annotate etc/TUTORIAL.nl @ 60249:d6fc767634eb

*** empty log message ***
author Lute Kamstra <lute@gnu.org>
date Fri, 25 Feb 2005 15:22:17 +0000
parents 191a82ffd467
children fe937402466e 7e3f621f1dd4
Ignore whitespace changes - Everywhere: Within whitespace: At end of lines:
rev   line source
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1 Je leest nu de Emacs-inleiding. De kopieervoorwaarden staan onderaan.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
2 Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
3
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
4 De meeste Emacs-commando's gebruiken de CONTROL-toets (soms CTRL of CTL
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
5 genaamd) en/of de META-toets (soms genaamd EDIT of ALT). In plaats van
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
6 steeds de volledige naam te noemen, gebruiken we de volgende afkortingen:
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
7
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
8 C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr>
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
9 Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f.
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
10 M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
11 de toets <ltr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
12 je ook eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
13 verwijzen naar de ESC-toets als <ESC>.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
14
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
15 BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens).
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
16 De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een bepaald
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
17 commando te proberen. Bijvoorbeeld:
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
18 <<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
19 [Lege regels om didactische redenen. Hieronder gaat het verder.]
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
20 >> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
21 (Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
22 houden terwijl je de v tikt.) Vanaf nu moet je dit steeds
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
23 herhalen als je klaar bent met het lezen van een scherm.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
24
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
25 Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
26 scherm naar het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
27 lezen van de tekst.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
28
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
29 Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
30 in de tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
31 gaan: met C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
32 META-toets ingedrukt en tik v, of tik <ESC> v als je geen META-, EDIT-
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
33 of ALT-toets hebt).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
34
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
35 >> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
36
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
37
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
38 * SAMENVATTING
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
39 --------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
40
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
41 De volgende commando's zijn handig om volledige schermen te bekijken:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
42
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
43 C-v Ga een scherm vooruit
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
44 M-v Ga een scherm terug
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
45 C-l Maak het scherm schoon en teken alle tekst opnieuw,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
46 waarbij de regel waarop de cursor staat, op het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
47 midden van het scherm terecht komt. (C-l is
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
48 CONTROL-L, niet CONTROL-1.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
49
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
50 >> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. Tik C-l.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
51 Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
52 staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
53
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
54 Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
55 gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
56 met C-v en M-v is efficiënter.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
57
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
58
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
59 * BASISCOMMANDO'S CURSORBEWEGINGEN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
60 ----------------------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
61
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
62 Het is handig om je per scherm te bewegen, maar hoe beweeg je je nu
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
63 naar een specifieke plaats op het scherm?
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
64
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
65 Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
66 pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
67 standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
68 gebruiken. Elk van deze commando's verplaatst de cursor precies een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
69 regel of teken in een bepaalde richting op het scherm. Hier volgt een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
70 figuur met de vier commando's en de richting waarin ze de cursor
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
71 bewegen:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
72
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
73 vorige regel, C-p
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
74 :
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
75 :
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
76 achteruit, C-b .... huidige cursorpositie .... vooruit, C-f
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
77 :
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
78 :
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
79 volgende regel, C-n
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
80
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
81 >> Verplaats, met C-n of C-p, de cursor naar de middelste regel van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
82 figuur. Tik dan C-l om de hele figuur in het midden van het
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
83 centrum te plaatsen.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
84
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
85 Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
86 te onthouden: de p komt van "previous" (vorige), de n van "next"
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
87 (volgende), de b van "backward" (achteruit) en de f van "forward"
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
88 (vooruit). Dit zijn de basiscommando's om de cursor te bewegen, dus
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
89 je zult ze VOORTDUREND gebruiken: het is vooruitziend als je ze nu
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
90 leert te gebruiken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
91
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
92 >> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
93
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
94 >> Beweeg je binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
95 met C-p. Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
96 staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
97
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
98 Elke regel eindigt met een Newline-teken (het Engelse "new line"
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
99 betekent "nieuwe regel"); dit teken scheidt elke regel van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
100 volgende. De laatste regel in een bestand zou eigenlijk ook met een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
101 Newline moeten eindigen (maar dat is niet noodzakelijk voor Emacs).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
102
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
103 >> Probeer C-b aan het begin van een regel. De cursor zal zich naar
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
104 het eind van de vorige regel bewegen, omdat je achteruit over het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
105 Newline teken gaat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
106
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
107 Net als C-b kan ook C-f zich over Newline-tekens heen bewegen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
108
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
109 >> Tik nog een aantal keren het commando C-b, zodat je een gevoel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
110 krijgt waar de cursor is. Tik dan enkele keren C-f om de cursor
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
111 terug naar het einde van de regel te bewegen. Een verder C-f
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
112 commando beweegt de cursor dan naar de volgende regel.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
113
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
114 Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
115 beweegt, zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
116 "scrollen", of "schuiven" in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
117 Emacs ervoor dat de cursor de gewenste beweging kan maken zonder dat
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
118 de cursor van het scherm af beweegt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
119
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
120 >> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
121 met C-n en zie wat er gebeurt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
122
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
123 Als de beweging per teken te langzaam gaat, kan je de cursor ook per
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
124 woord bewegen. M-f (META-f) beweegt de cursor een woord vooruit en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
125 M-b een woord achteruit.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
126
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
127 >> Tik enkele keren M-f en M-b.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
128
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
129 Als je midden in een woord staat, beweegt M-f de cursor naar het eind
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
130 van het woord. Als je op een witte ruimte tussen twee woorden staat,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
131 beweegt M-f de cursor naar het eind van het volgende woord. Het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
132 commando M-b beweegt de cursor analoog de andere kant op.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
133
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
134 >> Tik enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor een paar maal C-f en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
135 C-b, zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
136 een woord en tussen twee woorden.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
137
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
138 Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
139 anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
140 gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden,
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
141 zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
142 die los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
143
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
144 Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
145 cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a,
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
146 respectievelijk M-e, de cursor naar het begin, respectievelijk het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
147 eind, van een zin gaat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
148
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
149 >> Tik enkele keren C-a, en dan een enkele keren C-e.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
150 Tik een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
151
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
152 Bemerk hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
153 commando's de cursor steeds een zin achteruit bewegen. Alhoewel ze
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
154 niet volledig overeenkomen, is het gedrag van beide heel natuurlijk.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
155
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
156 De plaats van de cursor in de tekst wordt "punt" genoemd (zonder
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
157 lidwoord, "point" in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
158 het scherm de plek zien waar punt in de tekst staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
159
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
160 Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, met
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
161 inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
162
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
163 C-f Ga een teken vooruit
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
164 C-b Ga een teken achteruit
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
165
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
166 M-f Ga een woord vooruit
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
167 M-b Ga een woord achteruit
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
168
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
169 C-n Ga naar de volgende regel
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
170 C-p Ga naar de vorige regel
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
171
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
172 C-a Ga naar het begin van de regel
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
173 C-e Ga naar het eind van de regel
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
174
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
175 M-a Ga terug naar het begin van de zin
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
176 M-e Ga vooruit naar het eind van de zin
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
177
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
178 >> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. Deze
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
179 commando's worden het vaakst gebruikt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
180
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
181 Er zijn nog twee belangrijke cursorbewegingen: M-< (META kleiner-dan)
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
182 beweegt de cursor naar het begin van het bestand, en M-> (META
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
183 groter-dan) beweegt hem naar het eind.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
184
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
185 Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
186 Shift-toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
187 het '<'-teken in te tikken. Op deze toetsenborden moet je ook de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
188 shift gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-, (META
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
189 komma) tikken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
190
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
191 >> Tik nu M-< om naar het begin van dit bestand te gaan.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
192 Gebruik daarna C-v om hier weer terug te komen.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
193
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
194 >> Tik nu M-> om naar het eind van het bestand te springen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
195 Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen.
49600
23a1cea22d13 Trailing whitespace deleted.
Juanma Barranquero <lekktu@gmail.com>
parents: 44283
diff changeset
196
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
197 Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
198 de cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
199 leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle toetsenborden,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
200 ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken dat wanneer
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
201 je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met Emacs, het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
202 gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
203 pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
204 blijven). Ten derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
205 met CONTROL-tekens, kan je makkelijk andere gevorderde
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
206 cursorbewegingscommando's leren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
207
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
208 De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
209 meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
210 herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
211 vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. Als je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
212 toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
213 andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl je de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
214 META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
215 omdat die beschikbaar is op elke terminal.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
216
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
217 Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
218
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
219 >> Probeer eens om met C-n of C-p en een numeriek argument de cursor
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
220 met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin te
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
221 bewegen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
222
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
223 Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
224 dat het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
225 betekent het echter iets anders. Verschillende commando's (die je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
226 totnogtoe niet geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
227 aanwezigheid van een prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
228 het commando iets anders doet.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
229
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
230 C-v en M-v vormen een andere uitzondering. Met een numeriek argument
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
231 verschuiven deze commando's de tekst het aangegeven aantal regels in
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
232 plaats van (bijna) een heel scherm. Bijvoorbeeld, C-u 4 C-v
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
233 verschuift de tekst 4 regels.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
234
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
235 >> Probeer nu C-u 8 C-v.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
236
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
237 Daarmee zou je tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
238 omlaag wil scrollen, kan je M-v een argument geven.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
239
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
240 Als je een scherm met vensters gebruikt, zoals X Windows of
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
241 MS-Windows, zou je een grote rechthoek moeten zien aan de linkerkant
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
242 van het Emacs-venster. Deze rechthoek heet een schuifbalk
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
243 ("scrollbar"). Je kan de tekst scrollen door met de muis in de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
244 schuifbalk te klikken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
245
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
246 >> Klik met de middelste muisknop bovenaan het heldere gebied in de
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
247 schuifbalk. Dit zou de tekst moeten verschuiven naar een positie
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
248 die afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
249
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
250 >> Beweeg de muis op en neer terwijl je de middelste muisknop
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
251 ingedrukt houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
252 weer scrollt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
253
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
254
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
255 * ALS EMACS HANGT
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
256 -----------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
257
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
258 Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het veilig
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
259 onderbreken door C-g te tikken. Je kan C-g gebruiken om een commando
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
260 te stoppen als het te lang duurt om uit te voeren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
261
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
262 Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument te verwijderen of om
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
263 het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, te verwijderen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
264
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
265 >> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
266 en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar één
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
267 positie mogen verplaatsen, omdat je het argument verwijderd hebt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
268 met C-g.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
269
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
270 Als je per ongeluk een <ESC> tikt, kan je dat ongedaan maken met het
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
271 commando C-g.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
272
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
273
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
274 * UITGESCHAKELDE COMMANDO'S
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
275 ---------------------------
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
276
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
277 Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
278 gebruikers ze niet per ongeluk kunnen uitvoeren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
279
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
280 Als je een van de uitgeschakelde commando's intikt, laat Emacs uitleg
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
281 zien over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
282 werkelijk wil uitvoeren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
283
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
284 Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan <SPC> (de
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
285 spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
286 niet uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee").
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
287
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
288 >> Tik C-x C-l (een uitgeschakeld commando), en tik dan n als antwoord
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
289 op de vraag.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
290
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
291
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
292 * VENSTERS
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
293 ----------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
294
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
295 Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
296 tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
297 gaan. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
298 vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met één
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
299 venster. Het is eenvoudig:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
300
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
301 C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
302 andere vensters).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
303
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
304 Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
305 het venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
306 vensters worden verwijderd.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
307
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
308 >> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l.
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
309 >> Tik nu C-h k C-f.
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
310 Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
311 verschijnt om de documentatie van het C-f commando te laten zien.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
312
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
313 >> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
314
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
315 Dit commando is anders dan de commando's die je tot nu toe geleerd
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
316 hebt aangezien het uit twee tekens bestaat. Het begint met het teken
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
317 CONTROL-x. Er zijn een heleboel commando's die met CONTROL-x
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
318 beginnen. Veel van die commando's hebben te maken met vensters,
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
319 bestanden, buffers, en gelijkaardige dingen. Dergelijke commando's
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
320 bestaan uit twee, drie of vier tekens.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
321
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
322
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
323 * TOEVOEGEN EN WEGHALEN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
324 -----------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
325
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
326 Als je tekst toe wil voegen, tik je die eenvoudigweg in. Tekens die
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
327 je kan zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
328 geïnterpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Tik <Return> (de
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
329 "volgende regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
330 regel te beginnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
331
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
332 Je kan het laatste teken dat je hebt ingetikt weghalen door <Delback>
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
333 te tikken. <Delback> is een toets op het toetsenbord -- dezelfde
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
334 toets die je normaal gesproken gebruikt, buiten Emacs, om het laatst
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
335 ingetikte teken te wissen. Het is meestal een grote toets, een paar
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
336 rijen boven de <Return>-toets, waar "Delete", "Del" of "Backspace" op
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
337 staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
338
54859
0b05bc300cb8 Update Delete/Delback translation.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 52401
diff changeset
339 Als er op die grote toets "Backspace" staat, dan is dat degene die je
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
340 gebruikt voor <Delback>. Er kan op een andere plaats ook nog een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
341 andere toets zijn waarop "Delete" staat, maar dat is niet <Delback>.
54859
0b05bc300cb8 Update Delete/Delback translation.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 52401
diff changeset
342
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
343 In het algemeen haalt <Delback> het teken weg dat juist voor de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
344 cursorpositie staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
345
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
346 >> Probeer dit nu: tik een paar letters en haal ze weer weg door een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
347 paar keer op <Delback> te drukken. Maak je niet druk over het feit
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
348 dat dit bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
349 versie van deze inleiding. Je zit slechts je eigen kopie te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
350 wijzigen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
351
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
352 Als een regel tekst te lang wordt om helemaal op het scherm getoond te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
353 worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Een backslash
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
354 ("\") in de rechtermarge (of, als je een scherm met vensters gebruikt,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
355 een kleine gebogen pijl) laat dan zien dat de regel op de volgende
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
356 schermregel verder gaat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
357
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
358 >> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
359 toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
360
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
361 >> Tik weer enkele keren <Delback> om zoveel tekens weg te halen tot
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
362 de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
363 verdwijnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
364
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
365 Je kan een Newline zoals elk ander teken verwijderen. Als je een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
366 Newline verwijdert, voeg je de twee regels waar de Newline tussen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
367 staat samen tot een enkele regel. Als de regel die het resultaat is
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
368 van deze operatie niet op een schermregel past, zal hij getoond worden
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
369 met een vervolgregel.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
370
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
371 >> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <Delback>.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
372 Dit voegt de huidige en vorige regel samen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
373
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
374 >> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
375 voegen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
376
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
377 Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
378 op kan geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
379 gewone tekens. Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
380 herhaaldelijk toegevoegd.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
381
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
382 >> Probeer dat nu: tik C-u 8 * om ******** toe te voegen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
383
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
384 Je hebt nu de eenvoudigste manier geleerd om iets in Emacs te tikken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
385 en fouten te verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
386 verwijderen. Hier volgt een samenvatting van de commando's om tekst
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
387 te verwijderen:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
388
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
389 <Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
390 C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
391
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
392 M-<Delback> Verwijder het woord dat voor de cursor staat
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
393 M-d Verwijder het woord dat achter de cursor staat
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
394
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
395 C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
396 M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
397
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
398 Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
399 verder trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
400 even vergeten dat <Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
401 M-k lijken enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
402
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
403 Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
404 verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
405 wilt verwijderen en tik C-@ of C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.)
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
406 Beweeg daarna naar de andere kant en tik C-w. Dat verwijdert alle
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
407 tekst tussen de twee posities.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
408
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
409 >> Beweeg de cursor naar de J aan het begin van de vorige alinea.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
410 >> Tik C-<SPC>. Emacs toont nu de mededeling "Mark set" ("Markering
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
411 geplaatst") onderaan het scherm.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
412 >> Plaats de cursor op de n van "kant" op de tweede regel van de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
413 alinea.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
414 >> Tik C-w. Dit zal de tekst vanaf de J tot vlak voor de n
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
415 verwijderen.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
416
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
417 Er is een verschil tussen iets weghalen en iets verwijderen: iets dat
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
418 je hebt verwijderd, kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
419 weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen "killing" en
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
420 "deleting" duidelijker dan tussen de Nederlandse vertalingen
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
421 "verwijderen" en "weghalen".) Verwijderde tekst terughalen heet
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
422 "yanken". In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
423 een enkel teken, Newline of spatie verwijderen, deze tekst bewaren
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
424 zodat hij geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
425 die slechts een enkel teken weghalen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
426
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
427 >> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
428 Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen.
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
429 >> Tik C-k een tweede keer. Nu verwijdert dit commando het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
430 Newline-teken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
431
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
432 Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
433 een tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
434 regel omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
435 aangegeven aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
436 Dit is meer dan simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
437 terwijl tweemaal C-k tikken dat niet doet.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
438
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
439 Om de laatst verwijderde tekst terug te halen naar de plaats waar de
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
440 cursor nu op staat (te yanken), tik C-y.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
441
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
442 >> Probeer het nu: tik C-y om de tekst te yanken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
443
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
444 Het is alsof je met C-y iets uit de prullenbak haalt wat je net had
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
445 verwijderd. Merk op dat verschillende C-k's achter elkaar alle regels
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
446 die verwijderd worden, bij elkaar bewaart zodat een enkele C-y die
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
447 regels in een keer terugbrengt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
448
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
449 >> Probeer het nu: tik C-k een paar keer.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
450
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
451 Om de verwijderde tekst terug te halen:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
452
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
453 >> Tik C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en tik weer
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
454 C-y. Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
455
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
456 Wat moet je doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je intussen
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
457 al iets anders verwijderd hebt? C-y zou datgene terugbrengen wat je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
458 het recentst hebt verwijderd. Gelukkig is de voorgaande tekst niet
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
459 verloren gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
460 hebt getikt om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
461 M-y die tekst met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
462 M-y herhalen om tekst terug te halen die je al langer geleden hebt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
463 weggegooid. Als je de tekst te pakken hebt die je zocht, hoef je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
464 niets te doen om die daar te houden. Je kan gewoon verder werken en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
465 de teruggehaalde tekst met rust laten.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
466
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
467 Als je M-y vaak genoeg tikt kom je terug waar je begon, bij de laatst
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
468 verwijderde tekst.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
469
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
470 >> Verwijder een regel, beweeg de cursor wat, en verwijder nog een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
471 regel. Tik C-y om de tweede regel die je verwijderde, terug te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
472 halen. Tik nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
473 regel die je verwijderde. Tik nog enkele keren M-y en zie wat er
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
474 langs komt. Herhaal dit tot de tweede regel weer langs komt, en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
475 dan nog een paar keer. Je kan ook experimenteren met positieve en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
476 negatieve argumenten bij M-y.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
477
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
478
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
479 * HERSTELLEN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
480 ------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
481
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
482 Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent,
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
483 dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-x
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
484 u.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
485
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
486 Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
487 van een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te tikken, worden
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
488 steeds eerdere commando's hersteld.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
489
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
490 Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
491 wijzigen, zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
492 die simpelweg het ingetikte teken aan de tekst toevoegen, worden
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
493 meestal gegroepeerd in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
494 minder vaak het commando C-x u hoeft te tikken om teksttoevoegingen te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
495 herstellen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
496
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
497 >> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
498 verschijnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
499
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
500 C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
501 resultaat op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
502 tikken. Een nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
503 intikken ervan niet gebruiksvriendelijk is. Dat is ook de reden voor
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
504 het alternatief, C-x u. Op sommige terminals kan je C-_ tikken door
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
505 "/" te tikken terwijl je de CONTROL-toets ingedrukt houdt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
506
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
507 Een numeriek argument bij C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
508 aan.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
509
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
510
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
511 * BESTANDEN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
512 -----------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
513
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
514 Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan, moet je de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
515 tekst in een bestand stoppen ("to save a file" in het Engels). Als je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
516 dat niet doet, ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
517 Emacs verlaat. Je kan een bestand veranderen door het bestand te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
518 "bezoeken". (Ook wel "vinden"; "finding" of "visiting" in het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
519 Engels.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
520
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
521 Een bestand bezoeken betekent dat je de inhoud van dat bestand in
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
522 Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
523 veranderen bent. Deze veranderingen zijn echter slechts tijdelijk
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
524 zolang je het bestand niet opslaat. Op deze manier kan je nooit per
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
525 ongeluk een half gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
526 als je het bestand opslaat, zorgt Emacs ervoor dat het originele
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
527 bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
528 geval je later besluit dat de veranderingen toch niet zo goed waren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
529
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
530 Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en eindigt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
531 met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
532 dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
533 bestand zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
534 een bestand dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
535 Nederlandstalige Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
536 in Emacs een bestand bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
537 op deze plaats.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
538
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
539 Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
540 aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
541 argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
542 bestand. Nadat je het commando
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
543
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
544 C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file").
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
545
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
546 hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
547 intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
548 regel voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet hij de minibuffer.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
549 Je kan gewone Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
550 veranderen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
551
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
552 Tijdens het invoeren van de bestandsnaam (of om het even welke invoer
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
553 in de minibuffer) kan je het commando afbreken met C-g.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
554
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
555 >> Tik C-x C-f gevolgd door C-g. Dit commando breekt de minibuffer af
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
556 en ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
557 Het resultaat is dat je geen bestand bezoekt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
558
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
559 Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, tik dan <Return> om het
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
560 commando af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
561 en haalt het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
562 commando daarmee klaar is, verdwijnt de minibuffer.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
563
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
564 Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
565 kan je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
566 dan het commando
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
567
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
568 C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file").
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
569
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
570 Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
571 op. De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
572 onder een andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
573 naam bestaat uit de oude bestandsnaam gevolgd door een "~".
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
574
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
575 Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
576 bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
577 slaan zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
578 crasht.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
579
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
580 >> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
581 goed is verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
582 schermregel.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
583
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
584 OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
585 C-s tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
586 de machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
587 C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
588 terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
589 hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
590 Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
591
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
592 Je kan een bestaand bestand bezoeken om het te bekijken of het te
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
593 wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
594 is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
595 bestand, dat eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
596 tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de tekst als
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
597 inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestaand bestand.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
598
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
599
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
600 * BUFFERS
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
601 ---------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
602
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
603 Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f, blijft het eerste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
604 bestand gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
605 gewoon nog een keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
606 een behoorlijk aantal bestanden in Emacs krijgen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
607
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
608 >> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
609 <Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
610 door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
611 weer hier, in de inleiding, terug te komen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
612
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
613 Emacs bewaart intern de tekst van elk bestand in een ding dat een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
614 "buffer" genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
615 nieuwe buffer gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
616 tik
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
617
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
618 C-x C-b Laat de bufferlijst zien
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
619
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
620 >> Probeer C-x C-b nu.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
621
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
622 Bemerk dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
623 bestandsnaam; dit is de naam van het bestand waarmee de buffer
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
624 overeenkomt. ALLE tekst die je in een Emacs venster ziet is altijd
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
625 onderdeel van een of andere buffer.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
626
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
627 >> Tik C-x 1 om de bufferlijst te verwijderen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
628
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
629 Wanneer je met meerdere buffers werkt, dan is op elk moment slechts
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
630 één van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
631 het bewerken bent. Als je een andere buffer wilt bewerken, dan moet
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
632 je daarnaar "omschakelen". Als je wilt omschakelen naar een buffer
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
633 die overeenkomt met een bestand, dan kun je dit doen door dat bestand
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
634 opnieuw te bezoeken met C-x C-f. Er is ook een makkelijkere manier:
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
635 gebruik het commando C-x b. Dit commando vraagt je naar de naam van
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
636 de buffer.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
637
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
638 >> Tik C-x b foo <Return> om terug te gaan naar de buffer "foo" die de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
639 tekst van het bestand "foo" bevat. Tik vervolgens C-x b TUTORIAL
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
640 <Return> om terug te komen naar deze Emacs-inleiding.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
641
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
642 Meestal is de naam van de buffer gelijk aan de naam van het bestand
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
643 (minus de naam van de directory). Dit klopt echter niet altijd. De
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
644 lijst met buffers die je maakt met C-x C-b laat je altijd de naam van
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
645 elke buffer zien.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
646
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
647 ALLE tekst die je ziet in een venster van Emacs is altijd onderdeel
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
648 van een of andere buffer. Sommige buffers komen niet overeen met een
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
649 bestand. De buffer genaamd "*Buffer List*" heeft bijvoorbeeld geen
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
650 bijbehorend bestand. Deze buffer bevat de lijst met buffers die je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
651 gemaakt hebt met C-x C-b. Ook de buffer "*Messages*" heeft geen
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
652 geassocieerd bestand; deze buffer bevat de mededelingen die Emacs je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
653 op de onderste regel toonde.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
654
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
655 >> Tik C-x b *Messages* <Return> om de buffer met mededelingen te
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
656 bekijken. Tik daarna weer C-x b TUTORIAL <Return> om terug te
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
657 keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
658
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
659 Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
660 bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
661 blijven in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
662 of veranderen van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
663 op de eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
664 eenvoudige manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
665 erg vervelend zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
666 om het dan te kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
667
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
668 C-x s Sla een paar buffers op
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
669
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
670 C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
671 opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
672
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
673 >> Voeg wat tekst toe en tik C-x s.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
674 Emacs vraagt nu of je de buffer die TUTORIAL.nl heet wilt bewaren.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
675 Beantwoord deze vraag positief door een "y" in te tikken (de y van
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
676 "yes", Engels voor "ja").
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
677
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
678
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
679 * UITGEBREIDE COMMANDO'S
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
680 ------------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
681
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
682 Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
683 toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
684 CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
685 het X commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
686 komt voor in twee smaken:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
687
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
688 C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
689 M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
690
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
691 Deze commando's zijn in het algemeen nuttig, maar worden minder
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
692 gebruikt dan de commando's die je tot nu toe al geleerd hebt. Je hebt
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
693 al enkele van deze commando's gezien: C-x C-f om een bestand te
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
694 bezoeken en C-x C-s om het te bewaren, bijvoorbeeld. Een ander
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
695 voorbeeld is het commando om Emacs te verlaten: dit is C-x C-c. (Maak
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
696 je geen zorgen over het verloren gaan van veranderingen die niet
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
697 opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
698 voordat Emacs helemaal eindigt.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
699
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
700 C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
701 weer terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
702
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
703 Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
704 weer terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
705 shells kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
706 "%emacs".
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
707
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
708 Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
709 zetten, creëert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
710 gelegenheid te stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
711 in Emacs terug te keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
712 dit geval is het shellcommando "exit" de normale manier om de subshell
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
713 te verlaten en in Emacs terug te keren.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
714
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
715 Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
716 is ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
717 opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks, aangezien
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
718 die misschien niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
719 gezien is het echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
720 te verlaten, behalve als je uit wilt loggen natuurlijk.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
721
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
722 Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
723 nu al kent:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
724
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
725 C-x C-f Bezoek bestand
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
726 C-x C-s Sla bestand op
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
727 C-x s Sla een paar buffers op
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
728 C-x C-b Laat bufferlijst zien
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
729 C-x b Schakel naar een buffer
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
730 C-x C-c Verlaat Emacs
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
731 C-x 1 Een enkel venster
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
732 C-x u Herstel
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
733
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
734 Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
735 bepaalde omstandigheden. Een voorbeeld is het commando
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
736 replace-string, dat in de hele tekst een string vervangt door een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
737 andere string ("to replace" betekent "vervangen"). Als je M-x tikt,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
738 toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
739 commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
740 "repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. Beëindig het commando
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
741 met <Return>.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
742
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
743 Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
744 vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
745 Je sluit elk argument af met <Return>.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
746
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
747 >> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze regel.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
748 Tik dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
749
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
750 Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
751 van het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
752 beginnen op de plek waar de cursor staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
753
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
754
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
755 * AUTOMATISCH BEWAREN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
756 ---------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
757
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
758 Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet opgeslagen hebt,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
759 zouden de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
760 hangen of herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
761 regelmatig de veranderde tekst automatisch op. De naam van het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
762 bestand waarin de tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
763 met een #. Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
764 bewerken bent, wordt de tekst automatisch opgeslagen in een bestand
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
765 dat "#hello.c#" heet. Zodra je het bestand werkelijk opslaat, wordt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
766 het automatisch opgeslagen bestand verwijderd.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
767
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
768 Als de computer crasht, kan je de automatisch opgeslagen tekst
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
769 terugkrijgen door het bestand gewoon te bezoeken (het originele
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
770 bestand, niet het automatisch opgeslagen), gevolgd door M-x
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
771 recover-file<Return>. Als Emacs vraagt om bevestiging, antwoord dan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
772 met yes<Return> en de automatisch opgeslagen informatie wordt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
773 teruggehaald.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
774
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
775
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
776 * ECHO-GEBIED
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
777 -------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
778
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
779 Als je een commando langzaam intikt, toont Emacs de tekens aan de
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
780 onderkant van het scherm in een deel dat het "echo-gebied" genoemd
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
781 wordt. Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
782
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
783
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
784 * MODUS-REGEL
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
785 -------------
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
786
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
787 De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
788 modusregel ziet er ongeveer zo uit:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
789
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
790 -1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)-----------------------
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
791
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
792 Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
793 aan het bewerken bent.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
794
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
795 Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
796 bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan:
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
797 NN procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
798 bestand vanaf het begin op het scherm staat, staat er "Top" in plaats
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
799 van " 0%". Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
800 "Bot" staan (van "bottom", "onderkant" in het Nederlands). Als de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
801 tekst zo klein is dat hij volledig op het scherm past staat "All" in
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
802 de modus-regel.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
803
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
804 De L gevolgd door een getal geeft het nummer van de regel waarin punt
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
805 zich bevindt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
806
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
807 De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst veranderd hebt.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
808 Direct na het bezoeken of opslaan staan er gewoon streepjes.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
809
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
810 In de modusregel staat tussen haakjes in welke modus je aan het werken
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
811 bent. De standaardmodus is de "Fundamental" modus, die je nu gebruikt
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
812 ("fundamental" is "basis" in het Nederlands). Een dergelijke modus
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
813 heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
814
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
815 Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
816 voor het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
817 bijvoorbeeld Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
818 precies een modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
819 op de plaats waar nu "Fundamental" staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
820
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
821 Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
822 gedragen. Zo bestaat er een commando om een commentaar in een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
823 programma te tikken, en aangezien elke programmeertaal een ander idee
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
824 heeft over hoe commentaar eruit moet zien, moet elke hoofdmodus op een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
825 andere manier het commentaar beginnen. Elke hoofdmodus is de naam van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
826 een uitgebreid commando, en met dat commando schakel je om naar die
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
827 hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld M-x fundamental-mode het commando om
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
828 naar de basismodus om te schakelen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
829
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
830 Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
831 bijvoorbeeld dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
832 om tekst in een gewone taal te bewerken:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
833
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
834 >> Tik M-x text-mode<Return>.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
835
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
836 Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
837 grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
838 is bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
839 woord beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
840 M-b de apostrof als ruimte tussen twee woorden.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
841
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
842 Het is gebruikelijk dat hoofdmodi dergelijke subtiele verschillen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
843 hebben. De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
844 hoofdmodus.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
845
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
846 Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
847 hoofdmodus lezen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
848
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
849 >> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
850 bovenkant van het scherm te krijgen.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
851 >> Tik C-h m om te zien hoe de tekstmodus verschilt van de basismodus.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
852 >> Tik C-x 1 om de documentatie van het scherm te verwijderen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
853
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
854 Hoofdmodi heten zo omdat er ook bijmodi zijn. Bijmodi zijn geen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
855 alternatieven voor hoofdmodi; het zijn slechts kleine aanpassingen
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
856 daarvan. Elke bijmodus kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
857 andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
858 mogelijk geen bijmodi, één bijmodus of een willekeurige combinatie van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
859 bijmodi te gebruiken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
860
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
861 Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
862 taal, zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
863 automatisch uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
864 automatisch een regel tussen twee woorden af als de regel te lang
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
865 wordt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
866
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
867 Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
868 deze modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
869 auto-fill-mode<Return>. Als de modus uitstaat, zet dit commando de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
870 modus aan; als ze aanstaat, zet dit commando de modus uit. We zeggen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
871 dat het commando de modus "schakelt" ("to toggle" in het Engels).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
872
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
873 >> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
874 een regel zodat je kan zien dat de regel in tweeën gesplitst wordt.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
875 Er moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
876 modus de regel alleen op spaties breekt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
877
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
878 De rechterkantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
879 veranderen met het C-x f commando. Dit commando accepteert een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
880 numeriek argument om de gewenste kantlijn te verkrijgen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
881
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
882 >> Tik C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f).
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
883 Tik wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
884 Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met met C-u 70 C-x f.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
885
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
886 Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill modus de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
887 regel niet opnieuw.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
888 Om een alinea opnieuw te vullen, tik M-q (META-q) terwijl de cursor in
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
889 de alinea staat.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
890
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
891 >> Plaats de cursor in de voorgaande alinea en tik M-q.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
892
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
893
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
894 * ZOEKEN
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
895 --------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
896
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
897 Emacs kan tekenreeksen ("strings") zoeken, zowel volgend op de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
898 cursorpositie, als eraan voorafgaand. Het zoeken naar een string
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
899 verplaatst de cursor naar de volgende plaats waar de gezochte string
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
900 voorkomt.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
901
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
902 Het zoekcommando van Emacs is anders dan de zoekcommando's van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
903 meeste tekstverwerkers; het zoekt incrementeel. Dit betekent dat het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
904 zoeken gebeurt tijdens het intikken van de gezochte string.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
905
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
906 Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s"
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
907 van "to search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
908 "r" van "reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
909
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
910 Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
911 Dit betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search"
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
912 (incrementele zoekopdracht) en wacht op het intikken van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
913 zoekstring. <Return> beëindigt het zoeken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
914
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
915 >> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
916 per keer, het woord "cursor", met een pauze na elke letter zodat je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
917 kan zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
918 woord "cursor" gezocht.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
919 >> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
920 "cursor" te zoeken.
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
921 >> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen.
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
922 >> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
923
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
924 Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
925 naar de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
926 getikt hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
927 keer. Als er geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
928 je dat de zoekopdracht niets gevonden heeft ("failing" in het Engels).
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
929 C-g zou het zoeken ook afbreken.
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
930
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
931 OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
932 tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
933 machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
934 C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
935 terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
936 hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
937 Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
938
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
939 Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
940 laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
941 wordt en dat het zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
942 bijvoorbeeld begint met zoeken en je tikt een "c", dan ga je naar de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
943 plaats waar de "c" het eerst voorkomt. Tik je vervolgens een "u", dan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
944 gaat de cursor naar de plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
945 Als je nu <Delback> tikt, dan wordt de "u" van de zoekstring
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
946 afgehaald, en gaat de cursor terug naar de plaats waar hij stond
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
947 voordat je de "u" intikte, namelijk daar waar "c" het eerst voorkwam.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
948
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
949 Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
950 wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
951 tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
952 C-r.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
953
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
954 Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
955 eerst voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
956 dat eerder in de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r in plaats van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
957 C-s. Alles wat we nu weten over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
958 zoekrichting omgedraaid.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
959
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
960
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
961 * MEERDERE VENSTERS
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
962 -------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
963
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
964 Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
965 het scherm kan laten zien.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
966
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
967 >> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
968
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
969 >> Tik C-x 2 om het scherm in twee vensters op te splitsen.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
970 Beide vensters laten deze inleiding zien; de cursor blijft in het
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
971 bovenste venster.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
972
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
973 >> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven.
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
974 (Als je geen META-toets hebt, tik dan <ESC> C-v.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
975
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
976 >> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) om de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
977 cursor naar het andere venster te verplaatsen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
978
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
979 >> Verschuif de tekst in het onderste venster, met C-v en M-v.
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
980 Zorg ervoor dat je deze inleiding in het bovenste venster leest.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
981
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
982 >> Tik weer C-x o om de cursor weer in het bovenste venster te zetten.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
983 De cursor staat weer precies op de plaats waar hij stond toen je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
984 het venster verliet.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
985
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
986 Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
987 Elk venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd enkel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
988 zichtbaar in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
989 op het venster waarin de cursor staat. Dit venster is het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
990 "geselecteerde venster" ("selected window" in het Engels).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
991
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
992 Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
993 bent in het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
994 gebruikt. Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
995 bezig bent, terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
996 loopt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
997
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
998 C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
999 META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1000 ingedrukt te houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1001 volgorde je CONTROL en META indrukt; het gaat erom welke toetsen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1002 ingedrukt zijn terwijl je tikt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1003
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1004 Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1005 is dan wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1006 CONTROL-v; CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC>
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1007 zelf een teken is, terwijl CONTROL en META dat niet zijn.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1008
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1009 >> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1010 laten verdwijnen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1011
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1012 (Als je C-x 1 tikt in het onderste venster laat je het bovenste
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1013 verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, en wel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1014 dat venster waar de cursor nu in staat.")
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1015
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1016 Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1017 C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken,
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1018 zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1019 onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1020
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1021 Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1022 tekst laten zien:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1023
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1024 >> Tik C-x 4 C-f gevolgd door de naam van een van je bestanden,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1025 gevolgd door <Return>. Het opgegeven bestand zal in het onderste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1026 venster verschijnen, en de cursor zal in dat venster staan.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1027
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1028 >> Tik C-x o om terug naar het bovenste venster te gaan, en C-x 1 om
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1029 het onderste venster te laten verdwijnen.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1030
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1031
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1032 * RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1033 ------------------------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1034
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1035 Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1036 (Engels: "recursive editing level"). Dit is te zien in de modusregel
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1037 aan de vierkante haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1038 staan. Dan staat er bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1039 (Fundamental).
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1040
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1041 Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1042 Dit is een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1043 om extra vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1044
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1045 >> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC>
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1046 om er weer uit te komen.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1047
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1048 C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1049 De reden hiervoor is dat C-g gebruikt wordt om commando's af te breken
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1050 BINNEN het recursieve bewerkingsniveau.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1051
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1052
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1053 * MEER INFORMATIE
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1054 -----------------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1055
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1056 We hebben geprobeerd je met deze inleiding precies genoeg informatie
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1057 te leveren om met Emacs te beginnen werken. De mogelijkheden van
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1058 Emacs zijn zo groot dat het onmogelijk is nu alles uit te leggen. Het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1059 kan zijn dat je meer over Emacs wil leren omdat het zoveel nuttige
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1060 mogelijkheden heeft. Emacs heeft commando's om documentatie te laten
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1061 zien over Emacs commando's. Deze "helpcommando's" beginnen allemaal
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1062 met C-h: "het Hulpteken".
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1063
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1064 Om hulp te krijgen tik je C-h, gevolgd door een teken om aan te duiden
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1065 welke hulp je wilt. Als je het echt niet meer weet, tik C-h ? en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1066 Emacs vertelt welke hulp het allemaal te bieden heeft. Als je C-h
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1067 hebt getikt maar van gedachten veranderd bent, tik je gewoon C-g om
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1068 het af te breken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1069
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1070 (In sommige installaties wordt de betekenis van C-h veranderd. Dat is
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1071 geen goed idee, zeker als die verandering op alle gebruikers invloed
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1072 heeft, en is een geldige reden om je beklag te doen bij de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1073 systeembeheerder of de helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1074 onderaan het scherm laat zien over mogelijke hulp, probeer dan de F1
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1075 toets (functietoets 1) of gebruik M-x help <Return>.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1076
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1077 De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1078 uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1079 commando zien.
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1080
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1081 >> Tik C-h c C-p.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1082
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1083 De beschrijving die getoond wordt, zou zoiets moeten zijn als:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1084
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1085 C-p runs the command previous-line
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1086
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
1087 (Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1088
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1089 Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Functies worden
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1090 vooral gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1091 gebruiker aan te passen. Aangezien functienamen gekozen zijn om aan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1092 te geven wat de functie doet, zijn ze ook geschikt als heel korte
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1093 documentatie; genoeg om je te herinneren aan wat de commando's die je
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1094 al geleerd hebt betekenen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1095
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1096 Uitgebreide commando's zoals C-x C-s en (als je geen META-, EDIT- of
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1097 ALT-toets hebt) <ESC> v kunnen ook getikt worden na C-h c.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1098
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1099 Om meer informatie over een commando te krijgen, tik C-h k in plaats
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1100 van C-h c.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1101
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1102 >> Tik C-h k C-p.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1103
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1104 Dit laat de documentatie van de functie, inclusief de naam van de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1105 functie, in een apart venster zien. Als je klaar bent met lezen, tik
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1106 C-x 1 om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1107 meteen te doen. Je kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1108 tikt.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1109
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1110 Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h:
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1111
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1112 C-h f Beschrijf een functie. Je moet de naam van de functie
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1113 intikken.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1114
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1115 >> Tik C-h f previous-line<Return>
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1116 Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1117 het C-p commando implementeert.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1118
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1119 Een vergelijkbaar commando C-h v toont de documentatie van variabelen
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1120 die je kunt instellen om het gedrag van Emacs naar wens aan te passen.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1121 Het commando vraagt je om de naam van een variabele.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1122
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1123 C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1124 lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1125 voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1126 worden met M-x. Bij sommige commando's staat met
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1127 welke tekens dit commando direct uitgevoerd kan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1128 worden.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1129
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1130 >> Tik C-h a file<Return>.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1131
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1132 Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met "file" in
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1133 hun naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1134 overeenkomende commandonaam zoals find-file.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1135
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1136 >> Tik C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1137 verschuiven.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1138
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1139 >> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1140
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1141 C-h i Lees de online handleidingen (ook wel Info genoemd).
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1142 Dit commando zet je in een speciale buffer genaamd
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1143 "*info*" waar je online handleidingen kunt lezen van
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1144 software die op je computer is geïnstalleerd. Tik m
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1145 Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te lezen.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1146 Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je ?
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1147 tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1148 mogelijkheden van het Info systeem. Wanneer je klaar
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1149 bent met deze Emacs-inleiding dan kun je de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1150 Emacs-Info-handleiding gebruiken als je primaire bron
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1151 van informatie.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1152
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1153
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1154 * MEER MOGELIJKHEDEN
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1155 --------------------
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1156
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1157 Je kunt meer over Emacs leren door haar handleiding te lezen. Deze is
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1158 zowel als boek als in elektronische vorm via Info beschikbaar (gebruik
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1159 het Help menu of tik <F10> h r). Kijk bijvoorbeeld eens naar
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1160 "completion", hetgeen minder tikwerk oplevert, of "dired" wat het
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1161 omgaan met bestanden vereenvoudigt.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1162
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1163 "Completion" (of "afmaken", in het Nederlands) is een manier om
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1164 onnodig tikwerk te voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1165 "*Messages*" buffer wilt omschakelen, dan kun je C-x b *M<Tab> tikken
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1166 en dan zal Emacs de rest van de buffernaam invullen voor zover dit
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1167 mogelijk is. Completion staat beschreven in de node "Completion" in
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1168 de Emacs-Info-handleiding.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1169
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1170 "Dired" toont je een lijst van bestanden in een directory, waarmee je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1171 gemakkelijk bestanden kunt bezoeken, van naam kunt veranderen, kunt
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1172 wissen, of andere acties op uit kunt voeren. Informatie over Dired
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1173 kun je vinden in de node "Dired" van de Emacs-Info-handleiding.
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1174
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1175
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1176 * CONCLUSIE
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1177 -----------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1178
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1179 Denk eraan dat je met C-x C-c Emacs permanent verlaat. Om tijdelijk
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1180 een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1181 C-z.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1182
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1183 De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1184 nieuwe Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1185 tegengekomen, blijf dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten.
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1186 Doe je beklag!
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1187
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1188
52365
1b05fe1d8e09 Many changes.
Richard M. Stallman <rms@gnu.org>
parents: 49600
diff changeset
1189 * KOPIËREN
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1190 -----------
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1191
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1192 (De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1193 reeks van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1194 Cracraft schreef voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1195 is gemaakt door Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1196 van de GNU Emacs 20.2 TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1197 Fouvry en Lute Kamstra.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1198
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1199 (Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1200 voor gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1201 niet gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1202 aan de vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1203 het Engelse origineel.)
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1204
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1205 Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs.
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1206 Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden:
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1207
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1208 Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1209
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1210 Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1211 als verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1212 copyrightvermelding en de toestemmingsmelding niet veranderd worden
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1213 en dat de verspreider aan de ontvanger dezelfde distributierechten
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1214 verleent als aan hem verleend worden door deze melding.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1215
59557
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1216 Toestemming wordt verleend om veranderde versies van dit document,
0d43dbf12c98 Correct translation and the Dutch text (typos).
Eli Zaretskii <eliz@gnu.org>
parents: 54959
diff changeset
1217 of delen daarvan, te verspreiden, onder bovenstaande voorwaarden,
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1218 vooropgesteld dat ze ook duidelijk vermelden wie als laatste
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1219 veranderingen aangebracht heeft.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1220
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1221 De condities voor het kopiëren van Emacs zelf zijn ingewikkelder dan
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1222 dit, maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1223 geef vervolgens kopieën van Emacs aan al je vrienden. Help bij het
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1224 uitroeien van softwarebeschermingspolitiek ("eigendom") door vrije
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1225 software te gebruiken, te schrijven en te delen!
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1226
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1227 (Engels origineel van de copyrightmelding en condities:
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1228
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1229 This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1230 comes with permission to distribute copies on certain conditions:
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1231
60046
1fb3f7454c32 Synchronize with TUTORIAL. Correct some typos. Make the terminology
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 59557
diff changeset
1232 Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1233
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1234 Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1235 copies of this document as received, in any medium, provided that
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1236 the copyright notice and permission notice are preserved, and that
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1237 the distributor grants the recipient permission for further
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1238 redistribution as permitted by this notice.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1239
60050
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1240 Permission is granted to distribute modified versions of this
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1241 document, or of portions of it, under the above conditions,
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1242 provided also that they carry prominent notices stating who last
191a82ffd467 Fill the text using the default `fill-column'.
Lute Kamstra <lute@gnu.org>
parents: 60046
diff changeset
1243 altered them.
25853
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1244
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1245 The conditions for copying Emacs itself are more complex, but in the
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1246 same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1247 GNU Emacs to your friends. Help stamp out software obstructionism
Dave Love <fx@gnu.org>
parents:
diff changeset
1248 ("ownership") by using, writing, and sharing free software!)
52401
695cf19ef79e Add arch taglines
Miles Bader <miles@gnu.org>
parents: 52365
diff changeset
1249
54959
816ffa1bfab5 Add coding latin-1 to Local Variables.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 54859
diff changeset
1250 ;;; Local Variables:
816ffa1bfab5 Add coding latin-1 to Local Variables.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 54859
diff changeset
1251 ;;; coding: latin-1
816ffa1bfab5 Add coding latin-1 to Local Variables.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 54859
diff changeset
1252 ;;; End:
816ffa1bfab5 Add coding latin-1 to Local Variables.
Juri Linkov <juri@jurta.org>
parents: 54859
diff changeset
1253
52401
695cf19ef79e Add arch taglines
Miles Bader <miles@gnu.org>
parents: 52365
diff changeset
1254 ;;; arch-tag: 3399e308-e605-4125-8fbb-b2fe91ac3149