Mercurial > emacs
annotate etc/TUTORIAL.pl @ 42307:922f0ef2951b
(balance-windows): Use new PRESERVE-BEFORE arg
to enlarge-window. Use save-selected-window. Don't try
to resize windows that end at the bottom "level".
Retry changing the sizes until the windows get the desired sizes.
Discount the minibuffer when computing total height available.
| author | Richard M. Stallman <rms@gnu.org> |
|---|---|
| date | Tue, 25 Dec 2001 10:34:39 +0000 (2001-12-25) |
| parents | e7e9b4581430 |
| children | b027da192726 |
| rev | line source |
|---|---|
|
38915
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1 Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. |
| 25853 | 2 Szczeg鶻y na ko�cu pliku. Czytasz w�a�nie kr�tki podr�cznik Emacsa. |
| 3 | |
| 4 Polecenia Emacsa og�lnie wymagaj� wci�ni�cia klawisza CONTROL (czasami | |
| 5 oznaczanego CTRL lub CTL) lub klawisza META (czasami oznaczanego EDIT | |
| 6 lub ALT). Zamiast pisa� META czy CONTROL za ka�dym razem, gdy masz | |
| 7 przycisn掩 ten klawisz, u�ywa� b�dziemy nast�puj�cych skr�t�w: | |
| 8 | |
| 9 C-<znak> oznacza trzymanie klawisza CONTROL podczas wciskania klawisza <znak>. | |
| 10 Na przyk�ad C-f b�dzie odpowiada�o naci�ni�ciu f, podczas gdy | |
| 11 klawisz CONTROL by� wci�ni�ty. | |
| 12 M-<znak> oznacza trzymanie klawisza META wci�ni�tego podczas | |
| 13 wciskania klawisza <znak>. Je�li nie masz klawisza META, | |
| 14 naci�nij i pu倶 klawisz ESC, a potem naci�nij klawisz <znak>. | |
| 15 | |
| 16 Uwaga: by zako�czy� sesje Emacsa naci�nij C-x C-c (dwa znaki). | |
| 17 Znaki ">>" na lewym marginesie w dalszej cz蟠ci tego podr�cznika | |
| 18 oznaczaj� �wiczenia dla Ciebie. Na przyk�ad: | |
| 19 <<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>> | |
| 20 >> Teraz naci�nij C-v (nast�pny ekran), by przej倶 na nast�pny ekran | |
| 21 podr�cznika (zr�b to naciskaj�c jednocze�nie klawisz CONTROL i v). | |
| 22 Od tego momentu powiniene� robi� to zawsze, gdy dojdziesz | |
| 23 do ko�ca ekranu. | |
| 24 | |
| 25 Zwr黽 uwag� na to, ze kilka linii powtarza si�, gdy przechodzisz z | |
| 26 ekranu na ekran; zachowanie to ma zapewni� pewna ci�g�o倶 podczas | |
| 27 przesuwania si� w obr�bie pliku. | |
| 28 | |
| 29 Pierwsza umiej�tno�ci�, kt�ra powiniene� opanowa�, jest spos�b | |
| 30 przesuwania si� z miejsca na miejsce. Ju� wiesz, jak przesuwa� si� o | |
| 31 jeden ekran do przodu. By przesun掩 si� o jeden ekran do tylu, | |
| 32 wci�nij M-v (wci�nij META i naci�nij v, lub naci�nij <ESC>v je�li nie | |
| 33 masz klawisza META lub EDIT). | |
| 34 | |
| 35 >> Spr�buj nacisn掩 M-v, a potem C-v by przesun掩 si� w prz�d i w ty� | |
| 36 kilka razy. | |
| 37 | |
| 38 | |
| 39 PODSUMOWANIE | |
| 40 ------------ | |
| 41 | |
| 42 Nast�puj�ce polecenia s� u�yteczne do przegl�dania po jednym ekranie: | |
| 43 | |
| 44 C-v Przesu� si� o jeden ekran do przodu | |
| 45 M-v Przesu� si� o jeden ekran do tylu | |
| 46 C-l Wyczy倶 ekran i wy�wietl go na nowo, umieszczaj�c | |
| 47 tekst z okolic kursora w �rodku ekranu. | |
| 48 (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.) | |
| 49 | |
| 50 >> Znajd� kursor i zapami�taj, jaki tekst jest w jego okolicy. | |
| 51 Naci�nij nast�pnie C-l. | |
| 52 Znajd� kursor jeszcze raz i zwr黽 uwag�, �e znajduje | |
| 53 si� on w okolicy tego samego tekstu. | |
| 54 | |
| 55 | |
| 56 PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM | |
| 57 ---------------------------- | |
| 58 | |
| 59 Przesuwanie si� z ekranu na ekran jest u�yteczne, ale jak przej倶 do | |
| 60 okre�lonego miejsca w obr�bie jednego ekranu? | |
| 61 | |
| 62 Mo�na to zrobi� na kilka sposob�w. Najprostszym jest u�ycie polece� | |
| 63 C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka�de z tych polece� przesuwa kursor o jeden | |
| 64 wiersz lub kolumn� w okre�lonym kierunku. Oto schemat, kt�ry to | |
| 65 obrazuje: | |
| 66 | |
| 67 Poprzednia linia, C-p | |
| 68 (ang. previous line) | |
| 69 : | |
| 70 : | |
| 71 Wstecz, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f | |
| 72 (ang. back) : (ang. forward) | |
| 73 : | |
| 74 : | |
| 75 Nast�pna linia, C-n | |
| 76 (ang. next line) | |
| 77 | |
| 78 >> Przesu� kursor na �rodek schematu za pomoc� C-n lub C-p. Naci�nij | |
| 79 potem C-l, by zobaczy� ca�y diagram na �rodku ekranu. | |
| 80 | |
| 81 To s� podstawowe polecenia kieruj�ce po�o�eniem kursora, kt�rych | |
| 82 b�dziesz u�ywa� nieustannnie, warto wi�c je zapami�ta�. | |
| 83 | |
| 84 >> Naci�nij kilka razy C-n, by przesun掩 kursor do tej linii. | |
| 85 | |
| 86 >> Przesu� si� w g咳b linii za pomoc� C-f, a potem do g�ry za pomoc� | |
| 87 C-p. Zwr黽 uwag� na zachowanie si� C-p, gdy kursor jest w �rodku | |
| 88 linii. | |
| 89 | |
| 90 Ka�da linia tekstu ko�czy si� znakiem nowej linii, kt�ry oddziela ja | |
| 91 od nast�pnej. Ka�dy Tw�j plik powinien ko�czy� si� znakiem nowej | |
| 92 linii (ale Emacs nie zmusza Ci� do tego). | |
| 93 | |
| 94 >> Spr�buj nacisn掩 C-b na pocz�tku linii. Powinno to Ci� przenie倶 | |
| 95 na koniec poprzedniej linii. Dzieje si� tak dlatego, �e kursor | |
| 96 przechodzi nad znakiem nowej linii. | |
| 97 | |
| 98 C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b. | |
| 99 | |
| 100 >> Naci�nij kilka razy C-b, by� dostrzeg�, gdzie jest kursor. | |
| 101 Naci�nij potem C-f, by wr�ci� na koniec linii. W ko�cu naci�nij | |
| 102 jeszcze raz C-f, by przej倶 do nast�pnej linii. | |
| 103 | |
| 104 Gdy przesuwasz kursor poza dolna kraw�d� ekranu, tekst za kraw�dzi� | |
| 105 przesuwa si� na ekran (ang. scrolling). Dzi�ki temu Emacs mo�e | |
| 106 przesun掩 kursor do okre�lonego miejsca bez umieszczania go poza | |
| 107 ekranem. | |
| 108 | |
| 109 >> Spr�buj przesun掩 kursor poza dolna granice ekranu za pomoc� C-n i | |
| 110 zobacz co si� stanie. | |
| 111 | |
| 112 Je�li przesuwanie si� o jeden znak na raz jest dla Ciebie za wolne, | |
| 113 spr�buj przesuwa� si� o s�owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor do przodu | |
| 114 o s�owo, a M-b przesuwa go do tylu o jedno s�owo. | |
| 115 | |
| 116 >> Spr�buj nacisn掩 kilka M-f i M-b. | |
| 117 | |
| 118 Gdy jeste� w �rodku s�owa, M-f przesuwa kursor na koniec s�owa. Je�li | |
| 119 natomiast jeste� w przerwie miedzy s�owami, M-f przesuwa kursor na | |
| 120 koniec nast�pnego s�owa. M-b zachowuje si� podobnie, jak chodzi o | |
| 121 ruch do ty�u. | |
| 122 | |
| 123 >> Naci�nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b tak, by� | |
| 124 m�g� zauwa�y� dzia�anie M-f i M-b naci�nietych w r鷽nych miejscach | |
| 125 wewn�trz i pomi�dzy s�owami. | |
| 126 | |
| 127 Zauwa� podobie�stwo pomi�dzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo cz�sto | |
| 128 kombinacje zawieraj�ce Meta opisuj� operacje zwi�zane z jednostkami | |
| 129 j�zykowymi (s�owa, zdania, akapity), podczas gdy kombinacje oparte o | |
| 130 Control dzia�aj� na podstawowych jednostkach niezale�nych od tego, co | |
| 131 edytujesz (znaki, linie, itd.). | |
| 132 | |
| 133 Ta zale�no倶 stosuje si� do linii i zda�: C-a i C-e przesuwaj� kursor | |
| 134 na pocz�tek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwaj� go na pocz�tek i | |
| 135 koniec zdania. | |
| 136 | |
| 137 >> Naci�nij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e. | |
| 138 Powt�rz to z M-a, a potem z M-e. | |
| 139 | |
| 140 Czy zauwa�y�e�, ze powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powt�rne | |
| 141 M-a przesuwa Ci� o jedno zdanie? Chocia� nie jest to do ko�ca | |
| 142 analogiczne, wydaje si� jednak naturalne. | |
| 143 | |
| 144 Po�o�enie kursora w tek�cie okre�lane jest mianem "punktu". | |
| 145 | |
| 146 Oto podsumowanie prostych polece� s�u娠cych do przesuwania kursora, | |
| 147 w咳cznie z operacjami dotycz�cymi s鞄w i zda�: | |
| 148 | |
| 149 C-f Do przodu o jeden znak | |
| 150 C-b W ty� o jeden znak | |
| 151 | |
| 152 M-f Do przodu o s�owo | |
| 153 M-b W ty� o s�owo | |
| 154 | |
| 155 C-n Nast�pna linia | |
| 156 C-p Poprzednia linia | |
| 157 | |
| 158 C-a Pocz�tek linii | |
| 159 C-e Koniec linii | |
| 160 | |
| 161 M-a W ty� na pocz�tek zdania | |
| 162 M-e Do przodu na koniec zdania | |
| 163 | |
| 164 >> Prze�wicz kilka razy wszystkie powy�sze polecenia dla wprawy. | |
| 165 S� one najcz蟠ciej u�ywanymi poleceniami. | |
| 166 | |
| 167 Dwa inne wa�ne polecenia przesuwaj�ce kursor to M-< (Meta i znak | |
| 168 mniejszo�ci), kt�re przesuwa kursor na pocz�tek ca�ego tekstu i M-> | |
| 169 (Meta i znak wi�kszo�ci), kt�re przesuwa kursor na koniec ca�ego | |
| 170 tekstu. | |
| 171 | |
| 172 Na wi�kszo�ci terminali "<" jest nad przecinkiem, tak wiec musisz u�y� | |
| 173 klawisza Shift by nacisn掩 "<". Musisz wiec tak�e u�y� Shift by | |
| 174 nacisn掩 M-<. Bez Shift by�oby to M-przecinek. | |
| 175 | |
| 176 >> Naci�nij M-< by przej倶 na pocz�tek podr�cznika. U�yj potem C-v | |
| 177 kilkukrotnie, by wr�ci� tutaj. | |
| 178 | |
| 179 >> Teraz naci�nij M->, by przej倶 na koniec podr�cznika. Wr黽 do tego | |
| 180 miejsca za pomoc� kilkukrotnego M-v. | |
| 181 | |
| 182 Je�li Tw�j terminal ma klawisze strza�ek, to mo�esz ich u�y� do | |
| 183 przesuwania kursora. Zalecamy Ci nauczenie si� kombinacji C-b, C-f, | |
| 184 C-n i C-p z trzech powod�w. Po pierwsze, dzia�aj� one na wszystkich | |
| 185 typach terminali. Po drugie, gdy ju� zdob�dziesz pewna praktyk� w | |
| 186 pos�ugiwaniu si� Emacsem, b�dzie Ci szybciej nacisn掩 te kombinacje | |
| 187 ni� klawisze strza�ek (poniewa� nie wymaga to przenoszenia d�oni z | |
| 188 miejsca, kt�re zajmuj� podczas szybkiego pisania za pomoc� 10 palc�w). | |
| 189 Po trzecie wreszcie, gdy ju� wyrobisz sobie zwyczaj pos�ugiwania si� | |
| 190 tymi poleceniami z klawiszem Control, b�dziesz m�g� �atwo nauczy� si� | |
| 191 innych zaawansowanych polece� przesuwaj�cych kursor. | |
| 192 | |
| 193 Wi�kszo倶 polece� Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla wi�kszo�ci | |
| 194 polece� s�u�y on jako liczba powt�rze�. Spos�b, w jaki okre�lasz | |
| 195 liczb� powt�rze� polecenia, to naci�niecie C-u a potem cyfr, zanim | |
| 196 naci�niesz polecenie. Je�li masz klawisz META (lub EDIT lub ALT), | |
| 197 alternatywnym sposobem jest wciskanie klawiszy cyfr podczas | |
| 198 wprowadzania argumentu liczbowego. Zalecamy nauczenie si� metody | |
| 199 klawisza C-u, poniewa� dzia�a ona na wszystkich terminalach. | |
| 200 | |
| 201 Na przyk�ad C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znak�w. | |
| 202 | |
| 203 >> Spr�buj u�y� C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesun掩 kursor | |
| 204 do jednej z linii w pobli�u tego zdania za pomoc� tylko jednego | |
| 205 polecenia. | |
| 206 | |
| 207 Wi�kszo倶 polece� u�ywa argumentu liczbowego jako liczba powt�rze�. | |
| 208 Jest kilka polece�, kt�re u�ywaj� go w inny spos�b. C-v i M-v s� | |
| 209 w�r�d tych wyj�tk�w. Je�li poda si� im argument, przesuwaj� zawarto倶 | |
| 210 ekranu w gore lub w d鶻 o podana liczb� linii zamiast o tyle� ekran�w. | |
| 211 Na przyk�ad C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie. | |
| 212 | |
| 213 >> Spr�buj nacisn掩 C-u 8 C-v. | |
| 214 | |
| 215 To powinno by�o przewin掩 ekran do g�ry o 8 linii. Je�li chcia�by� | |
| 216 przewin掩 go w d鶻, mo�esz poda� argument przed poleceniem M-v. | |
| 217 | |
| 218 Je�li u�ywasz systemu X-Windows, prawdopodobnie po lewej stronie okna | |
| 219 Emacsa znajduje si� prostok�tny obszar, nazywany po angielsku | |
| 220 "scrollbar". Za jego pomoc� mo�esz przewija� tekst, u�ywaj�c do tego | |
| 221 celu myszy. | |
| 222 | |
| 223 >> Spr�buj nacisn掩 �rodkowy klawisz myszy u g�ry pod�wietlonego | |
| 224 obszaru na scrollbarze. To powinno przewin掩 tekst do miejsca | |
| 225 okre�lonego wysoko�ci�, na kt�rej nacisn嘘e� klawisz myszy. | |
| 226 | |
| 227 >> Przesu� mysz do miejsca oddalonego od g�rnego ko�ca scrollbaru | |
| 228 mniej wi�cej o trzy linie i naci�nij lewy klawisz myszy kilka razy. | |
| 229 | |
| 230 | |
| 231 * KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA | |
| 232 ----------------------------------- | |
| 233 | |
| 234 Je�li masz X terminal, prawdopodobnie �atwiej Ci b�dzie u�ywa� | |
| 235 klawiszy strza�ek po prawej stronie klawiatury do kierowania kursorem. | |
| 236 Klawisze strza�ek w lewo, w prawo, w g�r� i w d鶻 dzia�aj� zgodnie z | |
| 237 oczekiwaniem; odpowiadaj� one dok�adnie C-b, C-f, C-p i C-n, ale s� | |
| 238 �atwiejsze do zapami�tania. Mo�esz tak�e u�ywa� C-lewo i C-prawo by | |
| 239 przesuwa� si� o s�owa oraz C-g�ra i C-d鶻, by przesuwa� si� o bloki | |
| 240 (np. akapity, je�li edytujesz tekst). Je�li masz klawisze oznaczone | |
| 241 HOME (lub BEGIN) oraz END, zanios� Ci� one na pocz�tek i koniec linii, | |
| 242 a C-home i C-end na pocz�tek i koniec pliku. Je�li Twoja klawiatura | |
| 243 ma klawisze PgUp i PgDn, mo�esz ich u�y� do przesuwania si� o jeden | |
| 244 ekran za jednym razem, tak jak M-v i C-v. | |
| 245 | |
| 246 Wszystkie te polecenia akceptuj� argument liczbowy, jak to jest | |
| 247 opisane powy�ej. Mo�esz stosowa� pewne skr�ty w celu wpisania tych | |
| 248 argument�w: naci�nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczb�. Na | |
| 249 przyk�ad, by przesun掩 kursor o 12 s鞄w w prawo naci�nij C-1 C-2 | |
| 250 C-prawo. Zwr黽 uwag�, ze jest to �atwe do wpisania, poniewa� nie | |
| 251 musisz puszcza� klawisza CONTROL podczas wciskania klawiszy. | |
| 252 | |
| 253 | |
| 254 * GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY | |
| 255 ---------------------------- | |
| 256 | |
| 257 Je�li Emacs przestaje odpowiada� na Twoje polecenia, mo�esz go | |
| 258 bezpiecznie zatrzyma� przyciskaj�c C-g. Mo�esz u�y� C-g do przerwania | |
| 259 polecenia, kt�re zabiera zbyt wiele czasu. | |
| 260 | |
| 261 Mo�esz u�y� C-g tak�e, by anulowa� argument liczbowy lub pocz�tek | |
| 262 polecenia, kt�rego nie chcesz doka�cza�. | |
| 263 | |
| 264 >> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci�nij C-g. | |
| 265 Teraz naci�nij C-f. Powinno przesun掩 to kursor o tylko jeden | |
| 266 znak, poniewa� anulowa�e� argument za pomoc� C-g. | |
| 267 | |
| 268 Je�li nacisn嘘e� <ESC> przez pomy�k�, mo�esz tego si� pozby� za pomoc� | |
| 269 C-g. | |
| 270 | |
| 271 | |
| 272 * ZABLOKOWANE POLECENIA | |
| 273 ----------------------- | |
| 274 | |
| 275 Pewne polecenia Emacsa s� "zablokowane", tak by pocz�tkuj�cy | |
| 276 u�ytkownicy nie mogli ich wywo�a� przez przypadek. | |
| 277 | |
| 278 Je�li wywo�asz jedno z zablokowanych polece�, Emacs wypisze komunikat | |
| 279 informuj�cy o tym, co to za polecenie, i zapyta Ci�, czy chcesz je | |
| 280 wywo�a�. | |
| 281 | |
| 282 Je�li naprawd� chcesz wywo�a� to polecenie, naci�nij spacje w | |
| 283 odpowiedzi na pytanie. Je�li nie chcesz wywo�a� zablokowanego | |
| 284 polecenia, odpowiedz na pytanie naciskaj�c "n". | |
| 285 | |
| 286 >> Napisz `C-x n p' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz "n" | |
| 287 na zadane pytanie. | |
| 288 | |
| 289 | |
| 290 * OKNA | |
| 291 ------ | |
| 292 | |
| 293 Emacs mo�e mi裝 kilka okien, ka�de wy�wietlaj�ce w�asny tekst. Zwr黽 | |
| 294 uwag�, ze "okno" je�li chodzi o Emacsa, nie odnosi si� do osobnego | |
| 295 okienka systemu okienkowego, ale do pojedynczego panelu wewn�trz | |
| 296 okienka systemu X-Windows. (Emacs mo�e mi裝 kilka X-okien, lub | |
| 297 "ramek" w terminologii Emacsa. Opisane jest to poni�ej.) | |
| 298 | |
| 299 Na tym etapie lepiej jest si� nie zag滑bia� w techniki wykorzystuj�ce | |
| 300 kilka okien. Powiniene� jedynie wiedzie�, w jaki spos�b pozby� si� | |
| 301 nadmiaru okien, kt�re mog� pojawi� si� jako sk�adniki systemu pomocy | |
| 302 lub wynik pewnych polece�. Robi si� to w prosty spos�b: | |
| 303 | |
| 304 C-x 1 Jedno okno (tzn. zabij wszystkie inne okna). | |
| 305 | |
| 306 Kombinacja ta to Control-x, po kt�rym wyst�puje cyfra 1. C-x 1 | |
| 307 powi�ksza okno, w kt�rym jest kursor tak, by zaj螻o ca�y ekran. | |
| 308 Kasuje to wszystkie inne okna Emacsa. | |
| 309 | |
| 310 >> Przesu� kursor do tej linii i naci�nij C-u 0 C-l. | |
| 311 | |
| 312 (C-l, jak pami�tasz od�wie�a zawarto倶 ekranu. Je�li poda si� temu | |
| 313 poleceniu argument liczbowy, b�dzie to oznacza�o "od�wie� zawarto倶 | |
| 314 ekranu i umie倶 bie娠ca linie o tyle linii od g�ry ekranu". Tak wiec | |
| 315 C-u 0 C-1 oznacza "od�wie� ekran, umieszczaj�c bie娠ca linie na samej | |
| 316 g�rze".) | |
| 317 | |
| 318 >> Naci�nij Control-x 2 | |
| 319 Zauwa� jak okno si� kurczy, podczas gdy nowe okno pojawia si�, | |
| 320 wy�wietlaj�c zawarto倶 tego bufora. | |
| 321 | |
| 322 >> Naci�nij C-x 1 i nowe okno zniknie. | |
| 323 | |
| 324 | |
| 325 * WSTAWIANIE I USUWANIE | |
| 326 ----------------------- | |
| 327 | |
| 328 Je�li chcesz wstawia� tekst, po prostu go napisz. Znaki, kt�re da si� | |
| 329 wy�wietli�, takie jak A, 7, *, itd, Emacs traktuje jako tekst i | |
| 330 wstawia natychmiast do bufora. Naci�nij <Return> (znak powrotu | |
| 331 karetki), by wstawi� znak nowej linii. | |
| 332 | |
| 333 Ostatni znak, kt�ry napisa�e� mo�esz skasowa� przez naci�niecie | |
| 334 klawisza <Delete>. Klawisz ten mo�e by� oznaczony "Del". W pewnych | |
| 335 wypadkach klawisz "Backspace" mo�e s�u�y� za <Delete>, ale nie jest to | |
| 336 regu咳! | |
| 337 | |
| 338 Og�lniej, <Delete> usuwa znak bezpo�rednio przed bie娠ca pozycj� | |
| 339 kursora. | |
| 340 | |
| 341 >> Zr�b to teraz: wstaw kilka znak�w, po czym usu� je za pomaca | |
| 342 kilkukrotnego naci�ni�cia <Delete>. Nie przejmuj si� tym, | |
| 343 �e zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten spos�b g鞄wnego pliku | |
| 344 podr�cznika. To jest Twoja w�asna kopia. | |
| 345 | |
| 346 Gdy linia tekstu staje si� zbyt d�uga, by zmie�ci� si� w jednym | |
| 347 wierszu na ekranie, jest ona "kontynuowana" w nast�pnym wierszu | |
| 348 ekranu. Znak "backslash" (`\') na prawym marginesie pozwala Ci | |
| 349 rozpozna� takie linie. | |
| 350 | |
| 351 >> Wpisuj jaki� tekst tak d�ugo, a� dojdziesz do prawego marginesu, i | |
| 352 potem nie przestawaj. Zauwa�ysz, ze pojawi si� linia kontynuacji. | |
| 353 | |
| 354 >> U�yj <Delete> by usun掩 tekst tak, by linia znowu | |
| 355 mie�ci�a si� na ekranie. Linia kontynuacji zniknie. | |
| 356 | |
| 357 Znak nowej linii mo�e by� kasowany tak, jak ka�dy inny znak. | |
| 358 Usuniecie znaku nowej linii 咳czy je w jedna. Je�li powsta�a w wyniku | |
| 359 tego linia jest zbyt d�uga, by zmie�ci� si� na szeroko倶 ekranu, | |
| 360 zostanie ona wy�wietlona z lini� kontynuacji. | |
| 361 | |
| 362 >> Przesu� kursor na pocz�tek linii i naci�nij <Delete>. Bie娠ca | |
| 363 linia zostanie po咳czona z poprzednia. | |
| 364 | |
| 365 >> Naci�nij <Return>, by z powrotem wstawi� znak nowej linii, kt�ry | |
| 366 skasowa�e�. | |
| 367 | |
| 368 Pami�taj, ze wi�kszo倶 polece� Emacsa mo�e zosta� wywo�anych z | |
| 369 parametrem liczby powt�rze�; dotyczy to tak�e znak�w tekstu. Argument | |
| 370 liczbowy powoduje wstawienie znaku kilkukrotnie. | |
| 371 | |
| 372 >> Spr�buj zrobi� to teraz -- naci�nij C-u 8 * by uzyska� ********. | |
| 373 | |
| 374 Nauczy�e� si� ju� wi�kszej cz蟠ci podstawowych sposob�w pisania oraz | |
| 375 poprawiania b滑d�w. W Emacsie mo�esz usuwa� r�wnie� cale s�owa lub | |
| 376 cale linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znak�w: | |
| 377 | |
| 378 <Delete> usu� znak bezpo�rednio przed kursorem | |
| 379 C-d usu� znak bezpo�rednio za kursorem | |
| 380 | |
| 381 M-<Delete> wytnij s�owo bezpo�rednio przed kursorem | |
| 382 M-d wytnij nast�pne s�owo bezpo�rednio za kursorem | |
| 383 | |
| 384 C-k wytnij zawarto倶 linii od kursora do jej ko�ca | |
| 385 M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do ko�ca zdania | |
| 386 | |
| 387 Zauwa�, ze <Delete> i C-d w po咳czeniu z M-<Delete> i M-d rozszerzaj� | |
| 388 regule rozpocz�t� przez C-f i M-f (C鷽, <Delete> tak naprawd� nie | |
| 389 wymaga wci�ni�cia Control, ale pomi�my to milczeniem). C-k i M-k s� | |
| 390 podobne do C-e i M-e w sensie, �e linie s� odpowiednikami zda�. | |
| 391 | |
| 392 Gdy usuwasz wi�cej ni� jeden znak naraz, Emacs zachowuje usuni�ty | |
| 393 tekst tak, by� m�g� go gdzie� wstawi� z powrotem. Wstawianie | |
| 394 usuni�tego tekstu to "wklejanie". Mo�esz wkleja� usuni�ty tekst b�d� | |
| 395 to w to samo miejsce, z kt�rego zosta� usuni�ty, b�d� to w inne | |
| 396 miejsca. Ten sam tekst mo�esz wkleja� kilkukrotnie, w celu uzyskania | |
| 397 wielu kopii. Poleceniem, kt�re wkleja tekst jest C-y. | |
| 398 | |
| 399 Zauwa� r鷽nic� pomi�dzy "wycinaniem" i "usuwaniem", polegaj�c� na tym, | |
| 400 ze wyci�te rzeczy mog� by� wklejone na nowo, natomiast usuni�te nie. | |
| 401 W og�lno�ci, polecenia, kt�re kasuj� du�o tekstu zachowuj� go, podczas | |
| 402 gdy polecenia, kt�re usuwaj� po prostu jeden znak lub puste linie i | |
| 403 przerwy, nie zachowuj� usuni�tego tekstu. | |
| 404 | |
| 405 >> Przesu� kursor na pocz�tek linii, kt�ra nie jest pusta. Naci�nij | |
| 406 C-k, by wyci掩 tekst z tej linii. | |
| 407 | |
| 408 >> Naci�nij C-k jeszcze raz. Zauwa�, ze wycina to znak nowej linii, | |
| 409 kt�ry znajduje si� za ta linia. | |
| 410 | |
| 411 Zwr黽 uwag�, ze pojedyncze C-k wycina zawarto倶 linii, a powt�rne C-k | |
| 412 wycina sam� linie tak, �e pozosta�e linie przesuwaj� si� do g�ry. C-k | |
| 413 traktuje argument liczbowy w specjalny spos�b: wycina ono tyle linii | |
| 414 ORAZ ich zawarto倶. To nie jest samo powtarzanie kilka razy C-k. C-u | |
| 415 2 C-k wycina dwie linie i ich znaki nowej linii; dwukrotne naci�niecie | |
| 416 C-k nie zrobi�oby tego. | |
| 417 | |
| 418 By odzyska� ostatnio wyci�ty tekst i wstawi� go w miejsce kursora, | |
| 419 naci�nij C-y. | |
| 420 | |
| 421 >> Twoja kolej. Naci�nij C-y, by z powrotem wstawi� tekst. | |
| 422 | |
| 423 Zwr黽 uwag�, ze je�li naci�niesz C-k kilka razy pod rz�d, ca�y wyci�ty | |
| 424 tekst jest zachowywany w jednym kawa�ku tak, �e jedno C-y wklei | |
| 425 wszystkie linie. | |
| 426 | |
| 427 >> Naci�nij C-k kilka razy. | |
| 428 | |
| 429 By odzyska� ten wyci�ty tekst... | |
| 430 | |
| 431 >> ...naci�nij C-y. Przesu� potem kursor o kilka linii w d鶻 i | |
| 432 naci�nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ze wstawia to ten sam tekst. | |
| 433 | |
| 434 Co zrobi�, je�li chcesz wstawi� tekst, kt�ry wcze�niej wyci嘘e�, a | |
| 435 potem wycinasz cos innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyci�ty. | |
| 436 Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Mo�esz wr�ci� do niego, | |
| 437 u�ywaj�c polecenia M-y. Po tym, jak naci�niesz C-y, by wstawi� | |
| 438 ostatnio wyci�ty tekst, naci�niecie M-y zast�puje wstawiony tekst | |
| 439 poprzednio wyci�tym. Dalsze naciskanie M-y przywo�uje coraz | |
| 440 wcze�niejsze fragmenty tekstu. Gdy dojdziesz do tekstu, kt�rego | |
| 441 szuka�e�, nie musisz robi� nic, by zosta� on we w�a�ciwym miejscu. Po | |
| 442 prostu kontynuuj edycj� tekstu, pozostawiaj�c wklejony tekst tam, | |
| 443 gdzie si� znajduje. | |
| 444 | |
| 445 Je�li b�dziesz naciska� M-y wystarczaj�co wiele razy, dojdziesz do | |
| 446 punktu, z kt�rego wystartowa�e� (tekst ostatnio wyci�ty). | |
| 447 | |
| 448 >> Wytnij jak蔚 line, zmie� pozycj� kursora i wytnij inna. Naci�nij | |
| 449 potem C-y by wstawi� druga z wyci�tych linii. Potem naci�nij M-y, | |
| 450 i linia ta zostanie zast�piona przez ta pierwsza. Naci�nij M-y | |
| 451 jeszcze kilka razy, by zobaczy� co si� dzieje. Powtarzaj to tak | |
| 452 d�ugo, a� druga z linii pojawi si� z powrotem. Je�li chcesz, | |
| 453 mo�esz pod掩 M-y dodatnie i ujemne argumenty. | |
| 454 | |
| 455 | |
| 456 * COFNIJ | |
| 457 -------- | |
| 458 | |
| 459 Je�li wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, �e | |
| 460 to by�a pomy�ka, mo�esz cofn掩 te zmiany za pomoc� polecenia "cofnij" | |
| 461 (ang. undo), C-x u. | |
| 462 | |
| 463 C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; je�li powt�rzysz | |
| 464 C-x u kilka razy pod rz�d, ka�de powt�rzenie cofa koleje polecenie. | |
| 465 | |
| 466 Od tej regu�y s� dwa wyj�tki: polecenia, kt�re nie zmieniaj� tekstu | |
| 467 nie licz� si� jako polecenia, kt�re mo�na cofn掩 (zar�wno przesuni�cia | |
| 468 kursora, jak i przewijanie tekstu), oraz znaki wstawiane do tekstu | |
| 469 (np. litery) 咳czone s� w grupy do 20. (Ma to na celu zredukowanie | |
| 470 liczby naci�ni裝 C-x u, kt�re musia�by� wykona�, by cofn掩 wstawianie | |
| 471 tekstu.) | |
| 472 | |
| 473 >> Wytnij te linie za pomoc� C-k, a potem naci�nij C-x u i linia | |
| 474 powinna pojawi� si� tu z powrotem. | |
| 475 | |
| 476 C-_ jest innym sposobem wywo�ania polecenia "cofnij"; dzia�a to | |
| 477 dok�adnie tak samo jak C-x u, jest jedynie �atwiejsze do naci�ni�cia | |
| 478 kilka razy pod rz�d. Wada C-_ jest to, ze nie jest to oczywiste w | |
| 479 jaki spos�b nacisn掩 te kombinacje na niekt�rych klawiaturach. To | |
| 480 w�a�nie dlatego C-x u jest tak�e dost�pne. Na niekt�rych terminalach | |
| 481 mo�esz nacisn掩 C-_ poprzez przytrzymanie CTRL i naci�niecie /. | |
| 482 | |
| 483 Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u okre�la liczb� powt�rze� | |
| 484 tego polecenia. | |
| 485 | |
| 486 | |
| 487 * PLIKI | |
| 488 ------- | |
| 489 | |
| 490 Aby edytowny przez Ciebie tekst zosta� nma trwa�e zachowany, musisz | |
| 491 umie�ci� go w pliku. W przeciwnym wypadku zniknie on, gdy Emacs w | |
| 492 kt�rym go edytowa�e� zostanie zamkni�ty. Zachowywanie Twojego tekstu | |
| 493 w pliku nazywane bywa "odwiedzaniem" lub "znajdywaniem" pliku (ang. | |
| 494 "visiting" lub "finding"). | |
| 495 | |
| 496 Odwiedzanie pliku oznacza, �e jego zawarto倶 zostaje wy�wietlona w | |
| 497 Emacsie. Bardzo cz�sto sprowadza si� to do edycji samego pliku. | |
| 498 Jednak�e zmiany, kt�re wprowadzasz nie s� trwa�e do momentu, w kt�rym | |
| 499 "zachowasz" plik (ang. save). Zapobiega to sytuacji, w kt�rej | |
| 500 zostawiasz w systemie plik, kt�ry zosta� tylko w po�owie zmieniony, a | |
| 501 tego nie chcesz zrobi�. Nawet wtedy, gdy zachowujesz plik, Emacs | |
| 502 zostawia orygina� zachowany pod inna nazwa na wypadek, gdyby� doszed� | |
| 503 do wniosku, �e wprowadzone zmiany by�y b滑dne. | |
| 504 | |
| 505 Je�li popatrzysz na d鶻 ekranu, zauwa�ysz linie, kt�ra zaczyna i | |
| 506 ko�czy si� my�lnikami i zawiera tekst "Emacs: TUTORIAL". W tej | |
| 507 cz蟠ci ekranu zawsze mo�esz znale惹 nazw� pliku, kt�ry w�a�nie | |
| 508 odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie "TUTORIAL", kt�ry | |
| 509 jest Twoja w�asn� kopi� podr�cznika Emacsa. Oboj�tnie jaki plik | |
| 510 odwiedzisz, jego nazwa pojawi si� dok�adnie w tym miejscu. | |
| 511 | |
| 512 Polecenia, kt�re s�u娠 do odwiedzania i zachowywania plik�w r鷽ni� si� | |
| 513 od innych polece�, kt�re pozna�e� tym, �e sk�adaj� si� one z dw�ch | |
| 514 znak�w. Obydwa zaczynaj� si� od znaku Control-x. Jest mn�stwo | |
| 515 polece�, kt�re zaczynaj� si� od tego w�a�nie znaku; wiele z nich | |
| 516 dotyczy plik�w, bufor�w i z tym zwi�zanych rzeczy. Polecenia te maj� | |
| 517 d�ugo倶 dw�ch, trzech lub czterech znak�w. | |
| 518 | |
| 519 Kolejn� nowa rzecz� odno�nie polecenia odwiedzania pliku jest to, �e | |
| 520 musisz mu pod掩 nazw� pliku, kt�ry chcesz znale惹. M�wimy o tym, �e | |
| 521 polecenie "czyta argument z terminala" (w tym wypadku argument jest | |
| 522 nazwa pliku). Po tym, gdy wpiszesz polecenie | |
| 523 | |
| 524 C-x C-f znajd� plik (ang. find a file) | |
| 525 | |
| 526 Emacs poprosi Ci� o wpisanie nazwy pliku. Nazwa ta pojawia si� w | |
| 527 dolnej linii ekranu. Lini� t� nazywa si� "minibuforem" (ang. | |
| 528 "minibuffer") wtedy, gdy jest u�ywana do wprowadzania tego typu | |
| 529 danych. Do edycji nazwy pliku u�ywasz zwyk�ych polece� Emacsa. | |
| 530 | |
| 531 Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w | |
| 532 minibuforze) mo�e zosta� anulowane za pomoc� C-g. | |
| 533 | |
| 534 >> Naci�nij C-x C-f, po czym naci�nij C-g. Na skutek tego zniknie | |
| 535 minibufor oraz przerwane zostanie polecenie C-x C-f, kt�re tego | |
| 536 minibufora u�ywa�o. W rezultacie wi�c nie odwiedzisz �adnego | |
| 537 pliku. | |
| 538 | |
| 539 Gdy sko�czysz wpisywa� nazw� pliku, naci�nij <Return>, po czym | |
| 540 polecenie C-x C-f zabierze si� do roboty i znajdzie plik, kt�ry | |
| 541 wybra�e�. Minibufor znika z chwil� zako�czenia wykonywania polecenia | |
| 542 C-x C-f. | |
| 543 | |
| 544 Po chwili zawarto倶 pliku pojawia si� na ekranie i mo�esz j� edytowa�. | |
| 545 Gdy chcesz zachowa� zmiany, tak by je utrwali�, wydaj polecenie | |
| 546 | |
| 547 C-x C-s zachowaj plik (ang. save). | |
| 548 | |
| 549 Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem gdy to robisz | |
| 550 Emacs zmienia nazw� oryginalnego pliku poprzez dodanie "~" na ko�cu | |
| 551 jego nazwy. | |
| 552 | |
| 553 Gdy zachowywanie sko�czy si�, Emacs wypisuje nazw� zapisanego pliku. | |
| 554 Pliki powiniene� zachowywa� stosunkowo cz�sto, tak by nie straci� za | |
| 555 du�o w przypadku za�amania systemu. | |
| 556 | |
| 557 >> Naci�nij C-x C-s by zachowa� swoja kopie podr�cznika. Emacs | |
| 558 powinien wypisa� "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu. | |
| 559 | |
| 560 UWAGA: W niekt�rych systemach naci�niecie C-x C-s zamrozi ekran i nie | |
| 561 zobaczysz �adnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, �e sk�adowa systemu | |
| 562 operacyjnego, zwana kontrol� przep�ywu (ang. flow control) | |
| 563 przechwyci�a C-s i nie pozwoli�a mu doj倶 do Emacsa. By odzyska� | |
| 564 kontrole nad ekranem, naci�nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w | |
| 565 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podr�czniku | |
| 566 Emacsa. | |
| 567 | |
| 568 Mo�esz odwiedzi� istniej�ce pliki w celu ich edycji lub czytania. | |
| 569 Mo�esz tak�e odwiedzi� plik, kt�ry jeszcze nie istnieje. W ten | |
| 570 w�a�nie spos�b tworzy si� w Emacsie nowe pliki: odwied� plik, co da Ci | |
| 571 nowe puste miejsce, a potem zacznij wstawia� tekst. Gdy za娠dasz | |
| 572 zachowania pliku, wtedy Emacs naprawd� utworzy plik z tekstem, kt�ry | |
| 573 wpisa�e�. Od tego momentu mo�esz uwa�a�, �e edytujesz istniej�cy | |
| 574 plik. | |
| 575 | |
| 576 | |
| 577 * BUFORY | |
| 578 -------- | |
| 579 | |
| 580 Je�li odwiedzisz inny plik za pomoc� C-x C-f, poprzedni plik pozostaje | |
| 581 w Emacsie. Mo�esz prze咳czy� si� do niego, odwiedzaj�c go jeszcze raz | |
| 582 za pomoc� C-x C-f. W ten spos�b mo�esz w Emacsie mi裝 ca�kiem du�o | |
| 583 plik�w. | |
| 584 | |
| 585 >> Utw�rz plik o nazwie "foo" za pomoc� C-x C-f foo <Return>. | |
| 586 Wpisz w niego jaki� tekst i zachowaj "foo" za pomoc� C-x C-s. | |
| 587 W ko�cu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wr�ci� do podr�cznika. | |
| 588 | |
| 589 Emacs przechowuje tekst ka�dego pliku w obiekcie, zwanym "buforem". | |
| 590 Odwiedzenie pliku tworzy nowy bufor wewn�trz Emacsa. By zobaczy� | |
| 591 list� bufor�w, kt�re istniej� w Twoim Emacsie, naci�nij | |
| 592 | |
| 593 C-x C-b lista bufor�w (ang. list buffers). | |
| 594 | |
| 595 >> Naci�nij C-x C-b. | |
| 596 | |
| 597 Zwr黽 uwag�, ze ka�dy bufor ma w�asn� nazw�, mo�e tak�e mie� | |
| 598 skojarzon� z sob� nazw� pliku, kt�ry zawiera. Pewne bufory nie | |
| 599 odpowiadaj� �adnym plikom. Na przyk�ad bufor "*Buffer List*" nie | |
| 600 odwiedza �adnego pliku. Jest to bufor, kt�ry zawiera list� bufor�w | |
| 601 stworzona przez Twoje naci�niecie C-x C-b. DOWOLNY tekst, kt�ry | |
| 602 ogl�dasz w oknie Emacsa jest zawsze cz蟠ci� jakiego� bufora. | |
| 603 | |
| 604 >> Naci�nij C-x 1 by pozby� si� listy bufor�w. | |
| 605 | |
| 606 Je�li dokonujesz zmian tekstu w jakim� pliku, a potem odwiedzisz inny | |
| 607 plik, zawarto倶 tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. | |
| 608 Zmiany, kt�re wprowadzi�e� pozostaj� w Emacsie, w buforze tego� pliku. | |
| 609 Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma �adnego wp�ywu na ten | |
| 610 pierwszy. Jest to bardzo przydatne, ale oznacza tak�e, �e potrzebny | |
| 611 jest Ci wygodny spos�b zachowywania zawarto�ci Twoich bufor�w. | |
| 612 Prze咳czanie si� z powrotem do pierwszego bufora zawsze przy | |
| 613 wykonywaniu C-x C-f tylko po to, by nacisn掩 tam C-x C-s by�oby | |
| 614 niewygodne. Dlatego istnieje polecenie: | |
| 615 | |
| 616 C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers) | |
| 617 | |
| 618 C-x s pyta Ci�, czy chcesz zachowa� ka�dy z bufor�w, w kt�rym | |
| 619 dokona�e� pewnych nie zachowanych jeszcze zmian. | |
| 620 | |
| 621 >> Wstaw jak蔚 lini� tekstu, a potem naci�nij C-x s. | |
| 622 Powiniene� zosta� zapytany o to, czy chcesz zachowa� bufor | |
| 623 TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz�co naciskaj�c "y". | |
| 624 | |
| 625 * U�YWANIE MENU | |
| 626 --------------- | |
| 627 | |
| 628 Je�li siedzisz przy X-terminalu zauwa�ysz u g�ry okna Emacsa pasek | |
| 629 menu. Mo�esz u�ywa� menu by dotrze� do najpopularniejszych polece� | |
| 630 Emacsa, takich jak "find file". Na pocz�tku b�dziesz s�dzi�, ze jest | |
| 631 to �atwiejsze ni� klawiatura, poniewa� nie musisz uczy� si� na pami裝 | |
| 632 kombinacji klawiszy uruchamiaj�cych jakie� polecenie. Gdy ju� | |
| 633 zaznajomisz si� z Emacsem, b�dziesz m�g� zacz掩 uczy� si� klawiszy --- | |
| 634 elementy menu pokazuj� kombinacje klawiszy, kt�ra wywo�uje dane | |
| 635 polecenie. | |
| 636 | |
| 637 Zwr黽 uwag�, ze pewne polecenia w menu nie maja jednoznacznych | |
| 638 odpowiednik�w klawiszowych. Na przyk�ad menu "Buffers" zawiera list� | |
| 639 wszystkich dost�pnych bufor�w. Mo�esz prze咳czy� si� do dowolnego z | |
| 640 nich wybieraj�c jego nazw� z menu Buffers. | |
| 641 | |
| 642 | |
| 643 * U�YWANIE MYSZY | |
| 644 ---------------- | |
| 645 | |
| 646 Emacs potrafi w pe�ni wykorzystywa� mysz, je�li tylko jest uruchomiony | |
| 647 pod X-Windows. Mo�esz zmienia� pozycje kursora poprzez naci�niecie | |
| 648 lewego klawisza myszy w po娠danym miejscu, mo�esz tak�e zaznacza� | |
| 649 tekst przez przesuniecie myszy z wci�ni�tym lewym klawiszem nad | |
| 650 tekstem, kt�ry chcesz zaznaczy�. (Innym sposobem jest klikni�cie na | |
| 651 jednym z ko�c�w obszaru, przesuni�cie myszy na drugi koniec i | |
| 652 klikni�cie tam z jednoczesnym wci�ni�ciem klawisza Shift.) | |
| 653 | |
| 654 By wyci掩 zaznaczony tekst mo�esz nacisn掩 C-w lub wybra� Cut z menu | |
| 655 Edit. Zwr黽 uwag� na to, ze *nie* s� to r�wnowa�ne polecenia: C-w | |
| 656 zapami�tuje zaznaczony tekst tylko wewn�trz Emacsa (podobnie jak | |
| 657 om�wione powy�ej C-k), natomiast Cut robi to oraz umieszcza ten tekst | |
| 658 w schowku systemu X, sk�d mo�e on zosta� pobrany przez inne programy. | |
| 659 | |
| 660 By wklei� tekst ze schowka systemu X-Windows u�yj polecenia Paste z | |
| 661 menu Edit. | |
| 662 | |
| 663 �rodkowy klawisz myszy jest cz�sto u�ywany do wybierania element�w, | |
| 664 kt�re s� wy�wietlone na ekranie. Na przyk�ad, je�li uruchomisz Info | |
| 665 (system dokumentacji Emacsa) naciskaj�c C-h i, lub wybieraj�c ten | |
| 666 element z menu Help, przej�cie pod�wietlonym po咳czeniem (ang. link) | |
| 667 odbywa si� poprzez naci�niecie �rodkowego klawisza myszy. Podobnie, | |
| 668 je�li wpisujesz nazw� pliku (np. podczas wykonywania "Find File") i | |
| 669 naci�niesz TAB, by zobaczy� wszystkie mo�liwe doko�czenia nazwy, | |
| 670 mo�esz wybra� jedno z nich z wy�wietlonej listy, w�a�nie naciskaj�c | |
| 671 �rodkowy klawisz myszy. | |
| 672 | |
| 673 Prawy klawisz myszy pokazuje lokalne menu. Zawarto倶 tego menu zale�y | |
| 674 od trybu pracy Emacsa, w kt�rym aktualnie jeste�, i zawiera kilka | |
| 675 cz�sto u�ywanych polece�, tak by by�y one �atwiejsze w dost�pie. | |
| 676 | |
| 677 >> Naci�nij prawy klawisz myszy | |
| 678 | |
| 679 Prawy klawisz myszy musi by� trzymany, by menu nie znik�o | |
| 680 automatycznie. | |
| 681 | |
| 682 | |
| 683 * ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEN | |
| 684 ------------------------------ | |
| 685 | |
| 686 Polece� Emacsa jest du�o du�o wi�cej, ni� mo�na by skojarzy� | |
| 687 kombinacjami zwyk�ych klawiszy oraz META czy CTRL. Emacs radzi sobie | |
| 688 z tym za pomoc� polecenia X (ang. eXtend). Istniej� jego dwa rodzaje: | |
| 689 | |
| 690 C-x Rozszerzenie o znak. Nast�puje po nim jeden znak. | |
| 691 M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nast�puje po nim | |
| 692 pe�na d�uga nazwa polecenia. | |
| 693 | |
| 694 Polecenia te w og�lno�ci s� u�yteczne, ale s� u�ywane nie tak cz�sto | |
| 695 jak polecenia, kt�rych ju� si� nauczy�e�. Mia�e� ju� okazje pozna� | |
| 696 dwa z nich: C-x C-f s�u娠ce do odwiedzania plik�w oraz C-x C-s do ich | |
| 697 zachowywania. Innym przyk�adem mo�e by� polecenie, kt�re ko�czy sesje | |
| 698 Emacsa C-x C-c. (Nie martw si�, ze mo�esz w ten spos�b straci� | |
| 699 zmiany, kt�re dokona�e�; C-x C-c oferuje Ci mo�liwo倶 zachowania | |
| 700 ka�dego ze zmodyfikowanych plik�w przed zamkni�ciem Emacsa.) | |
| 701 | |
| 702 C-z jest poleceniem, kt�re wychodzi z Emacsa *na chwile*, tak by� m�g� | |
| 703 wr�ci� do tej samej sesji Emacsa po jakim� czasie. | |
| 704 | |
| 705 W systemach, w kt�rych jest to mo�liwe, C-z zawiesza proces Emacsa; | |
| 706 powoduje to powr�t do pow�oki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa. | |
| 707 W najpopularniejszych pow�okach mo�esz wr�ci� do Emacsa za pomoc� | |
| 708 polecenia `fg' lub `%emacs'. | |
| 709 | |
| 710 W systemach, w kt�rych zawieszanie proces�w nie dzia�a, C-z tworzy | |
| 711 proces podpow�oki (ang. "subshell"), kt�ry dzia�a pod Emacsem i daje | |
| 712 Ci szans� uruchamiania innych program�w i powrotu do Emacsa po ich | |
| 713 sko�czeniu; w tych systemach C-z nie wychodzi naprawd� z Emacsa. W | |
| 714 tych wypadkach normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyj�cie z | |
| 715 podpow�oki za pomoc� "exit". | |
| 716 | |
| 717 Polecenia C-x C-c powiniene� u�ywa�, gdy masz si� wylogowa�. Zalecane | |
| 718 jest tak�e wychodzenie z Emacsa wystartowanego przez np. programy | |
| 719 obs�uguj�ce poczt� elektroniczna lub innego rodzaju narz�dzia, | |
| 720 poniewa� mog� one nie wiedzie� jak sobie poradzi� z zawieszeniem | |
| 721 Emacsa. Jednak�e w zwyk�ych okoliczno�ciach, je�li nie musisz | |
| 722 wylogowywa� si� z systemu, lepiej jest zawiesi� Emacsa za pomoc� C-z | |
| 723 ni� z niego wyj倶. | |
| 724 | |
| 725 Istnieje wiele polece� zaczynaj�cych si� od C-x. Oto lista tych, | |
| 726 kt�rych si� ju� nauczy�e�: | |
| 727 | |
| 728 C-x C-f odwied� plik | |
| 729 C-x C-s zachowaj plik | |
| 730 C-x C-b wy�wietl list� bufor�w | |
| 731 C-x C-c wyjd� z Emacsa | |
| 732 C-x u cofnij | |
| 733 | |
| 734 Polece� podawanych za pomoc� nazwy u�ywa si� jeszcze rzadziej lub | |
| 735 u�ywa si� tylko w pewnych trybach. Przyk�adem mo�e by� polecenie | |
| 736 replace-string, kt�re globalnie zast�puje jeden �a�cuch innym. Gdy | |
| 737 naciskasz M-x, Emacs czeka na ci�g dalszy, wy�wietlaj�c "M-x" na dole | |
| 738 ekranu. Powiniene� po tym wpisa� nazw� polecenia, w tym wypadku | |
| 739 "replace-string". Napisz tylko "repl s<TAB>", a Emacs doko�czy nazw�. | |
| 740 Zako�cz wprowadzanie nazwy przez naci�niecie klawisza <Return>. | |
| 741 | |
| 742 Polecenie replace-string wymaga dw�ch argument�w: �a�cucha, kt�ry ma | |
| 743 zosta� zast�powany i �a�cucha, kt�ry ma by� wstawiony w miejsce tego�. | |
| 744 Obydwa �a�cuchy musza by� zako�czone przyci�ni�ciem <Return>. | |
| 745 | |
| 746 >> Przesu� kursor do czystej linii, dwie linie poni�ej tej. | |
| 747 Naci�nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>. | |
| 748 | |
| 749 Zwr黽 uwag� na to, jak ta linia si� zmieni: zast�pi�e� s�owem | |
| 750 "zmodyfikuje" ka�de wyst�pienie s�owa z-m-i-e-n-i poni�ej pocz�tkowej | |
| 751 pozycji kursora. | |
| 752 | |
| 753 | |
| 754 * AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE | |
| 755 --------------------------- | |
| 756 | |
| 757 Gdy wprowadzisz zmiany do pliku i ich nie zachowasz, mog� one zosta� | |
| 758 stracone, je�li Tw�j komputer przestanie dzia�a�. By uchroni� Ci� | |
| 759 przed tym, Emacs okresowo zapisuje specjalny plik z wprowadzonymi | |
| 760 zmianami. Plik ten ma znak # na pocz�tku i na ko�cu swojej nazwy. Na | |
| 761 przyk�ad, za鞄�my, ze Tw�j plik nazywa si� "hello.c". Odpowiadaj�cy | |
| 762 mu plik automatycznie zachowywany b�dzie nosi� nazw� "#hello.c#". Gdy | |
| 763 zachowujesz plik w zwyk�y spos�b, Emacs kasuje plik automatycznie | |
| 764 zachowany. | |
| 765 | |
| 766 Je�li Tw�j komputer przestanie dzia�a�, mo�esz odzyska� Twoje dane z | |
| 767 pliku automatycznie zachowanego przez zwykle odwiedzenie pliku (tego, | |
| 768 kt�ry edytowa�e�, a nie pliku automatycznie zachowanego) i napisanie | |
| 769 M-x recover file<return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, napisz | |
| 770 yes<return> by odzyska� dane, kt�re zosta�y automatycznie zachowane. | |
| 771 | |
| 772 | |
| 773 * OBSZAR ECHA | |
| 774 ------------- | |
| 775 | |
| 776 Je�li polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, zostan� one | |
| 777 pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa | |
| 778 (ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnia dolna linie ekranu. | |
| 779 | |
| 780 | |
| 781 * LINIA STANU | |
| 782 ------------- | |
| 783 | |
| 784 Linia, kt�ra znajduje si� bezpo�rednio nad obszarem echa, zwana jest | |
| 785 "lini� trybu" (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do | |
| 786 nast�puj�cego: | |
| 787 | |
| 788 --:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%---------------- | |
| 789 | |
| 790 Linia ta podaje u�yteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, kt�ry | |
| 791 edytujesz. Wiesz ju�, jakie jest znaczenie nazwy pliku: jest to plik, | |
| 792 kt�ry odwiedzi�e�. --NN%-- opisuje Twoja bie娠c� pozycje wewn�trz | |
| 793 tekstu; oznacza to, �e NN procent tekstu znajduje si� ponad g�rnym | |
| 794 brzegiem ekranu. Je�li pocz�tek pliku znajduje si� na pocz�tku | |
| 795 ekranu, zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--. | |
| 796 Podobnie dla ko�ca tekstu pojawi si� tam napis --Bot-- (od | |
| 797 ang. bottom). Je�li wy�wietlasz tekst na tyle kr�tki, ze mie�ci si� w | |
| 798 ca�o�ci na ekranie, linia stanu poka�e --All--. | |
| 799 | |
| 800 Gwiazdki blisko pocz�tku linii trybu oznaczaj�, ze wprowadzi�e� do | |
| 801 tekstu jakie� zmiany. Bezpo�rednio po odwiedzeniu lub po zachowaniu | |
| 802 pliku nie b�dzie w tym miejscu �adnych gwiazdek, a tylko my�lniki. | |
| 803 | |
| 804 Wewn�trz nawias�w znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w | |
| 805 kt�rym w�a�nie jest Emacs. Domy�lnym trybem edycji jest tryb | |
| 806 podstawowy (ang. fundamental), kt�ry jest trybem (w�a�nie w tej chwili | |
| 807 u�ywanym--) u�ywanym w�a�nie w tej chwili. Jest to przyk�ad "trybu | |
| 808 g鞄wnego" (ang. major mode). | |
| 809 | |
| 810 Emacs mo�e dzia�a� w wielu trybach g鞄wnych. Pewne z nich zosta�y | |
| 811 zaprojektowane do edycji rozmaitych j�zyk�w i/lub rodzaj�w tekstu, | |
| 812 takie jak tryb Lispu, tryb tekstowy, itd. W danej chwili mo�e by� | |
| 813 aktywny tylko jeden g鞄wny tryb pracy, i to jego nazwa jest | |
| 814 wy�wietlana w linii trybu w miejscu, w kt�rym teraz jest | |
| 815 "Fundamental". | |
| 816 | |
| 817 Ka�dy z g鞄wnych tryb�w edycyjnych mo�e zmieni� zachowanie niekt�rych | |
| 818 polece�. Na przyk�ad, w Emacsie istniej� polecenia s�u娠ce do | |
| 819 tworzenia komentarzy w programach. Ka�dy j�zyk programowania na sw�j | |
| 820 spos�b okre�la, jak powinien wygl�da� komentarz, tak wiec ka�dy z | |
| 821 g鞄wnych tryb�w edycyjnych musi wstawia� komentarze w specyficzny | |
| 822 spos�b. Ka�dy tryb edycyjny jest nazw� polecenia, kt�re mo�esz | |
| 823 wykona�, by prze咳czy� si� w ten tryb lub wy咳czy� ten tryb. | |
| 824 Przyk�adem mo�e by� M-x fundamental-mode, kt�re jest poleceniem | |
| 825 prze咳czaj�cym tryb podstawowy. | |
| 826 | |
| 827 Je�li zamierzasz edytowa� tekst w j�zyku angielskim, taki jak na | |
| 828 przyk�ad oryginalna wersja tego podr�cznika, prawdopodobnie powiniene� | |
| 829 u�ywa� trybu tekstowego (ang. text mode). | |
| 830 | |
| 831 >> Napisz M-x text-mode<Return>. | |
| 832 | |
| 833 Nie musisz si� martwi�, �adne z polece�, kt�re do tej pory pozna�e�, | |
| 834 nie zmienia Emacsa w powa�ny spos�b. Mo�esz jednak zauwa�y�, ze teraz | |
| 835 M-f i M-b traktuj� apostrofy jako cz蟠ci s鞄w. Poprzednio, w trybie | |
| 836 podstawowym, polecenia te traktowa�y apostrofy jako separatory s鞄w. | |
| 837 | |
| 838 G鞄wne tryby edycji wprowadzaj� zwykle subtelne zmiany, takie jak | |
| 839 opisana powy�ej: wi�kszo倶 polece� robi dalej "to samo", robi to | |
| 840 jednak w spos�b troszeczk� inny. | |
| 841 | |
| 842 By zobaczy� dokumentacj� na temat bie娠cego g鞄wnego trybu edycji, | |
| 843 naci�nij C-h m. | |
| 844 | |
| 845 >> Naci�nij C-u C-v raz lub wi�cej razy tak, by ta linia znalaz�a si� | |
| 846 blisko g�ry ekranu. | |
| 847 | |
| 848 >> Naci�nij C-h m, by zobaczy� jak tryb tekstowy r鷽ni si� od trybu | |
| 849 podstawowego. | |
| 850 | |
| 851 >> Naci�nij q, by usun掩 dokumentacje z ekranu. | |
| 852 | |
| 853 G鞄wne tryby edycji nazywaj� si� "g鞄wnymi", poniewa� s� tak�e | |
| 854 podrz�dne tryby edycji (ang. minor modes). Podrz�dne tryby edycji nie | |
| 855 s� alternatyw� dla g鞄wnych tryb�w edycji, a jedynie ich niewielk� | |
| 856 modyfikacj�. Ka�dy podrz�dny tryb edycji mo�e zosta� w咳czony lub | |
| 857 wy咳czony niezale�nie od pozosta�ych podrz�dnych tryb�w edycji oraz | |
| 858 niezale�nie od g鞄wnego trybu edycji. Mo�esz wiec u�ywa� jednego, | |
| 859 kombinacji dowolnych, lub nie u�ywa� �adnego trybu podrz�dnego. | |
| 860 | |
| 861 Jednym z podrz�dnych tryb�w edycji, kt�ry jest bardzo u�yteczny | |
| 862 szczeg�lnie do edycji tekstu angielskiego, jest tryb automatycznego | |
| 863 wype�niania (ang. auto fill mode). Je�li ten tryb jest w咳czony, | |
| 864 Emacs lamie linie pomi�dzy s�owami automatycznie, gdy wstawiasz tekst | |
| 865 i linia robi si� za szeroka. | |
| 866 | |
| 867 Tryb automatycznego wstawiania w咳cza si� na przyk�ad poprzez | |
| 868 wywo�anie polecenia M-x auto-fill-mode<Return>. Je�li ten tryb jest | |
| 869 w咳czony to samo polecenie wy咳cza go, i vice versa. M�wimy, ze | |
| 870 polecenie to "prze咳cza ten tryb". | |
| 871 | |
| 872 >> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstawiaj potem lini� pe�n� | |
| 873 "asdf " tak d�ugo, a� zobaczysz, �e si� podzieli na dwie linie. | |
| 874 Musisz wstawi� spacje pomi�dzy znaki, poniewa� tryb automatycznego | |
| 875 wype�niania �amie linie tylko tam, gdzie s� spacje. | |
| 876 | |
| 877 Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znak�w, ale mo�esz go zmieni� | |
| 878 za pomoc� polecenia C-x f. Powiniene� poda� mu argument liczbowy | |
| 879 m�wi�cy, w kt�rej kolumnie ma zosta� ustawiony margines. | |
| 880 | |
| 881 >> Wywo�aj C-x f z argumentem r�wnym 20. (C-u 2 0 C-x f). | |
| 882 Napisz potem jaki� tekst i zauwa�, ze Emacs wype�nia linie do | |
| 883 d�ugo�ci co najwy�ej 20 znak�w. Ustaw margines z powrotem na | |
| 884 70 znak�w, wywo�uj�c jeszcze raz C-x f. | |
| 885 | |
| 886 Je�li dokonujesz zmian wewn�trz akapitu, tryb | |
| 887 automatycznego wype�niania nie wyr�wna marginesu | |
| 888 sam z siebie. By wywo�a� polecenie | |
| 889 wyr�wnania marginesu, naci�nij M-q (Meta-q), | |
| 890 podczas gdy kursor znajduje si� wewn�trz akapitu. | |
| 891 | |
| 892 >> Przesu� kursor do poprzedniego akapitu i naci�nij M-q. | |
| 893 | |
| 894 | |
| 895 * SZUKANIE | |
| 896 ---------- | |
| 897 | |
| 898 Emacs potrafi szuka� �a�cuch�w (zwartych ci�g�w znak�w lub s鞄w) | |
| 899 zar�wno wstecz jaki i do przodu. Szukanie �a�cucha jest poleceniem, | |
| 900 kt�re przesuwa kursor; przesuwa ono kursor do nast�pnego miejsca, w | |
| 901 kt�rym dany �a�cuch wyst�puje. | |
| 902 | |
| 903 Polecenie Emacsa "search" r鷽ni si� od podobnych polece� innych | |
| 904 edytor�w w tym sensie, ze jest ono przyrostowe. Znaczy to, ze | |
| 905 szukanie odbywa si� w trakcie, gdy Ty wpisujesz kolejne znaki | |
| 906 �a�cucha, kt�ry ma zosta� odnaleziony. | |
| 907 | |
| 908 Poleceniami zapocz�tkowuj�cymi szukanie s�: C-s dla szukania w prz�d | |
| 909 oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZ�! Nie pr�buj ich w tej | |
| 910 chwili. | |
| 911 | |
| 912 Gdy naci�niesz C-s zauwa�ysz, ze tekst "I-search" pojawi si� w | |
| 913 obszarze echa. Informuje Ci� to, �e Emacs znajduje si� w trybie | |
| 914 "incremental search", czekaj�c by� napisa� tekst, kt�ry ma on znale惹. | |
| 915 Naci�niecie <Return> ko�czy proces szukania. | |
| 916 | |
| 917 >> Teraz naci�nij C-s, by rozpocz掩 szukanie. POWOLI, litera po | |
| 918 literze, napisz s�owo "kursor", zatrzymuj�c si� po ka�dym znaku i | |
| 919 obserwuj�c, gdzie zatrzymuje si� kursor. Gdy naci�niesz drugie | |
| 920 "r", b�dzie mo�na powiedzie�, �e szuka�e� s�owa "kursor" | |
| 921 jednokrotnie. Naci�nij C-s jeszcze raz, by znale惹 nast�pne | |
| 922 wyst�pienie s�owa "kursor". Naci�nij teraz <Delete> cztery | |
| 923 razy i zobacz, co si� dzieje z kursorem. Naci�nij <RET>, by sko�czy� | |
| 924 szukanie. | |
| 925 | |
| 926 Widzia�e�, co si� dzia�o? Emacs podczas szukania przyrostowego pr�buje | |
| 927 przej倶 do miejsca wyst�pienia �a�cucha, kt�ry do tej pory wpisa�e�, | |
| 928 pod�wietlaj�c go dla Twojej wygody. By znale惹 nast�pne wyst�pienie | |
| 929 s�owa "kursor", po prostu naci�nij C-s jeszcze raz. Je�li takiego nie | |
| 930 ma, Emacs zapiszczy i powie Ci, ze szukanie "sko�czy�o si� pora�k�". | |
| 931 Naci�niecie C-g tak�e przerywa proces szukania. | |
| 932 | |
| 933 UWAGA: W niekt�rych systemach naci�niecie C-s zamrozi ekran i nie | |
| 934 zobaczysz �adnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, �e sk�adowa systemu | |
| 935 operacyjnego, zwana kontrol� przep�ywu (ang. "flow control") | |
| 936 przechwyci�a C-s i nie pozwoli�a mu dojs� do Emacsa. By odzyska� | |
| 937 kontrole nad ekranem, nacisnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w | |
| 938 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podr�czniku | |
| 939 Emacsa. | |
| 940 | |
| 941 Jesli podczas szukania przyrostowego naci�niesz <Delete> zauwa�ysz, ze | |
| 942 ostatni znak, kt�ry wcisn嘘es znika i kursor wraca do poprzedniego | |
| 943 miejsca. Na przyk�ad, za鞄�my, ze nacisn嘘es "k" i znalaz�es pierwsze | |
| 944 wyst�pienie tej litery. Jesli teraz naci�niesz "u", kursor przesunie | |
| 945 si� do pierwszego wyst�pienia "ku". Teraz nacisnij <Delete>. Skasuje | |
| 946 to "u" z �a�cucha, kt�rego poszukujesz, a kursor wr�ci do pierwszego | |
| 947 wyst�pienia "k". | |
| 948 | |
| 949 Je�li podczas szukania nacisniesz jaki� klawisz razem z META lub CTRL | |
| 950 (z nielicznymi wyj�tkami --- znakami, kt�re maj� specjalne znaczenie | |
| 951 podczas szukania, takimi jak C-s i C-r) szukanie zostanie przerwane. | |
| 952 | |
| 953 C-s rozpoczyna proces szukania, kt�ry poszukuje �a�cucha, kt�ry | |
| 954 znajduje si� ZA bie娠c� pozycja kursora. Je�li chcesz szuka� czego� | |
| 955 wcze�niej w tek�cie, naci�nij C-r. Wszystko, co powiedzieli�my o C-s | |
| 956 stosuje si� do C-r, oczywi�cie ze zmian� kierunku szukania na wstecz. | |
| 957 | |
| 958 | |
| 959 * WIELE OKIEN | |
| 960 ------------- | |
| 961 | |
| 962 Jedn� z przyjemnych cech Emacsa jest mo�liwo倶 wy�wietlania wi�cej ni� | |
| 963 jednego okna na raz. | |
| 964 | |
| 965 >> Przesu� kursor do tej linii i naci�nij C-u 0 C-l. | |
| 966 | |
| 967 >> Naci�nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna | |
| 968 wy�wietlaj� ten podr�cznik. Kursor pozostaje w g�rnym oknie. | |
| 969 | |
| 970 >> Naci�nij C-M-v by przewin掩 dolne okno. (Je�li nie masz | |
| 971 prawdziwego klawisza Meta, naci�nij ESC C-v.) | |
| 972 | |
| 973 >> Naci�nij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesun掩 kursor do | |
| 974 dolnego okna. U�yj C-v i M-v w dolnym oknie by przewin掩 jego | |
| 975 zawarto倶. Polecenia, kt�re masz wykona� czytaj w g�rnym oknie. | |
| 976 | |
| 977 >> Naci�nij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wr�ci� do g�rnego okna. | |
| 978 Kursor w g�rnym oknie nie zmieni� po�o�enia. | |
| 979 | |
| 980 Ka�de okno pami�ta po�o�enie swojego w�asnego kursora, lecz tylko | |
| 981 jedno okno w danej chwili wy�wietla kursor. Wszystkie polecenia | |
| 982 edycyjne stosuj� si� do okna, w kt�rym jest kursor. To okno nazywane | |
| 983 jest "wybranym oknem". | |
| 984 | |
| 985 Polecenie C-M-v jest bardzo u�yteczne gdy edytujesz tekst w jednym | |
| 986 oknie, a drugiego u�ywasz tylko jako punkt odniesienia. Dzi�ki temu | |
| 987 kursor mo�e zawsze znajdowa� si� w oknie, zawarto倶 kt�rego edytujesz, | |
| 988 a Ty mo�esz przesuwa� drugie okno za pomoc� C-M-v. | |
| 989 | |
| 990 C-M-v to przyk�ad znaku, kt�ry uzyskuje si� za pomoc� CONTROL-META. | |
| 991 Je�li masz prawdziwy klawisz META, C-M-v mo�esz uzyska� przytrzymuj�c | |
| 992 jednocze�nie CTRL oraz META i naciskaj�c v. Nie jest wa�ne, co | |
| 993 zosta�o naci�niete wcze�niej, CTRL czy META, poniewa� obydwa te | |
| 994 klawisze dzia�aj� jako modyfikatory znaczenia klawiszy, kt�re | |
| 995 naciskasz. | |
| 996 | |
| 997 Je�li nie masz klawisza META i u�ywasz w jego zast�pstwie ESC, | |
| 998 kolejno倶 naciskania klawiszy jest znacz�ca: musisz najpierw nacisn掩 | |
| 999 i pu�ci� ESC, po czym nacisn掩 CTRL-v; CTRL-ESC v nie b�dzie dzia�a�. | |
| 1000 Dzieje si� tak dlatego, ze ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem. | |
| 1001 | |
| 1002 >> Naci�nij C-x 1 (w g�rnym oknie), by pozby� si� dolnego okna. | |
| 1003 | |
| 1004 (Je�li nacisn嘘by� C-x 1 w dolnym oknie, to znik�oby g�rne. Mo�esz | |
| 1005 sobie t�umaczy� to polecenie jako "zatrzymaj tylko jedno okno --- to w | |
| 1006 kt�rym w�a�nie jestem".) | |
| 1007 | |
| 1008 Nie musisz wy�wietla� tego samego bufora w obydwu oknach. Je�li | |
| 1009 u�yjesz C-x C-f by wy�wietli� plik w jednym z okien, zawarto倶 | |
| 1010 drugiego nie zmieni si�. W ka�dym oknie mo�esz wy�wietla� r鷽ne pliki | |
| 1011 niezale�nie. | |
| 1012 | |
| 1013 Oto inny spos�b u�ywania dw�ch okien do wy�wietlania dw�ch r鷽nych | |
| 1014 rzeczy: | |
| 1015 | |
| 1016 >> Naci�nij C-x 4 C-f i nazw� jednego z Twoich plik�w. Zako�cz | |
| 1017 wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi si� w dolnym | |
| 1018 oknie razem z kursorem, kt�ry tam przeskakuje. | |
| 1019 | |
| 1020 >> Naci�nij C-x o, by wr�ci� do g�rnego okna, oraz C-x 1 by | |
| 1021 usun掩 dolne okno. | |
| 1022 | |
| 1023 | |
| 1024 * REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI | |
| 1025 --------------------------- | |
| 1026 | |
| 1027 Czasami mo�esz znale惹 si� w czym�, co nazywa si� "rekursywnym | |
| 1028 poziomem edycji". Mo�esz to rozpozna� po nawiasach kwadratowych w | |
| 1029 linii trybu, obejmuj�cych nawiasy okr�g�e zawieraj�ce nazw� g鞄wnego | |
| 1030 trybu edycji. Na przyk�ad, m�g�by� widzie� [(Fundamental)] zamiast | |
| 1031 (Fundamental). | |
| 1032 | |
| 1033 By wyj倶 z rekursywnego poziomu edycji naci�nij ESC ESC ESC. Jest to | |
| 1034 og�lnego przeznaczenia "wychodzimy". Mo�esz go u�y� tak�e by pozby� | |
| 1035 si� nadmiaru okien lub wyj倶 z minibufora. | |
| 1036 | |
| 1037 >> Naci�nij M-x by wej倶 do minibufora; naci�nij potem ESC ESC ESC, by | |
| 1038 z niego wyj倶. | |
| 1039 | |
| 1040 Nie mo�esz u�y� C-g, by wyj倶 z rekursywnego poziomu edycji. Dzieje | |
| 1041 si� tak dlatego, ze C-g jest u�ywane do anulowania polece� i | |
| 1042 argument�w WEWN�TRZ rekursywnego poziomu edycji. | |
| 1043 | |
| 1044 | |
| 1045 SZUKANIE DODATKOWEJ POMOCY | |
| 1046 -------------------------- | |
| 1047 | |
| 1048 W tym podr�czniku spr�bowali�my dostarczy� tylko tyle informacji, ile | |
| 1049 jest niezb�dne, by� m�g� zacz掩 u�ywa� Emacsa. Emacs jest istn� | |
| 1050 kopalni� najr鷽niejszych rzeczy, kt�rych nie spos�b tutaj opisa�. | |
| 1051 Zapewne b�dziesz chcia� dowiedzie� si� wi�cej o Emacsie, poniewa� | |
| 1052 posiada on wiele po娠danych cech, o kt�rych na razie nic nie wiesz. | |
| 1053 Jest w nim zaszyte mn�stwo wewn�trznej dokumentacji, kt�ra mo�e by� | |
| 1054 osi�gni�ta za pomoc� Control-h, kt�re okre�lamy mianem "znaku pomocy" | |
| 1055 z powodu spe�nianej przez niego roli. | |
| 1056 | |
| 1057 By uzyska� pomoc, naci�nij C-h a potem znak, kt�ry okre�la jakiego | |
| 1058 typu pomocy oczekujesz. Je�li poczujesz si� NAPRAWD� zagubiony, | |
| 1059 napisz C-h ? i Emacs spr�buje powiedzie� Ci, jakiego typu pomocy mo�e | |
| 1060 Ci dostarczy�. Je�li naci�niesz C-h a potem zadecydujesz, �e pomoc | |
| 1061 nie jest Ci jednak potrzebna, po prostu wci�nij C-g by anulowa� C-h. | |
| 1062 | |
| 1063 Najprostsz� pomoc mo�esz uzyska� naciskaj�c C-h c. Naci�nij C-h a | |
| 1064 potem c, po czym kombinacje klawiszy polecenia, i Emacs wy�wietli | |
| 1065 bardzo kr�tki opis polecenia. | |
| 1066 | |
| 1067 >> Naci�nij C-h c Control-p. | |
| 1068 Powinno to przywo�a� komunikat, o tre�ci podobnej do | |
| 1069 | |
| 1070 C-p runs the command previous-line | |
| 1071 | |
| 1072 W ten spos�b mo�esz uzyska� "nazw� funkcji". Przydaje si� to podczas | |
| 1073 pisania kodu w Lispie, kt�ry rozszerza Emacsa; wystarcza to tak�e do | |
| 1074 przypomnienia Ci, co dane polecenie robi, je�li widzia�e� je ju� | |
| 1075 wcze�niej, ale nie zapami�ta�e� go. | |
| 1076 | |
| 1077 Polecenia wywo�ywane za pomoc� wieloznakowej kombinacji klawiszy, na | |
| 1078 przyk�ad C-x C-s oraz (je�li nie masz klawisza META lub EDIT) <ESC>v, | |
| 1079 s� tak�e dopuszczalne po C-h c. | |
| 1080 | |
| 1081 By uzyska� wi�cej informacji na temat polecenia, naci�nij C-h k | |
| 1082 zamiast C-h c. | |
| 1083 | |
| 1084 >> Naci�nij C-h k Control-p. | |
| 1085 | |
| 1086 To polecenie wy�wietla dokumentacj� na temat danej funkcji oraz jej | |
| 1087 nazw� w oknie Emacsa. Gdy sko�czysz �ledzi� wynik tego polecenia | |
| 1088 naci�nij C-x 1, by pozby� si� tekstu pomocy. Nie musisz tego robi� od | |
| 1089 razu. Mo�esz wykona� pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim | |
| 1090 naci�niesz C-x 1. | |
| 1091 | |
| 1092 Oto kilka innych u�ytecznych wariant�w C-h: | |
| 1093 | |
| 1094 C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie. | |
| 1095 | |
| 1096 >> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie ca咳 | |
| 1097 informacje, jak� Emacs ma na temat funkcji, kt�ra implementuje | |
| 1098 polecenie C-p. | |
| 1099 | |
|
38915
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1100 Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacj� zmiennych, kt�rych |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1101 wartosci mozesz zmieni�, aby dostosowa� Emacsa do swoich |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1102 preferencji. Wpisz nazw� zmiennej, gdy Emacs o ni� poprosi. |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1103 |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1104 |
| 25853 | 1105 C-h a Apropos. Wpisz s�owo kluczowe, a Emacs wypisze list� |
| 1106 wszystkich polece�, kt�rych nazwa zawiera to s�owo. | |
| 1107 Polecenia te mog� zosta� wywo�ane za pomoc� Meta-x. | |
| 1108 Dla niekt�rych polece� Apropos wypisze jedno- lub | |
| 1109 dwuznakowe sekwencje, kt�re wywo�uj� dane polecenie. | |
| 1110 | |
| 1111 >> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz list� wszystkich polece�, | |
| 1112 dost�pnych za pomoc� M-x, kt�re maja s�owo "file" w swojej nazwie. | |
| 1113 Zauwa�ysz tam tak�e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w, | |
| 1114 umieszczone obok nazw polece� "find-file" i "write-file". | |
| 1115 | |
|
38915
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1116 >> Napisz C-M-v, aby przewin掩 okno pomocy. Zr�b to kilka razy. |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1117 >> Napisz C-x 1, aby usun掩 okno pomocy. |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1118 |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1119 C-h i Czytanie elektronicznych podr�cznik�w (w formacie Info). To |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1120 polecenie prze咳czy ci� do specjalnego bufora o nazwie |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1121 *info*, gdzie bedziesz m�g� przeczyta� podr�czniki |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1122 dotycz�ce pakiet�w zainstalowanych w twoim |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1123 systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapozna� si� z |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1124 podr�cznikiem Emacsa. Je�eli nigdy wczesniej nie u�ywa�es |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1125 Info, napisz ? a Emacs przedstawi ci mo�liwo�ci |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1126 tego trybu. Po tym, jak zapoznasz si� z tym kr�tkim |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1127 podr�cznikiem w dalszej pracy podstawow� dokumentacj� |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1128 stanowi� b�dzie w�a�nie Emacs Info. |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1129 |
| 25853 | 1130 |
| 1131 PODSUMOWANIE | |
| 1132 ------------ | |
| 1133 | |
| 1134 Pami�taj, �e by wyj倶 z Emacsa na sta�e, u�ywaj C-x C-c. By wyj倶 do | |
| 1135 pow�oki na chwil� tak, by� m�g� wr�ci�, u�yj C-z. (To nie dzia�a pod | |
| 1136 X-Windows, poniewa� tam nie ma prawdziwego konceptu przej�cia na | |
| 1137 chwile do pow�oki. Zamiast tego C-z ikonizuje okno Emacsa.) | |
| 1138 | |
| 1139 Ten podr�cznik by� pisany tak, by wszyscy nowi u�ytkownicy mogli go | |
| 1140 zrozumie�. Je�li co� pozostawi� niejasnym, nie sied� cicho i nie | |
| 1141 obwiniaj siebie, tylko daj nam zna�! | |
| 1142 | |
| 1143 | |
| 1144 KOPIOWANIE | |
| 1145 ---------- | |
| 1146 | |
| 1147 Niniejszy podr�cznik jest potomkiem w d�ugiej linii podr�cznik�w | |
| 1148 Emacsa, kt�ra rozpoczyna si� od tego, kt�ry zosta� napisany przez | |
| 1149 Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta� on zmodyfikowany we | |
| 1150 wrze�niu 1994 przez Bena Winga, kt�ry zaktualizowa� go, je�li chodzi o | |
| 1151 X-Windows. | |
| 1152 | |
| 1153 T�umaczenia na j�zyk polski dokona� Remek Trzaska z pomoc� Ryszarda | |
| 1154 Kubiaka. Jesli polskie znaki nie byly poprawnie wyswietlane w tym | |
| 1155 buforze, oznacza to, ze nie masz zainstalowanych polskich fontow. | |
| 1156 Pomoc w tym zakresie mozesz znalezc pod adresem: | |
| 1157 <URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki> | |
| 1158 | |
|
38915
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1159 T�umaczenie to zosta�o uaktualnione dla wersji GNU Emacs 21 |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1160 przez Beat� Wierzcho�owsk� <beataw@orient.uw.edu.pl> z pomoc� |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1161 Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl> |
|
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1162 |
| 25853 | 1163 Ta wersja podr�cznika, podobnie jak GNU Emacs, jest zastrze�ona, a |
| 1164 pozwolenie na kopiowanie udzielone jest pod nast�puj�cymi warunkami: | |
| 1165 | |
|
38915
e7e9b4581430
Update per the English version.
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents:
25853
diff
changeset
|
1166 Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation |
| 25853 | 1167 |
| 1168 Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim | |
| 1169 copies of this document as received, in any medium, provided that | |
| 1170 the copyright notice and permission notice are preserved, | |
| 1171 and that the distributor grants the recipient permission | |
| 1172 for further redistribution as permitted by this notice. | |
| 1173 | |
| 1174 Permission is granted to distribute modified versions | |
| 1175 of this document, or of portions of it, | |
| 1176 under the above conditions, provided also that they | |
| 1177 carry prominent notices stating who last altered them. | |
| 1178 | |
| 1179 Warunki kopiowania samego Emacsa s� w pewnym stopniu inne, aczkolwiek | |
| 1180 zachowuj� te sama idee. Prosz�, przeczytaj plik COPYING, po czym | |
| 1181 rozdaj swoim znajomym kopie Emacsa. Pom鷽 zwalczy� przeszkody w | |
| 1182 rozpowszechnianiu oprogramowania przez tworzenie i dzielenie si� | |
| 1183 oprogramowaniem. | |
| 1184 | |
| 1185 ;;; Local Variables: | |
| 1186 ;;; mode: fundamental | |
| 1187 ;;; coding: latin-2 | |
| 1188 ;;; End: |