view DOCS/xml/pl/usage.xml @ 28647:b2794b4576c7

Synced with r28266.
author bircoph
date Sat, 21 Feb 2009 03:35:28 +0000 (2009-02-21)
parents 532cfefcf3e0
children 0f1b5b68af32
line wrap: on
line source
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<!-- synced with r21748 -->
<!-- Opiekun: emdej -->
<chapter id="usage">
<title>Spos坦b u甜ycia</title>

<sect1 id="commandline">
<title>Wiersz polece�</title>

<para>
<application>MPlayer</application> u甜ywa skomplikowanego drzewa odtwarzania.
Sk�ada si� ono z opcji globalnych podanych na pocz�tku, na przyk�ad:
<screen>mplayer -vfm 5</screen>
i opcji podanych po nazwach plik坦w, kt坦re stosuj� si� jedynie do podanego
pliku/URLa/czegokolwiek, na przyk�ad:
<screen>
mplayer -vfm 5 <replaceable>film1.avi</replaceable> <replaceable>film2.avi</replaceable> -vfm 4
</screen>
</para>

<para>
Mo甜esz pogrupowa� nazwy plik坦w/URLe za pomoc� <literal>{</literal> oraz
<literal>}</literal>. Przydaje si� to przy opcji <option>-loop</option>:
<screen>mplayer { 1.avi -loop 2 2.avi } -loop 3</screen>
Powy甜sze polecenie odtworzy pliki w kolejno�ci: 1, 1, 2, 1, 1, 2, 1, 1, 2.
</para>

<para>
Odtwarzanie pliku:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> [<replaceable>�cie甜ka</replaceable>/]<replaceable>nazwa_pliku</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Kolejny spos坦b na odtworzenie pliku:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> <replaceable>file:///zakodowana-�cie甜ka-uri</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie wi�kszej ilo�ci plik坦w:
<synopsis>
<command>mplayer</command><!--
--> [<replaceable>opcje domy�lne</replaceable>]<!--
--> [<replaceable>�cie甜ka</replaceable>/]<replaceable>plik1</replaceable><!--
--> [<replaceable>opcje dla pliku1</replaceable>]<!--
--> <replaceable>plik2</replaceable><!--
--> [<replaceable>opcje dla pliku2</replaceable>] ...
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie VCD:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> vcd://<replaceable>numer_�cie甜ki</replaceable><!--
--> [-cdrom-device <replaceable>/dev/cdrom</replaceable>]
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie DVD:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> dvd://<replaceable>numer_tytu�u</replaceable><!--
--> [-dvd-device <replaceable>/dev/dvd</replaceable>]
</synopsis>
</para>

<para>
Odtwarzanie z WWW:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> http://<replaceable>strona.com/plik.asf</replaceable>
</synopsis>
(mo甜na u甜y� r坦wnie甜 playlist)
</para>

<para>
Odtwarzanie z RTSP:
<synopsis>
<command>mplayer</command> [<replaceable>opcje</replaceable>]<!--
--> rtsp://<replaceable>serwer.przyklad.com/nazwa_strumienia</replaceable>
</synopsis>
</para>

<para>
Przyk�ady:
<screen>
mplayer -vo x11 <replaceable>/mnt/Films/Contact/contact2.mpg</replaceable>
mplayer vcd://<replaceable>2</replaceable> -cdrom-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable>
mplayer -afm 3 <replaceable>/mnt/DVDtrailers/alien4.vob</replaceable>
mplayer dvd://<replaceable>1</replaceable> -dvd-device <replaceable>/dev/hdc</replaceable>
mplayer -abs 65536 -delay -0.4 -nobps <replaceable>~/movies/test.avi</replaceable><!--
--></screen>
</para>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="subosd">
<title>Napisy i OSD</title>
 
<para>
<application>MPlayer</application> mo甜e wy�wietla� napisy podczas odtwarzania
filmu. Obecnie obs�ugiwane s� nast�puj�ce formaty:
<itemizedlist>
  <listitem><para>VOBsub</para></listitem>
  <listitem><para>OGM</para></listitem>
  <listitem><para>CC (closed caption)</para></listitem>
  <listitem><para>MicroDVD</para></listitem>
  <listitem><para>SubRip</para></listitem>
  <listitem><para>SubViewer</para></listitem>
  <listitem><para>Sami</para></listitem>
  <listitem><para>VPlayer</para></listitem>
  <listitem><para>RT</para></listitem>
  <listitem><para>SSA</para></listitem>
  <listitem><para>PJS (Phoenix Japanimation Society)</para></listitem>
  <listitem><para>MPsub</para></listitem>
  <listitem><para>AQTitle</para></listitem>
  <listitem><para>
    <ulink url="http://unicorn.us.com/jacosub/">JACOsub</ulink></para>
  </listitem>
</itemizedlist>
</para>
 
<para>
<application>MPlayer</application> mo甜e zrzuci� wy甜ej wymienione formaty napis坦w
(<emphasis role="bold">poza pierwszymi trzema</emphasis>) do nast�puj�cych format坦w,
je�li podasz odpowiedni� opcj�:
<itemizedlist>
  <listitem><para>MPsub: <option>-dumpmpsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>SubRip: <option>-dumpsrtsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>MicroDVD: <option>-dumpmicrodvdsub</option></para></listitem>
  <listitem><para>JACOsub: <option>-dumpjacosub</option></para></listitem>
  <listitem><para>Sami: <option>-dumpsami</option></para></listitem>
</itemizedlist>
</para>
 
<para>
<application>MEncoder</application> mo甜e zrzuci� napisy DVD do formatu
<link linkend="menc-feat-extractsub">VOBsub</link>.
</para>
 
<para>
Opcje wiersza polece� r坦甜ni� si� nieco dla poszczeg坦lnych format坦w:
</para>
 
<formalpara>
<title>Format VOBsub</title>
<para>
Napisy VOBsub sk�adaj� si� z du甜ego (kilkumegabajtowego) pliku <filename>.SUB</filename>
i opcjonalnych plik坦w <filename>.IDX</filename> i/lub <filename>.IFO</filename>.
Je甜eli masz takie pliki, jak
<filename><replaceable>przyk�ad.sub</replaceable></filename>,
<filename><replaceable>przyk�ad.ifo</replaceable></filename> (opcjonalne),
<filename><replaceable>przyk�ad.idx</replaceable></filename> -
musisz przekaza� <application>MPlayerowi</application> opcje
<option>-vobsub przyk�ad [-vobsubid <replaceable>id</replaceable>]</option>
(pe�na �cie甜ka jest opcjonalna). Parametr <option>-vobsubid</option> jest, jak
<option>-sid</option> dla DVD - przy jego pomocy mo甜esz wybiera� pomi�dzy �cie甜kami napis坦w
(r坦甜ne j�zyki). Je甜eli opcja <option>-vobsubid</option> jest pomini�ta,
<application>MPlayer</application> spr坦buje u甜y� j�zyka podanego przez parametr
<option>-slang</option> i powr坦ci do <systemitem>langidx</systemitem>
zawartego w pliku<filename>.IDX</filename>, 甜eby ustawi� j�zyk napis坦w. Je甜eli to
zako�czy si� niepowodzeniem, napisy nie b�d� wy�wietlane.
</para>
</formalpara>
 
<formalpara>
<title>Inne formaty napis坦w</title>
<para>
Inne formaty sk�adaj� si� z pojedynczego pliku tekstowego zawieraj�cego przedzia�
czasowy, rozmieszczenie i sam tekst. Spos坦b u甜ycia: Je甜eli masz taki plik, jak
<filename><replaceable>przyk�ad.txt</replaceable></filename>,
musisz przekaza� opcj� <option>-sub
<replaceable>przyk�ad.txt</replaceable></option> (pe�na �cie甜ka jest opcjonalna).
</para>
</formalpara>
 
<variablelist>
<title>Dopasowywanie czasu wy�wietlania i po�o甜enia napis坦w:</title>
<varlistentry>
  <term><option>-subdelay <replaceable>sek</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Op坦添nia wy�wietlanie napis坦w o <option><replaceable>sek</replaceable></option> sekund.
    Mo甜e by� liczb� ujemn�. Warto�� jest dodawana do licznika czasu filmu.
  </para></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
  <term><option>-subfps <replaceable>ILO��</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Okre�la ilo�� klatek na sekund� pliku z napisami (liczba rzeczywista).
  </para></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
  <term><option>-subpos <replaceable>0-100</replaceable></option></term>
  <listitem><para>
    Okre�la po�o甜enie napis坦w.
  </para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Je甜eli podczas u甜ywania napis坦w w formacie MicroDVD zauwa甜ysz rosn�ce op坦添nienie
mi�dzy nimi a filmem, to prawdopodobnie ilo�� klatek na sekund� filmu r坦甜ni si�
od warto�ci, do kt坦rej zosta�y przystosowane napisy.
Zauwa甜, 甜e format ten korzysta z bezwzgl�dnych numer坦w klatek do wy�wietlania
napis坦w w odpowiednim momencie, ale nie zawiera w sobie informacji o warto�ci fps,
dlatego powiniene� skorzysta� z opcji <option>-subfps</option>.
Je甜eli chcia�by� trwale rozwi�za� ten problem, musisz r�cznie zmieni�
warto�� framerate pliku z napisami.
<application>MPlayer</application> mo甜e zrobi� to za ciebie:

<screen>
mplayer -dumpmicrodvdsub -fps <replaceable>fps_napis坦w</replaceable> -subfps <replaceable>fps_filmu</replaceable> \
    -sub <replaceable>zbi坦r_z_napisami</replaceable> <replaceable>atrapa.avi</replaceable>
</screen>
</para>

<para>
O napisach DVD przeczytasz w rozdziale <link linkend="dvd">DVD</link>.
</para>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="control">
<title>Sterowanie</title>

<para>
<application>MPlayer</application> posiada w pe�ni konfigurowaln�, opart� na
komendach warstw� sterowania, kt坦ra pozwala na sterowanie
<application>MPlayerem</application> za pomoc� klawiatury, myszki, joysticka lub
zdalnego sterowania (za pomoc� LIRC). Zajrzyj na stron� man w celu przejrzenia
pe�nej listy skr坦t坦w klawiszowych.
</para>

<!-- ********** -->

<sect2 id="ctrl-cfg">
<title>Konfiguracja sterowania</title>

<para>
<application>MPlayer</application> pozwala Ci przypisa� dowolny klawisz/przycisk
do dowolnego polecenia za pomoc� prostego pliku konfiguracyjnego. Sk�adnia tego
pliku to nazwa klawisza, po kt坦rej znajduje si� komenda. Domy�lny plik
konfiguracyjny znajduje si� w <filename>$HOME/.mplayer/input.conf</filename>, ale
mo甜na poda� tak甜e inny za pomoc� opcji
<option>-input <replaceable>plik</replaceable></option>
(�cie甜ki wzgl�dne s� wzgl�dem <filename>$HOME/.mplayer</filename>).
</para>

<para>
Mo甜esz uzyska� pe�n� list� obs�ugiwanych klawiszy uruchamiaj�c
<command>mplayer -input keylist</command>
i pe�n� list� dost�pnych komend za pomoc�
<command>mplayer -input cmdlist</command>.
</para>

<example id="input_control_file">
<title>Przyk�adowy plik konfiguracji sterowania</title>
<programlisting>
##
## Plik konfiguracji sterowania MPlayera
##

RIGHT seek +10
LEFT seek -10
- audio_delay 0.100
+ audio_delay -0.100
q quit
&gt; pt_step 1
&lt; pt_step -1
ENTER pt_step 1 1<!--
--></programlisting>
</example>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="lirc">
<title>Sterowanie poprzez LIRC</title>

<para>
Linux Infrared Remote Control - u甜yj �atwego do w�asnor�cznego zbudowania
odbiornika podczerwieni i (prawie) dowolnego pilota zdalnego sterowania i
steruj nim swoim Linuksem!
Wi�cej informacji na <ulink url="http://www.lirc.org">stronie domowej LIRC</ulink>.
</para>

<para>
Je�li zainstalowa�e� pakiet LIRC, <filename>configure</filename> automatycznie go
wykryje. Je�li wszystko p坦jdzie dobrze, <application>MPlayer</application>
wypisze przy starcie "<systemitem>Setting up LIRC support...</systemitem>".
Je�li wyst�pi b��d, powiadomi Ci� o tym. Je�li nic nie powie Ci na
temat LIRC, to znaczy, 甜e jego obs�uga nie zosta�a wkompilowana. Proste :-)
</para>

<para>
Nazwa aplikacji dla <application>MPlayer</application> to - niespodzianka -
<filename>mplayer</filename>. Mo甜esz u甜ywa� dowolnych komend
<application>MPlayera</application>, a nawet poda� wi�cej ni甜 jedn�
komend� na raz oddzielaj�c je za pomoc� <literal>\n</literal>.
Nie zapomnij o w��czeniu flagi repeat w <filename>.lircrc</filename> je�li
ma to sens (skoki, g�o�no�� itp). To jest fragment przyk�adowego
<filename>.lircrc</filename>:
</para>

<programlisting>
begin
     button = VOLUME_PLUS
     prog = mplayer
     config = volume 1
     repeat = 1
end

begin
    button = VOLUME_MINUS
    prog = mplayer
    config = volume -1
    repeat = 1
end

begin
    button = CD_PLAY
    prog = mplayer
    config = pause
end

begin
    button = CD_STOP
    prog = mplayer
    config = seek 0 1\npause
end<!--
--></programlisting>

<para>
Je�li nie lubisz standardowej lokalizacji pliku lirc-config
(<filename>~/.lircrc</filename>), u甜yj opcji <option>-lircconf
<replaceable>nazwa_pliku</replaceable></option> by poda� inny plik.
</para>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="slave-mode">
<title>Tryb s�ugi</title>

<para>
Tryb s�ugi pozwala Ci na utworzenie prostej nak�adki na
<application>MPlayera</application>. Po uruchomieniu z opcj�
<option>-slave</option> <application>MPlayer</application> b�dzie czyta�
ze standardowego wej�cia komendy oddzielone znakami nowego wiersza (\n).
Komendy zosta�y udokumentowane w pliku
<ulink url="../../tech/slave.txt">slave.txt</ulink>
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="streaming">
<title>Strumieniowanie z sieci i potok坦w</title>

<para>
<application>MPlayer</application> potrafi odtwarza� pliki z sieci, u甜ywaj�c
protoko�坦w HTTP, FTP, MMS lub RTSP/RTP.
</para>

<para>
Odtwarzanie nast�puje przez proste podanie URLa w wierszu polece�.
<application>MPlayer</application> zwraca r坦wnie甜 uwag� na zmienn� �rodowiskow�
<envar>http_proxy</envar> i u甜ywa proxy je�li jest to mo甜liwe. Korzystanie
z proxy mo甜e by� r坦wnie甜 wymuszone za pomoc�:
<screen>
mplayer <replaceable>http_proxy://proxy.micorsops.com:3128/http://micorsops.com:80/strumien.asf</replaceable>
</screen>
</para>

<para>
<application>MPlayer</application> potrafi r坦wnie甜 czyta� ze standardowego wej�cia
(<emphasis>nie</emphasis> z nazwanych potok坦w). Mo甜e to by� wykorzystane np. do
odtwarzania poprzez FTP:
<screen>i
wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer -
</screen>
</para>

<note><para>
Zalecane jest r坦wnie甜 w��czenie <option>-cache</option> przy odtwarzaniu
z sieci:
<screen>
wget <replaceable>ftp://micorsops.com/cokolwiek.avi</replaceable> -O - | mplayer -cache 8192 -
</screen>
</para></note>

<!-- ********** -->

<sect2 id="streaming-save">
<title>Zapisywanie strumieniowanej zawarto�ci</title>

<para>
Jak ju甜 uda Ci si� zmusi� <application>MPlayera</application> do odtwarzania
Twojego ulubionego strumienia internetowego, mo甜esz u甜y� opcji
<option>-dumpstream</option> aby zapisa� strumie� do pliku.
Na przyk�ad:
<screen>
mplayer <replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> -dumpstream -dumpfile <replaceable>strumien.asf</replaceable>
</screen>
zapisze zawarto�� strumieniowan� z
<replaceable>http://217.71.208.37:8006</replaceable> do pliku
<replaceable>stream.asf</replaceable>.
Dzia�a to ze wszystkimi protoko�ami obs�ugiwanymi przez
<application>MPlayera</application>, jak MMS, RSTP itd.
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="mpst" xreflabel="Remote streams">
<title>Strumienie zdalne</title>

<para>
Strumienie zdalne pozwalaj� na dost�p do wi�kszo�ci strumieni obs�ugiwanych
przez <application>MPlayera</application> ze zdalnego hosta. G�坦wnym celem tej
funkcji jest umo甜liwienie bezpo�redniego korzystania z nap�du CD lub DVD innego
komputera w sieci (pod warunkiem posiadania odpowiedniej przepustowo�ci).
Niestety niekt坦re typy strumieni (aktualnie TV oraz MF) nie s� dost�pne zdalnie,
gdy甜 s� zaimplementowane na poziomie demultipleksera. Jest to przykre w
przypadku MF, gdy甜 TV i tak by wymaga�o szalonej przepustowo�ci.
</para>

<!-- ********** -->

<sect2 id="compile_mpst_server">
<title>Kompilacja serwera</title>

<para>
Po kompilacji <application>MPlayera</application> wejd添 do katalogu
<filename>TOOLS/netstream</filename> i wpisz <application>make</application>
by zbudowa� program serwera. Mo甜esz wtedy skopiowa� program
<application>nestream</application> do odpowiedniego miejsca w Twoim
systemie (przewa甜nie <filename class="directory">/usr/local/bin</filename>
pod Linuksem).
</para>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="use_mpst">
<title>U甜ywanie strumieni zdalnych</title>

<para>
Najpierw musisz uruchomi� serwer na komputerze, do kt坦rego masz zamiar mie�
dost�p zdalny. Aktualnie serwer jest bardzo podstawowy i nie ma 甜adnych
argument坦w wiersza polece�, wi�c po prostu wpisz <filename>netstream</filename>.
Teraz mo甜esz np. odtworzy� drug� �cie甜k� VCD na serwerze za pomoc�:
<screen>
mplayer -cache 5000 <replaceable>mpst://nazwa_serwera/vcd://2</replaceable>
</screen>
Masz r坦wnie甜 dost�p do plik坦w na tym serwerze:
<screen>
mplayer -cache 5000 <replaceable>mpst://nazwa_serwera//usr/local/movies/lol.avi</replaceable>
</screen>
Zauwa甜, 甜e �cie甜ki, kt坦re nie zaczynaj� si� na "/" b�d� wzgl�dne do katalogu,
w kt坦rym uruchomiono serwer. Opcja <option>-cache</option> nie jest wymagana,
lecz bardzo zalecana.
</para>

<para>
Miej na uwadze to, 甜e aktualnie serwer nie ma 甜adnych zabezpiecze�. Nie narzekaj
wi�c na liczne nadu甜ycia, kt坦re s� przez to mo甜liwe. Zamiast tego wy�lij jak��
(dobr�) �atk�, by sta� si� lepszy lub napisz sw坦j w�asny serwer.
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="edl" xreflabel="Edit Decision Lists (EDL)">
<title>Decyzyjne Listy Edycji (Edit Decision Lists - EDL)</title>

<para>
Decyzyjna lista edycji (EDL) pozwala na automatyczne omijanie, b�d添 wyciszanie
fragment坦w film坦w podczas ich odtwarzania, na podstawie pliku konfiguracji EDL
dla danego filmu.
</para>

<para>
Funkcja ta jest u甜yteczna dla os坦b, kt坦re zechc� obejrze� film w "przyjaznym
dla rodziny" trybie. Mo甜esz usun�� z filmu przemoc, przekle�stwa, Jar-Jar
Binksa, zgodnie z w�asnymi preferencjami. Ponadto istniej� tak甜e inne
zastosowania, jak automatyczne pomijanie reklam w ogl�danych filmach.
</para>

<para>
Format pliku EDL jest raczej "go�y". U甜ywana jest struktura z pojedynczym
poleceniem w wierszu, w kt坦rym okre�lone jest co nale甜y zrobi� (skip/mute),
oraz kiedy (u甜ywaj�c op坦添nienia w sekundach).
</para>

<!-- ********** -->

<sect2 id="edl_using">
<title>U甜ywanie pliku EDL</title>

<para>
U甜yj podczas uruchamiania <application>MPlayera</application> flagi
<option>-edl &lt;nazwa pliku&gt;</option> z nazw� pliku EDL, kt坦ry ma by�
zastosowany do filmu.
</para>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="edl_making">
<title>Tworzenie pliku EDL</title>

<para>
Aktualny format pliku EDL jest nast�puj�cy:
<programlisting>[sekunda pocz�tkowa] [sekunda ko�cowa] [akcja]</programlisting>
gdzie liczby odpowiadaj�ce sekundom nie musz� by� ca�kowite, za� akcja mo甜e
przyjmowa� warto�� <literal>0</literal> dla pomini�cia b�d添
<literal>1</literal> dla wyciszenia.
Na przyk�ad: 
<programlisting>
5.3   7.1    0
15    16.7   1
420   422    0
</programlisting>
Oznacza to pomini�cie filmu mi�dzy 5,3 sekund�, a 7,1 sekund� filmu, nast�pnie
wyciszenie od 15-tej sekundy do 16,7 sekundy i wreszcie pomini�cie filmu
pomi�dzy 420 a 422 sekund� Akcje te s� wykonywane, gdy licznik czasu filmu
osi�gnie zadeklarowan� warto��.
</para>

<para>
Aby stworzy� plik EDL, b�d�cy punktem wyj�cia do dalszej edycji, u甜yj flagi
<option>-edlout &lt;nazwa pliku&gt;</option>.
Nast�pnie, podczas odtwarzania filmu, naci�nij <keycap>i</keycap>, aby oznaczy�
pocz�tek i koniec bloku do pomini�cia.
Odpowiedni wpis zostanie automatycznie utworzony w pliku.
Wtedy mo甜esz wr坦ci� do edycji i "dostrajania" wygenerowanego pliku EDL,
w kt坦rym mo甜esz tak甜e zmieni� domy�lne pomijanie bloku na wyciszanie.
</para>
</sect2>
</sect1>


<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->


<sect1 id="advaudio" xreflabel="Advanced Audio">
<title>Zaawansowane audio</title>

<sect2 id="advaudio-surround">
<title>D添wi�k przestrzenny/wielokana�owy</title>

<sect3 id="advaudio-surround-DVD">
<title>DVDs</title>

<para>
Wi�kszo�� p�yt DVD, a tak甜e wiele innych plik坦w, zawiera d添wi�k przestrzenny.
<application>MPlayer</application> obs�uguje d添wi�k przestrzenny, ale opcja ta 
nie jest domy�lnie w��czona, poniewa甜 sprz�t przeznaczony dla zwyk�ego stereo 
jest znacznie bedziej popularny. Aby odtworzy� plik zawieraj�cy wi�cej ni甜 dwa 
kana�y audio, u甜yj opcji <option>-channels</option>.
Na przyk�ad, aby odtworzy� DVD z audio 5.1:
<screen>mplayer dvd://1 -channels 6</screen>
Zauwa甜my, 甜e mimo nazwy "5.1", u甜ywanych jest 6 kana�坦w.
Je甜eli posiadasz sprz�t pozwalaj�cy na odtwarzanie d添wi�ku przestrzennego mo甜esz 
bezpiecznie wpisa� <option>channels</option> do swojego pliku konfiguracyjnego 
<application>MPlayera</application> (<filename>~/.mplayer/config</filename>). 
Przyk�adowo, aby domy�lnie w��czy� efekt kwadrofonii, nale甜y doda� wiersz:
<programlisting>channels=4</programlisting>
Od tego momentu, <application>MPlayer</application> b�dzie odtwarza� cztery 
kana�y audio, zawsze gdy b�d� one dost�pne.
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-surround-stereoinfour">
<title>Odtwarzanie plik坦w stereo przy u甜yciu czterech g�o�nik坦w</title>

<para>
<application>MPlayer</application> standardowo nie duplikuje kana�坦w, ani nie 
robi tego wi�kszo�� sterownik坦w audio. Je甜eli chcesz zrobi� to r�cznie:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=2:2:0:1:0:0</screen>
Zobacz sekcj� o 
<link linkend="advaudio-channels-copying">kopiowaniu kana�坦w</link>,
jest tam wyja�nienie tego polecenia.
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-surround-passthrough">
<title>Przekazywanie AC3/DTS</title>

<para>
D添wi�k przestrzenny na p�ytach DVD zazwyczaj kodowany jest w formacie AC3 
(Dolby Digital) lub DTS (Digital Theater System). Cz��� wsp坦�czesnego sprz�tu 
audio jest w stanie dekodowa� te formaty.
<application>MPlayer</application> mo甜e zosta� skonfigurowany, aby przekazywa� 
dane audio bez ich dekodowania. Rozwi�zanie takie b�dzie dzia�a�o tylko, je甜eli 
posiadasz w swojej karcie muzycznej z��cze S/PDIF (Sony/Philips Digital Interface).
</para>

<para>
Je甜eli tw坦j sprz�t audio potrafi dekodowa� zar坦wno AC3 jak i DTS, mo甜esz 
bezpiecznie w��czy� przekazywanie dla obu format坦w. W przeciwnym razie, tylko 
dla tego formatu, kt坦ry jest obs�ugiwany przez Tw坦j sprz�t.
</para>

<itemizedlist>
<title>Aby w��czy� przekazywanie z wiersza polece�:</title>
<listitem><para>
  dla AC3 u甜yj <option>-ac hwac3</option>
</para></listitem>
<listitem><para>
  dla DTS u甜yj <option>-ac hwdts</option>
</para></listitem>
<listitem><para>
  dla AC3 i DTS u甜yj <option>-afm hwac3</option>
</para></listitem>
</itemizedlist>

<itemizedlist>
<title>Aby w��czy� przekazywanie w pliku konfiguracyjnym 
  <application>MPlayera</application>: </title>
<listitem><para>
  dla AC3 u甜yj <option>ac=hwac3,</option>
</para></listitem>
<listitem><para>
  dla DTS u甜yj <option>ac=hwdts,</option>
</para></listitem>
<listitem><para>
  dla AC3 i DTS u甜yj <option>afm=hwac3</option>
</para></listitem>
</itemizedlist>

<para>
Zauwa甜, 甜e na ko�cu opcji <option>ac=hwac3,</option> oraz 
<option>ac=hwdts,</option> s� przecinki. Powoduj� one, 甜e 
<application>MPlayer</application> b�dzie u甜ywa� standardowych kodek坦w, kt坦re 
s� normalnie u甜ywane podczas odtwarzania plik坦w, kt坦re nie posiadaj� d添wi�ku 
AC3 ani DTS. 
Opcja <option>afm=hwac3</option> nie wymaga przecinka, 
samo podanie rodziny kodek坦w powoduje 甜e <application>MPlayer</application>
wypr坦buje inne gdy b�dzie musia�.
</para>
</sect3>


<sect3 id="hwmpa-surround-passthrough">
<title>Przekazywanie d添wi�ku MPEG</title>

<para>
Cyfrowe transmisje TV (takie jak DVB czy ATSC), tak甜e niekt坦re p�yty DVDs
zazwyczaj zawieraj� strumienie audio w formacie MPEG (zazwyczaj MP2).
Cz��� sprz�towych dekoder坦w MPEG, takich jak pe�nofunkcjonalne karty DVB, oraz
adaptery DXR2, potrafi natywnie dekodowa� ten format.
<application>MPlayer</application> mo甜e zosta� tak skonfigurowany, aby przekazywa�
dane audio bez ich dekodowania.
</para>

<para>
Aby u甜y� tego sposobu dekodowania:
<screen> mplayer -ac hwmpa </screen>
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-surround-matrix">
<title>D添wi�k zakodowany macierzowo</title>

<para>
<emphasis>***TODO***</emphasis>
</para>

<para>
Ta sekcja musi dopiero zosta� napisana i nie mo甜e zosta� uko�czona zanim
kto� nie dostarczy przyk�adowych plik坦w do test坦w. Je甜eli posiadasz jakie�
pliki audio zakodowane macierzowo (matrix-encoded), wiesz kto je posiada lub
wiesz cokolwiek co mog�oby by� pomocne, wy�lij prosz� informacj� na list�
mailingow� 
<ulink url="http://mplayerhq.hu/mailman/listinfo/mplayer-docs">MPlayer-DOCS</ulink>
W temacie podaj "[matrix-encoded audio]".
</para>

<para>
Je甜eli nie nadejd� 甜adne wiadomo�ci, ta sekcja zostanie usuni�ta.
</para>

<para>
Przydatne linki:
<itemizedlist>
<listitem><para>
  <ulink url="http://electronics.howstuffworks.com/surround-sound5.htm">http://electronics.howstuffworks.com/surround-sound5.htm</ulink>
</para></listitem>
<listitem><para>
  <ulink url="http://www.extremetech.com/article2/0,1697,1016875,00.asp">http://www.extremetech.com/article2/0,1697,1016875,00.asp</ulink>
</para></listitem>
</itemizedlist>
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-surround-hrtf">
<title>Emulacja przestrzeni w s�uchawkach</title>

<para>
<application>MPlayer</application> posiada filtr HRTF (Head Related Transfer
Function) bazuj�cy na <ulink url="http://sound.media.mit.edu/KEMAR.html">projekcie MIT</ulink>,
w ramach kt坦rego wykonane zosta�y pomiary z mikrofon坦w zamontowanych na g�owie
ludzkiego manekina.
</para>

<para>
Chocia甜 nie jest mo甜liwe dok�adne zasymulowanie systemu d添wi�ku przestrzennego,
filtr HRTF zawarty w <application>MPlayerze</application> powoduje bardziej
przestrzenne zanurzenie w d添wi�ku przy u甜yciu 2-kana�owych s�uchawek.
Standardowy procedura po prostu ��czy wszystkie kana�y w dwa. <option>hrtf</option>,
obok ��czenia kana�坦w, generuje tak甜e subtelne echa, nieznacznie zwi�ksza
separacj� kana�坦w stereo, a tak甜e zmienia g�o�no�� niekt坦rych cz�stotliwo�ci.
To, czy d添wi�k HRTF brzmi lepiej, mo甜e zale甜e� od 添r坦d�a d添wi�ku oraz gustu
s�uchacza, ale z pewno�ci� jest on warty wypr坦bowania.
</para>

<para>
Odtwarzanie DVD z HRTF:
<screen>mplayer dvd://1 -channels 6 -af hrtf</screen>
</para>

<para>
<option>hrtf</option> dzia�a poprawnie tylko przy 5 i 6 kana�ach. Opcja ta wymaga
tak甜e audio pr坦bkowanego z cz�stotliwo�ci� 48kHz. Audio na p�ytach DVD jest ju甜
pr坦bkowane 48kHz, lecz je甜eli chcesz odtworzy� plik z innym pr坦bkowaniem i opcj�
<option>hrtf</option>, musisz dokona� jego przepr坦bkowania tego pliku:
<screen>
mplayer <replaceable>filename</replaceable> -channels 6 -af resample=48000,hrtf
</screen>
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-surround-troubleshooting">
<title>Rozwi�zywanie problem坦w</title>

<para>
Je甜eli nie s�yszysz 甜adnych d添wi�k坦w, sprawd添 ustawienia miksera przy pomocy
stosownego programu, takiego jak <application>alsamixer</application>;
niejednokrotnie wyj�cia audio s� domy�lnie wyciszone lub ich g�o�no�� jest ustawiona
na zero.
</para>
</sect3>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="advaudio-channels">
<title>Manipulowanie kana�ami</title>

<sect3 id="advaudio-channels-general">
<title>Og坦lne informacje</title>

<para>
Niestety nie ma 甜adnego standardu opisuj�cego w jaki spos坦b kana�y s� uporz�dkowane.
Poni甜sze porz�dki przedstawiaj� te u甜ywane przez AC3, kt坦re s� do�� typowe. Spr坦buj
ich i sprawd添 czy odpowiednie 添r坦d�a d添wi�ku si� zgadzaj�. Kana�y s� numerowane od 0.

<orderedlist spacing="compact">
<title>mono</title>
  <listitem override="0"><para>�rodkowy</para></listitem>
</orderedlist>

<orderedlist spacing="compact">
<title>stereo</title>
  <listitem override="0"><para>lewy</para></listitem>
  <listitem><para>prawy</para></listitem>
</orderedlist>

<orderedlist spacing="compact">
<title>kwadrofonia</title>
  <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>prawy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>lewy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>prawy tylny</para></listitem>
</orderedlist>

<orderedlist spacing="compact">
<title>surround 4.0</title>
  <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>prawy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>�rodkowy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>�rodkowy przedni</para></listitem>
</orderedlist>

<orderedlist spacing="compact">
<title>surround 5.0</title>
  <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>prawy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>lewy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>prawy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>�rodkowy przedni</para></listitem>
</orderedlist>

<orderedlist spacing="compact">
<title>surround 5.1</title>
  <listitem override="0"><para>lewy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>prawy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>lewy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>prawy tylny</para></listitem>
  <listitem><para>�rodkowy przedni</para></listitem>
  <listitem><para>subwoofer (g�o�nik niskotonowy)</para></listitem>
</orderedlist>
</para>

<para>
Opcja <option>-channels</option> jest u甜ywana w celu okre�lenia liczby kana�坦w
dekodowanego audio. Niekt坦re kodeki audio wykorzystuj� t� liczb� aby zdecydowa�
czy konieczne jest zmniejszenie liczby kana�坦w poprzez miksowanie. 
Zauwa甜, 甜e ustawienie tej opcji nie jest r坦wnowa甜ne z ustawieniem liczby
wyj�ciowych kana�坦w. Przyk�adowo, u甜ywaj�c opcji <option>-channels 4</option>
aby odtworzy� plik stereo MP3, otrzymamy 2 kana�y wyj�ciowe, bowiem kodek MP3
nie potrafi spreparowa� dodatkowych kana�坦w.
</para>

<para>
Filtr audio <option>channels</option> mo甜e by� u甜yty aby stworzy� lub usun�� kana�y,
co mo甜e by� przydatne przy okre�laniu liczy kana�坦w przesy�anych do karty muzycznej.
Aby dowiedzie� si� wi�cej, zobacz kolejne sekcje.
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-channels-mono">
<title>Odtwarzanie d添wi�ku mono przy u甜yciu dw坦ch g�o�nik坦w</title>

<para>
D添wi�k mono brzmi znacznie lepiej, gdy jest odtwarzany przy u甜yciu dw坦ch
g�o�nik坦w - szczeg坦lnie gdy u甜ywamy s�uchawek. Pliki audio, kt坦re posiadaj�
tylko jeden kana� audio s� automatycznie odtwarzane przy u甜yciu obu g�o�nik坦w;
niestety wi�kszo�� plik坦w mono jest zakodowana jako d添wi�k stereo, gdzie jeden
kana� jest wyciszony. Naj�atwiejsz� i najbardziej niezawodn� metod� pozwalaj�c�
na odtworzenie d添wi�ku przy u甜yciu obu g�o�nik坦w jest u甜ycie filtru
<option>extrastereo</option>:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af extrastereo=0</screen>
</para>

<para>
Metoda ta u�rednia oba kana�y, co skutkuje zmniejszeniu g�o�no�ci ka甜dego z kana�坦w
o po�ow� wzgl�dem orygina�u. W nast�pnej sekcji zawarto przyk�ady innych metod rozwi�zania
tego problemu bez zmniejszania g�o�no�ci; niestety s� one bardziej skomplikowanego
i wymagaj� r坦甜nych opcji w zale甜no�ci od kana�u, kt坦ry zawiera dane.
Je甜eli na prawd� potrzebujesz utrzyma� g�o�no��, mo甜liwe 甜e �atwiej b�dzie odpowiednio
dopasowa� g�o�no�� przy u甜yciu filtru <option>volume</option>. Na przyk�ad:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af extrastereo=0,volume=5</screen>
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-channels-copying">
<title>Kopiowanie i przesuwanie kana�坦w</title>

<para>
Filtr <option>channels</option> potrafi przesun�� dowolny jeden lub wszystkie kana�y.
Ustawienie wszystkich podopcji filtru <option>channels</option> mo甜e by�
skomplikowane i wymaga nieco uwagi.

<orderedlist spacing="compact">
<listitem><para>
  Zdecyduj ile wyj�ciowych kana�坦w audio potrzebujesz. Oto pierwsza podopcja.
</para></listitem>
<listitem><para>
  Policz ile przesuni�� kana�坦w zamierzasz wykona�. To jest druga podopcja.
  Ka甜dy kana� mo甜e by� przesuni�ty do kilku r坦甜nych kana�坦w w tym samym czasie,
  ale pami�taj, 甜e gdy przesuniesz kana� (r坦wnie甜 gdy tylko do jednego kana�u
  docelowego), 添r坦d�o zostanie opr坦甜nione, chyba 甜e inny kana� zostanie tam
  przesuni�ty. Aby skopiowa� kana�, pozostawiaj�c 添r坦d�o nietkni�te, po prostu
  przesu� kana� zar坦wno do miejsca kopiowania, jak i do 添r坦d�a. Na przyk�ad:
  <programlisting>
kana� 2 --> kana� 3
kana� 2 --> kana� 2<!--
  --></programlisting>
</para></listitem>
<listitem><para>
  Wypisz kopie kana�坦w jako pary subopcji. Pami�taj, 甜e pierwszy kana� ma numer
  0, drugi 1 itd. Kolejno�� subopcji nie jest istotna tak d�ugo, ale musz� one
  by� pogrupowane w pary typu
  <replaceable>添r坦d�o:cel</replaceable>.
</para></listitem>
</orderedlist>
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: jeden kana� w dw坦ch g�o�nikach</bridgehead>
<para>
Oto przyk�ad innej metody odtwarzania jednego kana�u w dw坦ch g�o�nikach.
Za�坦甜my, 甜e lewy kana� ma by� odtwarzany, a prawy ma zosta� pomini�ty.
Zgodnie z krokami opisanymi powy甜ej:
<orderedlist>
<listitem><para>
  Aby dostarczy� d添wi�k do ka甜dego z dw坦ch g�o�nik坦w, pierwsza opcja musi mie�
  warto�� "2".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Lewy kana� musi zosta� przesuni�ty do prawego kana�u oraz lewego, aby nie
  zosta� on pusty. Sumaryczna liczba przesuni�� to dwa, zatem druga opcja to
  r坦wnie甜 "2".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Aby przesun�� lewy kana� (kana� 0) do kana�u prawego (kana� 1), para subopcji
  musi byc "0:1", "0:0" przesunie lewy kana� do siebie.
</para></listitem>
</orderedlist>
Po po��czeniu wszystkiego razem otrzymamy:
<screen>
mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=2:2:0:1:0:0
</screen>
</para>

<para>
Przewaga tego przyk�adu nad opcj� <option>extrastereo</option> jest taka, 甜e
g�o�no�� ka甜dego z kana�坦w wyj�ciowych pozostanie taka sama jak kana�u 添r坦d�owego.
Wad� jest, 甜e podopcje musz� zosta� zmienione na "2:2:1:0:1:1", gdy d添wi�k zawiera
kana� prawy. Ponadto trudniej to zapami�ta� i wpisa�.
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: lewy kana� w obu g�o�nikach (skr坦t)</bridgehead>
<para>
Istnieje znacznie �atwiejsza metoda na u甜ycie filtru <option>channels</option> w
celu odtworzenia lewego kana�u w dw坦ch g�o�nikach:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=1</screen>
Drugi kana� jest pomijany, a pierwszy jest pozostawiany, bez dodatkowych podopcji.
Sterowniki kart muzycznych automatycznie odtwarzaj� jednokana�owy d添wi�k wykorzystuj�c
oba g�o�niki. Oczywi�cie zadzia�a to tylko, gdy po甜�danym kana�em jest kana� lewy.
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: kopiowanie kana�坦w przednich do kana�坦w tylnych</bridgehead>
<para>
Kolejn� typow� operacj� jest kopiowanie kana�坦w przednich i odtwarzanie ich
z tylnych g�o�nik坦w zestawu kwadrofonicznego.
<orderedlist>
<listitem><para>
  Potrzebujemy czterech kana�坦w wyj�ciowych, wi�c pierwsza podopcja to "4".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Ka甜dy z przednich kana�坦w musi zosta� przesuni�ty do odpowiedniego kana�u
  tylnego oraz do siebie. W sumie u甜yte b�d� cztery przesuni�cia, wi�c druga
  opcja to "4".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Lewy przedni kana� (kana� 0) musi zosta� przesuni�ty do lewego tylnego (kana�
  2): "0:2".  Lewy przedni musi by� tak甜e przesuni�ty do siebie: "0:0". Prawy
  przedni (kana� 1) musi zosta� przesuni�ty do prawego tylnego (kana� 3): "1:3"
  oraz do siebie: "1:1".
</para></listitem>
</orderedlist>
Po po��czeniu wszystkich podopcji otrzymujemy:
<screen>
mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af channels=4:4:0:2:0:0:1:3:1:1
</screen>
</para>
</sect3>


<sect3 id="advaudio-channels-mixing">
<title>Miksowanie kana�坦w</title>

<para>
Filtr <option>pan</option> potrafi zmiksowa� kana�y w okre�lonych przez
u甜ytkownika proporcjach. Pozwala to na wykonanie wszystkiego tego co potrafi
filtr <option>channels</option> i wiele wi�cej. Niestety podopcje s� tutaj
znacznie bardziej skomplikowane.
<orderedlist>
<listitem><para>
  Zdecyduj z iloma kana�ami chcesz pracowa�. Aby to okre�li� mo甜esz potrzebowa�
  u甜y� <option>-channels</option> i/lub <option>-af channels</option>.
  P坦添niejsze przyk�ady poka甜� kiedy u甜y� kt坦rego.
</para></listitem>
<listitem><para>
  Zdecyduj ile kana�坦w ma zosta� wprowadzonych do <option>pan</option> (dalsze
  dekodowane kana�y zostan� porzucone). To jest pierwsza podopcja. Kontroluje
  ona tak甜e liczb� kana�坦w u甜ywanych jako wyj�cie.
</para></listitem>
<listitem>
  <para>
  Pozosta�e podopcje okre�laj� jak du甜� cz��� danego kana�u zmiksowa� do kana�u
  docelowego. To jest najbardziej skomplikowana cz���. Aby sprosta� temu
  zadaniu, podzielmy podopcje na kilka grup, po jednej dla ka甜dego kana�u
  wyj�ciowego.  Ka甜da podopcja w zbiorze odpowiada pojedynczemu kana�owi
  wej�ciowemu. Liczba, kt坦r� podasz odpowiada cz��ci kana�u wej�ciowego, kt坦ra
  zostanie zmiksowana w kanale wyj�ciowym.
  </para>
  <para>
  <option>pan</option> akceptuje warto�ci od 0 do 512, co odpowiada warto�ciom
  od 0% do 51200% oryginalnej g�o�no�ci. B�d添 ostro甜ny u甜ywaj�c warto�ci
  wi�kszych od 1. Mo甜e to spowodowa� nie tylko bardzo du甜e zwi�kszenie
  g�o�no�ci, ale tak甜e, je甜eli przekroczysz zakres swojej karty muzycznej,
  mo甜esz us�ysze� okropne trzaski.  Je甜eli chcesz, mo甜esz stosowa� po filtrze
  <option>pan</option> dopisa� <option>,volume</option>, co w��czy obcinanie
  g�o�no�ci, jednak najlepiej u甜ywa� na tyle ma�ych warto�ci parametr坦w
  <option>pan</option>, aby przycinanie nie by�o potrzebne.
  </para>
</listitem>
</orderedlist>
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: jeden kana� w dw坦ch g�o�nikach</bridgehead>
<para>
Oto jeszcze jeden przyk�ad, jak odtworzy� lewy kana� w dw坦ch g�o�nikach.
Post�puj�c zgodnie z krokami opisanymi powy甜ej:
<orderedlist>
<listitem><para>
  <option>pan</option> powinien u甜ywa� dw坦ch kana�坦w wyj�ciowych, wi�c pierwsza
  podopcja to "2".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Poniewa甜 mamy dwa kana�y wej�ciowe, b�dziemy mieli dwie grupy podopcji.
  Poniewa甜 u甜ywane s� r坦wnie甜 dwa kana�y wyj�ciowe, w ka甜dej grupie b�d� po dwie
  podopcje. Lewy kana� z pliku powinien zosta� skopiowany z pe�n� g�o�no�ci�
  do nowych kana�u: lewego i prawego. W zwi�zku z tym, pierwsza grupa podopcji
  to "1:1". Prawy kana� powinien zosta� pomini�ty, zatem druga grupa to "0:0".
  Wszelkie zera na ko�cu listy podopcji mog� zosta� pomini�te, ale dla
  przejrzysto�ci przyk�adu, pozostawimy je.
</para></listitem>
</orderedlist>
Po z��czeniu wszystkich podopcji otrzymamy:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af pan=2:1:1:0:0</screen>
Je甜eli po甜�danym kana�em jest prawy, a nie lewy, podopcje zmieni� si� na
"2:0:0:1:1".
</para>


<bridgehead>Przyk�ad: lewy kana� w dw坦ch g�o�nikach (skr坦t)</bridgehead>
<para>
Podobnie jak przy u甜yciu <option>channels</option>, istnieje skr坦t dzia�aj�cy
tylko z lewym kana�em:
<screen>mplayer <replaceable>filename</replaceable> -af pan=1:1</screen>
Je甜eli <option>pan</option> posiada tylko jeden kana� wej�ciowy (pozosta�e kana�y
s� pomijane), potrzebna jest tylko jedna grupa podopcji z jedn� podopcj�, kt坦ra
oznacza, 甜e jedyny kana� b�dzie zawiera� 100% siebie.
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: zmniejszanie liczy kana�坦w w 6-kana�owym PCM</bridgehead>
<para>
Dekoder 6-kana�owego PCM zawarty w <application>MPlayerze</application> nie potrafi
zmniejsza� liczby kana�坦w przez miksowanie. Oto metoda dokonania tego przy u甜yciu
opcji <option>pan</option>:
<orderedlist>
<listitem><para>
  Liczba kana�坦w wyj�ciowych to 2, wi�c pierwsza podopcja to "2".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Jako, 甜e mamy 6 kana�坦w wej�ciowych, musimy u甜y� sze�ciu grup opcji.
  Na szcz��cie, poniewa甜 interesuj� nas tylko dwa pierwsze kana�y, mo甜emy
  u甜y� tylko dw坦ch grup opcji; pozosta�e cztery grupy mog� zosta� pomini�te.
  Pami�taj, 甜e nie wszystkie wielokana�owe pliki audio maj� t� sam� kolejno��
  kana�坦w. Poni甜szy przyk�ad pokazuje zmniejszanie liczby kana�坦w w pliku, w kt坦rym
  kolejno�� kana�坦w jest taka, jak w AC3 5.1:
  <programlisting>
0 - lewy przedni
1 - prawy przedni
2 - lewy tylny
3 - prawy tylny
4 - �rodkowy przedni
5 - subwoofer (g�o�nik niskotonowy)<!--
  --></programlisting>
  Pierwsza grupa podopcji zawiera kolejne warto�ci oryginalnej g�o�no�ci lewego
  przedniego kana�u, kt坦re powinny by� dostarczone do odpowiednich kana�坦w
  wyj�ciowych: "1:0". Prawy przedni kana� powinien zosta� przeniesiony do
  prawego wyj�ciowego: "0:1". Analogicznie dla kana�坦w tylnych: "1:0" i "0:1".
  Kana� �rodkowy powinien zosta� przeniesiony do obu kana�坦w wyj�ciowych z po�ow�
  g�o�no�ci: "0.5:0.5", za� kana� g�o�nika niskotonowego powinien by� s�yszalny
  w obu kana�ach wyj�ciowych z pe�n� g�o�no�ci�: "1:1".
</para></listitem>
</orderedlist>
Po��cz wszystko razem, a otrzymasz:
<screen>
mplayer <replaceable>6-channel.wav</replaceable> -af pan=2:1:0:0:1:1:0:0:1:0.5:0.5:1:1
</screen>
Przedstawione powy甜ej g�o�no�ci s� tylko przybli甜onym przyk�adem. Nie czuj si�
nimi skr�powany i zmieniaj je zgodnie ze swoim uznaniem.
</para>

<bridgehead>Przyk�ad: Odtwarzanie audio 5.1 przy pomocy du甜ych g�o�nik坦w, bez subwoofera</bridgehead>
<para>
Je甜eli posiadasz par� du甜ych przednich g�o�nik坦w, mo甜esz nie mie� ochoty
traci� pieni�dzy na dodatkowy g�o�nik niskotonowy, tylko po to, aby mie�
kompletny system 5.1. Je甜eli u甜yjesz opcji <option>-channels 5</option>,
przeka甜esz do lib52 informacj�, 甜e ma dekodowa� audio 5.1 dla systemu 5.0.
Tym sposobem kana� g�o�nika niskotonowego zostanie po prostu pomini�ty.
Je甜eli chcesz rozdzieli� kana� subwoofera samodzielnie, musisz dokona� r�cznego
zmiksowania przy u甜yciu <option>pan</option>:
<orderedlist>
<listitem><para>
  Jako, 甜e <option>pan</option> musi analizowa� wszystkie 6 kana�坦w,
  podaj opcj� <option>-channels 6</option>, aby liba52 zdekodowa� je wszystkie.
</para></listitem>
<listitem><para>
  Poniewa甜 <option>pan</option> b�dzie u甜ywa� pi�ciu kana�坦w wyj�ciowych,
  pierwsza podopcja to "5".
</para></listitem>
<listitem><para>
  Sze�� kana�坦w wej�ciowych i pi�� wyj�ciowych oznacza 6 grup po 5 podopcji.
  <itemizedlist spacing="compact">
  <listitem><para>
    Lewy przedni kana� replikuje samego siebie:
    "1:0:0:0:0"
  </para></listitem>
  <listitem><para>
    Identycznie dla prawego przedniego kana�u:
    "0:1:0:0:0"
  </para></listitem>
  <listitem><para>
    Tak samo dla lewego tylnego:
    "0:0:1:0:0"
  </para></listitem>
  <listitem><para>
    Oraz tak samo dla prawego tylnego:
    "0:0:0:1:0"
  </para></listitem>
  <listitem><para>
    �rodkowy te甜:
    "0:0:0:0:1"
  </para></listitem>
  <listitem><para>
    Teraz musimy zdecydowa�, co zrobi� z subwooferem. Na przyk�ad mo甜emy
    podzieli� go po po�owie na lewy przedni i prawy przedni:
    "0.5:0.5:0:0:0"
  </para></listitem>
  </itemizedlist>
</para></listitem>
</orderedlist>
Po po��czeniu wszystkich opcji otrzymasz:
<screen>
mplayer <replaceable>dvd://1</replaceable> -channels 6 -af pan=5:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0:0:0:0:0:1:0.5:0.5:0:0:0
</screen>
</para>
</sect3>
</sect2>

<!-- ********** -->

<sect2 id="advaudio-volume">
<title>Programowa regulacja g�o�no�ci</title>

<para>
Niek坦re �cie甜ki audio s� zbyt ciche aby mo甜na ich komfortowo s�ucha� bez
wzmocnienia. Staje si� to problemem, gdy Tw坦j sprz�t audio nie potrafi wzmacnia�
sygna�u. Opcja <option>-softvol</option> instruuje <application>MPlayera</application>,
aby ten u甜ywa� wewn�trznego miksera. Mo甜esz wtedy u甜ywa� klawiszy strojenia
g�o�no�ci (domy�lnie <keycap>9</keycap> i <keycap>0</keycap>), aby uzyska�
wi�ksze poziomy g�o�no�ci. Pami�taj, 甜e nie omija to miksera Twojej karty
muzycznej; <application>MPlayer</application> zwi�ksza tylko g�o�no�� sygna�u
przed przes�aniem go do Twojej karty.
Poni甜szy przyk�ad mo甜e by� dobrym pocz�tkiem:
<screen>
mplayer <replaceable>cichy-plik</replaceable> -softvol -softvol-max 300
</screen>
Opcja <option>-softvol-max</option> okre�la maksymalny dozwolony poziom g�o�no�ci,
jako procent g�o�no�ci oryginalnej. Przyk�adowo, <option>-softvol-max 200</option>
pozwoli na maksymalne zwi�kszenie g�o�no�ci do 200% g�o�no�ci oryginalnej.
Mo甜na bezpiecznie u甜ywa� du甜ych parametr坦w <option>-softvol-max</option>;
wi�ksza g�o�no�� nie zostanie u甜yta, je甜eli nie zwi�kszysz jej przy pomocy
klawiszy regulacji g�o�no�ci. Jedyn� wad� stosowania wi�kszych warto�ci jest to,
甜e, poniewa甜 <application>MPlayer</application> ustala g�o�no�� jako procent
g�o�no�ci maksymalnej, nie b�dziesz w stanie precyzyjnie kontrolowa� g�o�no�ci
przy pomocy klawiszy regulacji g�o�no�ci. U甜yj mniejszych warto�ci parametr坦w
<option>-softvol-max</option> i/lub dodaj opcj� <option>-volstep 1</option>
aby uzyska� wi�ksz� precyzj�.
</para>

<para>
Opcja <option>-softvol</option> dzia�a poprzez kontrol� filtru
<option>volume</option>. Je甜eli chcesz odtwarza� plik z okre�lon� g�o�no�ci�,
mo甜esz poda� opcj� dla <option>volume</option> r�cznie:
<screen>mplayer <replaceable>cichy-plik</replaceable> -af volume=10</screen>
Pozwoli to na odtworzenie pliku z 10-decybelowym wzmocnieniem. B�d添 ostro甜ny
u甜ywaj�c filtru <option>volume</option> - ustawiaj�c zbyt du甜� g�o�no�� mo甜esz
�atwo uszkodzi� sw坦j s�uch. Zaczynaj od ma�ych warto�ci i stopniowo zwi�kszaj je
a甜 do uzyskania po甜�danej g�o�no�ci. Ponadto, je甜eli podasz zbyt du甜� warto��,
filtr <option>volume</option> mo甜e musie� przyci�� g�o�no��, aby nie przes�a�
do karty muzycznej danych spoza akceptowalnego przez ni� zakresu; b�dzie to
powodowa� zniekszta�cenia d添wi�ku.
</para>
</sect2>
</sect1>
</chapter>