annotate DOCS/xml/pl/codecs.xml @ 19591:f2a78abda66f

accept dvdnav version >= 0.2.0; the previous code failed because the check test 020 -ge 0110 failed

<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2"?>
<!-- synced with r19087 -->
<!-- Opiekun: Boski -->
<chapter id="codecs">
<title>Obsługiwane kodeki</title>

<sect1 id="video-codecs">
<title>Kodeki Video</title>

<para>
Zajrzyj do
<ulink url="../../codecs-status.html">tabeli stanu kodeków</ulink>, żeby
zobaczyć kompletną, codziennie generowaną listę. Niektóre
kodeki są dostępne do pobrania z naszej strony domowej. Ściągniesz je ze
<ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/">strony z kodekami</ulink>.
</para>

<para>
Najważniejsze ze wszystkich:
</para>

<itemizedlist>
<listitem><simpara>
  <emphasis role="bold">MPEG-1</emphasis> (<emphasis role="bold">VCD</emphasis>) i
  <emphasis role="bold">MPEG-2</emphasis> (<emphasis role="bold">DVD</emphasis>) video
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  natywne dekodery dla <emphasis role="bold">DivX ;-), OpenDivX (DivX4),
  DivX 5.01 (Pro), 3ivX, M$ MPEG-4</emphasis> v1, v2 i dla innych rodzajów MPEG4
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  natywne dekodery dla <emphasis role="bold">Windows Media Video 7/8</emphasis>
     (<emphasis role="bold">WMV1/WMV2</emphasis>) i dekodery Win32 DLL
  dla <emphasis role="bold">Windows Media Video 9</emphasis>
  (<emphasis role="bold">WMV3</emphasis>). Oba używane w plikach <filename>.wmv</filename>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  natywny dekoder <emphasis role="bold">Sorenson 1 (SVQ1)</emphasis>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  natywny dekoder <emphasis role="bold">Sorenson 3 (SVQ3)</emphasis>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  dekoder <emphasis role="bold">3ivX</emphasis> w wersji 1 i 2
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Kodeki Cinepak i <emphasis role="bold">Intel Indeo</emphasis> (3.1,3.2,4.1,5.0)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  <emphasis role="bold">MJPEG</emphasis>, AVID, VCR2, ASV2 i inne formaty sprzętowe
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  VIVO 1.0, 2.0, I263 i inne warianty <emphasis role="bold">H.263(+)</emphasis>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  FLI/FLC
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  <emphasis role="bold">RealVideo 1.0 &amp; 2.0</emphasis> z użyciem
  <systemitem class="library">libavcodec</systemitem> i kodeki
  <emphasis role="bold">RealVideo 3.0 &amp; 4.0</emphasis> używające bibliotek
  RealPlayer
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  natywny dekoder HuffYUV
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Różne stare proste formaty podobne do RLE
  </simpara></listitem>
</itemizedlist>

<para>
Jeżeli posiadasz niewymienione tutaj kodeki Win32, które nie są jeszcze
obsługiwane, zajrzyj do działu <link linkend="codec-importing">importowanie kodeków
Win32-HOWTO</link> i pomóż nam dodać ich obsługę.
</para>

<sect2 id="ffmpeg" xreflabel="FFmpeg/libavcodec">
<title>FFmpeg/libavcodec</title>

<para>
<ulink url="http://ffmpeg.org">FFmpeg</ulink> zawiera pakiet
kodeków <emphasis role="bold">o otwartych źródłach</emphasis>, które potrafią
dekodować strumienie różnymi kodekami audio i video. Oferują one także
imponujące funkcję kodowania i szybszą bibliotekę DivX4/5 niż w przypadku
kodeków Win32, albo tych z DivX.com!
</para>

<para>
W skład pakietu wchodzi wiele dobrych kodeków, szczególnie tych związanych
z MPEG-4: DivX3, DivX4, DivX5, Windows Media Video 7/8 (WMV1/WMV2). Zawiera
również warty uwagi dekoder WMA.
</para>

<para>
Jednym z najnowszych kodeków, który warto wymienić jest
kodek <emphasis role="bold">Sorenson 3</emphasis> (SVQ3). Jest to pierwsza,
całkowicie otwarta implementacja tego kodeka. Jest on nawet szybszy od
oryginału. Zaleca się wybór tej wersji zamiast kodeków binarnych!
</para>

<para>
Pełną listę obsługiwanych kodeków
(<ulink url="http://www.ffmpeg.org/ffmpeg-doc.html#SEC19">video</ulink>
i <ulink url="http://www.ffmpeg.org/ffmpeg-doc.html#SEC20">audio</ulink>)
znajdziesz na stronie FFmpeg.
</para>

<para>
	Zarówno wydania <application>MPlayera</application>, jak i
	wersje <application>MPlayera</application> z Subversion,
	zawierają <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>,
	więc nie musisz się martwić o osobne sprawdzanie
	<systemitem class="library">libavcodec</systemitem>.
	Po prostu uruchom <filename>configure</filename> i kompiluj.
</para>

<para>
Wykorzystując FFmpega i mojego Matroksa G400, mogę oglądać na moim
K6-2 500 filmy DivX najwyższej rozdzielczości bez gubienia klatek.
</para>
</sect2>


<sect2 id="xanim">
<title>kodeki XAnim</title>

<note>
<para>
Wiedz, że binarne kodeki Xanim wydane są na licencji, która, oprócz innych
ograniczeń, zabrania użytkownikowi korzystać z nich w zestawieniu z innym
programem niż <application>XAnim</application>. Jednakże do tej pory
autor nie podejmował jeszcze żadnych kroków prawnych w sprawie
związanej z kodekami.
</para>
</note>

<formalpara>
<title>INSTALACJA I UŻYTKOWANIE</title>
<para>

<application>MPlayer</application> potrafi zaprzęgnąć do dekodowania
kodeki Xanim. Aby je uaktywnić, postępuj zgodnie z instrukcją:
</para>
</formalpara>

<procedure>
<step><para>
  Ściągnij kodeki, których chcesz użyć ze
  <ulink url="http://xanim.va.pubnix.com">strony XAnim</ulink>.
  Nie ma tam kodeka <emphasis role="bold">3ivX</emphasis>, ale można go
  znaleźć na <ulink url="http://www.3ivx.com">stronie 3ivX</ulink>.
  </para></step>
<step><para>
  <emphasis role="bold">ALBO</emphasis> ściągnij zestaw kodeków z naszej
  <ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/">strony z kodekami</ulink>
  </para></step>
<step><para>
  Użyj opcji <option>--with-xanimlibdir</option> żeby wskazać skryptowi
  <filename>configure</filename> gdzie ma szukać kodeków Xanim.
  Domyślnie szuka ich w katalogach
  <filename class="directory">/usr/local/lib/codecs</filename>,
  <filename class="directory">/usr/local/lib/xanim/mods</filename>,
  <filename class="directory">/usr/lib/xanim/mods</filename> i
  <filename class="directory">/usr/lib/xanim</filename>.
  Drugą możliwością jest ustawienie zmiennej środowiskowej
  <envar>XANIM_MOD_DIR</envar> na katalog z kodekami XAnim.
  </para></step>
<step><para>
  Zmień nazwę/utwórz dowiązanie symboliczne (symlink) plików,
  usuwając z nazwy rzeczy związane z architekturą komputera, tak żeby
  miały nazwy tego typu: <filename>vid_cvid.xa</filename>,
  <filename>vid_h263.xa</filename>, <filename>vid_iv50.xa</filename>
  </para></step>
</procedure>

<para>
XAnim to cała rodzina kodeków <systemitem>xanim</systemitem>, możesz więc użyć
opcji <option>-vfm xanim</option> żeby kazać
<application>MPlayerowi</application> używać ich, gdy jest to możliwe.
</para>

<para>
Przetestowane kodeki to: <emphasis role="bold">Indeo 3.2, 4.1, 5.0, CVID, 3ivX,
H.263.</emphasis>
</para>
</sect2>


<sect2 id="vivo-video">
<title>VIVO video</title>
<para>
<application>MPlayer</application> potrafi odtwarzać pliki video zakodowane
przy pomocy Vivo (1.0 i 2.0). Najodpowiedniejszym kodekiem dla plików w wersji
1.0 jest dekoder H.263 FFmpega, którego możesz użyć za pomocą opcji
<option>-vc ffh263</option>. Dla plików w wersji 2.0, użyj Win32 DLL
korzystając z opcji <option>-vc vivo</option>. Jeżeli nie wybierzesz żadnej
opcji, <application>MPlayer</application> automatycznie wybierze najlepszy
kodek.
</para>
</sect2>


<sect2 id="mpeg12">
<title>MPEG-1/2 video</title>
<para>
MPEG-1 i MPEG-2 są dekodowane przez natywną, wieloplatformową bibliotekę
<systemitem class="library">libmpeg2</systemitem>, której kod źródłowy
wchodzi w skład <application>MPlayera</application>. Z uszkodzonymi plikami
MPEG-1/2 radzimy sobie przechwytując <systemitem>Signal 11</systemitem>
(<systemitem>segmentation fault -błąd segmentacji -przyp tłumacz</systemitem>)
i szybko reinicjując kodek, kontynuując odtwarzanie dokładnie w miejscu gdzie
wystąpił błąd. Ta technika nie ma widocznego wpływu na szybkość działania.
</para>
</sect2>


<sect2 id="avicodecs">
<title>MS Video1, Cinepak CVID i inne stare kodeki</title>
<para>
<application>MPlayer</application> potrafi odtwarzać większość plików
AVI i MOV w których użyto starszych kodeków.
W przeszłości były one dekodowane przy pomocy binarnych kodeków Win32, ale
dzisiaj dysponujemy już <emphasis role="bold">natywnymi kodekami</emphasis>.
W przypadku większości z nich używany jest
<link linkend="ffmpeg"><systemitem class="library">libavcodec</systemitem></link>.
</para>
</sect2>


<sect2 id="realvideo">
<title>RealVideo</title>

<para>
<application>MPlayer</application> obsługuje dekodowanie wszystkich wersji
RealVideo:

<itemizedlist>
<listitem><simpara>
  RealVideo 1.0, 2.0 (fourcc RV10, RV20) - kodowanie/dekodowanie realizowane
  przez <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  RealVideo 3.0, 4.0 (fourcc RV30, RV40) - dekodowanie za pomocą
  <emphasis role="bold">bibliotek RealPlayer</emphasis>
  </simpara></listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para>
Ściągnij kodeki Real z
<ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/">http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/</ulink>
i rozpakuj je do katalogu
<filename class="directory">/usr/local/lib/codecs</filename>.
Jeżeli wolisz je trzymać w innym miejscu, użyj opcji
<option>--with-reallibdir</option> dla <command>configure</command>.
</para>

<note><para>
Aktualnie biblioteki <application>RealPlayer</application>
<emphasis role="bold">działają tylko pod Linuksem, FreeBSD, NetBSD, Cygwinem na
platformach x86, Alpha i PowerPC (Sprawdzone zostały Linux/Alpha
i Linux/PowerPC) i pod Mac OS X</emphasis>.
</para></note>
</sect2>


<sect2 id="xvid">
<title>XviD</title>

<para>
<ulink url="http://www.xvid.org">XviD</ulink> jest wolnym, kompatybilnym
z MPEG-4 ASP kodekiem video z możliwościami kodowania dwuprzebiegowego
i pełną obsługą MPEG-4 ASP, dlatego jest dużo bardziej efektywny niż dobrze
znany kodek DivX.
Łączy bardzo dobrą jakość video i dobre osiągi dzięki optymalizacjami kodu dla
większości nowoczesnych procesorów.
</para>
<para>
Zaczął się jako odłam kodeka OpenDivX.
Stało się to gdy ProjectMajo zmienił OpenDivX na zamknięte DivX4
(a teraz DivX5). W rezultacie tej decyzji, rozeźleni ludzie spoza ProjectMayo,
którzy pracowali nad OpenDivX, rozpoczęli projekt XviD. Tak więc oba projekty
mają to samo pochodzenie.
</para>

<procedure>
<title>Instalacja <systemitem class="library">XviD</systemitem></title>
<para>
  Jak większość otwartego oporgramowania dostępny jest w dwóch wersjach:
  <ulink url="http://www.xvid.org/downloads.html">oficjalnych wydań</ulink>
  i wersji CVS.
  Wersja CVS jest zazwyczaj wystarczająco stablina by jej używać, jako że
  zazwyczaj ma poprawki do błędów występujących w wydaniach.
  Tak należy nakłonić <systemitem class="library">XviD</systemitem> CVS do
  pracy z <application>MEncoderem</application> (będziesz potrzebował
  przenajmniej <application>autoconf</application> 2.50,
  <application>automake</application> i <application>libtool</application>):
</para>
<step><para>
  <screen>cvs -z3 -d:pserver:[e-mail]:/xvid login</screen>
  </para></step>
<step><para>
  <screen>cvs -z3 -d:pserver:[e-mail]:/xvid co xvidcore</screen>
</para></step>
<step><para>
  <screen>cd xvidcore/build/generic</screen>
  </para></step>
<step><para>
  <screen>./bootstrap.sh</screen>
  </para></step>
<step><para>
  <screen>./configure</screen>
  Możesz potrzebować dodać jakieś opcje (przejrzyj wyjście
  poniższej komendy).
  <command>./configure --help</command>
  </para></step>
<step><para>
  <screen>make &amp;&amp; make install</screen>
  </para></step>
<step><para>
  Jeżeli użyłeś opcji <option>--enable-divxcompat</option>,
  skopiuj <filename>../../src/divx4.h</filename> do
  <filename class="directory">/usr/local/include/</filename>.
  </para></step>
<step><para>
  Przekompiluj <application>MPlayera</application> z opcjami
  <option>--with-xvidcore=<replaceable>/ścieżka/do/</replaceable>libxvidcore.a</option>
  <option>--with-xvidincdir=<replaceable>/ścieżka/do/</replaceable>xvid.h</option>.
  </para></step>
</procedure>
</sect2>


<sect2 id="sorenson">
<title>Sorenson</title>

<para>
Sorenson jest kodekiem video rozwijanym przez Sorenson Media i licencjonowanym
dla Apple, która rozprowadza go wraz ze swoim <application>Odtwarzaczem
QuickTime</application>.
Aktualnie <application>MPlayer</application> jest w stanie odtwarzać wszystkie
wersje plików video Sorensona z użyciem następujących dekoderów:
</para>

<itemizedlist>
<listitem><simpara>
  Sorenson Video v1 (fourcc <emphasis>SVQ1</emphasis>) - dekodowanie za pomocą
  <emphasis role="bold">natywnego kodeka video</emphasis>
  (<link linkend="ffmpeg"><systemitem class="library">libavcodec</systemitem></link>)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Sorenson Video v3 (fourcc <emphasis>SVQ3</emphasis>) - dekodowanie za pomocą
  <emphasis role="bold">natywnego kodeka video</emphasis>
  (<link linkend="ffmpeg"><systemitem class="library">libavcodec</systemitem></link>)
  </simpara></listitem>
</itemizedlist>

<procedure>
<title>KOMPILOWANIE MPLAYERA ZE WSPARCIEM DLA BIBLIOTEK QUICKTIME</title>
<note><para>Aktualnie obsługiwane są tylko 32-bitowe platformy Intela.</para></note>
<step><para>ściągnij <application>MPlayera</application> z SVN</para></step>
<step><para>pobierz pakiet QuickTime DLL z
<ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/"/>
</para></step>
<step><para>rozpakuj pakiet QuickTime DLL do twojego katalogu z kodekami Win32
(domyślnie: <filename class="directory">/usr/local/lib/codecs/</filename>)
</para></step>
<step><para>skompiluj <application>MPlayera</application></para></step>
</procedure>

</sect2>

<sect2 id="codec-x264">
<title>x264</title>

<sect3 id="codec-x264-whatis">
<title>Co to jest x264</title>
<para>
  <systemitem class="library">x264</systemitem> jest biblioteką słurzącą do
  tworzenia strumieni video H.264.
  Nie jest w 100% ukończona, ale ma przynajmniej pewną obsługę większości
  mających wpływ na jakość możliwości H.264.
  Jest też wiele zaawansowanych możliwości w specyfikacji H.264, które nie mają
  nic wspólnego z jakością jako taką; wiele z nich jeszcze nie ma
  implementacji w <systemitem class="library">x264</systemitem>.
</para>

<itemizedlist>
<title>Możliwości kodera</title>
  <listitem><para>CAVLC/CABAC</para></listitem>
  <listitem><para>Wielokrotne referencje</para></listitem>
  <listitem><para>Intra: wszystkie typy makrobloków 
     (16x16, 8x8 i 4x4 z wszystkimi predykcjami)</para></listitem>
  <listitem><para>Inter P: wszystkie podziały
     (od 16x16 aż do 4x4)</para></listitem>
  <listitem><para>Inter B: podziały od 16x16 do 8x8
    (włączając SKIP/DIRECT)</para></listitem>
  <listitem><para>Kontrola tempa: stały kwantyzator, stały bitrate,
	pojedyncze albo wieloprzebiegowe ABR</para></listitem>
  <listitem><para>Wykrywanie zmian scen</para></listitem>
  <listitem><para>Adaptatywne umieszczanie klatek B</para></listitem>
  <listitem><para>Referencyjne ramki / dowolna kolejność
	ramek</para></listitem>
  <listitem><para>adaptywna transformacja przestrzenna
	8x8 i 4x4</para></listitem>
  <listitem><para>tryb bezstratny</para></listitem>
  <listitem><para>Własne matryce kwantyzacji</para></listitem>
  <listitem><para>Równoległe kodowanie wielu fragmentów</para></listitem>
</itemizedlist>

</sect3>

<sect3 id="codec-h264-whatis">
<title>Co to jest H.264</title>
<para>
  H.264 jedną z nazw nowego kodeka video opracowanego wspólnie przez ITU
  i MPEG.
  Może też być prawidłowo nazywany okropnymi nazwami "ISO/IEC 14496-10" lub
  "MPEG-4 Part 10". Częściej jest nazywany "MPEG-4 AVC" albo po prostu "AVC".
</para>
<para>
  Jakkolwiek go nie nazywać, H.264 może być wart wypróbowania ponieważ
  zazwyczaj może dorównać jakością MPEG-4 ASP z mniejszą o 5%-30% objętością.
  Dokładne wyniki zależą od materiału źródłowego i kodera.
  Zyski z używania H.264 nie są za darmo: Dekodowanie strumieni H.264 mają
  duże wymagania obliczeniowe i pamięciowe.
  Na przykład, na Athlonie 1733 MHz, film H.264 w rozdzielczości DVD 1500kbps
  wymaga do zdekodowania około 35% CPU.
  Dla porównania, dekodowanie strumienia MPEG-4 ASP w rozdzielczości DVD
  1500kbps wymaga około 10% CPU.
  Oznacza to że dekodowanie wysokiej jakości strumieni jest prawie nie do
  pomyślenia dla zwykłych użytkowników.
  Oznacza to również że dobry DVD rip może się czasami zacinać na procesorach
  wolniejszych niż około 2.0 GHz.
</para>
<para>
  Przynajmniej przy używaniu <systemitem class="library">x264</systemitem>
  wymagania kodowania nie są o wiele większe niż te, do których przywykliśmy
  przy MPEG-4 ASP.
  Na przykład, na Athlonie 1733 MHz typowe kodowanie DVD będzie działać
  z 5-15fps.
</para>
<para>
  Ten dokument nie ma wyjaśniać szczegółów H.264, ale jeśli jesteś
  zainteresowany niewielkim wstępem możesz chcieć przeczytać
  <ulink url="http://www.cdt.luth.se/~peppar/kurs/smd151/spie04-h264OverviewPaper.pdf">The H.264/AVC Advanced Video Coding Standard: Overview and Introduction to the Fidelity Range Extensions</ulink>.
</para>
</sect3>

<sect3 id="codec-x264-playback">
<title>Jak mogę odtwarzać filmy H.264 używając <application>MPlayera</application></title>
<para>
  <application>MPlayer</application> używa dekodera H.264 z
  <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>.
  <systemitem class="library">libavcodec</systemitem> miało choć trochę zdatny
  do użytku dekoder H.264 od około czerwca 2004, ale od tego czasu wprowadzono
  wiele zmian i poprawek, zarówno pod względem obsługiwanej funkcjonalności
  jak i zużycia CPU.
  Na wszelki wypadek lepiej jest używać najnowszej wersji z Subversion.
</para>
<para>
  Jeśli chcesz szybki i łatwy sposób na sprawdzenie czy były ostatnio zmiany
  w obsłudze H.264 w <systemitem class="library">libavcodec</systemitem>,
  możesz patrzeć na
  <ulink url="http://mplayerhq.hu/cgi-bin/cvsweb.cgi/ffmpeg/libavcodec/h264.c?cvsroot=FFMpeg">interfejs sieciowy repozytorium SVN FFmpega</ulink>
</para>
</sect3>

<sect3 id="codec-x264-encode">
<title>Jak mogę kodować filmy używając <application>MEncodera</application> i <systemitem class="library">x264</systemitem>?</title>
<para>
  Jeśli masz zainstalowanego klienta subversion, możesz uzyskać najnowsze
  źródła x264 tym poleceniem:
  <screen>
    svn co svn://svn.videolan.org/x264/trunk x264<!--
  --></screen>
  Źródła <application>MPlayera</application> są aktualizowane, gdy tylko
  zmieni się API <systemitem class="library">x264</systemitem>, więc zalecane
  jest także używanie <application>MPlayera</application> z Subversion.
  Być może sytuacja się zmieni jeśli i gdy nastąpi "wydanie"
  <systemitem class="library">x264</systemitem>.
  W międzyczasie <systemitem class="library">x264</systemitem> powinna być
  uważana za niestabilną, w tym sensie że jej interface programistyczny może
  się zmienić.
</para>
<para>
  <systemitem class="library">x264</systemitem> buduje się i instaluje
  w sposób standardowy:
  <screen>
    ./configure &amp;&amp; make &amp;&amp; sudo make install<!--
  --></screen>
  To zainstaluje libx264.a w /usr/local/lib oraz x264.h w /usr/local/include.

  Gdy biblioteka i nagłówki <systemitem class="library">x264</systemitem> są
  już w standardowych miejscach, budowanie <application>MPlayera</application>
  z obsługą <systemitem class="library">x264</systemitem> jest proste.
  Uruchom standardowe:
  <screen>./configure &amp;&amp; make &amp;&amp; sudo make install</screen>
  Skrypt konfiguracyjny wykryje że spełniłeś wymagania do obsługi
  <systemitem class="library">x264</systemitem>.
</para>
</sect3>
</sect2>
</sect1>

<!-- ********** -->

<sect1 id="audio-codecs">
<title>Kodeki audio</title>

<itemizedlist>
<title>Najważniejsze ze wszystkich kodeków audio:</title>
<listitem><simpara>
  MPEG layer 1/2/3 (MP1/2/3) audio (<emphasis role="bold">natywny</emphasis>
  kod, z optymalizacją dla MMX/SSE/3DNow!)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Windows Media Audio 7 i 8 (AKA WMAv1 i WMAv2) (<emphasis role="bold">natywny</emphasis> kod, z
  <link linkend="ffmpeg"><systemitem class="library">libavcodec</systemitem></link>)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Windows Media Audio 9 (WMAv3) (poprzez DLL DMO)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  AC3 Dolby audio (<emphasis role="bold">natywny</emphasis> kod, z
  optymalizacją MMX/SSE/3DNow!)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
 przetwarzanie AC3 przez kartę dźwiękową
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  AAC
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  kodek Ogg Vorbis audio (<emphasis role="bold">natywna</emphasis> biblioteka)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  RealAudio: DNET (AC3 z niskim bitratem), Cook, Sipro i ATRAC3
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  QuickTime: kodeki Qualcomm i QDesign
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  VIVO audio (g723, Vivo Siren)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Voxware audio (poprzez DirectShow DLL)
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  formaty alaw i ulaw, różne gsm, adpcm i pcm i inne stare, proste kodeki
  audio
  </simpara></listitem>
 <listitem><simpara>
	kodeki mowy Adaptive Multi-Rate (AMR)
 </simpara></listitem>
</itemizedlist>


<sect2 id="swac3">
<title>Programowe dekodowanie AC3</title>

<para>
To jest domyślny dekoder używany przez pliki z dźwiękiem AC3.
</para>

<para>
Dekoder AC3 może wytworzyć wyjście audio zmiksowane dla 2, 4 lub 6 głośników.
Kiedy skonfigurowany jest dla 6 głośników, dekoder dostarcza do sterownika
karty dźwiękowej osobne wyjście dla każdego kanału AC3, pozwalając doświadczyć
pełnego "dźwięku przestrzennego" bez potrzeby użycia zewnętrznego dekodera AC3
wymaganego przez kodek hwac3.
</para>

<para>
Użyj opcji <option>-channels</option> aby wybrać liczbę wyjściowych kanałów.
Użyj <option>-channels 2</option> do uzyskania dźwięku stereo. Dla
czterokanałowego dźwięku (wyjścia Lewe Przednie, Prawe Przednie, Lewe Surround
i Prawe Surround), użyj <option>-channels 4</option>. W tym przypadku,
wszystkie centralne kanały zostaną zmiksowane do odpowiadających im przednich
kanałów. Natomiast <option>-channels 6</option> wyprodukuje wszystkie kanały
AC3 tak jak zostały zakodowane - w kolejności Lewy, Prawy, Lewy Surround, Prawy
Surround, Centralny i LFE.
</para>

<para>
Domyślną liczbą kanałów wyjściowych jest 2.
</para>

<para>
Aby użyć więcej niż dwóch wyjściowych kanałów, będziesz potrzebował
OSS i kartę dźwiękową ze wsparciem dla odpowiedniej liczby wyjściowych
kanałów poprzez SNDCTL_DSP_CHANNELS ioctl. Przykładem odpowiedniego sterownika
jest emu10k1 (używany przez karty Soundblaster Live!) z sierpnia 2001 roku,
albo nowszy (przypuszczalnie działa także ALSA CVS).
</para>
</sect2>


<sect2 id="hwac3">
<title>Sprzętowe dekodowanie AC3</title>
<para>
Potrzebna jest karta obsługująca AC3, z cyfrowym wyjściem (S/PDIF). Sterownik
musi prawidłowo obsługiwać format AFMT_AC3 (robi to C-Media). Podłącz swój
dekoder AC3 do wyjścia S/PDIF i użyj opcji <option>-ac hwac3</option>.
Rozwiązanie to jest ciągle w fazie testów, ale wiadomo, że działa z kartami
C-Media i Soundblaster Live! + sterowniki ALSA (ale nie z OSS) i kartami
dekodującymi DXR3/Hollywood+ MPEG.
</para>
</sect2>


<sect2 id="libmad">
<title>obsługa libmad</title>

<para>
<ulink url="http://www.underbit.com/products/mad/">libmad</ulink> jest wieloplatformową,
stałoprzecinkową (wewnętrznie 24-bitowe PCM) biblioteką dekodującą dźwięk
MPEG. Nie odtwarza zbyt dobrze uszkodzonych plików i czasami ma problemy
z przewijaniem, ale może mieć lepszą wydajność niż mp3lib na platformach ze
słabszymi FPU (jednostka do wykonywania obliczeń
zmiennoprzecinkowych-przyp. tłumacza) (jak np. <link linkend="arm">ARM</link>).
</para>

<para>
Aby włączyć obsługę biblioteki, podczas kompilacji użyj opcji
<option>--enable-mad</option> przy wywoływaniu configure.
</para>
</sect2>

<sect2 id="hwmpa">
	<title>sprzętowy kodek MPEG audio</title>
	
	<para>
		Ten kodek (wybierany poprzez -ac hwmpa) przepuszcza pakiety
		MPEG audio do sprzętowego dekodera takiego, jak ten, który można
		znaleźć w pełni wyposażonych kartach DVB i adapterach DXR2.
		Nie używaj ich w połączeniu z żadnymi innymi wyjściowymi
		urządzeniami audo (np. OSS i ALSA), bo nie będzie to działało
		(będziesz słyszeć tylko szum).
	</para>
</sect2>

<sect2 id="vivo-audio">
<title>VIVO audio</title>
<para>
Rodzaj kodeka audio używanego w plikach VIVO zależy od tego, czy jest to plik
VIVO/1.0, czy VIVO/2.0. Pliki VIVO/1.0 mają dźwięk w formacie
<emphasis role="bold">g.723</emphasis>, a pliki VIVO/2.0 w formacie
<emphasis role="bold">Vivo Siren</emphasis>. Obsługiwane są oba typy.
</para>
</sect2>


<sect2 id="realaudio">
<title>RealAudio</title>

<para>
<application>MPlayer</application> potrafi dekodować prawie wszystkie wersje RealAudio:
</para>

<itemizedlist>
<listitem><simpara>
  RealAudio DNET - dekodowanie poprzez
  <systemitem class="library">liba52</systemitem>
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  RealAudio Cook/Sipro/ATRAC3 - dekodowanie z użyciem
  <emphasis role="bold">bibliotek RealPlayer</emphasis>
  </simpara></listitem>
</itemizedlist>

<para>
Instrukcje dotyczące sposobu instalacji bibliotek RealPlayer
znajdują się w dziale <link linkend="realvideo">RealVideo</link>.
</para>
</sect2>

<sect2 id="qdesign">
<title>kodeki QDesign</title>
<para>
Format dźwięku QDesign (fourcc:<emphasis>QDMC, QDM2</emphasis>) wykorzystywany
jest w plikach MOV/QT. Obie wersje tych kodeków mogą być odtwarzane za pomocą
bibliotek QuickTime. Instrukcje instalacji znajdują się w dziale
<link linkend="sorenson">kodek Sorenson video</link>.
</para>
</sect2>

<sect2 id="qualcomm">
<title>kodeki Qualcomm</title>
<para>
Dźwięk w formacie Qualcomm (fourcc:<emphasis>Qclp</emphasis>) używany jest
w plikach MOV/QT. Może być dekodowany z użyciem bibliotek QuickTime.
Instrukcje instalacji znajdują się w dziale
<link linkend="sorenson">kodeka video Sorenson</link>.
</para>
</sect2>

<sect2 id="aac">
<title>AAC codec</title>
<para>
AAC (Advanced Audio Coding) jest kodekiem audio spotykanym czasami w plikach
MOV i MP4. Otwarty dekoder nazywany FAAD dostępny jest na stronie
<ulink url="http://www.audiocoding.com"/>.
<application>MPlayer</application> zawiera migawkę CVS z
libfaad 2.1beta, więc nie musisz ściągać go oddzielnie.
</para>

<para>
Jeżeli używasz gcc 3.2, który ma kłopoty z kompilacją wbudowanej wersji
FAAD lub chcesz z jakichś powodów użyć zewnętrznej biblioteki,
ściągnij ją z
<ulink url="http://www.audiocoding.com/modules/mydownloads/">tej strony</ulink>
i dodaj opcję <option>--enable-external-faad</option> do
<filename>configure</filename>. Nie potrzebujesz całego faad2 do dekodowanie
plików AAC. Wystarczy użyć samej biblioteki libfaad. Zbudujesz ją w następujący
sposób
<screen>
cd faad2/
sh bootstrap
./configure
cd libfaad
make
make install
</screen>
Wersje binarne nie są dostępne na stronie audiocoding.com, ale możesz
ściągnąć (apt-getem) Debianowe paczki z
<ulink url="http://www.debian-multimedia.org/">domowej strony
	Christiana Marillata</ulink>,
RPM-y dla Mandrake/Mandriva ze strony <ulink url="http://plf.zarb.org">P.L.F</ulink>.
a RedHatowe RPM-y z
<ulink url="http://greysector.rangers.eu.org/">Grey Sector</ulink>.
</para>
</sect2>

<sect2 id="amr">
	<title>kodeki AMR</title>
	<para>
		kodeki mowy Adaptive Multi-Rate są używane w telefonii komórkowej
		trzeciej generacji (3G).
		Opis implementacji udostępniany jest przez
		<ulink url="http://www.3gpp.org">The 3rd Generation Partnership Project</ulink>
		(za darmo dla osób prywatnych).
		</para>
	<para>
		Żeby uaktywnić obsługę kodeków, pobierz źródła kodeków
		<ulink url="http://www.3gpp.org/ftp/Specs/latest/Rel-6/26_series/26104-610.zip">
			AMR-NB</ulink> i
		<ulink url="http://www.3gpp.org/ftp/Specs/latest/Rel-6/26_series/26204-600.zip">
			AMR-WB</ulink>,
		umieść je w katalogu do którego rozpakowałeś źródła
		<application>MPlayera</application> i wpisz następujące komendy:
		<screen>
			unzip 26104-610.zip
			unzip 26104-610_ANSI_C_source_code.zip
			mv c-code libavcodec/amr_float
			unzip 26204-600.zip
			unzip 26204-600_ANSI-C_source_code.zip
			mv c-code libavcodec/amrwb_float
			</screen>
			Gdy już to zrobisz, kontynuuj <link linkend="features">budowanie</link>
			<application>MPlayera</application> tak, jak zwykle.
		</para>
</sect2>

</sect1>

<!-- ********** -->

<sect1 id="codec-importing">
<title>importowanie kodeków Win32-HOWTO</title>

<!-- TODO: a short paragraph of text would be nice here... -->
<!-- Taa, a ja to potem pewnie bede mial tlumaczyc:-) -->

<sect2 id="vfw-codecs">
<title>kodeki VFW</title>

<para>
VFW (Video for Windows) jest starym API Video pod Windows. Jego kodeki mają
rozszerzenie <filename>.DLL</filename> albo (rzadziej)
<filename>.DRV</filename>. Jeżeli <application>MPlayer</application> odmawia
odtwarzania plików AVI z komunikatem tego typu:
<screen>UNKNOWN video codec: HFYU (0x55594648)</screen>
</para>

<para>
oznacza to, że twój plik AVI jest zakodowany z użyciem kodeka, który korzysta
z fourcc HFYU (HFYU = kodek HuffYUV, DIV3 = DivX Low Motion, itd.;
fourcc-unikalny, czteroliterowy identyfikator kodeka znajdujący się najczęściej
w nagłówkach plików AVI-przyp. tłumacz). Kiedy już to wiesz, musisz odzukać
DLL'a, który jest ładowany przez Windows w celu odtworzenia tego pliku.
W naszym przypadku plik <filename>system.ini</filename> zawiera tę informację
w następującej linii:
<programlisting>VIDC.HFYU=huffyuv.dll</programlisting>
</para>

<para>
Zatem potrzebujesz pliku <filename>huffyuv.dll</filename>. Zauważ, że kodeki
audio są oznaczane za pomocą prefiksu MSACM:
<programlisting>msacm.l3acm=L3codeca.acm</programlisting>
</para>

<para>
Jest to kodek MP3. Teraz powinieneś mieć wszystkie niezbędne informacje
(fourcc, plik z kodekiem, przykładowy plik AVI). Umieść swoją prośbę o wsparcie
dla kodeka za pomocą poczty elektronicznej i wyślij ww. pliki na poniższy
serwer FTP:
<systemitem role="url">
ftp://upload.mplayerhq.hu/MPlayer/incoming/[codecname]/
</systemitem>
</para>

<note><para> W systemach Windows NT/2000/XP szukaj powyższych informacji
w rejestrze, np. szukaj wyrażenia &quot;VIDC.HFYU&quot;. Aby dowiedzieć się jak
to zrobić, spójrz niżej na starą metodę DirectShow.
</para></note>
</sect2>


<sect2 id="dshow-codecs">
<title>Kodeki DirectShow</title>

<para>
DirectShow jest nowszym API Video, które jest nawet gorsze od swojego
poprzednika. Sprawa ma się gorzej z DirectShow, ponieważ:
<itemizedlist>
<listitem><simpara>
  <filename>system.ini</filename> nie zawiera wymaganych informacji,
  zamiast tego są one przechowywane w rejestrze.
  </simpara></listitem>
<listitem><simpara>
  Z tego powodu wymagane jest GUID kodeka.
  </simpara></listitem>
</itemizedlist>
</para>

<procedure>
<title>Nowa metoda:</title>
<para>
Używając <application>Microsoft GraphEdit</application> (szybki sposób)
</para>
<step><para>
  Pobierz <application>GraphEdit</application> z dowolnego DirectX SDK, albo z
  <ulink url="http://doom9.net">doom9</ulink>
  </para></step>
<step><para>
  Uruchom <command>graphedit.exe</command>.
  </para></step>
<step><para>
  Z menu wybierz Graph -> Insert Filters.
  </para></step>
<step><para>
  Rozwiń listę <systemitem>DirectShow Filters</systemitem>
  </para></step>
<step><para>
  Wybierz właściwy kodek i rozwiń go.
  </para></step>
<step><para>
  We wpisie <systemitem>DisplayName</systemitem> spójrz na tekst w
  nawiasach klamrowych po znaku "backslash" i zapisz go (pięć bloków
  oddzielonych kreskami, GUID).
  </para></step>
<step><para>
  Binariami kodeka jest plik określony w polu <systemitem>Filename</systemitem>.
  </para></step>
</procedure>

<note>
<para>

Jeżeli nie ma pola <systemitem>Filename</systemitem>, a
<systemitem>DisplayName</systemitem> zawiera coś w stylu
<systemitem>device:dmo</systemitem>, to jest to DMO-kodek.
</para>
</note>

<procedure>
<title>Stara Metoda:</title>
<para>
Weź głęboki oddech i zacznij przeszukiwanie rejestru...
</para>
<step><para>
  Uruchom <command>regedit</command>.
  </para></step>
<step><para>
  Naciśnij <keycap>Ctrl</keycap>+<keycap>F</keycap>, odznacz dwa pierwsze
  pola (checkboxes) i zaznacz trzecie. Wpisz fourcc kodeka (np.
  <userinput>TM20</userinput>).
  </para></step>
<step><para>
  Powinieneś zobaczyć pole zwierające ścieżkę i nazwę pliku (np.
  <filename>C:\WINDOWS\SYSTEM\TM20DEC.AX</filename>).
  </para></step>
<step><para>
  Gdy odnalazłeś już plik, potrzebny będzie GUID. Spróbuj ponownego
  wyszukiwania, ale tym razem wpisz nazwę kodeka, a nie jego fourcc. Jego nazwę
  można sprawdzić, kiedy Media Player odtwarza plik, odszukując ją w
  <guimenu>Plik</guimenu> -&gt; <guisubmenu>Opcje</guisubmenu> -&gt;
  <guimenuitem>Zaawansowane</guimenuitem>.
  Jeżeli jej tam nie będzie, to masz pecha. Spróbuj odgadnąć nazwę (np. spróbuj
  wyszukać "TrueMotion").
  </para></step>
<step><para>
Jeżeli GUID został odnaleziony, powinieneś ujrzeć pola <guilabel>FriendlyName</guilabel>
  i <guilabel>CLSID</guilabel>. Zapisz szesnastobajtowy CLSID będący GUIDem,
  którego potrzebujemy.
  </para></step>
</procedure>

<note>
<para>
Jeżeli wyszukiwanie się nie powiedzie, spróbuj zaznaczyć wszystkie pola
(checkboxes). Prawdopodobnie dostaniesz niepasujące wyniki, ale być może
będziesz miał szczęście...
</para>
</note>

<para>

Teraz, kiedy masz już wszystkie niezbędne informacje (fourcc, GUID, plik
z kodekiem, przykładowy plik AVI), umieść swoją prośbę o wsparcie dla kodeka
za pomocą poczty elektronicznej i wyślij ww. pliki na poniższy serwer FTP:
<systemitem role="url">ftp://upload.mplayerhq.hu/MPlayer/incoming/[codecname]/
</systemitem>
</para>

<para>
Jeżeli chcesz samodzielnie dodać obsługę kodeka, przeczytaj
<ulink url="http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/DOCS/tech/codecs.conf.txt">
DOCS/tech/codecs.conf.txt</ulink> (tylko po angielsku - przyp. tłum.).
</para>

</sect2>
</sect1>
</chapter>