view DOCS/xml/pl/mencoder.xml @ 11722:358504a44c22

initial translation prepared by Qba <[e-mail]>

<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2"?>
<!-- Synced with 1.11 -->
<chapter id="mencoder">
<title>Kodowanie z <application>MEncoderem</application></title>

<para>
Pełna lista dostępnych opcji <application>MEncodera</application> oraz
przykłady znajdują sie na stronie man. W pliku <ulink url="../../tech/encoding-tips.txt">encoding-tips</ulink>
znajduje się dużo przykładów i przewodników skompletowanych z wielu wątków listy dyskusyjnej mplayer-users. W
<ulink url="http://mplayerhq.hu/pipermail/mplayer-users/">archiwum</ulink>
znajdziesz mnóstwo dyskusji o aspektach i problemach związanych z kodowaniem
przy pomocy <application>MEncodera</application>.
</para>

<sect1 id="menc-feat-divx4">
<title>Kodowanie 2 lub 3-przebiegowe MPEG-4 (&quot;DivX&quot;)</title>

<formalpara>
<title>Kodowanie 2-przebiegowe</title>
<para>
Nazwa pochodzi od faktu, że przy użyciu tej metody plik kodowany jest <emphasis>dwa razy</emphasis>.
Pierwsze kodowanie (dubbed pass) tworzy pliki tymczasowe
(<filename>*.log</filename>) o rozmiarze kilku megabajtów, nie kasuj ich odrazu
(możesz natomiast skasować plik AVI). W drugim przebiegu
przy pomocy danych o bitrate'cie z plików tymczasowych tworzony jest plik wyjściowy
2-przebiegu. Plik końcowy będzie miał o wiele lepszą jakość w porównaniu ze standardowym 1-przebiegowym kodowaniem.
Jeżeli pierwszy raz o tym słyszysz, powinieneś zajrzeć do któregoś z wielu
przewodników dostępnych w sieci.
</para>
</formalpara>

<para>
Ten przykład pokazuje jak zakodować DVD do 2-przebiegowego MPEG-4 (&quot;DivX&quot;) AVI.
Będą do tego potrzebne tylko dwie komendy:
<screen>rm frameno.avi</screen>
usuń ten plik, który może pochodzić z poprzedniego 3-przebiegowego kodowania (wpływa on na aktualny)
<screen>
mencoder dvd://2 -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:vpass=1 -oac copy -o <replaceable>film.avi</replaceable>
mencoder dvd://2 -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:vpass=2 -oac copy -o <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
</para>

<formalpara>
<title>Kodowanie 3-przebiegowe</title>
<para>
Jest to rozszerzenie kodowania 2-przebiegowego, gdzie dźwięk jest kodowany osobno. Ta metoda wyświetla zalecany bitrate
taki, aby film zmieścił sie na pojedyńczą płytę CD. Również, dźwięk kodowany jest tylko raz, inaczej niż w trybie 2-przebiegowym.
Schemat wygląda tak:
</para>
</formalpara>

<procedure>
<step><para>
  Usuń przeszkadzający plik tymczasowy:
  <screen>rm frameno.avi</screen>
  </para></step>
<step><para>
  <emphasis>Pierwszy przebieg:</emphasis>

  <screen>mencoder <replaceable>plik/DVD</replaceable> -ovc frameno -oac mp3lame -lameopts vbr=3 -o frameno.avi</screen>

  Zostanie stworzony plik avi tylko ze scieżką dźwiękową, zawierający
  <emphasis role="bold">jedynie</emphasis> rządany strumień audio. Nie zapomnij o
  <option>-lameopts</option>, jeżeli musisz je ustawić. Jeśli kodowałeś długi film, <application>MEncoder</application>,
  po zakończeniu tego przebiegu, wypisze zalecane wartości bitrate'u dla docelowych pojemności 650Mb, 700Mb, i 800Mb.
  </para></step>
<step><para>
  <emphasis>Drugi przebieg:</emphasis>
  <screen>
mencoder <replaceable>plik/DVD</replaceable> -oac copy -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:vpass=1:vbitrate=<replaceable>bitrate</replaceable><!--
--></screen>
Jest to pierwszy przebieg kodowania video. Opcjonalnie ustal video bitrate na ten który MEncoder wypisał
na końcu poprzedniego przebiegu.</para></step>
<step><para>
  <emphasis>Trzeci przebieg:</emphasis>
<screen>
mencoder <replaceable>plik/DVD</replaceable> -oac copy -pass 2 \
         -ovc divx4 -divx4opts br=<replaceable>bitrate</replaceable>
</screen>
Jest to drugi przebieg kodowania video. Ustal ten sam bitrate co w poprzednim przebiegu, chyba że naprawdę wiesz co robisz.
W tym przebiegu, dźwięk z <filename>frameno.avi</filename> będzie dołączony do pliku końcowego... i gotowe!
</para></step>
</procedure>

<example>
<title>Przykład 3-przebiegowego kodowania</title>
<para>
<screen>rm frameno.avi</screen>
usuń ten plik, który może pochodzić z poprzedniego 3-przebiegowego kodowania (wpływa on na aktualny)
<screen>
mencoder dvd://2 -ovc frameno -o frameno.avi -oac mp3lame -lameopts vbr=3
mencoder dvd://2 -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:vpass=1 -oac copy -o <replaceable>film.avi</replaceable>
mencoder dvd://2 -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:vpass=2 -oac copy -o <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
</para>
</example>
</sect1>

<sect1 id="menc-feat-mpeg">
<title>Kodowanie do formatu MPEG</title>
<para>
<application>MEncoder</application> może tworzyć pliki formatu MPEG (MPEG-PS).
Jest to prawdopodobnie użyteczne tylko z kodekiem <emphasis>mpeg1video</emphasis>
pochodzącym z <link linkend="ffmpeg">libavcodec</link>, ponieważ odtwarzacze - za wyjątkiem
<application>MPlayera</application> - oczekują obrazu zakodowanego w MPEG1 i
strumienia dźwiękowego w MPEG1 warstwa (layer) 2 (MP2) w pliku MPEG.
</para>

<para>
Cecha ta nie jest zbytnio przydatna w tej chwili, poza tym zawiera prawdopodobnie wiele błędów, ale najważniejsze jest to,
że <application>MEncoder</application> w tej chwili nie może kodować 2 warstwy MPEG1 (MP2) audio której oczekują wszystkie odtwarzacze w plikach MPEG.
</para>

<para>
Aby zmienić wyjściowy format plików <application>MEncodera</application>, użyj opcji <option>-of mpeg</option>.
</para>

<para>
Przykład:
<screen>
mencoder -of mpeg -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg1video -oac copy <replaceable>inne opcje</replaceable> <replaceable>media.avi</replaceable> -o <replaceable>wyjscie.mpg</replaceable>
</screen>
</para>
</sect1>


<sect1 id="menc-feat-rescale">
<title>Przeskalowywanie filmów</title>

<para>
Najczęściej potrzeba zmiany wielkości obrazu jest nagła. Jej powodów może być wiele:
zmniejszenie rozmiaru pliku, przepustowość sieci, itd. Wiekszość ludzi stosuje skalowanie
przy konwertowaniu DVD lub SVCD do DivXa (AVI). To jest <emphasis role="bold">złe</emphasis> rozwiązanie.
Zamiast tak robić, przeczytaj sekcje <link linkend="aspect">Zachowywanie proporcji obrazu</link>.
</para>

<para>
Proces skalowania obsługiwany jest przez filtr video <literal>scale</literal>
<option>-vf scale=<replaceable>szerokość</replaceable>:<replaceable>wysokość</replaceable></option>.
Jego jakość może być ustawiona parametrem <option>-sws</option>.
Jeśli nie jest on podany <application>MEncoder</application> użyje wartości 0: szybki
bilinearny.
</para>

<para>
Przykład:
<screen>
mencoder <replaceable>wejscie.mpg</replaceable> -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4 -vf scale=640:480-o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable>
</screen>
</para>
</sect1>


<sect1 id="menc-feat-streamcopy">
<title>Kopiowanie strumienia</title>

<para>
<application>MEncoder</application> obsługuje strumienie wejściowe na dwa sposoby:
<emphasis role="bold">koduje</emphasis> lub <emphasis role="bold">kopiuje</emphasis>
je. Ta sekcja jest o <emphasis role="bold">kopiowaniu</emphasis>.
</para>

<itemizedlist>
<listitem><para>
  <emphasis role="bold">Strumień video</emphasis> (opcja <option>-ovc copy</option>):
  ładne rzeczy można wyczyniać:) Jak, wstawianie (nie konwertowanie) FLI, VIDO lub MPEG1 video w plik AVI !
  Oczywiście tylko <application>MPlayer</application> potrafi odtwarzać takie pliki :) I prawdopodobnie nie ma
  dla tego żadnego sensownego zastosowania. Na zdrowy rozsądek: kopiowanie strumieni video może być przydatne
  tylko wtedy, gdy np. tylko strumień  audio ma być zakodowany (np. PCM do MP3).
  </para></listitem>
<listitem><para>
  <emphasis role="bold">Strumień audio</emphasis> (opcja <option>-oac copy</option>):
  prosto i przystępnie. Możliwe jest wmiksowanie zewnętrznego źródła (MP3, WAV) do strumienia wyjściowego.
  Użyj opcji <option>-audiofile <replaceable>nazwa_pliku</replaceable></option> do tego celu.
  </para></listitem>
</itemizedlist>
</sect1>


<sect1 id="menc-feat-fix-avi">
<title>Naprawianie plików AVI ze zniszczonym indeksem lub przeplotem</title>

<para>
Najprostsza sprawa. Po prostu kopiujemy strumień audio i video, a
<application>MEncoder</application> generuje indeks. Oczywiście nie
naprawi to możliwych błęów w strumieniu video i/lub audio, ale za to, naprawi pliki z zepsutym przeplotem,
+tak więc opcja <option>-ni</option> nie będzie tu już potrzebna.
</para>

<para>
Komenda:
<screen>
mencoder -idx <replaceable>wejscie.avi</replaceable> -ovc copy -oac copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable><!--
--></screen>
</para>


<sect2 id="menc-feat-appending">
<title>Łącznie wielu plików AVI</title>

<para>
Efektem ubocznym funkcji naprawiania zepsutych plików AVI jest możliwości łączenia
2 (lub więcej) plików AVI:
</para>

<para>
Komenda:
<screen>cat 1.avi 2.avi | mencoder -noidx -ovc copy -oac copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> -</screen>
</para>

<note><para>
Komenda ta oczekuje tego, żeby<filename>1.avi</filename> i <filename>2.avi</filename> używały tego
samego kodeka, rozdzielczości, szybkości strumienia (stream rate), i przynajmniej
<filename>1.avi</filename> nie może być zepsute. Możliwe, że będziesz musiał naprawić pliki wejściowe,
jak było opisane
<link linkend="menc-feat-fix-avi">powyżej</link>.
</para></note>
</sect2>
</sect1>

<sect1 id="menc-feat-enc-libavcodec">
<title>Kodowanie przy pomocy rodziny kodeków libavcodec</title>

<para>
<link linkend="ffmpeg">libavcodec</link> umożliwia proste kodowanie do wielu
interesujących formatów video i audio (narazie kodeki audio nie są obsługiwane).
Możesz kodować do następujących kodeków (mniej lub bardziej aktualne)

<informaltable frame="all">
<tgroup cols="2">
<thead>
<row><entry>Nazwa kodeka</entry><entry>Opis</entry></row>
</thead>
<tbody>
<row><entry>mjpeg</entry><entry>
   Ruchomy JPEG
  </entry></row>
<row><entry>ljpeg</entry><entry>
   Bezstratny JPEG
  </entry></row>
<row><entry>h263</entry><entry>
  H263
  </entry></row>
<row><entry>h263p</entry><entry>
  H263 Plus
  </entry></row>
<row><entry>mpeg4</entry><entry>
  Standtard ISO MPEG-4 (DivX 5, XVID kompatybilne)
  </entry></row>
<row><entry>msmpeg4</entry><entry>
  pierwotny wariant MPEG-4 przez MS, v3 (DivX3)
  </entry></row>
<row><entry>msmpeg4v2</entry><entry>
  pierwotny wariant MPEG-4 przez MS, v2 (używany w starych plikach asf)
  </entry></row>
<row><entry>wmv1</entry><entry>
  Windows Media Video, wersja 1 (WMV7)
  </entry></row>
<row><entry>wmv2</entry><entry>
  Windows Media Video, wersja 2 (WMV8)
  </entry></row>
<row><entry>rv10</entry><entry>
  Stary kodek RealVideo
  </entry></row>
<row><entry>mpeg1video</entry><entry>
  MPEG1 video
  </entry></row>
<row><entry>mpeg2video</entry><entry>
  MPEG2 video
  </entry></row>
<row><entry>huffyuv</entry><entry>
  bezstratna kompresja
  </entry></row>
<row><entry>asv1</entry><entry>
  ASUS Video v1
  </entry></row>
<row><entry>asv2</entry><entry>
  ASUS Video v2
  </entry></row>
<row><entry>ffv1</entry><entry>
  bezstratny kodek video FFmpeg
  </entry></row>
</tbody>
</tgroup>
</informaltable>

Pierwsza kolumna zawiera nazwę kodeka, która powinna być podana za opcją
<literal>vcodec</literal>, np: <option>-lavcopts vcodec=msmpeg4</option>
</para>

<informalexample>
<para>
Przykład z kompresją MJPEG:
<screen>mencoder dvd://2 -o <replaceable>title2.avi</replaceable> -ovc lavc -lavcopts vcodec=mjpeg -oac copy</screen>
</para>
</informalexample>
</sect1>


<sect1 id="menc-feat-enc-images">
<title>Kodowanie z wielu wejściowych plików obrazkowych (JPEG,PNG lub TGA)</title>

<para>
<application>MEncoder</application> jest w stanie stworzyć film z jednego
lub wielu plików JPEG, PNG lub TGA. Poprzez proste kopiowanie ramek może stworzyć pliki MJPEG
(Motion(ruchomy - przypis tłumacza) JPEG), MPNG (Motion PNG) lub MTGA (Motion TGA).
</para>

<orderedlist>
<title>Jak to działa:</title>
<listitem><para>
  <application>MEncoder</application> <emphasis>dekoduje</emphasis> wejściowy obrazek/obrazki z pomocą biblioteki
  <systemitem class="library">libjpeg</systemitem> (w przypadku dekodowania PNG, skorzysta z
  <systemitem class="library">libpng</systemitem>).
  </para></listitem>
<listitem><para>
  Potem <application>MEncoder</application> kompresuje zdekodowane pliki podanym kompresorem
  (DivX4, Xvid, ffmpeg msmpeg4, itd.).
  </para></listitem>
</orderedlist>

<formalpara>
<title>Przykłady</title>
<para>
Opis i sposób działania funkcji <option>-mf</option> znajdują się na stronie man.

<informalexample>
<para>
Tworzenie pliku DivX4 ze wszystkich plików JPEG w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25 -ovc divx4 -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> \*.jpg<!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

<informalexample>
<para>
Tworzenie pliku DivX4 z wybranych plików JPEG w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25 -ovc divx4 -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> <replaceable>ramka001.jpg,ramka002.jpg</replaceable> <!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

<informalexample>
<para>
Tworzenie pliku Motion (ruchomego - przyp. tłum.) JPEG (MJPEG) ze wszystkich plików JPEG w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25 -ovc copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> \*.jpg<!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

<informalexample>
<para>
Tworzenie nieskompresowanego pliku ze wszystkich plików PNG w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25:type=png -ovc raw -o <replaceable>output.avi</replaceable> \*.png<!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

<note><para>
Szerokości musi być liczbą podzielną przez 4, takie są ograniczenia formatu RAW RGB AVI.
</para></note>

<informalexample>
<para>
Tworzenie pliku Motion PNG (MPNG) ze wszystkich plików PNG w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25:type=png -ovc copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> \*.png<!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

<informalexample>
<para>
Tworzenie pliku Motion TGA (MTGA) ze wszystkich plików TGA w aktualnym katalogu:
<screen>
mencoder -mf on:w=800:h=600:fps=25:type=tga -ovc copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> \*.tga<!--
--></screen>
</para>
</informalexample>

</para>
</formalpara>
</sect1>


<sect1 id="menc-feat-extractsub">
<title>Wyciąganie napisów z DVD do pliku Vobsub</title>

<para>
<application>MEncoder</application> jest w stanie wyciągnąć napisy z DVD do pliku
w formacie Vobsub. Tworzy je para plików z rozszerzeniem
<filename>.idx</filename> i <filename>.sub</filename>, które są zazwyczaj spakowane do
pojedyńczego archiwum <filename>.rar</filename>.
<application>MPlayer</application> może je odtwarzać z opcjami
<option>-vobsub</option> i <option>-vobsubid</option>.
</para>

<para>
Podajesz nazwę bazową (tzn. bez rozszerzenia <filename>.idx</filename> lub
<filename>.sub</filename>) pliku wyjściowego z
<option>-vobsubout</option> oraz indeks dla tego pliku przez <option>-vobsuboutindex</option>.
</para>

<para>
Jeżeli źródłem nie jest, DVD powinieneś użyć opcji <option>-ifo</option>, aby
wskazać plik <filename>.ifo</filename> potrzebny do stworzenia pliku wynikowego
<filename>.idx</filename>.
</para>

<para>
Jeżeli źródłem nie jest DVD i nie masz pliku <filename>.ifo</filename>, będziesz musiał użyć opcji
<option>-vobsubid</option>, aby podać id języka, które będzie umieszczone w pliku
<filename>.idx</filename>.
</para>

<para>
Każde uruchomienie dołączy bierzące napisy, jeżeli pliki <filename>.idx</filename>
i <filename>.sub</filename> istnieją. Więc powinieneś je usunąć przed uruchomieniem.
</para>

<example>
<title>Kopiowanie dwóch napisów z DVD podczas 3-przebiegowego kodowania</title>
<screen>
rm subtitles.idx subtitles.sub
mencoder dvd://1 -vobsubout napisy -vobsuboutindex 0 -sid 2 -o frameno.avi -ovc frameno
mencoder dvd://1 -oac copy -ovc divx4 -pass 1
mencoder dvd://1 -oac copy -ovc divx4 -pass 2 -vobsubout napisy -vobsuboutindex 1 -sid 5<!--
--></screen>
</example>

<example>
<title>Kopiowanie francuskich napisów z pliku MPEG</title>
<screen>
rm napisy.idx napisy.sub
mencoder <replaceable>film.mpg</replaceable> -ifo <replaceable>film.ifo</replaceable>-vobsubout napisy -vobsuboutindex 0 -vobsuboutid fr -sid 1<!--
--></screen>
</example>

</sect1>

<sect1 id="aspect">
<title>Utrzymywanie proporcji obrazu (aspect ratio)</title>
<para>
Pliki DVD i SVCD (tzn. MPEG1/2) zawierają wartość proporcji obrazu, która
opisuje, jak odtwarzacz ma skalować strumień video, wiec ludzie nie bedą się męczyć (np.: 480x480 + 4:3 = 640x480).
Jednak przy kodowaniu plików AVI (DivX), musisz być świadom, że nagłowek AVI nie przechowuje
tej wartości. Przeskalowywanie jest obrzydliwe i czasochłonne, musi być jakiś lepszy sposób!
</para>

<para>Jest</para>

<para>
MPEG4 posiada unikalną cechę: strumień video może posiadać swoją wartość proporcji obrazu.
Tak, dokładnie jak pliki MPEG1/2 (DVD, SVCD) i H263. Niestety, nie ma
<emphasis role="bold">żadnych</emphasis> odtwarzaczy video które by wykorzystywały tą
zaletę MPEG4, oprócz <application>MPlayera</application>.
</para>

<para>
Właściwość ta może być jedynie używana z kodekiem <systemitem>mpeg4</systemitem> z biblioteki <link linkend="ffmpeg">libavcodec</link>.
Pamiętaj: chociaż <application>MPlayer</application> poprawnie odtworzy stworzone pliki, inne odtwarzacze
użyją złych proporcji obrazu (aspect ratio).
</para>

<para>
Z pewnością powinieneś wyciąć czarne pasy nad i pod obrazem.
Zobacz jak używać filtrów <systemitem>cropdetect</systemitem> i <systemitem>crop</systemitem> na stronie man.
</para>

<para>
Sposób użycia:
<screen>
mencoder <replaceable>przykład-svcd.mpg</replaceable> -ovc lavc -lavcopts vcodec=mpeg4:autoaspect -vf crop=714:548:0:14 -oac copy -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable>
</screen>
</para>
</sect1>

<sect1 id="custommatrices"><title>Dowolne inter/intra matryce</title>

<para>
Ta cecha <link linkend="ffmpeg">libavcodec</link> pozwala ustawić dowolne
inter (I-ramki/ramki kluczowe) i intra (P-ramki/predicted
frames) matryce. Funkcja ta jest obsługiwana przez wiele kodeków:
<systemitem>mpeg1video</systemitem> i <systemitem>mpeg2video</systemitem>
zgłaszane są jako działające.
</para>

<para>
Typowy sposób użycia tej opcji to ustawienie matrycy na specyfikacje preferowane przez
<ulink url="http://www.kvcd.net/">KVCD</ulink>.
</para>

<para>
Matryca Kwantyzacji <emphasis role="bold">KVCD &quot;Notch&quot;:</emphasis>
</para>

<para>
Intra:
<screen>
 8  9 12 22 26 27 29 34
 9 10 14 26 27 29 34 37
12 14 18 27 29 34 37 38
22 26 27 31 36 37 38 40
26 27 29 36 39 38 40 48
27 29 34 37 38 40 48 58
29 34 37 38 40 48 58 69
34 37 38 40 48 58 69 79
</screen>

Inter:
<screen>
16 18 20 22 24 26 28 30
18 20 22 24 26 28 30 32
20 22 24 26 28 30 32 34
22 24 26 30 32 32 34 36
24 26 28 32 34 34 36 38
26 28 30 32 34 36 38 40
28 30 32 34 36 38 42 42
30 32 34 36 38 40 42 44
</screen>
</para>

<para>
Sposób użycia:
<screen>
$ mencoder <replaceable>wejscie.avi</replaceable> -o <replaceable>wyjscie.avi</replaceable> -oac copy -ovc lavc -lavcopts inter_matrix=...:intra_matrix=...
</screen>
</para>

<para>
<screen>
$ mencoder <replaceable>wejscie.avi</replaceable> -ovc lavc -lavcopts
vcodec=mpeg2video:intra_matrix=8,9,12,22,26,27,29,34,9,10,14,26,27,29,34,37,
12,14,18,27,29,34,37,38,22,26,27,31,36,37,38,40,26,27,29,36,39,38,40,48,27,
29,34,37,38,40,48,58,29,34,37,38,40,48,58,69,34,37,38,40,48,58,69,79
:inter_matrix=16,18,20,22,24,26,28,30,18,20,22,24,26,28,30,32,20,22,24,26,
28,30,32,34,22,24,26,30,32,32,34,36,24,26,28,32,34,34,36,38,26,28,30,32,34,
36,38,40,28,30,32,34,36,38,42,42,30,32,34,36,38,40,42,44 -oac copy -o svcd.mpg
</screen>
</para>
</sect1>

</chapter>