiązanie takie będzie działało tylko, jeżeli posiadasz w swojej karcie muzycznej złącze S/PDIF (Sony/Philips Digital Interface). </para> <para> Jeżeli twój sprzęt audio potrafi dekodować zarówno AC3 jak i DTS, możesz bezpiecznie włączyć przekazywanie dla obu formatów. W przeciwnym razie, tylko dla tego formatu, który jest obsługiwany przez Twój sprzęt. </para> <itemizedlist> <title>Aby włączyć przekazywanie z wiersza poleceń:</title> <listitem><para> dla AC3 użyj <option>-ac hwac3</option> </para></listitem> <listitem><para> dla DTS użyj <option>-ac hwdts</option> </para></listitem> <listitem><para> dla AC3 i DTS użyj <option>-afm hwac3</option> </para></listitem> </itemizedlist> <itemizedlist> <title>Aby włączyć przekazywanie w pliku konfiguracyjnym <application>MPlayera</application>: </title> <listitem><para> dla AC3 użyj <option>ac=hwac3,</option> </para></listitem> <listitem><para> dla DTS użyj <option>ac=hwdts,</option> </para></listitem> <listitem><para> dla AC3 i DTS użyj <option>afm=hwac3</option> </para></listitem> </itemizedlist> <para> Zauważ, że na końcu opcji <option>ac=hwac3,</option> oraz <option>ac=hwdts,</option> są przecinki. Powodują one, że <application>MPlayer</application> będzie używał standardowych kodeków, które są normalnie używane podczas odtwarzania plików, które nie posiadają dźwięku AC3 ani DTS. Opcja <option>afm=hwac3</option> nie wymaga przecinka, samo podanie rodziny kodeków powoduje że <application>MPlayer</application> wypróbuje inne gdy będzie musiał. </para> </sect3> <sect3 id="hwmpa-surround-passthrough"> <title>Przekazywanie dźwięku MPEG</title> <para> Cyfrowe transmisje TV (takie jak DVB czy ATSC), także niektóre płyty DVDs zazwyczaj zawierają strumienie audio w formacie MPEG (zazwyczaj MP2). Część sprzętowych dekoderów MPEG, takich jak pełnofunkcjonalne karty DVB, oraz adaptery DXR2, potrafi natywnie dekodować ten format. <application>MPlayer</application> może zostać tak skonfigurowany, aby przekazywać dane audio bez ich dekodowania. </para> <para> Aby użyć tego sposobu dekodowania: <screen> mplayer -ac hwmpa </screen> </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-surround-matrix"> <title>Dźwięk zakodowany macierzowo</title> <para> <emphasis>***TODO***</emphasis> </para> <para> Ta sekcja musi dopiero zostać napisana i nie może zostać ukończona zanim ktoś nie dostarczy przykładowych plików do testów. Jeżeli posiadasz jakieś pliki audio zakodowane macierzowo (matrix-encoded), wiesz kto je posiada lub wiesz cokolwiek co mogłoby być pomocne, wyślij proszę informację na listę mailingową <ulink url="http://mplayerhq.hu/mailman/listinfo/mplayer-docs">MPlayer-DOCS</ulink> W temacie podaj "[matrix-encoded audio]". </para> <para> Jeżeli nie nadejdą żadne wiadomości, ta sekcja zostanie usunięta. </para> <para> Przydatne linki: <itemizedlist> <listitem><para> <ulink url="http://electronics.howstuffworks.com/surround-sound5.htm">http://electronics.howstuffworks.com/surround-sound5.htm</ulink> </para></listitem> <listitem><para> <ulink url="http://www.extremetech.com/article2/0,1697,1016875,00.asp">http://www.extremetech.com/article2/0,1697,1016875,00.asp</ulink> </para></listitem> </itemizedlist> </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-surround-hrtf"> <title>Emulacja przestrzeni w słuchawkach</title> <para> <application>MPlayer</application> posiada filtr HRTF (Head Related Transfer Function) bazujący na <ulink url="http://sound.media.mit.edu/KEMAR.html">projekcie MIT</ulink>, w ramach którego wykonane zostały pomiary z mikrofonów zamontowanych na głowie ludzkiego manekina. </para> <para> Chociaż nie jest możliwe dokładne zasymulowanie systemu dźwięku przestrzennego, filtr HRTF zawarty w <application>MPlayerze</application> powoduje bardziej przestrzenne zanurzenie w dźwięku przy użyciu 2-kanałowych słuchawek. Standardowy procedura po prostu łączy wszystkie kanały w dwa. <option>hrtf</option>, obok łączenia kanałów, generuje także subtelne echa, nieznacznie zwiększa separację kanałów stereo, a także zmienia głośność niektórych częstotliwości. To, czy dźwięk HRTF brzmi lepiej, może zależeć od źródła dźwięku oraz gustu słuchacza, ale z pewnością jest on warty wypróbowania. </para> <para> Odtwarzanie DVD z HRTF: <screen>mplayer dvd://1 -channels 6 -af hrtf</screen> </para> <para> <option>hrtf</option> działa poprawnie tylko przy 5 i 6 kanałach. Opcja ta wymaga także audio próbkowanego z częstotliwością 48kHz. Audio na płytach DVD jest już próbkowane 48kHz, lecz jeżeli chcesz odtworzyć plik z innym próbkowaniem i opcją <option>hrtf</option>, musisz dokonać jego przepróbkowania tego pliku: <screen> mplayer <replaceable>filename</replaceable> -channels 6 -af resample=48000,hrtf </screen> </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-surround-troubleshooting"> <title>Rozwiązywanie problemów</title> <para> Jeżeli nie słyszysz żadnych dźwięków, sprawdź ustawienia miksera przy pomocy stosownego programu, takiego jak <application>alsamixer</application>; niejednokrotnie wyjścia audio są domyślnie wyciszone lub ich głośność jest ustawiona na zero. </para> </sect3> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="advaudio-channels"> <title>Manipulowanie kanałami</title> <sect3 id="advaudio-channels-general"> <title>Ogólne informacje</title> <para> Niestety nie ma żadnego standardu opisującego w jaki sposób kanały są uporządkowane. Poniższe porządki przedstawiają te używane przez AC3, które są dość typowe. Spróbuj ich i sprawdź czy odpowiednie źródła dźwięku się zgadzają. Kanały są numerowane od 0. <orderedlist spacing="compact"> <title>mono</title> <listitem override="0"><para>środkowy</para></listitem> </orderedlist> <orderedlist spacing="compact"> <title>stereo</title> <listitem override="0"><para>lewy</para></listitem> <listitem><para>prawy</para></listitem> </orderedlist> <orderedlist spacing="compact"> <title>kwadrofonia</title> <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem> <listitem><para>prawy przedni</para></listitem> <listitem><para>lewy tylny</para></listitem> <listitem><para>prawy tylny</para></listitem> </orderedlist> <orderedlist spacing="compact"> <title>surround 4.0</title> <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem> <listitem><para>prawy przedni</para></listitem> <listitem><para>środkowy tylny</para></listitem> <listitem><para>środkowy przedni</para></listitem> </orderedlist> <orderedlist spacing="compact"> <title>surround 5.0</title> <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem> <listitem><para>prawy przedni</para></listitem> <listitem><para>lewy tylny</para></listitem> <listitem><para>prawy tylny</para></listitem> <listitem><para>środkowy przedni</para></listitem> </orderedlist> <orderedlist spacing="compact"> <title>surround 5.1</title> <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem> <listitem><para>prawy przedni</para></listitem> <listitem><para>lewy tylny</para></listitem> <listitem><para>prawy tylny</para></listitem> <listitem><para>środkowy przedni</para></listitem> <listitem><para>subwoofer (głośnik niskotonowy)</para></listitem> </orderedlist> </para> <para> Opcja <option>-channels</option> jest używana w celu określenia liczby kanałów dekodowanego audio. Niektóre kodeki audio wykorzystują tę liczbę aby zdecydować czy konieczne jest zmniejszenie liczby kanałów poprzez miksowanie. Zauważ, że ustawienie tej opcji nie jest równoważne z ustawieniem liczby wyjściowych kanałów. Przykładowo, używając opcji <option>-channels 4</option> aby odtworzyć plik stereo MP3, otrzymamy 2 kanały wyjściowe, bowiem kodek MP3 nie potrafi spreparować dodatkowych kanałów. </para> <para> Filtr audio <option>channels</option> może być użyty aby stworzyć lub usunąć kanały, co może być przydatne przy określaniu liczy kanałów przesyłanych do karty muzycznej. Aby dowiedzieć się więcej, zobacz kolejne sekcje. </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-channels-mono"> <title>Odtwarzanie dźwięku mono przy użyciu dwóch głośników</title> <para> Dźwięk mono brzmi znacznie lepiej, gdy jest odtwarzany przy użyciu dwóch głośników - szczególnie gdy używamy słuchawek. Pliki audio, które posiadają tylko jeden kanał audio są automatycznie odtwarzane przy użyciu obu głośników; niestety większość plików mono jest zakodowana jako dźwięk stereo, gdzie jeden kanał jest wyciszony. Najłatwiejszą i najbardziej niezawodną metodą pozwalającą na odtworzenie dźwięku przy użyciu obu głośników jest użycie filtru <option>extrastereo</option>: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af extrastereo=0</screen> </para> <para> Metoda ta uśrednia oba kanały, co skutkuje zmniejszeniu głośności każdego z kanałów o połowę względem oryginału. W następnej sekcji zawarto przykłady innych metod rozwiązania tego problemu bez zmniejszania głośności; niestety są one bardziej skomplikowanego i wymagają różnych opcji w zależności od kanału, który zawiera dane. Jeżeli na prawdę potrzebujesz utrzymać głośność, możliwe że łatwiej będzie odpowiednio dopasować głośność przy użyciu filtru <option>volume</option>. Na przykład: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af extrastereo=0,volume=5</screen> </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-channels-copying"> <title>Kopiowanie i przesuwanie kanałów</title> <para> Filtr <option>channels</option> potrafi przesunąć dowolny jeden lub wszystkie kanały. Ustawienie wszystkich podopcji filtru <option>channels</option> może być skomplikowane i wymaga nieco uwagi. <orderedlist spacing="compact"> <listitem><para> Zdecyduj ile wyjściowych kanałów audio potrzebujesz. Oto pierwsza podopcja. </para></listitem> <listitem><para> Policz ile przesunięć kanałów zamierzasz wykonać. To jest druga podopcja. Każdy kanał może być przesunięty do kilku różnych kanałów w tym samym czasie, ale pamiętaj, że gdy przesuniesz kanał (również gdy tylko do jednego kanału docelowego), źródło zostanie opróżnione, chyba że inny kanał zostanie tam przesunięty. Aby skopiować kanał, pozostawiając źródło nietknięte, po prostu przesuń kanał zarówno do miejsca kopiowania, jak i do źródła. Na przykład: <programlisting> kanał 2 --> kanał 3 kanał 2 --> kanał 2<!-- --></programlisting> </para></listitem> <listitem><para> Wypisz kopie kanałów jako pary subopcji. Pamiętaj, że pierwszy kanał ma numer 0, drugi 1 itd. Kolejność subopcji nie jest istotna tak długo, ale muszą one być pogrupowane w pary typu <replaceable>źródło:cel</replaceable>. </para></listitem> </orderedlist> </para> <bridgehead>Przykład: jeden kanał w dwóch głośnikach</bridgehead> <para> Oto przykład innej metody odtwarzania jednego kanału w dwóch głośnikach. Załóżmy, że lewy kanał ma być odtwarzany, a prawy ma zostać pominięty. Zgodnie z krokami opisanymi powyżej: <orderedlist> <listitem><para> Aby dostarczyć dźwięk do każdego z dwóch głośników, pierwsza opcja musi mieć wartość "2". </para></listitem> <listitem><para> Lewy kanał musi zostać przesunięty do prawego kanału oraz lewego, aby nie został on pusty. Sumaryczna liczba przesunięć to dwa, zatem druga opcja to również "2". </para></listitem> <listitem><para> Aby przesunąć lewy kanał (kanał 0) do kanału prawego (kanał 1), para subopcji musi byc "0:1", "0:0" przesunie lewy kanał do siebie. </para></listitem> </orderedlist> Po połączeniu wszystkiego razem otrzymamy: <screen> mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=2:2:0:1:0:0 </screen> </para> <para> Przewaga tego przykładu nad opcją <option>extrastereo</option> jest taka, że głośność każdego z kanałów wyjściowych pozostanie taka sama jak kanału źródłowego. Wadą jest, że podopcje muszą zostać zmienione na "2:2:1:0:1:1", gdy dźwięk zawiera kanał prawy. Ponadto trudniej to zapamiętać i wpisać. </para> <bridgehead>Przykład: lewy kanał w obu głośnikach (skrót)</bridgehead> <para> Istnieje znacznie łatwiejsza metoda na użycie filtru <option>channels</option> w celu odtworzenia lewego kanału w dwóch głośnikach: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=1</screen> Drugi kanał jest pomijany, a pierwszy jest pozostawiany, bez dodatkowych podopcji. Sterowniki kart muzycznych automatycznie odtwarzają jednokanałowy dźwięk wykorzystując oba głośniki. Oczywiście zadziała to tylko, gdy pożądanym kanałem jest kanał lewy. </para> <bridgehead>Przykład: kopiowanie kanałów przednich do kanałów tylnych</bridgehead> <para> Kolejną typową operacją jest kopiowanie kanałów przednich i odtwarzanie ich z tylnych głośników zestawu kwadrofonicznego. <orderedlist> <listitem><para> Potrzebujemy czterech kanałów wyjściowych, więc pierwsza podopcja to "4". </para></listitem> <listitem><para> Każdy z przednich kanałów musi zostać przesunięty do odpowiedniego kanału tylnego oraz do siebie. W sumie użyte będą cztery przesunięcia, więc druga opcja to "4". </para></listitem> <listitem><para> Lewy przedni kanał (kanał 0) musi zostać przesunięty do lewego tylnego (kanał 2): "0:2". Lewy przedni musi być także przesunięty do siebie: "0:0". Prawy przedni (kanał 1) musi zostać przesunięty do prawego tylnego (kanał 3): "1:3" oraz do siebie: "1:1". </para></listitem> </orderedlist> Po połączeniu wszystkich podopcji otrzymujemy: <screen> mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=4:4:0:2:0:0:1:3:1:1 </screen> </para> </sect3> <sect3 id="advaudio-channels-mixing"> <title>Miksowanie kanałów</title> <para> Filtr <option>pan</option> potrafi zmiksować kanały w określonych przez użytkownika proporcjach. Pozwala to na wykonanie wszystkiego tego co potrafi filtr <option>channels</option> i wiele więcej. Niestety podopcje są tutaj znacznie bardziej skomplikowane. <orderedlist> <listitem><para> Zdecyduj z iloma kanałami chcesz pracować. Aby to określić możesz potrzebować użyć <option>-channels</option> i/lub <option>-af channels</option>. Późniejsze przykłady pokażą kiedy użyć którego. </para></listitem> <listitem><para> Zdecyduj ile kanałów ma zostać wprowadzonych do <option>pan</option> (dalsze dekodowane kanały zostaną porzucone). To jest pierwsza podopcja. Kontroluje ona także liczbę kanałów używanych jako wyjście. </para></listitem> <listitem> <para> Pozostałe podopcje określają jak dużą część danego kanału zmiksować do kanału docelowego. To jest najbardziej skomplikowana część. Aby sprostać temu zadaniu, podzielmy podopcje na kilka grup, po jednej dla każdego kanału wyjściowego. Każda podopcja w zbiorze odpowiada pojedynczemu kanałowi wejściowemu. Liczba, którą podasz odpowiada części kanału wejściowego, która zostanie zmiksowana w kanale wyjściowym. </para> <para> <option>pan</option> akceptuje wartości od 0 do 512, co odpowiada wartościom od 0% do 51200% oryginalnej głośności. Bądź ostrożny używając wartości większych od 1. Może to spowodować nie tylko bardzo duże zwiększenie głośności, ale także, jeżeli przekroczysz zakres swojej karty muzycznej, możesz usłyszeć okropne trzaski. Jeżeli chcesz, możesz stosować po filtrze <option>pan</option> dopisać <option>,volume</option>, co włączy obcinanie głośności, jednak najlepiej używać na tyle małych wartości parametrów <option>pan</option>, aby przycinanie nie było potrzebne. </para> </listitem> </orderedlist> </para> <bridgehead>Przykład: jeden kanał w dwóch głośnikach</bridgehead> <para> Oto jeszcze jeden przykład, jak odtworzyć lewy kanał w dwóch głośnikach. Postępując zgodnie z krokami opisanymi powyżej: <orderedlist> <listitem><para> <option>pan</option> powinien używać dwóch kanałów wyjściowych, więc pierwsza podopcja to "2". </para></listitem> <listitem><para> Ponieważ mamy dwa kanały wejściowe, będziemy mieli dwie grupy podopcji. Ponieważ używane są również dwa kanały wyjściowe, w każdej grupie będą po dwie podopcje. Lewy kanał z pliku powinien zostać skopiowany z pełną głośnością do nowych kanału: lewego i prawego. W związku z tym, pierwsza grupa podopcji to "1:1". Prawy kanał powinien zostać pominięty, zatem druga grupa to "0:0". Wszelkie zera na końcu listy podopcji mogą zostać pominięte, ale dla przejrzystości przykładu, pozostawimy je. </para></listitem> </orderedlist> Po złączeniu wszystkich podopcji otrzymamy: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af pan=2:1:1:0:0</screen> Jeżeli pożądanym kanałem jest prawy, a nie lewy, podopcje zmienią się na "2:0:0:1:1". </para> <bridgehead>Przykład: lewy kanał w dwóch głośnikach (skrót)</bridgehead> <para> Podobnie jak przy użyciu <option>channels</option>, istnieje skrót działający tylko z lewym kanałem: <screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af pan=1:1</screen> Jeżeli <option>pan</option> posiada tylko jeden kanał wejściowy (pozostałe kanały są pomijane), potrzebna jest tylko jedna grupa podopcji z jedną podopcją, która oznacza, że jedyny kanał będzie zawierał 100% siebie. </para> <bridgehead>Przykład: zmniejszanie liczy kanałów w 6-kanałowym PCM</bridgehead> <para> Dekoder 6-kanałowego PCM zawarty w <application>MPlayerze</application> nie potrafi zmniejszać liczby kanałów przez miksowanie. Oto metoda dokonania tego przy użyciu opcji <option>pan</option>: <orderedlist> <listitem><para> Liczba kanałów wyjściowych to 2, więc pierwsza podopcja to "2". </para></listitem> <listitem><para> Jako, że mamy 6 kanałów wejściowych, musimy użyć sześciu grup opcji. Na szczęście, ponieważ interesują nas tylko dwa pierwsze kanały, możemy użyć tylko dwóch grup opcji; pozostałe cztery grupy mogą zostać pominięte. Pamiętaj, że nie wszystkie wielokanałowe pliki audio mają tę samą kolejność kanałów. Poniższy przykład pokazuje zmniejszanie liczby kanałów w pliku, w którym kolejność kanałów jest taka, jak w AC3 5.1: <programlisting> 0 - lewy przedni 1 - prawy przedni 2 - lewy tylny 3 - prawy tylny 4 - środkowy przedni 5 - subwoofer (głośnik niskotonowy)<!-- --></programlisting> Pierwsza grupa podopcji zawiera kolejne wartości oryginalnej głośności lewego przedniego kanału, które powinny być dostarczone do odpowiednich kanałów wyjściowych: "1:0". Prawy przedni kanał powinien zostać przeniesiony do prawego wyjściowego: "0:1". Analogicznie dla kanałów tylnych: "1:0" i "0:1". Kanał środkowy powinien zostać przeniesiony do obu kanałów wyjściowych z połową głośności: "0.5:0.5", zaś kanał głośnika niskotonowego powinien być słyszalny w obu kanałach wyjściowych z pełną głośnością: "1:1". </para></listitem> </orderedlist> Połącz wszystko razem, a otrzymasz: <screen> mplayer <replaceable>6-channel.wav</replaceable> -af pan=2:1:0:0:1:1:0:0:1:0.5:0.5:1:1 </screen> Przedstawione powyżej głośności są tylko przybliżonym przykładem. Nie czuj się nimi skrępowany i zmieniaj je zgodnie ze swoim uznaniem. </para> <bridgehead>Przykład: Odtwarzanie audio 5.1 przy pomocy dużych głośników, bez subwoofera</bridgehead> <para> Jeżeli posiadasz parę dużych przednich głośników, możesz nie mieć ochoty tracić pieniędzy na dodatkowy głośnik niskotonowy, tylko po to, aby mieć kompletny system 5.1. Jeżeli użyjesz opcji <option>-channels 5</option>, przekażesz do lib52 informację, że ma dekodować audio 5.1 dla systemu 5.0. Tym sposobem kanał głośnika niskotonowego zostanie po prostu pominięty. Jeżeli chcesz rozdzielić kanał subwoofera samodzielnie, musisz dokonać ręcznego zmiksowania przy użyciu <option>pan</option>: <orderedlist> <listitem><para> Jako, że <option>pan</option> musi analizować wszystkie 6 kanałów, podaj opcję <option>-channels 6</option>, aby liba52 zdekodował je wszystkie. </para></listitem> <listitem><para> Ponieważ <option>pan</option> będzie używał pięciu kanałów wyjściowych, pierwsza podopcja to "5". </para></listitem> <listitem><para> Sześć kanałów wejściowych i pięć wyjściowych oznacza 6 grup po 5 podopcji. <itemizedlist spacing="compact"> <listitem><para> Lewy przedni kanał replikuje samego siebie: "1:0:0:0:0" </para></listitem> <listitem><para> Identycznie dla prawego przedniego kanału: "0:1:0:0:0" </para></listitem> <listitem><para> Tak samo dla lewego tylnego: "0:0:1:0:0" </para></listitem> <listitem><para> Oraz tak samo dla prawego tylnego: "0:0:0:1:0" </para></listitem> <listitem><para> Środkowy też: "0:0:0:0:1" </para></listitem> <listitem><para> Teraz musimy zdecydować, co zrobić z subwooferem. Na przykład możemy podzielić go po połowie na lewy przedni i prawy przedni: "0.5:0.5:0:0:0" </para></listitem> </itemizedlist> </para></listitem> </orderedlist> Po połączeniu wszystkich opcji otrzymasz: <screen> mplayer <replaceable>dvd://1</replaceable> -channels 6 -af pan=5:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0.5:0.5:0:0:0 </screen> </para> </sect3> </sect2> <!-- ********** --> <sect2 id="advaudio-volume"> <title>Programowa regulacja głośności</title> <para> Niekóre ścieżki audio są zbyt ciche aby można ich komfortowo słuchać bez wzmocnienia. Staje się to problemem, gdy Twój sprzęt audio nie potrafi wzmacniać sygnału. Opcja <option>-softvol</option> instruuje <application>MPlayera</application>, aby ten używał wewnętrznego miksera. Możesz wtedy używać klawiszy strojenia głośności (domyślnie <keycap>9</keycap> i <keycap>0</keycap>), aby uzyskać większe poziomy głośności. Pamiętaj, że nie omija to miksera Twojej karty muzycznej; <application>MPlayer</application> zwiększa tylko głośność sygnału przed przesłaniem go do Twojej karty. Poniższy przykład może być dobrym początkiem: <screen> mplayer <replaceable>cichy-plik</replaceable> -softvol -softvol-max 300 </screen> Opcja <option>-softvol-max</option> określa maksymalny dozwolony poziom głośności, jako procent głośności oryginalnej. Przykładowo, <option>-softvol-max 200</option> pozwoli na maksymalne zwiększenie głośności do 200% głośności oryginalnej. Można bezpiecznie używać dużych parametrów <option>-softvol-max</option>; większa głośność nie zostanie użyta, jeżeli nie zwiększysz jej przy pomocy klawiszy regulacji głośności. Jedyną wadą stosowania większych wartości jest to, że, ponieważ <application>MPlayer</application> ustala głośność jako procent głośności maksymalnej, nie będziesz w stanie precyzyjnie kontrolować głośności przy pomocy klawiszy regulacji głośności. Użyj mniejszych wartości parametrów <option>-softvol-max</option> i/lub dodaj opcję <option>-volstep 1</option> aby uzyskać większą precyzję. </para> <para> Opcja <option>-softvol</option> działa poprzez kontrolę filtru <option>volume</option>. Jeżeli chcesz odtwarzać plik z określoną głośnością, możesz podać opcję dla <option>volume</option> ręcznie: <screen>mplayer <replaceable>cichy-plik</replaceable> -af volume=10</screen> Pozwoli to na odtworzenie pliku z 10-decybelowym wzmocnieniem. Bądź ostrożny używając filtru <option>volume</option> - ustawiając zbyt dużą głośność możesz łatwo uszkodzić swój słuch. Zaczynaj od małych wartości i stopniowo zwiększaj je aż do uzyskania pożądanej głośności. Ponadto, jeżeli podasz zbyt dużą wartość, filtr <option>volume</option> może musieć przyciąć głośność, aby nie przesłać do karty muzycznej danych spoza akceptowalnego przez nią zakresu; będzie to powodować zniekształcenia dźwięku. </para> </sect2> </sect1> </chapter>