62086
|
1 Kr�tki samouczek Emacsa. Warunki kopiowania znajduj� sie na ko�cu pliku.
|
25853
|
2
|
49340
|
3 Polecenia Emacsa wymagaj� na og鶻 wci�ni�cia klawisza CONTROL (oznaczanego
|
|
4 czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT
|
49582
|
5 albo ALT). Dalej b�dziemy stosowa� nast�puj�ce skr�ty:
|
25853
|
6
|
49582
|
7 C-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza CONTROL przy naciskaniu
|
|
8 klawisza <znak>. Na przyk�ad C-f b�dzie odpowiada�o
|
49600
|
9 naci�ni�ciu f przy wci�ni�tym klawiszu CONTROL.
|
49582
|
10 M-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza META lub ALT przy naciskaniu
|
|
11 klawisza <znak>. Zamiast tego mo�na nacisn掩 i pu�ci� klawisz
|
|
12 ESC, a potem nacisn掩 klawisz <znak>.
|
25853
|
13
|
49340
|
14 Uwaga: aby zako�czy� sesj� Emacsa, naci�nij C-x C-c (kolejno dwa znaki).
|
49582
|
15 Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj� w dalszej cz蟠ci tego samouczka
|
49340
|
16 �wiczenia dla Ciebie. Na przyk�ad:
|
49582
|
17 <<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
|
|
18 [Dodatkowe odst�py zosta�y zrobione w celach dydaktycznych.]
|
49340
|
19 >> Teraz naci�nij C-v (nast�pny ekran), aby przej倶 na nast�pny ekran
|
49582
|
20 samouczka (zr�b to naciskaj�c jednocze�nie klawisze CONTROL i v).
|
|
21 Od tego momentu powiniene� robi� to zawsze, gdy dojdziesz
|
|
22 do ko�ca ekranu.
|
25853
|
23
|
49340
|
24 Zwr黽 uwag� na to, �e kilka linii si� powtarza, gdy przechodzisz z
|
|
25 ekranu na nast�pny; ma to zapewni� wra�enie ci�g�o�ci podczas przesuwania
|
|
26 si� w obr�bie pliku.
|
25853
|
27
|
49340
|
28 Pierwsz� umiej�tno�ci�, kt�ra powiniene� opanowa�, jest spos�b
|
|
29 przesuwania si� z miejsca na miejsce. Wiesz ju�, jak przesuwa� si�
|
|
30 o jeden ekran do przodu. Aby przesun掩 si� o jeden ekran do ty�u,
|
|
31 wci�nij kombinacj� klawiszy M-v (to znaczy wci�nij i przytrzymaj
|
|
32 klawisz META lub Alt i jednocze�nie naci�nij v albo naci�nij kolejno
|
|
33 klawisze <ESC> v, je�li nie masz klawisza META lub Alt).
|
25853
|
34
|
49340
|
35 >> Spr�buj nacisn掩 M-v, a potem C-v, by przesun掩 si� w prz�d i w ty�
|
49582
|
36 kilka razy.
|
25853
|
37
|
|
38
|
|
39 PODSUMOWANIE
|
|
40 ------------
|
|
41
|
49340
|
42 Nast�puj�ce polecenia s�u娠 do przegl�dania tekstu po jednym ekranie:
|
25853
|
43
|
49582
|
44 C-v Przesu� si� o jeden ekran do przodu
|
|
45 M-v Przesu� si� o jeden ekran do ty�u
|
|
46 C-l Wyczy倶 ekran i wy�wietl go na nowo, umieszczaj�c
|
|
47 tekst z okolic kursora w �rodku ekranu.
|
|
48 (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
|
25853
|
49
|
49340
|
50 >> Znajd� kursor i zapami�taj, jaki tekst jest w jego pobli�u.
|
49582
|
51 Naci�nij nast�pnie C-l.
|
|
52 Znajd� kursor jeszcze raz i zwr黽 uwag�, �e znajduje si� on
|
|
53 w pobli�u tego samego tekstu.
|
25853
|
54
|
49582
|
55 Mo�esz tak�e u�y� klawiszy PageUp i PageDn, je�li s� dost�pne na
|
|
56 Twojej klawiaturze, do przemieszczania si� mi�dzy stronami, ale u�ycie
|
|
57 C-v i M-v jest bardziej efektywne.
|
25853
|
58
|
|
59 PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM
|
|
60 ----------------------------
|
|
61
|
|
62 Przesuwanie si� z ekranu na ekran jest u�yteczne, ale jak przej倶 do
|
|
63 okre�lonego miejsca w obr�bie jednego ekranu?
|
|
64
|
49340
|
65 Mo�na to zrobi� na kilka sposob�w. Najprostszym jest u�ycie polece�
|
|
66 C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka�de z nich przesuwa kursor o jeden wiersz
|
|
67 albo kolumn� w okre�lonym kierunku. Oto schemat, kt�ry to obrazuje:
|
25853
|
68
|
49582
|
69 Poprzednia linia, C-p
|
|
70 (ang. previous line)
|
49600
|
71 :
|
49582
|
72 :
|
|
73 Do ty�u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
|
|
74 (ang. back) : (ang. forward)
|
|
75 :
|
|
76 :
|
|
77 Nast�pna linia, C-n
|
|
78 (ang. next line)
|
25853
|
79
|
49340
|
80 >> Przesu� kursor na �rodek tego schematu za pomoc� C-n lub C-p.
|
49582
|
81 Potem naci�nij C-l, by zobaczy� ca�y diagram na �rodku ekranu.
|
25853
|
82
|
|
83 To s� podstawowe polecenia kieruj�ce po�o�eniem kursora, kt�rych
|
49340
|
84 b�dziesz u�ywa� bardzo cz�sto, warto wi�c je zapami�ta�.
|
25853
|
85
|
|
86 >> Naci�nij kilka razy C-n, by przesun掩 kursor do tej linii.
|
|
87
|
|
88 >> Przesu� si� w g咳b linii za pomoc� C-f, a potem do g�ry za pomoc�
|
49582
|
89 C-p. Zwr黽 uwag� na zachowanie si� C-p, gdy kursor jest w �rodku
|
|
90 linii.
|
25853
|
91
|
49340
|
92 Ka�da linia tekstu ko�czy si� znakiem nowej linii, kt�ry oddziela j�
|
|
93 od nast�pnej. Ka�dy Tw�j plik powinien si� ko�czy� znakiem nowej
|
|
94 linii (ale Emacs tego nie wymaga).
|
25853
|
95
|
49340
|
96 >> Spr�buj nacisn掩 C-b na pocz�tku linii. Powinno Ci� to przenie倶
|
49582
|
97 na koniec poprzedniej linii. Dzieje si� tak dlatego, �e kursor
|
|
98 przechodzi w�wczas nad znakiem nowej linii.
|
25853
|
99
|
|
100 C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b.
|
|
101
|
49340
|
102 >> Naci�nij kilka razy C-b i obserwuj po�o�enie kursora.
|
49582
|
103 Naciskaj potem C-f, by wr�ci� na koniec linii. W ko�cu naci�nij
|
|
104 jeszcze raz C-f, by przej倶 do nast�pnej linii.
|
25853
|
105
|
49340
|
106 Gdy przesuwasz kursor poza doln� kraw�d� ekranu, tekst po�o�ony
|
|
107 za kraw�dzi� przesuwa si� na ekran (ang. scrolling). Dzi�ki temu
|
|
108 Emacs mo�e przesun掩 kursor do okre�lonego miejsca bez umieszczania
|
|
109 go poza ekranem.
|
25853
|
110
|
49340
|
111 >> Spr�buj przesun掩 kursor poza doln� granic� ekranu za pomoc� C-n
|
49582
|
112 i zobacz, co si� stanie.
|
25853
|
113
|
49340
|
114 Je�li przesuwanie si� o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne,
|
|
115 to spr�buj przesuwa� si� o s�owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o s�owo
|
|
116 do przodu, a M-b przesuwa go o s�owo do ty�u.
|
25853
|
117
|
49340
|
118 >> Naci�nij kilka razy M-f i M-b.
|
25853
|
119
|
49340
|
120 Gdy jeste� w �rodku s�owa, to M-f przesuwa kursor na jego koniec.
|
|
121 Je�li natomiast jeste� w przerwie miedzy s�owami, to M-f przesuwa
|
|
122 kursor na koniec nast�pnego s�owa. M-b zachowuje si� podobnie
|
|
123 dla ruchu do ty�u.
|
25853
|
124
|
49340
|
125 >> Naci�nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak by�
|
49582
|
126 m�g� zauwa�y� dzia�anie M-f i M-b naci�ni�tych w r鷽nych miejscach
|
|
127 wewn�trz i mi�dzy s�owami.
|
25853
|
128
|
49340
|
129 Zauwa� podobie�stwo mi�dzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo cz�sto
|
|
130 kombinacje zawieraj�ce Meta (Alt) oznaczaj� operacje zwi�zane
|
|
131 z jednostkami j�zykowymi (s�owa, zdania, akapity), podczas gdy
|
|
132 kombinacje z klawiszem Control dzia�aj� na jednostkach podstawowych,
|
|
133 niezale�nych od tego, co edytujesz (znaki, linie, itd.).
|
25853
|
134
|
49340
|
135 Oto zale�no倶, kt�ra stosuje si� do linii i zda�: C-a i C-e przesuwaj�
|
|
136 kursor na pocz�tek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwaj� go na pocz�tek
|
|
137 i koniec zdania.
|
25853
|
138
|
|
139 >> Naci�nij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e.
|
49582
|
140 Powt�rz to z M-a, a potem z M-e.
|
25853
|
141
|
49340
|
142 Czy zauwa�y�e�, �e powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powt�rne
|
|
143 M-a przesuwa Ci� o jedno zdanie? Chocia� nie ma tu pe�nej analogii,
|
|
144 wydaje si� to jednak naturalne.
|
25853
|
145
|
49340
|
146 Po�o�enie kursora w tek�cie jest okre�lane mianem "punktu".
|
25853
|
147
|
|
148 Oto podsumowanie prostych polece� s�u娠cych do przesuwania kursora,
|
|
149 w咳cznie z operacjami dotycz�cymi s鞄w i zda�:
|
|
150
|
49582
|
151 C-f Do przodu o jeden znak
|
|
152 C-b Do ty�u o jeden znak
|
25853
|
153
|
49582
|
154 M-f Do przodu o s�owo
|
|
155 M-b Do ty�u o s�owo
|
25853
|
156
|
49600
|
157 C-n Nast�pna linia
|
49582
|
158 C-p Poprzednia linia
|
25853
|
159
|
49582
|
160 C-a Pocz�tek linii
|
|
161 C-e Koniec linii
|
25853
|
162
|
49582
|
163 M-a Do ty�u na pocz�tek zdania
|
|
164 M-e Do przodu na koniec zdania
|
25853
|
165
|
49340
|
166 >> Prze�wicz kilka razy dla wprawy wszystkie powy�sze polecenia.
|
49582
|
167 Nale娠 one do najcz蟠ciej u�ywanych.
|
25853
|
168
|
49340
|
169 Dwa inne wa�ne polecenia przesuwaj�ce kursor to M-< (Meta lub Alt
|
|
170 i znak mniejszo�ci), kt�re przesuwa kursor na pocz�tek ca�ego tekstu
|
|
171 i M-> (Meta lub Alt i znak wi�kszo�ci), kt�re przesuwa kursor na koniec
|
|
172 ca�ego tekstu.
|
25853
|
173
|
49340
|
174 Na wi�kszo�ci klawiatur "<" jest nad przecinkiem, musisz wi�c u�y�
|
|
175 klawisza Shift, by nacisn掩 "<", i podobnie musisz u�y� klawisza Shift,
|
|
176 by nacisn掩 M-<. Bez Shift uzyska�by� M-przecinek.
|
25853
|
177
|
49582
|
178 >> Naci�nij M-<, by przej倶 na pocz�tek samouczka, a potem kilka razy
|
|
179 u�yj C-v, by powr�ci� do tego miejsca.
|
25853
|
180
|
49582
|
181 >> Teraz naci�nij M->, by przej倶 na koniec samouczka, i wr黽 do tego
|
|
182 miejsca za pomoc� kilkakrotnego M-v.
|
25853
|
183
|
49340
|
184 Je�li Twoja klawiatura ma klawisze strza�ek, to mo�esz ich u�y� do
|
|
185 przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczy� si� si� kombinacji C-b, C-f,
|
|
186 C-n i C-p z trzech powod�w. Po pierwsze, dzia�aj� one na wszystkich
|
|
187 typach terminali. Po drugie, gdy ju� zdob�dziesz pewn� praktyk� w
|
|
188 pos�ugiwaniu si� Emacsem, to b�dzie Ci szybciej nacisn掩 te kombinacje
|
25853
|
189 ni� klawisze strza�ek (poniewa� nie wymaga to przenoszenia d�oni z
|
|
190 miejsca, kt�re zajmuj� podczas szybkiego pisania za pomoc� 10 palc�w).
|
|
191 Po trzecie wreszcie, gdy ju� wyrobisz sobie zwyczaj pos�ugiwania si�
|
49340
|
192 tymi poleceniami z klawiszem Control, to �atwo przyjdzie Ci nauczy� si�
|
|
193 bardziej zaawansowanych polece� przesuwaj�cych kursor.
|
25853
|
194
|
|
195 Wi�kszo倶 polece� Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla wi�kszo�ci
|
49340
|
196 polece� oznacza on liczb� powt�rze�. Aby okre�li� liczb� powt�rze�
|
|
197 polecenia, powiniene� je poprzedzi� naci�ni�ciem C-u a potem cyfr.
|
|
198 Je�li masz na klawiaturze klawisz META (lub EDIT albo ALT), to
|
|
199 alternatywnym sposobem wprowadzenia argumentu liczbowego jest u�ycie
|
|
200 tego klawisza i wciskanie cyfr argumentu. Radzimy jednak przyswoi�
|
|
201 sobie metod� z klawiszem C-u, poniewa� dzia�a ona na wszystkich
|
|
202 terminalach.
|
25853
|
203
|
|
204 Na przyk�ad C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znak�w.
|
49340
|
205
|
25853
|
206 >> Spr�buj u�y� C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesun掩 kursor
|
49582
|
207 do jednej z linii w pobli�u tego zdania za pomoc� tylko jednego
|
|
208 polecenia.
|
25853
|
209
|
49340
|
210 Wi�kszo倶 polece� u�ywa argumentu liczbowego jako liczby powt�rze�.
|
|
211 Jest kilka polece�, kt�re u�ywaj� go w inny spos�b. Do takich wyj�tk�w
|
|
212 nale娠 C-v i M-v. Je�li poda si� im argument, to przesuwaj� zawarto倶
|
|
213 ekranu w g�r� lub w d鶻 o podan� liczb� linii zamiast o tyle� ekran�w.
|
25853
|
214 Na przyk�ad C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie.
|
|
215
|
|
216 >> Spr�buj nacisn掩 C-u 8 C-v.
|
|
217
|
49340
|
218 To powinno by�o przewin掩 ekran do g�ry o 8 linii. Je�li chcia�by�
|
|
219 przewin掩 ekran w d鶻, to powiniene� poda� argument przed poleceniem M-v.
|
25853
|
220
|
49340
|
221 Je�li pracujesz w systemie z okienkowym trybem graficznym, jak X11
|
|
222 lub MS-Windows, to prawdopodobnie po lewej stronie okna Emacsa znajduje
|
|
223 si� prostok�tny obszar nazywany po angielsku "scrollbar", a po polsku
|
|
224 suwakiem. Za jego pomoc� mo�esz przewija� tekst, u�ywaj�c do tego myszy.
|
25853
|
225
|
|
226 >> Spr�buj nacisn掩 �rodkowy klawisz myszy u g�ry pod�wietlonego
|
49582
|
227 obszaru na suwaku. To powinno przewin掩 tekst do miejsca
|
|
228 okre�lonego przez wysoko倶, na kt�rej nacisn嘘e� klawisz myszy.
|
25853
|
229
|
49340
|
230 >> Przesu� mysz do miejsca oddalonego od g�rnego ko�ca suwaka o mniej
|
49582
|
231 wi�cej trzy linie i naci�nij lewy klawisz myszy kilka razy.
|
25853
|
232
|
|
233
|
|
234 * GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY
|
|
235 ----------------------------
|
|
236
|
49340
|
237 Je�li Emacs przestaje odpowiada� na Twoje polecenia, to mo�esz go
|
|
238 bezpiecznie zatrzyma�, przyciskaj�c C-g. Klawisza C-g mo�esz te� u�y� do
|
|
239 przerwania polecenia, kt�re zabiera zbyt wiele czasu.
|
25853
|
240
|
49340
|
241 Mo�esz tak�e u�y� C-g do anulowania argumentu liczbowego albo pocz�tku
|
|
242 polecenia, kt�rego nie zamierzasz doko�czy�.
|
25853
|
243
|
49340
|
244 >> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci�nij C-g.
|
49582
|
245 Teraz naci�nij C-f. Powinno to przesun掩 kursor zaledwie o
|
|
246 jeden znak, poniewa� argument liczbowy anulowa�e� za pomoc� C-g.
|
25853
|
247
|
49340
|
248 Za pomoc� klawisza C-g mo�esz te� anulowa� skutki omy�kowego
|
|
249 wci�ni�cia klawisza <ESC>.
|
25853
|
250
|
|
251
|
|
252 * ZABLOKOWANE POLECENIA
|
|
253 -----------------------
|
|
254
|
49340
|
255 Pewne polecenia Emacsa s� ,,zablokowane'' -- po to, by pocz�tkuj�cy
|
25853
|
256 u�ytkownicy nie mogli ich wywo�a� przez przypadek.
|
|
257
|
49340
|
258 Je�li wywo�asz jedno z zablokowanych polece�, to Emacs wypisze komunikat
|
|
259 informuj�cy o tym, co to za polecenie, i zapyta Ci�, czy istotnie chcesz
|
|
260 je wywo�a�.
|
25853
|
261
|
49340
|
262 Je�li naprawd� chcesz wywo�a� to polecenie, to odpowiedz na pytanie,
|
|
263 naciskaj�c spacj�. Je�li nie chcesz wywo�a� zablokowanego polecenia,
|
|
264 to na pytanie odpowiedz, naciskaj�c n.
|
25853
|
265
|
49340
|
266 >> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n
|
49582
|
267 na zadane pytanie.
|
25853
|
268
|
|
269
|
|
270 * OKNA
|
|
271 ------
|
|
272
|
49340
|
273 Emacs mo�e mie� otwartych kilka okien, z kt�rych ka�de wy�wietla
|
|
274 w�asny tekst. Poj�cie ,,okna'', je�li chodzi o Emacsa, nie odnosi
|
|
275 si� do osobnego okienka systemu okienkowego, lecz do pojedynczego
|
|
276 panelu wewn�trz okienka systemowego. (Emacs mo�e te� pracowa�
|
|
277 na kilku oknach systemowych (X-oknach); w terminologii Emacsa
|
|
278 nazywaj� si� one ramkami. Opisane jest to poni�ej.)
|
25853
|
279
|
|
280 Na tym etapie lepiej jest si� nie zag滑bia� w techniki wykorzystuj�ce
|
49340
|
281 kilka okien. Powiniene� jedynie wiedzie�, w jaki spos�b pozby� si�
|
|
282 nadmiaru okien, kt�re mog� si� pojawi� w wyniku wywo�ania Emacsowego
|
|
283 systemu pomocy albo niekt�rych polece�. Robi si� to w prosty spos�b:
|
25853
|
284
|
49582
|
285 C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta�e okna).
|
25853
|
286
|
49340
|
287 Kombinacja ta to klawisz Control-x, po kt�rym wyst�puje cyfra 1.
|
|
288 Powi�ksza ona okno, w kt�rym jest kursor tak, by wype�ni�o ono ekran,
|
|
289 kasuj�c zarazem pozosta�e okna Emacsa.
|
25853
|
290
|
|
291 >> Przesu� kursor do tej linii i naci�nij C-u 0 C-l.
|
|
292
|
49340
|
293 (C-l, jak pami�tasz od�wie�a zawarto倶 ekranu. Je�li temu poleceniu
|
|
294 poda si� argument liczbowy, to b�dzie to oznacza�o ,,od�wie� zawarto倶
|
|
295 ekranu i umie倶 bie娠ca lini� o tyle linii od g�ry ekranu''. Tak wi�c,
|
|
296 C-u 0 C-1 oznacza ,,od�wie� ekran, umieszczaj�c bie娠ca lini� na samej
|
|
297 g�rze''.)
|
25853
|
298
|
|
299 >> Naci�nij Control-x 2
|
49582
|
300 Zauwa�, �e okno si� kurczy, a jednocze�nie pojawia si� nowe,
|
|
301 wy�wietlaj�ce ten sam tekst.
|
25853
|
302
|
49340
|
303 >> Naci�nij C-x 1, a nowe okno zniknie.
|
25853
|
304
|
|
305
|
|
306 * WSTAWIANIE I USUWANIE
|
|
307 -----------------------
|
|
308
|
49340
|
309 Je�li chcesz wstawi� nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, kt�re da
|
|
310 si� wy�wietli�, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i
|
49582
|
311 natychmiast wstawia do dotychczasowego tekstu. Aby wstawi� znak nowej
|
49340
|
312 linii, trzeba nacisn掩 klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak
|
|
313 oznacza�o si� znak powrotu karetki).
|
25853
|
314
|
49582
|
315 Ostatnio napisany znak mo�esz skasowa�, naciskaj�c klawisz <Delback>.
|
|
316 Chodzi tu o klawisz, kt�rego normalnie u�ywasz do skasowania ostatnio
|
|
317 napisanego znaku. Na wi�kszo�ci klawiatur wyr鷽nia si� on wielko�ci�,
|
|
318 le�y nad klawiszem <Return> i jest oznaczony napisem "Delete", "Del"
|
|
319 albo "Backspace".
|
25853
|
320
|
49582
|
321 Je�li masz na klawiaturze klawisz oznaczony "Backspace", to w�a�nie on
|
|
322 jest wspomnianym <Delback>. Opr�cz niego mo�e jeszcze wyst�powa�
|
|
323 klawisz oznaczony s�owem "Delete", ale to nie on pe�ni rol� <Delback>.
|
25853
|
324
|
49582
|
325 M�wi�c bardziej og�lnie, <Delback> usuwa znak bezpo�rednio
|
|
326 poprzedzaj�cy bie娠c� pozycj� kursora.
|
|
327
|
|
328 >> Sprawd� to teraz: wstaw kilka znak�w, po czym usu� je, kilka razy
|
|
329 naciskaj�c <Delback>. Nie martw si�, �e zmieniasz w ten spos�b
|
49600
|
330 niniejszy plik, w istocie nie zmieniasz g鞄wnego pliku samouczka.
|
49582
|
331 Pracujesz teraz na jego kopii.
|
25853
|
332
|
|
333 Gdy linia tekstu staje si� zbyt d�uga, by zmie�ci� si� w jednym
|
49340
|
334 wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu nast�pnym.
|
49582
|
335 Znak ,,backslash'' (`\') (albo - je�li pracujesz w okienkowym
|
|
336 trybie graficznym - zagi�ta strza�ka) umieszczony na prawym marginesie
|
49340
|
337 wskazuje, �e dana linia jest kontynuowana w nast�pnym wierszu ekranu.
|
25853
|
338
|
|
339 >> Wpisuj jaki� tekst tak d�ugo, a� dojdziesz do prawego marginesu, i
|
49582
|
340 potem nie przestawaj. Zauwa�ysz, �e pojawi si� linia kontynuacji.
|
25853
|
341
|
49582
|
342 >> U�yj klawisza <Delback>, by usun掩 znaki tekstu, tak by linia znowu
|
|
343 mie�ci�a si� na ekranie; linia kontynuacji zniknie.
|
25853
|
344
|
49340
|
345 Znak nowej linii mo�na skasowa� tak jak ka�dy inny znak. Usuni�cie znaku
|
49600
|
346 nowej linii mi�dzy dwiema liniami spowoduje ich po咳czenie. Je�li powsta�a
|
|
347 w wyniku tego linia tekstu jest zbyt d�uga, by zmie�ci� si� na szeroko倶
|
49340
|
348 ekranu, to zostanie wy�wietlona z lini� kontynuacji.
|
25853
|
349
|
49582
|
350 >> Przesu� kursor na pocz�tek linii i naci�nij <Delback>. Bie娠ca
|
|
351 linia zostanie po咳czona z poprzedni�.
|
25853
|
352
|
|
353 >> Naci�nij <Return>, by z powrotem wstawi� znak nowej linii, kt�ry
|
49582
|
354 skasowa�e�.
|
25853
|
355
|
49600
|
356 Jak ju� wiesz, wi�kszo倶 polece� Emacsa mo�na wywo�a� z parametrem
|
|
357 liczby powt�rze�; dotyczy to tak�e znak�w tekstu. Argument liczbowy
|
49340
|
358 powoduje wstawienie znaku odpowiadaj�c� mu liczb� razy.
|
25853
|
359
|
49340
|
360 >> Wypr�buj to teraz -- naci�nij C-u 8 *, a uzyskasz ********.
|
25853
|
361
|
|
362 Nauczy�e� si� ju� wi�kszej cz蟠ci podstawowych sposob�w pisania oraz
|
49340
|
363 poprawiania b滑d�w. W Emacsie mo�esz usuwa� r�wnie� ca�e s�owa lub
|
|
364 linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znak�w:
|
|
365
|
49582
|
366 <Delback> usu� znak bezpo�rednio przed kursorem
|
|
367 C-d usu� znak bezpo�rednio za kursorem
|
25853
|
368
|
49582
|
369 M-<Delback> wytnij s�owo bezpo�rednio przed kursorem
|
|
370 M-d wytnij s�owo bezpo�rednio za kursorem
|
49340
|
371
|
49582
|
372 C-k wytnij zawarto倶 linii od kursora do jej ko�ca
|
|
373 M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do ko�ca zdania
|
25853
|
374
|
49582
|
375 Warto zauwa�y�, �e stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i M-d
|
|
376 rozszerza analogi� wyst�puj�c� w zestawieniu C-f i M-f (<Delete> tak
|
|
377 naprawd� nie jest znakiem steruj�cym, ale nie jest to tutaj
|
|
378 istotne). C-k i M-k s� podobne do C-e i M-e w tym sensie, �e linie s�
|
49340
|
379 odpowiednikami zda�.
|
|
380
|
25853
|
381
|
49340
|
382 Oto metoda wycinania cz蟠ci tekstu. Umie倶 kursor na pocz�tku fragmentu,
|
|
383 kt�ry chcesz wyci掩, i naci�nij C-@ lub C-SPC (SPC-spacja). Teraz przejd�
|
|
384 na drugi koniec wybranego fragmentu i naci�nij C-w. To wytnie ca�y tekst
|
|
385 zawarty mi�dzy punktami pocz�tkowym i ko�cowym.
|
|
386
|
|
387 >> Przesu� kursor na liter� O na pocz�tku poprzedniego paragrafu.
|
25853
|
388
|
49340
|
389 >> Naci�nij C-SPC. Emacs wy�wietli "Mark set" (znacznik ustawiony)
|
49582
|
390 na dole ekranu.
|
49340
|
391
|
|
392 >> Przesu� kursor do litery o w s�owie ,,kursor'' w drugim zdaniu.
|
|
393
|
|
394 >> Naci�nij C-w. Ta komenda wytnie ca�y fragment zaczynaj�cy si� od O,
|
49582
|
395 a ko�cz�cy tu� przed o.
|
25853
|
396
|
|
397 Gdy usuwasz wi�cej ni� jeden znak naraz, Emacs zachowuje usuni�ty
|
49340
|
398 tekst po to, by m�g� go z powrotem gdzie� wstawi�. Wstawianie
|
|
399 usuni�tego tekstu nazywa si� ,,wklejaniem''. Usuni�ty tekst
|
|
400 mo�esz wklei� zar�wno w to samo miejsce, z kt�rego zosta� usuni�ty,
|
|
401 b�d� te� w inne miejsca. Ten sam tekst mo�esz wklei� wielokrotnie,
|
|
402 w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y.
|
25853
|
403
|
49340
|
404 Zauwa� r鷽nic� mi�dzy ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegaj�c� na tym,
|
|
405 �e rzeczy wyci�te mo�na na nowo wkleja�, usuni�tych natomiast wkleja� nie
|
|
406 mo�na. Na og鶻 polecenia Emacsa, kt�re kasuj� du�o tekstu, zachowuj� go,
|
49582
|
407 podczas gdy polecenia, kt�re po prostu kasuj� jeden znak albo puste
|
|
408 linie lub odst�py, skasowanego tekstu nie zachowuj�.
|
25853
|
409
|
49340
|
410 >> Przesu� kursor na pocz�tek linii, kt�ra nie jest pusta. Naci�nij
|
49582
|
411 C-k, by wyci掩 tekst z tej linii.
|
25853
|
412
|
49340
|
413 >> Naci�nij C-k jeszcze raz. Zauwa�, �e wycina to znak nowej linii,
|
49582
|
414 kt�ry znajduje si� za ta lini�.
|
25853
|
415
|
49340
|
416 Zwr黽 uwag�, �e pojedyncze C-k wycina zawarto倶 linii, a powt�rne C-k
|
|
417 wycina sam� lini�, tak �e pozosta�e linie przesuwaj� si� do g�ry. C-k
|
|
418 traktuje argument liczbowy w spos�b specjalny: wycina ono tyle linii,
|
|
419 ile wynosi warto倶 argumentu, ORAZ ich zawarto倶. To nie jest jedynie
|
|
420 powt�rzenie kilka razy C-k. C-u 2 C-k wycina dwie linie wraz z ich
|
|
421 znakami nowej linii; dwukrotne naci�niecie C-k nie zrobi�oby tego.
|
25853
|
422
|
|
423 By odzyska� ostatnio wyci�ty tekst i wstawi� go w miejsce kursora,
|
|
424 naci�nij C-y.
|
|
425
|
49340
|
426 >> Twoja kolej. Naci�nij C-y, by z powrotem wstawi� tekst.
|
25853
|
427
|
49340
|
428 Zwr黽 uwag�, �e je�li naci�niesz C-k kilka razy z rz�du, to ca�y wyci�ty
|
|
429 tekst zostanie zachowywany w jednym kawa�ku, tak �e pojedyncze C-y wklei
|
25853
|
430 wszystkie linie.
|
|
431
|
|
432 >> Naci�nij C-k kilka razy.
|
|
433
|
49340
|
434 A by odzyska� ten wyci�ty tekst...
|
25853
|
435
|
49340
|
436 >> ...naci�nij C-y. Przesu� potem kursor o kilka linii w d鶻 i
|
49582
|
437 naci�nij C-y jeszcze raz. Widzisz, �e wstawia to ten sam tekst.
|
25853
|
438
|
49340
|
439 Co zrobi�, je�li chcesz wstawi� tekst, kt�ry wcze�niej wyci嘘e�,
|
|
440 a potem wycinasz co� innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyci�ty.
|
|
441 Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Mo�esz do niego wr�ci�,
|
|
442 u�ywaj�c polecenia M-y. Naciskaj�c C-y, wstawiasz tekst ostatnio
|
|
443 wyci�ty, a naciskaj�c M-y, zast�pujesz ten tekst wyci�tym uprzednio.
|
|
444 Dalsze naciskanie M-y przywo�uje coraz wcze�niejsze fragmenty tekstu.
|
|
445 Gdy dojdziesz do tekstu, kt�rego szuka�e�, po prostu kontynuuj edycj�
|
|
446 tekstu, pozostawiaj�c wklejony tekst tam, gdzie si� znajduje.
|
25853
|
447
|
49340
|
448 Naciskaj�c M-y wystarczaj�co wiele razy, dojdziesz do punktu,
|
|
449 z kt�rego wystartowa�e� (czyli tekstu wyci�tego ostatnio).
|
25853
|
450
|
49340
|
451 >> Wytnij jak蔚 lini�, zmie� pozycj� kursora i wytnij inn�. Naci�nij
|
49582
|
452 potem C-y, by wstawi� drug� z wyci�tych linii. Potem naci�nij M-y
|
|
453 i linia ta zostanie zast�piona przez t� pierwsz�. Naci�nij M-y
|
|
454 jeszcze kilka razy, by zobaczy�, co si� dzieje. Powtarzaj to a�
|
|
455 do ponownego pojawienia si� drugiej z linii. Mo�esz te� wypr�bowa�,
|
|
456 co si� stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
|
|
457 albo ujemnym.
|
25853
|
458
|
|
459
|
|
460 * COFNIJ
|
|
461 --------
|
|
462
|
|
463 Je�li wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, �e
|
49340
|
464 to by�a pomy�ka, to mo�esz cofn掩 zmiany, wydaj�c polecenie ,,cofnij''
|
25853
|
465 (ang. undo), C-x u.
|
|
466
|
|
467 C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; je�li powt�rzysz
|
49340
|
468 C-x u kilka razy z rz�du, to ka�de powt�rzenie cofa kolejne polecenie.
|
25853
|
469
|
49340
|
470 Od tej regu�y s� dwa wyj�tki: polecenia, kt�re nie zmieniaj� tekstu nie
|
|
471 licz� si� jako polecenia, kt�re mo�na wycofa� (dotyczy to zar�wno
|
|
472 przesuni裝 kursora, jak i przewijania tekstu), oraz znaki wstawiane do
|
|
473 tekstu (np. litery) 咳czone s� w grupy do 20. (Redukuje to liczb�
|
|
474 naci�ni裝 C-x u, kt�re musia�by� wykona�, by wycofa� si� z niechcianych
|
|
475 zmian.)
|
25853
|
476
|
49340
|
477 >> Wytnij t� lini� za pomoc� C-k, a potem naci�nij C-x u; linia
|
49582
|
478 powinna si� pojawi� ponownie.
|
25853
|
479
|
|
480 C-_ jest innym sposobem wywo�ania polecenia "cofnij"; dzia�a to
|
49340
|
481 dok�adnie tak samo jak C-x u, jest jednak �atwiejsze do naci�ni�cia
|
|
482 kilka razy z rz�du. Wad� kombinacji C-_ jest to, �e nie jest oczywiste
|
|
483 w jaki spos�b j� uzyska� na niekt�rych klawiaturach. To w�a�nie dlatego
|
|
484 dost�pna jest te� kombinacja C-x u. Na niekt�rych terminalach mo�esz
|
|
485 nacisn掩 C-_ poprzez przytrzymanie Ctrl i naci�ni�cie /.
|
25853
|
486
|
|
487 Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u okre�la liczb� powt�rze�
|
|
488 tego polecenia.
|
|
489
|
|
490
|
|
491 * PLIKI
|
|
492 -------
|
|
493
|
49340
|
494 Aby edytowany przez Ciebie tekst zosta� na trwa�e zachowany, musisz
|
|
495 umie�ci� go w pliku. Je�li tego nie zrobisz, to tekst zniknie, gdy
|
|
496 zamkni�ty zostanie Emacs, za pomoc� kt�rego go edytowa�e�. Aby zachowa�
|
|
497 tekst w pliku, najpierw musisz ten plik ,,znale惹'', i to zanim
|
|
498 zaczniesz wprowadza� tekst. Czynno倶 znajdowania pliku (ang. "file
|
|
499 finding") bywa te� nazywana ,,odwiedzaniem pliku'' (ang. "file
|
|
500 visiting").
|
25853
|
501
|
49340
|
502 Odwiedzanie pliku w Emacsie powoduje wy�wietlenie jego zawarto�ci.
|
|
503 Bardzo cz�sto jest to pocz�tek edycji pliku. Jednak�e zmiany, kt�re
|
|
504 wprowadzasz do pliku, nie s� w nim utrwalone, zanim go nie ,,zachowasz''
|
|
505 (ang. save). Ma to zapobiec pozostawieniu w systemie pliku, kt�ry zosta�
|
|
506 zmieniony tylko w po�owie, a tego chcesz unikn掩. Gdy zachowujesz
|
|
507 zmieniony plik, Emacs zostawia orygina� (pod inna nazw�) na wypadek,
|
|
508 gdyby� doszed� do wniosku, �e wprowadzone zmiany by�y b滑dne.
|
25853
|
509
|
49340
|
510 Je�li popatrzysz na d鶻 ekranu, to zauwa�ysz lini�, kt�ra zaczyna si�
|
|
511 i ko�czy my�lnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej
|
25853
|
512 cz蟠ci ekranu zawsze mo�esz znale惹 nazw� pliku, kt�ry w�a�nie
|
49340
|
513 odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, kt�ry
|
49582
|
514 jest Twoj� w�asn� kopi� samouczka Emacsa. Oboj�tnie, kt�ry plik
|
49340
|
515 odwiedzisz, w�a�nie w tym miejscu pojawi si� jego nazwa.
|
25853
|
516
|
49340
|
517 Polecenia s�u娠ce do odwiedzania i zachowywania plik�w r鷽ni� si�
|
|
518 od innych polece�, kt�re ju� pozna�e�, tym, �e sk�adaj� si� z dw�ch
|
|
519 znak�w. Obydwa zaczynaj� si� od znaku Control-x. Jest mn�stwo
|
25853
|
520 polece�, kt�re zaczynaj� si� od tego w�a�nie znaku; wiele z nich
|
49340
|
521 dotyczy plik�w, bufor�w oraz rzeczy z nimi zwi�zanych. Polecenia
|
|
522 te maj� d�ugo倶 dw�ch, trzech lub czterech znak�w.
|
25853
|
523
|
49340
|
524 Kolejn� nowo�ci� odno�nie polecenia odwiedzania pliku jest to, �e
|
|
525 musisz mu poda� nazw� pliku, kt�ry chcesz znale惹. M�wimy o tym, �e
|
|
526 polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest
|
|
527 nazw� pliku). Po wpisaniu polecenia
|
25853
|
528
|
49582
|
529 C-x C-f znajd� plik (ang. find a file)
|
25853
|
530
|
49340
|
531 Emacs poprosi Ci� o wpisanie nazwy pliku. Pojawia si� ona w dolnej linii
|
|
532 ekranu. Gdy ta linia jest u�ywana do wprowadzania tego typu danych,
|
|
533 nazywa si� j� ,,minibuforem'' (ang. "minibuffer"). Do edycji nazwy pliku
|
|
534 w minibuforze mo�esz u�ywa� zwyk�ych polece� Emacsa.
|
25853
|
535
|
|
536 Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w
|
49340
|
537 minibuforze) mo�na anulowa� klawiszem C-g.
|
25853
|
538
|
49340
|
539 >> Naci�nij C-x C-f, po czym naci�nij C-g. Na skutek tego zniknie
|
49582
|
540 minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, kt�re
|
|
541 tego minibufora u�ywa�o. W rezultacie nie odwiedzisz �adnego pliku.
|
25853
|
542
|
49340
|
543 Gdy sko�czysz wpisywa� nazw� pliku, naci�nij <Return>. W�wczas
|
25853
|
544 polecenie C-x C-f zabierze si� do roboty i znajdzie plik, kt�ry
|
49340
|
545 wybra�e�. Z chwil� zako�czenia wykonywania polecenia C-x C-f
|
|
546 zniknie te� minibufor.
|
25853
|
547
|
49340
|
548 Zawarto倶 znalezionego pliku po chwili pojawia si� na ekranie
|
|
549 i mo�esz j� edytowa�. Gdy chcesz zachowa� zmiany, by je utrwali�,
|
|
550 wydaj polecenie
|
25853
|
551
|
49582
|
552 C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
|
25853
|
553
|
49340
|
554 Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to
|
|
555 robisz, Emacs zmienia nazw� oryginalnego pliku, dodaj�c na
|
|
556 ko�cu jego nazwy znak ~. W ten spos�b powstaje zapasowa kopia
|
|
557 oryginalnego pliku.
|
25853
|
558
|
49340
|
559 Gdy zachowywanie pliku si� ko�czy, Emacs wypisuje jego nazw� u do�u
|
|
560 ekranu. Pliki powiniene� zachowywa� stosunkowo cz�sto, aby nie straci�
|
|
561 za du�o w wypadku za�amania systemu.
|
25853
|
562
|
49582
|
563 >> Naci�nij C-x C-s, by zachowa� dla siebie kopi� samouczka. Emacs
|
|
564 powinien wypisa� "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
|
25853
|
565
|
49340
|
566 UWAGA: W niekt�rych systemach naci�ni�cie C-x C-s zamra�a ekran i w
|
|
567 rezultacie Emacs nie mo�e pokazywa� tekstu. Oznacza to, �e sk�adowa
|
|
568 systemu operacyjnego, zwana kontrol� przep�ywu (ang. flow control),
|
|
569 przechwyci�a znak C-s i nie pozwoli�a mu dotrze� do Emacsa. By odzyska�
|
|
570 kontrol� nad ekranem, naci�nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
|
25853
|
571 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podr�czniku
|
|
572 Emacsa.
|
|
573
|
49340
|
574 Odwiedzi� w celu edycji lub odczytu mo�esz plik istniej�cy ju� w
|
|
575 systemie. Mo�esz te� odwiedzi� plik, kt�rego jeszcze nie ma w systemie i
|
|
576 w�a�nie w taki spos�b tworzy si� w Emacsie nowe pliki. Gdy poleceniem
|
|
577 C-x C-f odwiedzisz plik o nazwie nieistniej�cej w systemie, w�wczas
|
|
578 Emacs wy�wietli puste miejsce, do kt�rego b�dziesz m�g� zacz掩 wpisywa�
|
|
579 tekst. Gdy za娠dasz zachowania wpisanego tekstu, Emacs utworzy w
|
|
580 systemie plik z tym tekstem. Od tego momentu mo�esz uwa�a�, �e edytujesz
|
|
581 plik ju� istniej�cy.
|
25853
|
582
|
|
583
|
|
584 * BUFORY
|
|
585 --------
|
|
586
|
49340
|
587 Je�li za pomoc� C-x C-f odwiedzisz inny plik, to plik odwiedzony
|
|
588 poprzednio pozostanie w Emacsie. Mo�esz si� na niego prze咳czy�,
|
|
589 odwiedzaj�c go jeszcze raz za pomoc� C-x C-f. W ten spos�b mo�esz
|
|
590 mie� w Emacsie odwiedzonych jednocze�nie wiele plik�w.
|
25853
|
591
|
|
592 >> Utw�rz plik o nazwie "foo" za pomoc� C-x C-f foo <Return>.
|
49582
|
593 Wpisz w niego jaki� tekst i zachowaj "foo" za pomoc� C-x C-s.
|
|
594 W ko�cu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wr�ci� do samouczka.
|
25853
|
595
|
49340
|
596 Emacs przechowuje tekst ka�dego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''.
|
|
597 Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewn�trz Emacsa. By
|
|
598 zobaczy� list� bufor�w, kt�re istniej� w Twoim Emacsie, naci�nij
|
25853
|
599
|
49582
|
600 C-x C-b lista bufor�w (ang. list buffers).
|
25853
|
601
|
|
602 >> Naci�nij C-x C-b.
|
|
603
|
49340
|
604 Zwr黽 uwag�, �e ka�dy bufor ma w�asn� nazw�, mo�e te� mie� skojarzon� z
|
49582
|
605 nim nazw� pliku, kt�ry odwiedza. KA�DY tekst, kt�ry ogl�dasz w Emacsie,
|
49340
|
606 jest zawsze cz蟠ci� jednego z bufor�w.
|
25853
|
607
|
|
608 >> Naci�nij C-x 1 by pozby� si� listy bufor�w.
|
|
609
|
49582
|
610 Je�li masz kilka bufor�w to tylko jeden z nich jest aktualny, ten
|
|
611 kt�ry w�a�nie edytujesz. Je�li chcesz edytowa� inny bufer musisz si�
|
|
612 do niego "prze咳czy�" (ang. switch). Je�li chcesz prze咳czy� si� do
|
|
613 bufora, kt�ry odwiedza jaki� plik, mo�esz to zrobi� poprzez ponowne
|
|
614 odwiedzenie pliku za pomoc� C-x C-f. Ale istnieje tak�e �atwiejszy
|
|
615 spos�b: u�yj C-x b. U�ywaj�c tej komendy musisz poda� nazw� bufora, do
|
|
616 kt�rego zamierzasz si� prze咳czy�.
|
|
617
|
|
618 >> Naci�nij C-x b foo <Return> by wr�ci� do bufora "foo", kt�ry
|
|
619 przechowuje tekst pliku "foo". Nast�pnie naci�nij C-x b TUTORIAL
|
|
620 <Return> by wr�ci� do samouczka.
|
|
621
|
|
622 Zwykle nazwa bufora odpowiada nazwie pliku (bez �cie�ki), cho� czasami
|
|
623 zdarza si� inaczej. Lista bufor�w, kt�r� tworzysz za pomoc� C-x C-b
|
|
624 pokazuje nazwy wszystkich bufor�w.
|
|
625
|
|
626 KA�DY tekst, kt�ry pojawia si� w oknie Emacsa jest cz蟠ci� jakiego�
|
|
627 bufora. Niekt�re bufory nie odpowiadaj� �adnemu odwiedzanemu
|
|
628 plikowi. Na przyk�ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza �adnego pliku;
|
|
629 zawiera on list� bufor�w, utworzon� w reakcji na naci�ni�cie przez
|
|
630 Ciebie C-x C-b. Bufor "*Messages*" tak�e nie odwiedza �adnego pliku;
|
|
631 zawiera komunikaty, kt�re pojawia�y si� podczas Twojej sesji z
|
|
632 Emacsem.
|
|
633
|
|
634 >> Naci�nij C-x b *Messages* <Return> by obejrze� bufor zawieraj�cy
|
|
635 komunikaty. Nast�pnie naci�nij C-x b TUTORIAL <Return> by wr�ci� do
|
|
636 samouczka.
|
|
637
|
49340
|
638 Je�li zmieniasz tekst w jakim� pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to
|
|
639 zawarto倶 tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany,
|
|
640 kt�re wprowadzi�e�, pozostaj� w Emacsie, w buforze tego� pliku.
|
|
641 Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma �adnego wp�ywu na
|
|
642 pozosta�e. Jest to bardzo przydatne, ale te� oznacza, �e potrzebny jest
|
|
643 Ci wygodny spos�b zachowywania zawarto�ci bufor�w. Niewygodne na
|
|
644 przyk�ad by�oby, aby zawsze w celu zachowania bufora trzeba by�o do
|
|
645 niego przechodzi� za pomoc� C-x C-f i dopiero potem wywo�ywa� C-x C-s.
|
|
646 Dlatego istnieje polecenie:
|
25853
|
647
|
49582
|
648 C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
|
25853
|
649
|
49340
|
650 W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla ka�dego z bufor�w, w kt�rym
|
|
651 wyst�puj� nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go
|
|
652 w tej chwili zachowa�.
|
25853
|
653
|
|
654 >> Wstaw jak蔚 lini� tekstu, a potem naci�nij C-x s.
|
49582
|
655 Powiniene� zosta� zapytany o to, czy chcesz zachowa� bufor
|
|
656 TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz�co, naciskaj�c y.
|
25853
|
657
|
|
658
|
49340
|
659 * ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECE�
|
25853
|
660 ------------------------------
|
|
661
|
49340
|
662 Polece� Emacsa jest znacznie, znacznie wi�cej, ni� mo�na by skojarzy�
|
|
663 z klawiszami klawiatury, uwzgl�dniaj�c nawet kombinacje z META lub Ctrl.
|
|
664 Emacs radzi sobie z tym problemem, udost�pniaj�c polecenia X (ang.
|
|
665 eXtend). Istniej� dwa rodzaje tych polece�:
|
25853
|
666
|
49582
|
667 C-x Rozszerzenie o znak. Nast�puje po nim jeden znak.
|
|
668 M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nast�puje po nim
|
|
669 pe�na, niekiedy d�uga nazwa polecenia.
|
25853
|
670
|
49340
|
671 Polecenia te s� u�yteczne, ale u�ywa si� ich nie tak cz�sto, jak tych,
|
|
672 kt�rych ju� si� nauczy�e�. Mia�e� ju� okazj� pozna� dwa z nich: C-x C-f,
|
|
673 s�u娠ce do odwiedzania plik�w, oraz C-x C-s do ich zachowywania. Innym
|
|
674 przyk�adem mo�e by� polecenie C-x C-c, kt�re ko�czy sesj� Emacsa. (Nie
|
|
675 martw si�, �e w ten spos�b stracisz zmiany, kt�re wprowadzi�e� do
|
|
676 tekst�w; przed zamkni�ciem sesji Emacs proponuje Ci zachowania
|
|
677 ka�dego ze zmodyfikowanych plik�w.)
|
25853
|
678
|
49340
|
679 C-z jest poleceniem, kt�re wychodzi z Emacsa *na chwil�*, tak by� m�g�
|
|
680 wr�ci� do niej wr�ci� po jakim� czasie.
|
25853
|
681
|
|
682 W systemach, w kt�rych jest to mo�liwe, C-z zawiesza proces Emacsa;
|
49340
|
683 powoduje to powr�t do pow�oki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa.
|
25853
|
684 W najpopularniejszych pow�okach mo�esz wr�ci� do Emacsa za pomoc�
|
|
685 polecenia `fg' lub `%emacs'.
|
|
686
|
49340
|
687 W systemach, w kt�rych nie ma zawieszania proces�w, C-z tworzy proces
|
|
688 podpow�oki (ang. "subshell"), kt�ry dzia�a pod Emacsem i daje Ci szans�
|
|
689 uruchamiania innych program�w oraz powrotu do Emacsa po ich sko�czeniu; w
|
|
690 systemach tych C-z w istocie nie powoduje wyj�cia z Emacsa i w�wczas
|
|
691 normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyj�cie z podpow�oki za
|
|
692 pomoc� polecenia "exit".
|
25853
|
693
|
49340
|
694 Polecenia C-x C-c powiniene� u�ywa�, gdy masz zamiar si� wylogowa�.
|
|
695 Zalecane jest tak�e wychodzenie z Emacsa wystartowanego na przyk�ad przez
|
|
696 programy obs�uguj�ce poczt� elektroniczn� lub innego rodzaju narz�dzia,
|
|
697 poniewa� mog� one nie wiedzie�, jak sobie poradzi� z zawieszeniem
|
|
698 Emacsa. Jednak�e w zwyk�ych okoliczno�ciach, je�li nie musisz
|
|
699 wylogowywa� si� z systemu, korzystniej jest zawiesi� Emacsa za pomoc�
|
|
700 C-z, ni� z niego wyj倶.
|
25853
|
701
|
49340
|
702 Istnieje wiele polece� zaczynaj�cych si� od C-x. Oto lista tych,
|
|
703 kt�rych ju� si� nauczy�e�:
|
|
704
|
49582
|
705 C-x C-f odwied� plik
|
|
706 C-x C-s zachowaj plik
|
|
707 C-x C-b wy�wietl list� bufor�w
|
|
708 C-x C-c wyjd� z Emacsa
|
|
709 C-x u cofnij
|
25853
|
710
|
49340
|
711 Polece� podawanych za pomoc� nazwy u�ywa si� jeszcze rzadziej lub u�ywa
|
|
712 si� tylko w niekt�rych trybach. Przyk�adem mo�e by� polecenie
|
|
713 replace-string, kt�re zast�puje jeden �a�cuch innym w ca�ym tek�cie. Gdy
|
|
714 naciskasz M-x, Emacs czeka na dalszy ci�g polecenia, wy�wietlaj�c na
|
|
715 dole ekranu (w minibuforze) napis "M-x". Powiniene� tam wpisa� nazw�
|
|
716 polecenia, w tym wypadku replace-string. Wystarczy przy tym, �e napisz
|
|
717 jedynie repl s<Tab>; Emacs doko�czy nazw� automatycznie. Wprowadzanie
|
|
718 nazwy zako�cz naci�ni�ciem klawisza <Return>.
|
25853
|
719
|
|
720 Polecenie replace-string wymaga dw�ch argument�w: �a�cucha, kt�ry ma
|
49340
|
721 zosta� zast�piony, i �a�cucha, kt�ry ma zosta� wstawiony w miejsce tego�.
|
|
722 Wpisywanie ka�dego z tych �a�cuch�w trzeba zako�czy� przyci�ni�ciem
|
|
723 klawisza <Return>.
|
25853
|
724
|
|
725 >> Przesu� kursor do czystej linii, dwie linie poni�ej tej.
|
49582
|
726 Naci�nij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
|
25853
|
727
|
49582
|
728 Zwr黽 uwag�, jak ta linia si� zmieni�a: zast�pi�e� s�owem
|
|
729 ,,zmodyfikuje'' ka�de wyst�pienie s�owa z-m-i-e-n-i poni�ej pocz�tkowej
|
|
730 pozycji kursora.
|
25853
|
731
|
|
732
|
|
733 * AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE
|
|
734 ---------------------------
|
|
735
|
49340
|
736 Je�li zmian wprowadzonych do pliku nie zachowasz, to mo�esz je straci� w
|
|
737 wypadku, gdy Tw�j komputer przestanie dzia�a�. By Ci� przed tym
|
|
738 uchroni�, Emacs okresowo zachowuje wprowadzone zmiany w specjalnym
|
|
739 pliku, kt�ry ma znak # na pocz�tku i na ko�cu swojej nazwy. Przyjmijmy
|
|
740 na przyk�ad, �e Tw�j plik nazywa si� "hello.c". Odpowiadaj�cy mu plik
|
|
741 zachowywany automatycznie b�dzie nosi� nazw� "#hello.c#". Gdy
|
|
742 zachowasz plik w zwyk�y spos�b, Emacs skasuje plik
|
|
743 zachowany automatycznie.
|
25853
|
744
|
|
745 Je�li Tw�j komputer przestanie dzia�a�, mo�esz odzyska� Twoje dane z
|
49340
|
746 pliku automatycznie zachowanego przez zwyk�e odwiedzenie tego pliku,
|
|
747 kt�ry edytowa�e� (a nie pliku automatycznie zachowanego!) i napisanie
|
|
748 M-x recover file<Return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, to
|
|
749 dane zachowane automatycznie odzyskasz, je�li odpowiesz yes<Return>.
|
25853
|
750
|
|
751
|
|
752 * OBSZAR ECHA
|
|
753 -------------
|
|
754
|
49340
|
755 Je�li polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, b�d� one
|
25853
|
756 pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa
|
49340
|
757 (ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatni� doln� lini� ekranu.
|
25853
|
758
|
|
759
|
|
760 * LINIA STANU
|
|
761 -------------
|
|
762
|
|
763 Linia, kt�ra znajduje si� bezpo�rednio nad obszarem echa, zwana jest
|
49340
|
764 lini� trybu (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do
|
25853
|
765 nast�puj�cego:
|
|
766
|
49340
|
767 --:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
|
25853
|
768
|
|
769 Linia ta podaje u�yteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, kt�ry
|
49600
|
770 edytujesz.
|
49582
|
771
|
|
772 Wiesz ju�, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
|
49340
|
773 kt�ry odwiedzi�e�. --NN%-- informuje o bie娠cej pozycji wewn�trz
|
25853
|
774 tekstu; oznacza to, �e NN procent tekstu znajduje si� ponad g�rnym
|
49340
|
775 brzegiem ekranu. Je�li pocz�tek pliku znajduje si� na pocz�tku
|
|
776 ekranu, to zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
|
|
777 Podobnie dla ko�ca tekstu pojawi si� tam napis --Bot-- (ang. bottom).
|
|
778 Je�li wy�wietlasz tekst na tyle kr�tki, �e mie�ci si� w
|
|
779 ca�o�ci na ekranie, to linia trybu b�dzie zawiera�a napis --All--.
|
25853
|
780
|
49340
|
781 Litera L, po kt�rej wyst�puj� cyfry, tak�e opisuje Twoj� bie娠c�
|
|
782 pozycj�: cyfry oznaczaj� numer linii, na kt�rej obecnie ustawiony jest
|
|
783 kursor.
|
|
784
|
|
785 Gwiazdki blisko pocz�tku linii trybu oznaczaj�, �e wprowadzi�e� do
|
|
786 tekstu jakie� zmiany. Tu� po odwiedzeniu, a tak�e po zachowaniu pliku
|
|
787 nie b�dzie w tym miejscu gwiazdek, lecz my�lniki.
|
25853
|
788
|
|
789 Wewn�trz nawias�w znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w
|
49340
|
790 kt�rym w�a�nie jest Emacs. Domy�lnym trybem edycji nazywa si�
|
|
791 podstawowym (ang. fundamental); jest to tryb u�ywanym w�a�nie w
|
|
792 tej chwili. Jest to przyk�ad ,,trybu g鞄wnego'' (ang. major mode).
|
25853
|
793
|
49340
|
794 Emacs mo�e dzia�a� w wielu trybach g鞄wnych. Zosta�y one zaprojektowane,
|
|
795 aby u�atwi� edycj� napis�w w rozmaitych j�zykach programowania, takich
|
|
796 jak tryb Lisp czy C, oraz rodzajach tekst�w, jak tryb tekstowy. W danej
|
|
797 chwili mo�e by� aktywny tylko jeden g鞄wny tryb pracy i to jego nazwa
|
|
798 jest wy�wietlana w linii trybu w miejscu, w kt�rym teraz jest
|
25853
|
799 "Fundamental".
|
|
800
|
|
801 Ka�dy z g鞄wnych tryb�w edycyjnych mo�e zmieni� zachowanie niekt�rych
|
49340
|
802 polece�. Na przyk�ad w Emacsie istniej� polecenia s�u娠ce do tworzenia
|
|
803 komentarzy w programach. Skoro ka�dy j�zyk programowania sam okre�la,
|
|
804 jak powinien wygl�da� komentarz, to ka�dy z g鞄wnych tryb�w edycyjnych
|
|
805 musi wstawia� komentarze w odpowiedni spos�b. Trybowi edycyjnemu
|
|
806 odpowiada nazwa polecenia, kt�re mo�esz wykona�, by prze咳czy� si� w ten
|
|
807 tryb lub go wy咳czy�. Przyk�adem mo�e by� M-x fundamental-mode, kt�re
|
|
808 jest poleceniem prze咳czaj�cym tryb podstawowy.
|
25853
|
809
|
|
810 Je�li zamierzasz edytowa� tekst w j�zyku angielskim, taki jak na
|
49582
|
811 przyk�ad oryginalna wersja tego samouczka, to prawdopodobnie
|
49340
|
812 powiniene� u�y� trybu tekstowego (ang. text mode).
|
25853
|
813
|
|
814 >> Napisz M-x text-mode<Return>.
|
|
815
|
49340
|
816 Nie musisz si� martwi�, bo �adne z polece�, kt�re do tej pory pozna�e�,
|
|
817 nie zmienia Emacsa w powa�ny spos�b. Mo�esz jednak zauwa�y�, �e teraz
|
|
818 M-f i M-b traktuj� apostrofy jako cz蟠ci s鞄w. Poprzednio, w trybie
|
25853
|
819 podstawowym, polecenia te traktowa�y apostrofy jako separatory s鞄w.
|
|
820
|
|
821 G鞄wne tryby edycji wprowadzaj� zwykle subtelne zmiany, takie jak
|
49340
|
822 opisana powy�ej; wi�kszo倶 polece� nadal robi ,,to samo'', chocia�
|
|
823 by� mo�e w troszeczk� inny spos�b.
|
25853
|
824
|
|
825 By zobaczy� dokumentacj� na temat bie娠cego g鞄wnego trybu edycji,
|
|
826 naci�nij C-h m.
|
|
827
|
49340
|
828 >> Naci�nij C-u C-v raz lub wi�cej razy, tak by ta linia znalaz�a si�
|
49582
|
829 blisko g�ry ekranu.
|
25853
|
830
|
49340
|
831 >> Naci�nij C-h m, by odczyta� dokumentacj� na temat tego, czym tryb
|
49582
|
832 tekstowy r鷽ni si� od trybu podstawowego.
|
25853
|
833
|
49340
|
834 >> Naci�nij q, by usun掩 dokumentacj� trybu z ekranu.
|
25853
|
835
|
49340
|
836 G鞄wne tryby edycji nazywaj� si� w�a�nie ,,g鞄wnymi'', gdy� wyst�puj�
|
|
837 tak�e ,,podrz�dne'' tryby edycji (ang. minor modes). Podrz�dne tryby
|
|
838 edycji nie s� alternatyw� dla tryb�w g鞄wnych, lecz jedynie ich
|
|
839 niewielk� modyfikacj�. Ka�dy podrz�dny tryb edycji mo�na w咳czy� lub
|
|
840 wy咳czy� niezale�nie od pozosta�ych tryb�w podrz�dnych, a tak�e
|
|
841 niezale�nie od trybu g鞄wnego. Mo�esz wiec u�ywa� jednego,
|
|
842 kombinacji dowolnych, albo nie u�ywa� �adnego trybu podrz�dnego.
|
25853
|
843
|
49340
|
844 Jednym z podrz�dnych tryb�w edycji, kt�ry jest bardzo u�yteczny,
|
|
845 szczeg�lnie do edycji tekstu angielskiego lub polskiego, jest tryb
|
|
846 automatycznego wype�niania (ang. auto fill mode). Je�li jest on
|
|
847 w咳czony, to Emacs �amie linie pomi�dzy s�owami automatycznie, gdy
|
|
848 podczas wstawiania tekstu linia robi si� za szeroka.
|
25853
|
849
|
49340
|
850 Tryb automatycznego wstawiania w咳cza si� na przyk�ad poleceniem M-x
|
|
851 auto-fill-mode<Return>. Powt�rzenie tego polecenie powoduje wy咳czenie
|
|
852 trybu, ponowne powt�rzenie --- jego w咳czenie, i tak dalej. M�wimy, �e
|
|
853 polecenie ,,prze咳cza tryb''.
|
25853
|
854
|
49340
|
855 >> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napis�w
|
49582
|
856 ,,asdf '' tak d�ugo, a� zobaczysz, �e linia podzieli na dwie.
|
|
857 Mi�dzy literami musisz wstawia� spacje, poniewa� tryb
|
|
858 automatycznego wype�niania �amie linie tylko tam, gdzie s� spacje.
|
25853
|
859
|
49340
|
860 Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znak�w, ale mo�esz to zmieni�
|
|
861 poleceniem C-x f. Powiniene� poleceniu poda� argument liczbowy
|
25853
|
862 m�wi�cy, w kt�rej kolumnie ma zosta� ustawiony margines.
|
|
863
|
|
864 >> Wywo�aj C-x f z argumentem r�wnym 20. (C-u 2 0 C-x f).
|
49582
|
865 Napisz potem jaki� tekst i zauwa�, �e Emacs wype�nia linie do
|
|
866 d�ugo�ci co najwy�ej 20 znak�w. Ustaw margines z powrotem na
|
|
867 70 znak�w, wywo�uj�c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
|
25853
|
868
|
49340
|
869 Je�li zmieniasz tekst wewn�trz akapitu, to tryb automatycznego
|
|
870 wype�niania sam z siebie nie wyr�wna marginesu. Mo�esz go wyr�wna�
|
|
871 samodzielnie, wydaj�c polecenie M-q (Meta-q) (kursor powinien si�
|
|
872 w�wczas znajdowa� wewn�trz akapitu).
|
25853
|
873
|
|
874 >> Przesu� kursor do poprzedniego akapitu i naci�nij M-q.
|
|
875
|
|
876
|
|
877 * SZUKANIE
|
|
878 ----------
|
|
879
|
|
880 Emacs potrafi szuka� �a�cuch�w (zwartych ci�g�w znak�w lub s鞄w)
|
49340
|
881 zar�wno wstecz jak i do przodu. Szukanie �a�cucha jest poleceniem,
|
|
882 kt�re przesuwa kursor --- do nast�pnego miejsca, w kt�rym dany
|
|
883 �a�cuch wyst�puje.
|
25853
|
884
|
49340
|
885 Polecenie Emacsa "search" r鷽ni si� od podobnych polece� w innych
|
|
886 edytorach tym, �e jest przyrostowe. Znaczy to, �e szukanie odbywa
|
|
887 si� w trakcie, gdy wpisujesz kolejne znaki �a�cucha, kt�ry ma zosta�
|
|
888 znaleziony.
|
25853
|
889
|
49340
|
890 Poleceniami rozpoczynaj�cymi szukanie s�: C-s dla szukania w prz�d
|
|
891 oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZ�! Nie pr�buj ich w tej
|
25853
|
892 chwili.
|
|
893
|
49340
|
894 Gdy naci�niesz C-s, zauwa�ysz, �e w obszarze echa pojawi si�
|
|
895 tekst "I-search". Jest to informacja, �e Emacs znajduje si� w trybie
|
|
896 "incremental search" i czeka, by� napisa� tekst, kt�ry ma znale惹.
|
|
897 Naci�ni�cie <Return> ko�czy proces szukania.
|
|
898
|
|
899 >> Rozpocznij teraz szukanie, naciskaj�c C-s. POWOLI, litera po
|
49582
|
900 literze, napisz s�owo kursor, zatrzymuj�c si� po ka�dym znaku
|
|
901 i obserwuj�c, gdzie zatrzymuje si� kursor. Gdy naci�niesz drugie
|
|
902 r, b�dzie mo�na powiedzie�, �e szuka�e� s�owa kursor
|
|
903 jednokrotnie. Naci�nij jeszcze raz C-s, by znale惹 nast�pne
|
|
904 wyst�pienie s�owa kursor. Naci�nij teraz cztery razy <Delback>
|
|
905 i zobacz, co si� dzieje z kursorem. Naci�nij <Return>, by sko�czy�
|
|
906 szukanie.
|
25853
|
907
|
49340
|
908 Widzia�e�, co si� dzia�o? Podczas szukania przyrostowego Emacs pr�buje
|
|
909 przej倶 do miejsca wyst�pienia �a�cucha, kt�ry wpisa�e� do tej pory,
|
|
910 i pod�wietla go dla Twojej wygody. By znale惹 nast�pne wyst�pienie
|
|
911 s�owa kursor, po prostu jeszcze raz naci�nij C-s. Je�li takiego
|
|
912 wyst�pienia nie ma, to Emacs zapiszczy i napisze, �e szukanie
|
|
913 ,,sko�czy�o si� pora�k�''.
|
25853
|
914
|
49340
|
915 Kombinacja C-g przerywa proces szukania, podobnie jak to czyni
|
|
916 z innymi poleceniami.
|
25853
|
917
|
49340
|
918 UWAGA: W niekt�rych systemach naci�niecie C-s zamra�a ekran i w
|
|
919 rezultacie Emacs nie mo�e pokazywa� tekstu. Oznacza to, �e sk�adowa
|
|
920 systemu operacyjnego, zwana kontrol� przep�ywu (ang. "flow control"),
|
|
921 przechwyci�a znak C-s i nie pozwoli�a mu dotrze� do Emacsa. By odzyska�
|
|
922 kontrol� nad ekranem, naci�nij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
|
25853
|
923 rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podr�czniku
|
|
924 Emacsa.
|
|
925
|
49582
|
926 Je�li podczas szukania przyrostowego naci�niesz <Delback>, to zauwa�ysz,
|
49340
|
927 �e w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie �a�cucha, a
|
|
928 kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypu倶my na przyk�ad, �e
|
|
929 nacisn嘘e� k i znalaz�e� pierwsze wyst�pienie tej litery. Je�li teraz
|
|
930 naci�niesz u, to kursor przesunie si� tu� za najbli�sze litery
|
49582
|
931 ku. Naci�nij teraz <Delback>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
|
49340
|
932 �a�cucha litery u, a kursor wr�ci do pierwszego wyst�pienia litery k.
|
25853
|
933
|
49340
|
934 Je�li podczas szukania naci�niesz jaki� klawisz w kombinacji z META lub
|
|
935 Ctrl (z nielicznymi wyj�tkami --- znakami, kt�re maj� specjalne
|
|
936 znaczenie podczas szukania, takimi jak C-s i C-r), to szukanie zostanie
|
|
937 przerwane.
|
25853
|
938
|
49340
|
939 C-s rozpoczyna proces szukania do przodu, czyli ZA bie娠c� pozycj�
|
|
940 kursora. Je�li chcesz szuka� czego� po�o�onego w tek�cie wcze�niej,
|
|
941 to naci�nij C-r. Wszystko, co powiedzieli�my o poleceniu C-s, stosuje
|
|
942 si� te� do C-r, oczywi�cie w odniesieniu do szukania wstecz.
|
25853
|
943
|
|
944
|
|
945 * WIELE OKIEN
|
|
946 -------------
|
|
947
|
49340
|
948 Jedn� z u�ytecznych cech Emacsa jest mo�liwo倶 wy�wietlania wi�cej ni�
|
25853
|
949 jednego okna na raz.
|
|
950
|
|
951 >> Przesu� kursor do tej linii i naci�nij C-u 0 C-l.
|
|
952
|
49340
|
953 >> Naci�nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
|
49582
|
954 wy�wietlaj� ten samouczek. Kursor pozostaje w g�rnym oknie.
|
25853
|
955
|
49340
|
956 >> Naci�nij C-M-v by przewin掩 dolne okno. (Je�li nie masz
|
49582
|
957 klawisza Meta lub Alt, to naci�nij ESC C-v.)
|
25853
|
958
|
|
959 >> Naci�nij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesun掩 kursor do
|
49582
|
960 dolnego okna. U�yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin掩 jego
|
|
961 zawarto倶. Polecenia, kt�re masz wykona�, odczytuj z g�rnego okna.
|
25853
|
962
|
|
963 >> Naci�nij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wr�ci� do g�rnego okna.
|
49582
|
964 Kursor w g�rnym oknie nie zmieni� po�o�enia.
|
25853
|
965
|
49340
|
966 Ka�de okno pami�ta po�o�enie swojego kursora, lecz w danej chwili
|
|
967 tylko jedno z okien wy�wietla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne
|
|
968 stosuj� si� do okna, w kt�rym jest kursor. To okno nazywane jest
|
|
969 ,,oknem wybranym''.
|
25853
|
970
|
49340
|
971 Polecenie C-M-v przyda Ci si�, gdy b�dziesz chcia� edytowa� tekst w
|
|
972 jednym oknie, a drugiego u�ywa� jako punktu odniesienia. Dzi�ki niemu
|
|
973 kursor mo�e zawsze znajdowa� si� w oknie, kt�rego zawarto倶 edytujesz, a
|
|
974 Ty mo�esz przesuwa� drugie okno.
|
25853
|
975
|
49340
|
976 C-M-v to przyk�ad kombinacji, kt�ry uzyskuje si�, wciskaj�c jednocze�nie
|
|
977 klawisze Ctrl i Meta (Alt). Je�li masz prawdziwy klawisz META (Alt), to
|
|
978 C-M-v mo�esz uzyska� przytrzymuj�c jednocze�nie Ctrl oraz META (Alt) i
|
|
979 naciskaj�c v. Nie jest wa�ne, co zosta�o naci�ni�te wcze�niej, Ctrl czy
|
|
980 META, poniewa� obydwa te klawisze dzia�aj� jako modyfikatory znaczenia
|
|
981 znak�w.
|
25853
|
982
|
49340
|
983 Je�li nie masz klawisza META (Alt) i w jego zast�pstwie u�ywasz ESC, to
|
|
984 kolejno倶 naciskania klawiszy ma znaczenie: musisz najpierw nacisn掩 i
|
|
985 pu�ci� ESC, po czym nacisn掩 Ctrl-v; kombinacja Ctrl-ESC v nie zadzia�a.
|
|
986 Wynika to z tego, �e ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
|
25853
|
987
|
49340
|
988 >> Naci�nij C-x 1 (w g�rnym oknie), by pozby� si� okna dolnego.
|
25853
|
989
|
49340
|
990 (Je�li nacisn嘘by� C-x 1 w dolnym oknie, to g�rne by znik�o. Mo�esz
|
|
991 sobie to polecenie t�umaczy� jako ,,pozostaw tylko jedno okno --- to w
|
|
992 kt�rym w�a�nie jestem''.)
|
25853
|
993
|
49340
|
994 Nie musi by� tak, �e obydwa okna pokazuj� ten sam bufor. Je�li u�yjesz
|
|
995 C-x C-f, by odwiedzi� jaki� plik w jednym z nich, to zawarto倶 drugiego
|
|
996 si� nie zmieni. Z zasady w r鷽nych oknach mo�esz niezale�nie wy�wietla�
|
|
997 r鷽ne pliki.
|
25853
|
998
|
|
999 Oto inny spos�b u�ywania dw�ch okien do wy�wietlania dw�ch r鷽nych
|
|
1000 rzeczy:
|
|
1001
|
49340
|
1002 >> Naci�nij C-x 4 C-f i nazw� jednego z Twoich plik�w. Zako�cz
|
49582
|
1003 wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi si� w dolnym
|
|
1004 oknie razem z kursorem, kt�ry tam przeskakuje.
|
25853
|
1005
|
49340
|
1006 >> Naci�nij C-x o, by wr�ci� do g�rnego okna, oraz C-x 1 by usun掩
|
49582
|
1007 dolne okno.
|
25853
|
1008
|
|
1009
|
|
1010 * REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI
|
|
1011 ---------------------------
|
|
1012
|
|
1013 Czasami mo�esz znale惹 si� w czym�, co nazywa si� "rekursywnym
|
49340
|
1014 poziomem edycji". Mo�esz to rozpozna� po nawiasach kwadratowych w
|
25853
|
1015 linii trybu, obejmuj�cych nawiasy okr�g�e zawieraj�ce nazw� g鞄wnego
|
49340
|
1016 trybu edycji. M�g�by� na przyk�ad zobaczy� [(Fundamental)] zamiast
|
25853
|
1017 (Fundamental).
|
|
1018
|
49340
|
1019 By wyj倶 z rekursywnego poziomu edycji, naci�nij ESC ESC ESC. Jest to
|
|
1020 og�lnego przeznaczenia polecenie ,,wychodzimy''. Mo�esz go u�y� tak�e,
|
|
1021 by pozby� si� nadmiaru okien albo wyj倶 z minibufora.
|
25853
|
1022
|
49340
|
1023 >> Naci�nij M-x by wej倶 do minibufora, potem naci�nij ESC ESC ESC, by
|
49582
|
1024 z niego wyj倶.
|
25853
|
1025
|
49340
|
1026 Aby wyj倶 z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy u�y� C-g. Dzieje
|
|
1027 si� tak dlatego, �e klawisz C-g jest u�ywany do anulowania polece� i
|
|
1028 argument�w WEWN�TRZ pojedynczego rekursywnego poziomu edycji.
|
25853
|
1029
|
|
1030
|
49340
|
1031 SZUKANIE POMOCY
|
|
1032 ---------------
|
25853
|
1033
|
49582
|
1034 W tym samouczku dostarczyli�my tylko tyle informacji, ile jest
|
49340
|
1035 niezb�dne, by� m�g� zacz掩 u�ywa� Emacsa. Emacs jest istn� kopalni�
|
|
1036 najr鷽niejszych rzeczy, kt�rych nie spos�b tutaj opisa�. B�dziesz
|
|
1037 zapewne chcia� dowiedzie� si� o Emacsie wi�cej, poniewa� posiada on
|
|
1038 wiele po�ytecznych cech, o kt�rych na razie nic nie wiesz. Mi�dzy innymi
|
|
1039 jest w nim zaszyte mn�stwo wewn�trznej dokumentacji. Dotrze� do tej
|
|
1040 dokumentacji mo�esz po naci�ni�ciu kombinacji C-h.
|
25853
|
1041
|
49340
|
1042 By uzyska� pomoc, naci�nij C-h, a potem znak, kt�ry okre�la jakiego
|
|
1043 rodzaju pomocy oczekujesz. Je�li poczujesz si� NAPRAWD� zagubiony, to
|
|
1044 napisz C-h?, a Emacs podpowie, jakiego rodzaju pomocy mo�e Ci
|
|
1045 dostarczy�. Je�li naci�niesz C-h, a potem zadecydujesz, �e pomoc nie
|
|
1046 jest Ci jednak potrzebna, to aby anulowa� zapocz�tkowane polecenie C-h,
|
|
1047 po prostu wci�nij C-g.
|
25853
|
1048
|
49340
|
1049 Najprostsz� pomoc mo�esz uzyska� naciskaj�c C-h c. Naci�nij C-h a potem
|
|
1050 c, po czym kombinacj� klawiszy, kt�rej znaczenie chcesz pozna�; Emacs
|
|
1051 wy�wietli kr�tki opis polecenia odpowiadaj�cego tej kombinacji.
|
25853
|
1052
|
49340
|
1053 >> Naci�nij C-h c C-p.
|
49582
|
1054
|
49340
|
1055 Powinno to przywo�a� komunikat, o tre�ci podobnej do
|
25853
|
1056
|
49582
|
1057 C-p runs the command previous-line
|
25853
|
1058
|
49340
|
1059 W ten spos�b mo�esz uzyska� ,,nazw� funkcji'' przypisanej kombinacji
|
|
1060 klawiszy. Przydaje si� to podczas pisania kodu w Lispie, w kt�rym
|
|
1061 zapisane s� rozszerzenia Emacsa; wystarcza to tak�e do przypomnienia
|
|
1062 Ci, co dane polecenie robi, je�li widzia�e� je ju� wcze�niej, lecz
|
|
1063 go nie zapami�ta�e�.
|
25853
|
1064
|
49340
|
1065 Jako dope�nienie polecenia C-h c Emacs dopuszcza te� wieloznakowe
|
|
1066 kombinacje klawiszy, na przyk�ad C-x C-s albo (je�li nie masz klawisza
|
|
1067 META lub Alt) <ESC>v.
|
|
1068
|
25853
|
1069 By uzyska� wi�cej informacji na temat polecenia, naci�nij C-h k
|
|
1070 zamiast C-h c.
|
|
1071
|
49340
|
1072 >> Naci�nij C-h k C-p.
|
25853
|
1073
|
|
1074 To polecenie wy�wietla dokumentacj� na temat danej funkcji oraz jej
|
49340
|
1075 nazw� w oknie Emacsa. Gdy sko�czysz �ledzi� wynik tego polecenia
|
|
1076 naci�nij C-x 1, by pozby� si� tekstu pomocy. Nie musisz tego robi� od
|
|
1077 razu. Mo�esz wykona� pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
|
25853
|
1078 naci�niesz C-x 1.
|
|
1079
|
|
1080 Oto kilka innych u�ytecznych wariant�w C-h:
|
|
1081
|
49582
|
1082 C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
|
25853
|
1083
|
49340
|
1084 >> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie ca咳
|
49582
|
1085 informacje, jak� Emacs ma na temat funkcji, kt�ra implementuje
|
|
1086 polecenie C-p.
|
25853
|
1087
|
49340
|
1088 Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacj� zmiennych,
|
|
1089 kt�rych warto�ci mo�esz zmieni�, aby dostosowa� Emacsa do swoich
|
38915
|
1090 preferencji. Wpisz nazw� zmiennej, gdy Emacs o ni� poprosi.
|
|
1091
|
|
1092
|
49582
|
1093 C-h a Apropos. Wpisz s�owo, a Emacs wypisze list�
|
|
1094 wszystkich polece�, kt�rych nazwa zawiera to s�owo.
|
|
1095 Polecenia te mo�na wywo�ywa� za pomoc� Meta-x.
|
|
1096 Dla niekt�rych polece� Apropos wypisze jedno- lub
|
|
1097 dwuznakowe sekwencje, kt�re wywo�uj� te polecenia.
|
25853
|
1098
|
49600
|
1099 >> Napisz C-h a file<Return>.
|
49582
|
1100
|
|
1101 Zobaczysz list� wszystkich polece�,
|
49340
|
1102 dost�pnych za pomoc� M-x, kt�re maja s�owo "file" w swojej nazwie.
|
|
1103 Zauwa�ysz tam tak�e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
|
|
1104 umieszczone obok nazw polece� "find-file" i "write-file".
|
25853
|
1105
|
38915
|
1106 >> Napisz C-M-v, aby przewin掩 okno pomocy. Zr�b to kilka razy.
|
|
1107 >> Napisz C-x 1, aby usun掩 okno pomocy.
|
|
1108
|
49582
|
1109 C-h i Czytanie elektronicznych podr�cznik�w (w formacie Info). To
|
|
1110 polecenie prze咳czy Ci� do specjalnego bufora o nazwie
|
|
1111 *info*, gdzie b�dziesz m�g� przeczyta� podr�czniki
|
|
1112 dotycz�ce pakiet�w zainstalowanych w Twoim
|
|
1113 systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapozna� si� z
|
|
1114 podr�cznikiem Emacsa. Je�eli nigdy wcze�niej nie u�ywa�e�
|
|
1115 trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo�liwo�ci
|
|
1116 tego trybu. Po tym, jak zapoznasz si� z niniejszym kr�tkim
|
|
1117 samouczkiem, w dalszej pracy dost�p do dokumentacji
|
|
1118 b�dziesz uzyskiwa� w�a�nie za pomoc� Emacs Info.
|
|
1119
|
|
1120
|
|
1121 DODATKOWE FUNKCJE
|
|
1122 -----------------
|
|
1123
|
|
1124 Wi�cej o Emacsie mo�esz si� nauczy� czytaj�c jego podr�cznik, w formie
|
|
1125 ksi運kowej lub on-line w postaci Info (u�yj menu Help lub naci�nij F10
|
|
1126 h r). Dwie dodatkowe w�a�ciwo�ci, kt�re szczeg�lnie mog� si� przyda�
|
|
1127 to dope�nianie wprowadzanych danych i dired u�atwiaj�ce zarz�dzanie
|
|
1128 plikami.
|
|
1129
|
|
1130 Dope�nianie pozwala unikn掩 niepotrzebnego wpisywania. Na przyk�ad
|
|
1131 je�li chcesz si� prze咳czy� do bufora *Messages*, mo�esz nacisn掩 C-x
|
|
1132 b *M<Tab> a Emacs dope�ni dalsz� cz蟠� nazwy za Ciebie na tyle, na ile
|
|
1133 b�dzie w stanie ustali� na podstawie tego, co do tej pory wpisa�e�. Dope�nianie
|
|
1134 jest opisane w Info w podr�czniku Emacsa w cz蟠ci zatytu�owanej
|
|
1135 "Dop�nianie" (ang. Completion).
|
|
1136
|
|
1137 Dired umo�liwia Ci zrobienie wykazu plik�w w danym katalogu (dodatkowo
|
|
1138 w podkatalogach), przemieszczanie si� wewn�trz tej listy, odwiedzanie
|
|
1139 plik�w, zmienianie nazw, usuwanie i inne operacje na plikach. Dired
|
|
1140 jest opisane w Info w podr�czniku Emacsa w cz蟠ci zatytu�owanej
|
|
1141 "Dired".
|
|
1142
|
|
1143 Podr�cznik dodatkowo opisuje wiele innych w�a�ciwo�ci Emacsa.
|
|
1144
|
49340
|
1145
|
49582
|
1146 * KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA (akapit dodany przez autor�w wersji polskiej)
|
|
1147 -----------------------------------
|
|
1148
|
|
1149 Je�li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
|
|
1150 prawdopodobnie �atwiej Ci b�dzie u�ywa� klawiszy strza�ek po prawej
|
|
1151 stronie klawiatury. Klawisze strza�ek: w lewo, w prawo, w g�r� i w d鶻
|
|
1152 dzia�aj� zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj� one dok�adnie C-b, C-f, C-p
|
|
1153 i C-n, ale s� �atwiejsze do zapami�tania. Mo�esz tak�e u�ywa� C-lewo i
|
|
1154 C-prawo, by przesuwa� si� o s�owa, oraz C-g�ra i C-d鶻, by przesuwa� si�
|
|
1155 o bloki (np. akapity, je�li edytujesz tekst). Je�li masz klawisze
|
|
1156 oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios� Ci� one na pocz�tek i,
|
|
1157 odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz�tek i koniec
|
|
1158 pliku. Je�li na Twojej klawiaturze s� klawisze PgUp i PgDn, to mo�esz
|
|
1159 ich u�y� do przesuwania si� o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
|
|
1160
|
|
1161 Wszystkie te polecenia akceptuj� argument liczbowy, tak jak to
|
|
1162 opisano powy�ej. Wpisanie argumentu mo�esz sobie upro�ci�:
|
|
1163 naci�nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczb�. Na
|
|
1164 przyk�ad, aby przesun掩 kursor o 12 s鞄w w prawo, naci�nij C-1 C-2
|
|
1165 C-prawo. Zwr黽 uwag�, �e jest to �atwe do wpisania, poniewa� nie
|
|
1166 musisz puszcza� klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
|
|
1167
|
|
1168
|
|
1169 * U�YWANIE MENU (akapit dodany przez autor�w wersji polskiej)
|
|
1170 ---------------
|
|
1171
|
|
1172 Je�li pracujesz na X-terminalu, to u g�ry okna Emacsa powiniene� zauwa�y�
|
|
1173 pasek z menu. Tego menu mo�esz u�ywa�, by wywo�ywa� najcz蟠ciej
|
|
1174 potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz�tku b�dziesz
|
|
1175 s�dzi�, �e jest to �atwiejsze ni� u�ywanie klawiatury, poniewa� nie
|
|
1176 musisz si� na pami裝 uczy� kombinacji klawiszy, kt�re uruchamiaj�
|
|
1177 poszczeg�lne polecenia. Gdy ju� jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
|
|
1178 sobie te kombinacje przyswaja� --- dla wygody przy pozycjach menu
|
|
1179 pokazywane s� odpowiadaj�ce im kombinacje klawiszy.
|
|
1180
|
|
1181 Zwr黽 uwag�, �e niekt�re pozycje wyst�puj�ce w menu nie maj�
|
|
1182 odpowiednik�w klawiszowych. Na przyk�ad pozycja "Buffers" powoduje
|
|
1183 wy�wietlenie listy wszystkich dost�pnych bufor�w. Do ka�dego z nich
|
|
1184 mo�esz si� prze咳czy�, wybieraj�c jego nazw�, wy�wietlon� pod pozycj�
|
|
1185 Buffers.
|
38915
|
1186
|
25853
|
1187
|
|
1188 PODSUMOWANIE
|
|
1189 ------------
|
|
1190
|
49340
|
1191 Pami�taj, �e by wyj倶 z Emacsa na sta�e, trzeba wyda� polecenie C-x C-c.
|
|
1192 By wyj倶 do pow�oki na chwil� tak, by jeszcze Do Emacsa wr�ci�, trzeba
|
|
1193 u�y� C-z. (To nie dzia�a pod X-Windows, poniewa� tam nie ma prawdziwego
|
|
1194 konceptu przej�cia na chwil� do pow�oki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje''
|
|
1195 okno Emacsa.)
|
25853
|
1196
|
49582
|
1197 Ten samouczek by� pisany tak, by wszyscy nowi u�ytkownicy mogli go
|
49340
|
1198 zrozumie�. Je�li co� pozostawi� niejasnym, nie sied� cicho i nie
|
25853
|
1199 obwiniaj siebie, tylko daj nam zna�!
|
|
1200
|
|
1201
|
|
1202 KOPIOWANIE
|
|
1203 ----------
|
|
1204
|
49582
|
1205 Niniejszy samouczek jest potomkiem w d�ugiej linii samouczk�w
|
25853
|
1206 Emacsa, kt�ra rozpoczyna si� od tego, kt�ry zosta� napisany przez
|
49340
|
1207 Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta� on zmodyfikowany we
|
|
1208 wrze�niu 1994 przez Bena Winga, kt�ry zaktualizowa� go w celu uwzgl�dnienia
|
|
1209 pracy pod X-Windows.
|
25853
|
1210
|
49340
|
1211 Autorem pierwszego t�umaczenia na j�zyk polski by� Remek Trzaska
|
|
1212 <remek@npac.syr.edu>, a pomaga� mu Ryszard Kubiak
|
|
1213 <rysiek@ipipan.gda.pl>. Tamto t�umaczenie zosta�o uaktualnione dla
|
|
1214 wersji GNU Emacs 21 przez Beat� Wierzcho�owsk� <beataw@orient.uw.edu.pl>
|
49582
|
1215 z pomoc� Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>.
|
25853
|
1216
|
49582
|
1217 Ta wersja samouczka, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
|
49340
|
1218 autorskim, ale wolno j� kopiowa� pod nast�puj�cymi warunkami:
|
25853
|
1219
|
65088
|
1220 Copyright (C) 1985, 1994, 2001, 2002, 2003, 2004,
|
75343
|
1221 2005, 2006, 2007 Free Software Foundation, Inc.
|
25853
|
1222
|
49340
|
1223 Zezwala si� na wykonywanie lub rozpowszechnianie
|
|
1224 wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym
|
|
1225 no�niku, pod warunkiem zachowania informacji o
|
|
1226 prawach autorskich i niniejszym zezwoleniu oraz pod
|
|
1227 warunkiem, �e dystrybutor udzieli odbiorcy pozwolenia na
|
|
1228 dalsze rozpowszechnianie zgodnie z niniejszym zezwoleniem.
|
|
1229
|
25853
|
1230
|
49340
|
1231 Zezwala si� r�wnie� na rozpowszechnianie na warunkach podanych
|
|
1232 powy�ej zmodyfikowanych wersji tego dokumentu lub jego cz蟠ci,
|
|
1233 pod warunkiem, �e zostan� wyra�nie uwidocznione
|
|
1234 informacje o tym, kto dokona� modyfikacji jako ostatni.
|
|
1235
|
25853
|
1236
|
49340
|
1237 Warunki kopiowania samego Emacsa s� bardziej skomplikowane, ale zgodne
|
|
1238 z t� ide�. Prosz�, przeczytaj plik COPYING, po czym rozdaj swoim
|
|
1239 znajomym kopie Emacsa. Pom鷽 t�pi� obstrukcjonizm w informatyce,
|
|
1240 u�ywaj�c, tworz�c i dziel�c si� oprogramowaniem swobodnym.
|
|
1241
|
25853
|
1242 ;;; Local Variables:
|
49340
|
1243 ;;; mode: fundamental
|
49582
|
1244 ;;; coding: latin-2
|
54963
|
1245 ;;; sentence-end-double-space: nil
|
25853
|
1246 ;;; End:
|
49340
|
1247
|
52401
|
1248 ;;; arch-tag: 6c6b7445-4cd5-44ca-a101-7f4697b92f60
|